Clase 9-1

Descargar como docx, pdf o txt
Descargar como docx, pdf o txt
Está en la página 1de 3

La Paz, viernes 22 de marzo de 2024

CLASE 9

PRACTIQUEMOS LECTURA

TATA PEDRON JAKÄWIPA


Tata Pedrojja wawanakaparuw jach’a markar sarapjjam satayna. Wali payachasiri
Juliojj inach nayajj sarirista sataynawa
Jayra waynajj jupanak sarappan sasaw satayna. Mayninakajj nanakajj janiw
sarapkiristi, jumanak antisas sarapjjam sasaw sapjjarakitayna
Ukhamajj jup sarpan sasaw Rosaylitajj satayna. ¿Kuna? Jumajj kuns yatta, jumajj
sullkakïtawa sapjjarakitaynawa. Amukïpjjam jiwasanakajj taqeniw amparani
kayunïtanjja.
Julio jumaw jach’a markar saräta, Rusaylita jiwasajj yapuruw sarañäni sasaw tata
Pedrojj taqenir iwjjantatayna

*Una expresión idiomática propia del aymara: Kamisaraki phisir iwjjatajj achakur
parlanisti (Como es que si se aconseja al gato, (el gato) le hablará al ratón)

SUFIJO-STI (y)
Akasti Y esto
Kullakitasti Y la hermanita
Jilatasti Y el hermano
Mariatakisti Y para María
Jilat kullanakatakisti Y para los herman@s
Bibliat yateqiritakisti Y para el estudiante de la Biblia
Jupanakasti
(Buscar ejemplos en el buscador de JW Library)
Ejercicios
Phisisti Y el gato
Jichhasti Y ahora
Carolasti Y Carola
Jesusasti aka oraqe paraisoruw tukuyani Y Jesús transformará esta tierra en
un paraíso
Uka jilatasti yaqha congregacionaruw saräna Y ese hermano iba a otra
congregación
PRONOMBRES PERSONALES COMBINADOS CON LOS SUFIJOS TAKI/STI
Nayatakisti Y para mí
Jumatakisti Y para ti
Jupatakisti Y para el/ella
Jiwasatakisti Y para nosotr@s
Nanakatakisti Y para nosotr@s
Jumanatakisti Y para ustedes
Jupanakatakisti Y para ell@s
Jiwasanakatakisti Y para nosotr@s

Ejercicios
Phisinakatak manq’asti Y comida para los gatos
Jilat kullanakataki qellqatanakasti Y publicaciones para los hermanos
Jilat kullanakataki invitacionanakasti Y invitaciones para los hermanos

FUTURO DEL VERBO


Todos los verbos en infinitivo que terminan en “ña”. Ejemplo: manq’aña, thoqoña,
ist’aña, laruña, saraña, etc. El futuro se obtiene con la sustitución de la terminación
del infinitivo por la del futuro.
Saraña.

Nayaw sarä Yo iré


Jumaw saräta Tu irás
Jupaw sarani El/ella irá
Jiwasaw sarañäni Nosotros iremos
Nanakaw sarapjjä Nosotros iremos (excluyente)
Jumanakaw sarapjjäta Ustedes irán
Jupanakaw sarapjjani Ellos irán
Jiwasanakaw sarapjjañäni Nosotros iremos (inclusivo, dirigido a una
gran multitud)

Ejercicios
Amigonakajaw Santa Cruz markar sarapjjani Mis amigos irán a la ciudad
de Santa Cruz
Nayaw aymar yateqä Yo aprenderé aymara
Jumaw cancionanak ist’äta Tú escucharas canciones
Jumajj uñjäta ukhajja wal jachäta Cuando lo veas llorarás
mucho
Jupaw bautisasini Él se bautizará
Jupaw bautisani El bautizará
Bautisasiña Bautizarse
Nayaw panqaranak uñch’ukï Yo miraré las flores
Wendy kullakitaw escuela de precursores ukar sarani La hermanita Wendy
irá a la Escuela de Precursores
Nota. En una oración, los pronombres naya, juma, jupa, jiwasa se usan
únicamente cuando se quiere poner énfasis en la persona misma.

También podría gustarte