Fábulas de Esopo

Descargar como pdf o txt
Descargar como pdf o txt
Está en la página 1de 25

Antología de textos de Griego II de EBAU (Esopo, Isócrates,

Jenofonte)

Parte I: ESOPO

La primera parte de la antología incluye una selección de lasfábulas


más breves de Esopo (4.150 palabras griegas) precedida de una sucinta
presentación de su origen y significado. Se trata de textos cortos, que
presentan historias completas en una sintaxis relativamente simple y que
además necesitan poca o ninguna contextualización y se prestan, pese a
su aparente sencillez, al comentario y debate.

1. La persona
La primera referencia que tenemos de Esopo es arqueológica y la
debemos a un feliz hallazgo, un kylix ático de figuras rojas, datado ya
en torno al 470 a.C. que representa en medallón central al famoso
fabulista, con una desproporcionada cabeza hablando con una zorra,
quizás el animal más popular de sus fábulas. La vasija se encuentra hoy
en los Museos Vaticanos, concretamente en el Museo Gregoriano
Etrusco:

La primera mención histórica de Esopo (Αἴσωπος) aparece en

1
Heródoto II.134 y lo presenta como un conocido fabulista que se
convirtió en esclavo de un tal Jadmón, un samio que vivió en los tiempos
del faraón Amasis II (570-526 a.C.) poco antes de la conquista persa de
Egipto. La tradición posterior tanto griega como romana lo presentan
como de origen tracio o frigio, disparidad que podría solventarse si
pensamos en el estrecho parentesco que muchos estudiosos establecen
entre ambos pueblos. Por otra parte, dado que Calímaco lo presenta como
natural de Sardes en sus yambos (ὁ Σαρδιηνὸς), podría pensarse en efecto
que procedía de esta ciudad de Lidia (vecina de Frigia), de donde
procedía el también esclavo Alcmán, que triunfó como poeta coral en
Esparta. Como vemos el caso deesclavos orientales que hicieron fortuna
con sus amos griegos no debía de ser muy inusual en época arcaica.
En cualquier caso, Esopo debía de ser ya muy popular en tiempos
de Heródoto, que se refiere a él de pasada, presuponiendo que era
conocido por sus lectores. Esta impresión viene corroborada además
por las diversas menciones a Esopo que aparecen, por ejemplo, en
varias comedias de Aristófanes o el Fedón de Platón, ya en la segunda
mitad del siglo V, y que nos hacen pensar que por esa época debía
circular ya una colección de fábulas a su nombre.
La fama de Esopo y sus fábulas no hace más que aumentar a lo largo
del siglo IV, cuando se le incluye dentro de los siete sabiosgriegos
y se erigen de él varias estatuas, la más conocida por el famoso escultor
Lisipo en tiempos de Alejandro Magno (citada en la antología planudea),
con la que algunos relacionan un busto giboso y deforme del fabulista
conservado en la Villa Albani, que es de época romana y que tal vez no
represente sino a algún bufón o enano de época antonina:

2
En cualquier caso, la popularidad del personaje, pareja a la de las
fábulas que circulaban bajo su nombre, culminó a principios de laépoca
imperial con una legendaria Vida de Esopo, que al igual que ocurrió con
otros grandes autores míticos de la literatura griega (piénsese en la Vida
de Homero), recreaba la vida del personaje haciéndolo protagonista de
una divertida ficción. No hay por ello que dar crédito a esta Vida, que sin
embargo presenta a Esopo como frigio cautivo en Samos.

2. El carácter literario de la fábula


Las fábulas atribuidas a Esopo, consideradas modernamente los
primeros microrrelatos de la tradición occidental, tienen un origen
oriental, como tantos géneros de la literatura griega, que hay que buscar
en la antigua Mesopotamia, donde los animales muchas veces son
protagonistas de pequeñas historias edificantes. Se trata sin embargo de
tradiciones en gran medida orales, para las que resulta inadecuado
establecer autorías, en la medida en la que son constantemente ampliadas
y enriquecidas hasta formar un repertorio de historias intemporal,
apropiado y expandido por gran número de pueblos. Es esta
intemporalidad la que hace que podamos buscar paralelos para lasfábulas
de Esopo en tradiciones atestiguadas más tardíamente, como el

3
Panchatantra indio, recopilado antes de nuestra era, o el Kalila wa
Dimna de época árabe (y su famosa traducción castellana en tiempos de
Alfonso X): al igual que con el caso de Simbad el marino, sería absurdo
postular que los viajes del famoso marino de Basora del siglo IX
dependen del modelo de Odiseo, pese a sus evidentes paralelos. Se trata
pues de milenarias tradiciones orales, que pese a sus puntos de contacto,
mantienen su autonomía, de forma que testimonios muy tardíos permiten
iluminar retrospectivamente versiones anteriores. Un buen ejercicio para
las clases, a fin de hacer comprender al alumno la naturaleza y función
de estos textos, consistiría en buscar paralelos de las mismas historias en
las distintas tradiciones e intentar explicar las razones de las
divergencias.
Pero más allá de la tradición fabulística oriental, la fábula griega
tiene también su propia tradición interna, que empieza tradicionalmente
con la fábula del halcón y el ruiseñor que recoge Hesíodo en su obra
Los trabajos y los días, vv. 202-212:

Ahora contaré una fábula a los reyes, aunque sean Sabios.


Así habló un halcón a un ruiseñor de variopinto cuello mientras
le llevaba muy alto, entre las nubes, atrapado con sus garras. Éste gemía
lastimosamente, ensartado entre las corvas uñas y aquel en tono de
superioridad le dirigió estas palabras: «¡Infeliz! ¿Por qué chillas? Ahora
te tiene en su poder uno mucho más poderoso. Irás a donde yo te lleve
por muy cantor que seas y me servirás de comida si quiero o te dejaré
libre. ¡Loco es el que quiere ponerse a la altura de los más fuertes! Se
ve privado de la victoria y además tiene que sufrir vejaciones, es
maltratado».
Así dijo el halcón de rápido vuelo, ave de amplias alas.

A Hesíodo siguen otros líricos arcaicos como Arquíloco o


Semónides, que recogen también fábulas en sus poemas y nos hacen
plantear ya de entrada el problema del modelo formal en el que se
expresaron las primeras fábula griegas, que era el mismo del de buena
parte de la literatura sapiencial arcaica: el verso. Las sociedades arcaicas
griegas, hasta las guerras médicas, básicamente no conocían otra
expresión literaria que no fuera la poesía oral y es por lo tanto de suponer
que Esopo expresara en verso sus fábulas, dotándolas así del ritmo
necesario para que se convirtieran en parte esencial del folclore popular.
Esta reflexión plantea el problema de la autenticidad de la colección de
fábulas esópicas que ha llegado hasta nosotros, ya que se trata de textos
en prosa.

3. La autenticidad de las fábulas de Esopo

4
El problema de la autenticidad de la colección esópica es una
cuestión irresoluble. La lengua en la que se nos han transmitido los textos
sin duda no es la de la época del autor, sino posterior, peroparece
difícil datarla o situarla en un momento histórico concreto, ya que
contamos con distintas versiones de los textos de la colección que
parecen irreductibles a un mismo origen y que han llevado a editores
como August Hausrath y Herbert Hunger (cuya edición Corpus
fabularum aesopicarum, Leipzig 1957-1959, que seguimos al presentar
aquí el texto) a editar todas la variantes yuxtapuestas, sin pretender
armonizarlas. Además, a la hora de datar los autores arcaicos, la lengua
es un criterio engañoso, como muestra el ejemplo de Homero y otros
menos conocidos como el laconio de Alcmán, que investigaciones
recientes, contra la traditio recepta que lo databa en la época de su
autor en el siglo VII a.C., sitúan en la Esparta del siglo II a.C.
Por otra parte, la propia existencia histórica del autor nada garantiza
con respecto a la paternidad de las obras que circulan bajo su nombre, tal
como muestra palpablemente el caso de Teognis, que, a pesar de
reivindicar la paternidad de sus poemas con la mención de su propio
nombre, no pudo evitar que la colección de sus dísticos secontaminara
con la inclusión de poemas de otros autores contemporáneos o anteriores.
En el caso de Esopo cabe hacer la misma reflexión, pues la colección de
fábulas que circulaban bajo su nombre era por definición abierta a
interpolaciones y cambios. Y el hecho de que a Esopo se atribuyan toda
serie de chistes (γελοῖα), anécdotas y proverbios, nos hace pensar que el
autor, más allá de su historicidad, se convirtió simplemente en etiqueta
cómoda bajo la que situar toda la tradición fabulística. Un destino al que
todos los πρῶτοι εὑρεταί estaban destinados. De nuevo sale a colación
el caso de Homero, al que se atribuyó una buena parte de la tradición
poética hexamétrica que sin duda no era suya, como lo prueba el caso de
los llamados Himnos Homéricos.
Dicho esto, es evidente que no debemos tanto intentar establecer
una autoría a nuestra colección de fábulas esópicas, cuanto determinar
el momento en el que aproximadamente se formó nuestra colección. Y
en este sentido, aparte de las referencias a colecciones de fábulas ya en
el siglo V, la primera información fiable que encontramos se halla en
las famosas Vidas de los sofistas de Diógenes Laercio V.80, según el cual
sería Demetrio de Falero, discípulo de Aristóteles, gobernador macedonio
de Atenas (317-307 a.C.) y verdadero fundador de la Biblioteca de
Alejandría, el responsable de realizar la primera antología de las fábulas
esópicas. He aquí una estatua moderna del personaje colocada a la
entrada de la reconstruida Biblioteca de Alejandría:

5
Sería pues, en las postrimerías del siglo IV a.C. cuando Demetrio,
llevado del afán enciclopédico de su maestro, habría prosificado la rica
tradición fabulística atribuida a Esopo y creado la primera de las
colecciones de sus fábulas, de la que depende sin duda el presente
texto. Significativamente las fábulas iban seguidas de moralejas, del
mismo modo que la colección de tipos atenienses recopilada por el más
famoso discípulo de Aristóteles, Teofrasto, en sus famosos Caracteres.

4. El carácter social y educativo de la fábula y su éxito posterior


Esta presencia de moralejas al final de cada fábula sirve para
interpretar el sentido de la historia y darle un valor moral. Esta es una
razón para explicar el éxito de las fábulas en la educación escolar, además
del lenguaje sencillo y directo que sirvió durante siglos para el estudio
de la gramática clásica a alumnos griegos que se apartaban en su
lenguaje cotidiano de los modelos áticos. No obstante, hay que decir que
aunque algunas fábulas, que denuncian el poder de los poderosos y vicios
morales, son perfectamente adecuadas para la escuela, otras en cambio
ofrecen un mensaje más dudoso, poco edificante. En todo caso, el uso de
animales en vez de personajes históricos para denunciarciertos vicios de
la sociedad acerca a la fábula esópica a la amable denuncia social de los
tipos humanos de la Comedia Nueva de Menandro y la aparta de la
virulenta invectiva de la Comedia Antigua, que ponía bajo la picota a los
hombres públicos de la época.
La influencia que la fábula esópica tuvo en la tradición posterior
es inmensa y baste señalar nombres como Fedro y Babrio (a veces
traducidos con Esopo) ya en época romana, para darnos cuenta de su

6
enorme éxito. Es, de hecho, en época romana, concretamente en el siglo
I d.C., cuando tenemos que datar el ejemplar más antiguo que poseemos
de esta colección, un papiro de la Biblioteca Universitaria John Rylands
de Manchester, del que procede la siguiente reproducción:

En época bizantina no faltaron tampoco imitadores de Esopo así


como responsables de diversas antologías y versiones cuyo origen es
difícil trazar. Lo mismo ocurre en el Occidente medieval con la larga
descendencia de Fedro. Ambas, a su vez, contaminadas por la influencia
de las fábulas orientales de origen indio, que llegaron a Bizancio y a
Occidente por intermediación de los árabes. Entre los bizantinos hay que
destacar sobre todo el Stephanites e Ichnelates del siglo XI, basado en la
tradición del Kalila wa Dimna árabe.
Durante el humanismo las fábulas esópicas se convirtieron en libro
preceptivo en las Universidades, no solo por su bondad didáctica, sino
también por sus posibilidades simbólicas. De hecho, el primer incunable
de la literatura griega es la traducción que Rinuccio Aretino realizó entre
1446 y 1448 de las Vidas y fábulas de Esopo, impresa por Bono Accursio
en Milán sobre el año 1478. Conocieron mucho éxito las ediciones
realizadas por Heinrich Steinhowel (1412-1482), que tuvo múltiples
reimpresiones, y de la que proceden también las versiones castellanas
más antiguas. La primera, muy difundida en España, es la famosa Vida
del Ysopet con sus fabulas hystoriadas, impresa en Zaragoza por el
alemán Johan Hurus en 1482 (ejemplar único que se conserva en la
Biblioteca del Seminario Metropolitano de Pamplona). Hay otras
posteriores, todas ellas decoradas con múltiples xilografías, como esta
que representa a Esopo, de la edición de Zaragoza de 1489:

7
o esta otra xilografía ilustrando la fábula «El perro y la oveja», del
Libro del sabio [et] clarissimo fabulador Ysopu, impreso de Sevilla por
J. Cronberger en 1521:

Como vemos, esta colección se prestaba a ser acompañada por


abundantes ilustraciones. El ejemplar más bella y ricamente ilustrado es
un manuscrito florentino de 1480, conocido como el Esopo Medici,
actualmente en Biblioteca Pública de Nueva York (Spencer Collection).
Las iluminaciones son de Mariano del Buono y el llamado Maestro del
Jenofonte de Hamilton. Reproducimos aquí las páginas 2 y 9:

8
A pesar de su éxito durante el Renacimiento, no fue sino hasta la
época de Jean La Fontaine (1621-1695) cuando se hizo una
reivindicación moderna de la fábula que inspiró todo un renacimiento del
folclore nacional en muchos países europeos y se convirtió endetonante
último de la famosa Querelle de los antiguos y modernos. Los cuentos
de Perrault (1628-1703) son otras de las obras más importantes de este
movimiento que reivindicaba la literatura moderna y nacional
precisamente tomando como inspiración el noble y humilde género de la
fábula griega. Fueron legión los imitadores de La Fontaine, pero baste
aquí señalar entre nosotros a Félix María de Samaniego (1745-1801) y
Tomás de Iriarte (1750-1791), cuyas fábulas pueden de nuevo
compararse con las de Esopo con el fin también de profundizar en un
aspecto no menor de la tradición literaria española, injustamente
olvidado en favor de la tradición narrativa, teatral y poética.

Bibliografía española de referencia

GARCÍA GUAL, CARLOS, «La fábula esópica: estructura e ideología de un género


popular», Estudios ofrecidos a Emilio Alarcos Llorach, Vol. 1, 1977, págs. 309-322.
GARCÍA GUAL, CARLOS – BÁDENAS DE LA PEÑA, Pedro – LÓPEZ FACAL,
Javier, Fábulas de Esopo, Vida de Esopo, Fábulas de Babrio, Madrid, Gredos
1978.
GONZÁLEZ SUÁREZ, Manuel, Vida de Esopo, Madrid, Ediciones Clásicas
2011.
LÓPEZ CASILDO, Gonzalo, Esopo, Fábulas, Madrid, Alianza Editorial 1998.
MARTÍN GARCÍA, Francisco – RÓSPIDE LÓPEZ, Alfredo, Fábulas esópicas,
Madrid, Editorial Alba, 1989.
MOROCHO GAYO, G. – NIETO IBÁÑEZ, J.M. – NODAR DOMÍNGUEZ, A., Esopo y
Babrio: antología de fábulas griegas, León, Servicio de Publicaciones de la
Universidad de León 1994.
RODRÍGUEZ ADRADOS, Francisco, Historia de la fábula greco-latina. Volumen
I: Introducción y de los orígenes a la edad helenística, Madrid, Editorial de la
Universidad Complutense 1979.

9
RODRÍGUEZ ADRADOS, Francisco, «La fábula griega como género literario»,
Estudios de forma y contenido sobre los generos literarios griegos, Cáceres 1982,
págs. 33-46.
RODRÍGUEZ ADRADOS, Francisco, «Mito y fábula», Emerita 61.1 (1993) 1-14.
RODRÍGUEZ ADRADOS, Francisco, De Esopo al Lazarillo, Huelva 2005.

TEXTOS

Edición: August Hausrath y Herbert Hunger, Corpus fabularum aesopicarum,


Leipzig 1957-1959. La selección que sigue respeta el número de orden de laedición,
que varía bastante entre unas ediciones y otras, aunque es muy fácilencontrar las
correspondencias por los títulos en la red.

12. ΑΛΩΠΗΞ ΚΑΙ ΠΑΡΔΑΛΙΣ


ἀλώπηξ καὶ πάρδαλις περὶ κάλλους ἤριζον. τῆς δὲ
παρδάλεως παρ’ ἕκαστα τὴν τοῦ σώματος ποικιλίαν
προβαλλομένης ἡ ἀλώπηξ ὑποτυχοῦσα ἔφη· «καὶ πόσον ἐγὼ σοῦ
καλλίων ὑπάρχω, ἥτις οὐ τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν πεποίκιλμαι;»
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι τοῦ σωματικοῦ κάλλους ἀμείνων ἐστὶν ὁ
τῆς διανοίας κόσμος.

15a. ΑΛΩΠΗΞ ΚΑΙ ΒΟΤΡΥΣ


ἀλώπηξ λιμώττουσα ὡς ἐθεάσατο ἀπό τινος ἀναδενδράδος
βότρυας κρεμαμένους, ἠβουλήθη αὐτῶν περιγενέσθαι καὶ οὐκ
ἠδύνατο. ἀπαλλαττομένη δὲ πρὸς ἑαυτὴν εἶπεν· «ὄμφακές εἰσιν.»
οὕτω καὶ τῶν ἀνθρώπων ἔνιοι τῶν πραγμάτων ἐφικέσθαι μὴ
δυνάμενοι δι’ ἀσθένειαν τοὺς καιροὺς αἰτιῶνται.

15b. ΑΛΩΠΗΞ ΚΑΙ ΜΥΣ


ἀλώπηξ ἐν κρεβαττίνῃ βότρυας πεπείρους ἰδοῦσα ἤμελλε
φαγεῖν, ἐν ὕψει δὲ ὄντας οὐκ ηὐπόρει φαγεῖν. μῦς δὲ ἰδὼν ταύτην
ἐμειδίασεν εἰπών· «οὐδὲν τρώγεις.» ἡ δὲ ἀλώπηξ μὴ θέλουσα
ἡττηθῆναι πρὸς τοῦ μυὸς ἔφη· «ὄμφακές εἰσιν.»
ὅτι τοὺς πονηροὺς καὶ μὴ βουλομένους πείθειν τὸν λόγον ὁ
μῦθος ἐλέγχει.

20. ΑΛΩΠΗΞ ΚΑΙ ΚΡΟΚΟΔΕΙΛΟΣ


ἀλώπηξ καὶ κροκόδειλος περὶ εὐγενείας ἤριζον. πολλὰ δὲ τοῦ
κροκοδείλου διεξιόντος περὶ τῆς τῶν προγόνων λαμπρότητος καὶ
τὸ τελευταῖον λέγοντος, ὡς γεγυμνασιαρχηκότων ἐστὶ πατέρων,
ἡ ἀλώπηξ ὑποτυχοῦσα ἔφη· «ἀλλὰ κἂν σὺ μὴ εἴπῃς, ἀπὸ τοῦ
δέρματος φαίνῃ, ὅτι ἀπὸ πολλῶν εἶ γυμνασμάτων.»
οὕτω καὶ τῶν ψευδολόγων ἀνθρώπων ἔλεγχός ἐστι τὰ
πράγματα.

10
21. ΑΛΙΕΙΣ
ἁλιεῖς ἐπ’ ἄγραν ἐξελθόντες καὶ πολὺν χρόνον
κακοπαθήσαντες οὐδὲν συνέλαβον, καθεζόμενοι δὲ ἐν τῇ νηὶ
ἠθύμουν. ἐν τοσούτῳ δὲ θύννος διωκόμενος καὶ πολλῷ τῷ ῥοίζῳ
φερόμενος ἔλαθεν εἰς τὸ σκάφος ἐναλλόμενος. οἱ δὲ συλλαβόντες
αὐτὸν καὶ εἰς τὴν πόλιν ἐλάσαντες ἀπημπόλησαν.
οὕτω πολλάκις ἃ μὴ τέχνη παρέσχε, ταῦτα τύχη
διεβράβευσεν.

27. ΑΛΩΠΗΞ ΠΡΟΣ ΜΟΡΜΟΛΥΚΕΙΟΝ


ἀλώπηξ εἰσελθοῦσα εἰς πλάστου ἐργαστήριον καὶ ἕκαστον
τῶν ἐνόντων διερευνῶσα ὡς περιέτυχε τραγῳδοῦ προσωπείῳ,
τοῦτο ἐπάρασα εἶπεν· «οἵα κεφαλὴ ἐγκέφαλον οὐκ ἔχει.»
ὁ λόγος εὔκαιρος πρὸς ἄνδρα μεγαλοπρεπῆ μὲν σώματι, κατὰ
ψυχὴν δὲ ἀλόγιστον.

41. ΑΛΩΠΗΞ ΚΑΙ ΚΥΩΝ


ἀλώπηξ εἰς ἀγέλην προβάτων εἰσελθοῦσα θηλαζόντων τῶν
ἀρνίων ἓν ἀναλαβομένη προσεποιεῖτο καταφιλεῖν. ἐρωτηθεῖσα δὲ
ὑπὸ κυνός· «τί τοῦτο ποιεῖς;» «τιθηνοῦμαι αὐτό», ἔφη, «καὶ
προσπαίζω.» καὶ ὁ κύων ἔφη· «καὶ νῦν, ἂν μὴ ἀφῇς τὸ ἀρνίον, τὰ
κυνῶν σοι προσοίσω.»
πρὸς ἄνδρα ῥᾳδιουργὸν καὶ μωροκλέπτην ὁ λόγος εὔκαιρος.

43. ΒΑΤΡΑΧΟΙ
βάτραχοι δύο ξηρανθείσης αὐτῶν τῆς λίμνης περιῄεσαν
ζητοῦντες ποῦ καταμεῖναι. ὡς δὲ ἐγένοντο κατά τι φρέαρ, ὁἕτερος
συνεβούλευεν ἀμελετήτως καθάλλεσθαι. ὁ δὲ ἕτερος ἔλεγεν· «ἐὰν
οὖν καὶ τὸ ἐνθάδε ὕδωρ ξηρανθῇ, πῶς δυνησόμεθα ἀναβῆναι;»
ὁ λόγος ἡμᾶς διδάσκει μὴ ἀπερισκέπτως προσέρχεσθαι τοῖς
πράγμασιν.

45. ΒΟΕΣ ΚΑΙ ΑΞΟΝΕΣ


βόες ἅμαξαν εἷλκον. τοῦ δὲ ἄξονος τρίζοντος ἐπιστραφέντες
οὗτοι ἔφασαν πρὸς αὐτόν· «ὦ οὗτος, ἡμῶν τὸ ὅλον βάρος
φερόντων σὺ κέκραγας;»
οὕτω καὶ τῶν ἀνθρώπων ἔνιοι ἑτέρων μοχθούντων αὐτοὶ
προσποιοῦνται κάμνειν.

58. ΓΥΝΗ ΚΑΙ ΟΡΝΙΣ


γυνὴ χήρα ὄρνιν ἔχουσα καθ’ ἑκάστην ἡμέραν ὠὸν

11
τίκτουσαν ὑπέλαβεν, ὅτι, ἐὰν πλείονα αὐτῇ τροφὴν παραβάλῃ, καὶ
δὶς τῆς ἡμέρας τέξεται. καὶ δὴ τοῦτο αὐτῆς ποιούσης συνέβη τὴν
ὄρνιν πίονα γενομένην μηκέτι μηδὲ ἅπαξ τεκεῖν.
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων διὰ πλεονεξίαν
περιττοτέρων ἐπιθυμοῦντες καὶ τὰ παρόντα ἀπόλλουσιν

59. ΓΑΛΗ
γαλῆ εἰσελθοῦσα εἰς χαλκέως ἐργαστήριον τὴν ἐκεῖ κειμένην
ῥίνην περιέλειχε. συνέβη δὲ ἐκτριβομένης τῆς γλώττης πολὺ αἷμα
φέρεσθαι. ἡ δὲ ἐτέρπετο ὑπονοοῦσά τι τοῦ σιδήρου ἀφαιρεῖσθαι,
μέχρι παντελῶς ἀπέβαλε τὴν γλῶτταν.
ὁ λόγος εἴρηται πρὸς τοὺς ἐν φιλονεικίαις ἑαυτοὺς
καταβλάπτοντας.

60. ΓΕΡΩΝ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ


γέρων ποτὲ ξύλα κόψας καὶ ταῦτα φέρων πολλὴν ὁδὸν
ἐβάδιζε. διὰ δὲ τὸν κόπον τῆς ὁδοῦ ἀποθέμενος τὸ φορτίον τὸν
Θάνατον ἐπεκαλεῖτο. τοῦ δὲ Θανάτου φανέντος καὶ πυθομένου,
δι’ ἣν αἰτίαν αὐτὸν ἐπεκαλεῖτο, ἔφη· «ἵνα τὸ φορτίον ἄρῃς.»
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι πᾶς ἄνθρωπος φιλοζωεῖ, κἂν δυστυχῇ λίαν.

62. ΓΕΩΡΓΟΣ ΚΑΙ ΟΦΙΣ


γεωργὸς χειμῶνος ὥραν ὄφιν εὑρὼν ὑπὸ κρύους πεπηγότα
τοῦτον ἐλεήσας καὶ λαβὼν ὑπὸ κόλπον ἔθετο. θερμανθεὶς δὲ
ἐκεῖνος καὶ ἀναλαβὼν τὴν ἰδίαν φύσιν ἔπληξε τὸν εὐεργέτην καὶ
ἀνεῖλε. ὁ δὲ θνῄσκων ἔλεγε «δίκαια πάσχω τὸν πονηρὸν
οἰκτείρας.»
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι ἀμετάθετοί εἰσιν αἱ πονηρίαι, κἂν τὰ
μέγιστα φιλανθρωπεύωνται.

64.ΚΥΝΟΔΗΚΤΟΣ
δηχθείς τις ὑπὸ κυνὸς περιῄει ζητῶν τὸν ἰασόμενον. εἰπόντος
δέ τινος [οὕτως] ὡς ἄρα δέοι αὐτὸν ἄρτῳ τὸ αἷμα ἐκμάξαντα τῷ
δακόντι κυνὶ βαλεῖν, ὑποτυχὼν ἔφη· «ἀλλ’ ἐὰν τοῦτο πράξω,
δεήσει με ὑπὸ πάντων τῶν ἐν τῇ πόλει κυνῶν δάκνεσθαι.»
οὕτω καὶ ἡ τῶν ἀνθρώπων πονηρία δελεαζομένη ἔτι μᾶλλον
ἀδικεῖν παροξύνεται.

71. ΔΡΥΣ ΚΑΙ ΚΑΛΑΜΟΣ


δρῦς καὶ κάλαμος ἤριζον περὶ ἰσχύος. ἀνέμου δὲ σφοδροῦ
γενομένου ὁ μὲν κάλαμος σαλευόμενος καὶ συγκλινόμενος ταῖς
τούτου πνοαῖς τὴν ἐκρίζωσιν ἐξέφυγεν, ἡ δὲ δρῦς δι’ ὅλου

12
ἀντιστᾶσα ἐκ ῥιζῶν κατηνέχθη.
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι οὐ δεῖ τοῖς κρείττοσιν ἐρίζειν.

89.3. ΟΡΝΙΣ ΧΡΥΣΟΤΟΚΟΣ


ὄρνιθά τις εἶχεν ὠὰ χρυσᾶ τίκτουσαν· καὶ νομίσας ἔνδον
αὐτῆς ὄγκον χρυσίου εἶναι κτείνας εὕρηκεν ὁμοίαν τῶν λοιπῶν
ὀρνίθων. ὁ δὲ ἀθρόον πλοῦτον ἐλπίσας εὑρήσειν καὶ τοῦ μικροῦ
ἐστέρηται ἐκείνου.
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι δεῖ τοῖς παροῦσιν ἀρκεῖσθαι καὶ τὴν
ἀπληστίαν φεύγειν

93. ΟΝΟΣ ΠΑΙΖΩΝ


ἔχων τις κύνα Μελιταῖον καὶ ὄνον διετέλει ἀεὶ τῷ κυνὶ
προσπαίζων· καὶ δή, εἴ ποτε ἔξω δειπνοίη, ἐκόμιζέ τι αὐτῷ καὶ
προσιόντι καὶ σαίνοντι παρέβαλλεν. ὁ δὲ ὄνος φθονήσας
προσέδραμε καὶ σκιρτῶν ἐλάκτισεν αὐτόν. καὶ ὃς ἀγανακτήσας
ἐκέλευσε παίοντας αὐτὸν ἀπαγαγεῖν καὶ τῇ φάτνῃ προσδῆσαι.
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι οὐ πάντες πρὸς πάντα πεφύκασιν.

95. ΕΧΙΣ ΚΑΙ ΡΙΝΗ


ἔχις εἰσελθὼν εἰς χαλκουργοῦ ἐργαστήριον παρὰ τῶν
σκευῶν ἔρανον ᾔτει· λαβὼν δὲ παρ’ αὐτῶν ἧκε πρὸς τὴν ῥίνην καὶ
αὐτὴν παρεκάλει δοῦναί τι αὐτῷ. ἡ δὲ ὑποτυχοῦσα εἶπεν·
«ἀλλ’ εὐήθης εἶ παρ’ ἐμοῦ τι ἀποίσεσθαι οἰόμενος, ἥτις οὐ
διδόναι, ἀλλὰ λαμβάνειν παρὰ πάντων εἴωθα.»
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι μάταιοί εἰσιν οἱ παρὰ φιλαργύρων τι
κερδαίνειν προσδοκῶντες.

105. ΕΡΜΗΣ
Ζεὺς Ἑρμῇ προσέταξε πᾶσι τοῖς τεχνίταις ψεύδους
φάρμακον χέαι. ὁ δὲ τοῦτο τρίψας καὶ μέτρον ποιήσας ἴσον
ἑκάστῳ ἐνέχεεν. ἐπεὶ δὲ μόνου τοῦ σκυτέως ὑπολειφθέντος πολὺ
φάρμακον κατελείπετο, λαβὼν ὅλην τὴν θυίαν κατ’αὐτοῦ
κατέχεεν. ἐκ τούτου συνέβη τοὺς τεχνίτας πάντας ψεύδεσθαι,
μάλιστα δὲ πάντων τοὺς σκυτέας.
ὁ λόγος εὔκαιρος πρὸς ἄνδρα ψευδολόγον.

108. ΖΕΥΣ ΚΑΙ ΧΕΛΩΝΗ


Ζεὺς γαμῶν τὰ ζῷα πάντα εἱστία. μόνης δὲ χελώνης
ὑστερησάσης διαπορῶν τὴν αἰτίαν τῇ ὑστεραίᾳ ἐπυνθάνετο αὐτῆς,
διὰ τί μόνη ἐπὶ τὸ δεῖπνον οὐκ ἦλθε. τῆς δὲ εἰπούσης·
«οἶκος φίλος, οἶκος ἄριστος» ἀγανακτήσας κατ’ αὐτῆς
παρεσκεύασεν αὐτὴν τὸν οἶκον αὐτὸν βαστάζουσαν περιφέρειν.

13
οὕτω πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων αἱροῦνται μᾶλλον λιτῶς οἰκεῖν
ἢ παρ’ ἄλλοις πολυτελῶς διαιτᾶσθαι.

110. ΖΕΥΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ


Ζεὺς πλάσας ἀνθρώπους ἐκέλευσεν Ἑρμῇ νοῦν αὐτοῖς
ἐγχέαι· κἀκεῖνος μέτρον ποιήσας ἴσον ἑκάστῳ ἐνέχεε. συνέβη δὲ
τοὺς μὲν μικροφυεῖς πληρωθέντας τοῦ μέτρου φρονίμους
γενέσθαι, τοὺς δὲ μακροὺς ἅτε [μὴ] ἐφικομένου τοῦ ποτοῦ μέχρι
γονάτων <μὲν>, μὴ δὲ εἰς πᾶν τὸ σῶμα ἀφρονεστέρους γενέσθαι.
πρὸς ἄνδρα εὐμεγέθη μὲν σώματι, κατὰ ψυχὴν δὲ
ἀλόγιστον.

114b. ΜΥΡΜΗΞ ΚΑΙ ΤΕΤΤΙΞ


χειμῶνος ὥρᾳ τῶν σίτων βραχέντων οἱ μύρμηκες ἔψυχον.
τέττιξ δὲ λιμώττων ᾔτει αὐτοὺς τροφήν. οἱ δὲ μύρμηκες εἶπον
αὐτῷ· «διὰ τί τὸ θέρος οὐ συνῆγες τροφήν;» ὁ δὲ εἶπεν· «οὐκ
ἐσχόλαζον ἀλλ’ ᾖδον μουσικῶς.» οἱ δὲ γελάσαντες εἶπον· «ἀλλ’ εἰ
θέρους ὥραις ηὔλεις, χειμῶνος ὀρχοῦ.»
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι οὐ δεῖ τινα ἀμελεῖν ἐν παντὶ πράγματι, ἵνα
μὴ λυπηθῇ καὶ κινδυνεύσῃ

116. ΙΑΤΡΟΣ ΚΑΙ ΝΟΣΩΝ


ἰατρός τις ἐπισκεπτόμενος ἄρρωστον συνέβη ἀποθανεῖν
αὐτόν. ὁ δὲ ἰατρὸς ἔλεγε πρὸς τοὺς ἐκκομίζοντας αὐτόν·«οὗτος ὁ
ἄνθρωπος εἰ οἴνου ἀπείχετο καὶ κλυστῆρσιν ἐχρῆτο, οὐκ ἂν
ἀπέθανεν.» τῶν δὲ παρόντων τις ὑπολαβὼν ἔφη· «ὦ οὗτος, οὐκ
ἔδει σε νῦν τοῦτο λέγειν, ὅτε οὐδὲν ὄφελός ἐστιν, ἀλλὰ τότε
παραινεῖν σε ἔδει, ὅτε καὶ χρῆσθαι ἠδύνατο.»

118. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΚΑΙ ΑΛΩΠΗΞ


καρκίνος ἀπὸ τῆς θαλάττης ἀναβὰς ἐπί τινος ἐνέμετο τόπου.
ἀλώπηξ δὲ λιμώττουσα ὡς ἐθεάσατο, προσελθοῦσα ἀνέλαβεν
αὐτόν. ὁ δὲ μέλλων καταβιβρώσκεσθαι ἔφη· «ἀλλ’ ἔγωγε δίκαια
πέπονθα, ὃς θαλάττιος ὢν χερσαῖος ἐβουλήθην γενέσθαι.»
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι καὶ τῶν ἀνθρώπων οἱ τὰ οἰκεῖα κατα
λείποντες ἐπιτηδεύματα καὶ τοῖς μηδὲν προσήκουσιν
ἐπιχειροῦντες εἰκότως δυστυχοῦσιν.

120. ΚΑΣΤΩΡ
ὁ κάστωρ ζῷόν ἐστι τετράπουν ἐν λίμναις τὰ πολλὰ
διαιτώμενον, οὗ τὰ αἰδοῖά φασιν ἰατροῖς χρήσιμα εἶναι. οὗτος οὖν,
ἐπειδὰν ὑπ’ ἀνθρώπων διωκόμενος καταλαμβάνηται,

14
γινώσκων, οὗ χάριν διώκεται, ἀποτεμὼν τὰ ἑαυτοῦ αἰδοῖα ῥίπτει
πρὸς τοὺς διώκοντας καὶ οὕτω σωτηρίας τυγχάνει.
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι οὕτω καὶ τῶν ἀνθρώπων οἱ φρόνιμοι ὑπὲρ
τῆς ἑαυτῶν σωτηρίας οὐδένα λόγον τῶν χρημάτων ποιοῦνται.

122. ΚΗΠΩΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΩΝ


κηπωροῦ κύων εἰς φρέαρ ἔπεσεν. ὁ δὲ ἀνιμήσασθαι αὐτὸν
βουλόμενος ἐκεῖ κατέβη. ὁ δὲ κύων ἀπορησάμενος ὡς προσῆλθεν
αὐτῷ, οἰόμενος ὑπ’ αὐτοῦ βαπτίζεσθαι, ἔδακεν αὐτόν. καὶ ὃς
κακῶς διατεθεὶς ἔφη· «ἀλλ’ ἔγωγε ἄξια πέπονθα. τί γὰρ σοῦ
ἑαυτὸν κατακρημνίσαντος τοῦ κινδύνου σε ἀπαλλάξαι
ἐπειρώμην;»
πρὸς ἄνδρα ἀχάριστον καὶ τοὺς εὐεργέτας ἀδικοῦντα

123. ΚΙΘΑΡΩΙΔΟΣ
κιθαρῳδὸς ἀφυὴς ἐν κεκονιαμένῳ οἴκῳ συνεχῶς ᾄδων
ἀντηχούσης αὐτῷ τῆς φωνῆς ἐνόμισεν ἑαυτὸν εὔφωνον εἶναι
σφόδρα. καὶ δὴ ἐπαρθεὶς ἐπὶ τούτῳ ἔγνω δεῖν θεάτρῳ ἑαυτὸν
ἐπιδοῦναι. ἀφικόμενος δὲ πρὸς τὸ ἐπιδείξασθαι καὶ πάνυ κακῶς
ᾄδων λίθοις αὐτὸν ἐξώσαντες ἀπήλασαν.
οὕτω καὶ τῶν ῥητόρων ἔνιοι ἐν σχολαῖς εἶναί τινες
δοκοῦντες, ὅταν ἐπὶ τὰς πολιτείας ἀφίκωνται, οὐδενός εἰσιν ἄξιοι.

124. ΚΛΕΠΤΑΙ ΚΑΙ ΑΛΕΚΤΡΥΩΝ


κλέπται εἴς τινα οἰκίαν εἰσελθόντες οὐδὲν ἄλλο εὗρον εἰ μὴ
ἀλεκτρυόνα καὶ τοῦτον λαβόντες ἀπηλλάγησαν. ὁ δὲ μέλλων ὑπ’
αὐτῶν θύεσθαι ἐδέετο, ὅπως αὐτὸν ἀπολύσωσι λέγων χρήσιμον
ἑαυτὸν τοῖς ἀνθρώποις εἶναι νύκτωρ αὐτοὺς ἐπὶ τὰ ἔργα
ἐγείροντα. οἱ δὲ ἔφασαν· «ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτό σε μᾶλλον θύομεν·
ἐκείνους γὰρ ἐγείρων ἡμᾶς οὐκ ἐᾷς κλέπτειν.»
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι μάλιστα τοῖς πονηροῖς ἠναντίωται, ἅτινα
τῶν χρηστῶν ἐστιν εὐεργετήματα.

128. ΚΟΛΟΙΟΣ ΚΑΙ ΑΛΩΠΗΞ


κολοιὸς λιμώττων ἐπί τινος συκῆς ἐκάθισεν. εὑρὼν δὲ τοὺς
ὀλύνθους μηδέπω πεπείρους προσέμενεν, ἕως σῦκα γένωνται.
ἀλώπηξ δὲ θεασαμένη αὐτὸν ἐγχρονίζοντα καὶ τὴν αἰτίαν παρ’
αὐτοῦ μαθοῦσα ἔφη· «ἀλλὰ πεπλάνησαι, ὦ οὗτος, ἐλπίδι
προσέχων, ἥτις βουκολεῖν μὲν οἶδε, τρέφειν δὲ οὐδαμῶς.»
[πρὸς ἄνδρα φιλόνεικον.

15
129. ΚΟΡΩΝΗ ΚΑΙ ΚΥΩΝ
κορώνη Ἀθηνᾷ θύουσα κύνα ἐπὶ ἑστίασιν ἐκάλει. ὁ δὲ πρὸς
αὐτὴν ἔφη· «τί μάτην τὰς θυσίας ἀναλίσκεις; ἡ γὰρ θεὸς οὕτω σε
μισεῖ, ὡς κἀκ τῶν συντρόφων σοι οἰωνῶν τὴν πίστιν περιελεῖν.»
καὶ ἡ κορώνη πρὸς αὐτόν· «διὰ τοῦτο μᾶλλον αὐτῇ θύω, ἵνα
διαλλαγῇ μοι.»
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι πολλοὶ διὰ κέρδος τοὺς ἐχθροὺς
εὐεργετεῖν οὐκ ὀκνοῦσιν.

130. ΚΟΡΑΞ ΚΑΙ ΟΦΙΣ


κόραξ τροφῆς ἀπορῶν ὡς ἐθεάσατο ὄφιν ἔν τινι εὐηλίῳ τόπῳ
κοιμώμενον τοῦτον καταπτὰς ἥρπασε. τοῦ δὲ ἐπιστραφέντος καὶ
δακόντος αὐτὸν ἀποθνῄσκειν μέλλων ἔφη·
«ἀλλ’ ἔγωγε δείλαιος, ὅστις τοιοῦτον ἕρμαιον εὗρον, ἐξ οὗ καὶ
ἀπόλλυμαι.»
οὗτος ὁ λόγος λεχθείη ἂν ἐπ’ ἄνδρα, ὃς διὰ θησαυροῦ εὕρεσιν
καὶ περὶ σωτηρίας ἐκινδύνευσε.

135. ΚΥΩΝ ΚΑΙ ΑΛΩΠΗΞ


κύων θηρευτικὸς λέοντα ἰδὼν τοῦτον ἐδίωκεν· ὡς δὲ
ἐπιστραφεὶς ἐκεῖνος ἐβρυχήσατο, φοβηθεὶς εἰς τοὐπίσω ἔφυγεν.
ἀλώπηξ δὲ θεασαμένη αὐτὸν ἔφη· «ὦ κακὴ κεφαλή, σὺ λέοντα
ἐδίωκες, οὗ οὐδὲ τὸν βρυχηθμὸν ὑπέμεινας;»
ὁ λόγος λεχθείη ἂν ἐπ’ ἀνδρῶν αὐθάδων, οἳ κατὰ πολὺ
δυνατωτέρων συκοφαντεῖν ἐπιχειροῦντες, ὅταν ἐκεῖνοι
ἀντιστῶσιν, εὐθέως ἀναχαιτίζουσιν.

136. ΚΥΩΝ ΚΡΕΑΣ ΦΕΡΟΥΣΑ


κύων κρέας ἔχουσα ποταμὸν διέβαινε· θεασαμένη δὲ τὴν
ἑαυτῆς σκιὰν κατὰ τοῦ ὕδατος ὑπέλαβεν ἑτέραν κύνα εἶναι μεῖζον
κρέας ἔχουσαν. διόπερ ἀφεῖσα τὸ ἴδιον ὥρμησεν ὡς τὸ ἐκείνης
ἀφαιρησομένη. συνέβη δὲ αὐτῇ ἀμφοτέρων στερηθῆναι, τοῦ μὲν
μὴ ἐφικομένῃ, διότι μηδὲν ἦν, τοῦ δέ, διότι ὑπὸ τοῦ ποταμοῦ
παρεσύρη.
πρὸς ἄνδρα πλεονέκτην ὁ λόγος εὔκαιρος

138. ΚΥΝΕΣ ΛΙΜΩΤΤΟΥΣΑΙ


κύνες λιμώττουσαι ὡς ἐθεάσαντο ἔν τινι ποταμῷ βύρσας
βρεχομένας, μὴ δυνάμεναι αὐτῶν ἐφικέσθαι συνέθεντο ἀλλήλαις,
ὅπως πρῶτον τὸ ὕδωρ ἐκπίωσιν, εἶθ’ οὕτως ἐπὶ τὰς βύρσας
παραγένωνται. συνέβη δὲ αὐτὰς πινούσας διαρραγῆναι <πρὶν> ἢ
τῶν βυρσῶν ἐφικέσθαι.

16
οὕτως ἔνιοι τῶν ἀνθρώπων δι’ ἐλπίδα κέρδους ἐπισφαλεῖς
μόχθους ὑφιστάμενοι φθάνουσι πρῶτον καταναλισκόμενοι ἢ ὧν
βούλονται περιγενόμενοι.

139. ΚΥΩΝ ΚΑΙ ΛΑΓΩΟΣ


κύων θηρευτικὸς λαγωὸν συλλαβὼν τοῦτον ποτὲ μὲν
ἔδακνε ποτὲ δὲ αὐτοῦ τὰ χείλη περιέλειχεν. ὁ δὲ ἀπαυδήσας ἔφη
πρὸς αὐτόν· «ἀλλ’, ὦ οὗτος, παῦσαί με δάκνων ἢ καταφιλῶν, ἵνα
γνῶ, πότερον ἐχθρὸς ἢ φίλος μου καθέστηκας.»
πρὸς ἄνδρα ἀμφίβολον ὁ λόγος εὔκαιρος.

140. ΚΩΝΩΨ ΚΑΙ ΤΑΥΡΟΣ


κώνωψ ἐπιστὰς κέρατι ταύρου καὶ πολὺν χρόνον ἐπικαθίσας
ἐπειδὴ ἀπαλλάττεσθαι ἔμελλεν, ἐπυνθάνετο τοῦ ταύρου, εἰ ἤδη
βούλεται αὐτὸν ἀπελθεῖν. ὁ δὲ ὑποτυχὼν ἔφη· «ἀλλ’ οὔτε, ὅτε
ἦλθες, ἔγνων οὔτε, ἐὰν ἀπέλθῃς, γνώσομαι.»
τούτῳ τῷ λόγῳ χρήσαιτο ἄν τις πρὸς ἄνδρα ἀδύνατον, ὃς οὔτε
παρὼν οὔτε ἀπὼν ἐπιβλαβὴς ἢ ὠφέλιμός ἐστι.

146. ΛΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΤΡΑΧΟΣ


λέων ἀκούσας βατράχου κεκραγότος ἐπεστράφη πρὸς τὴν
φωνὴν οἰόμενος μέγα τι ζῷον εἶναι. προσμείνας δὲ αὐτῷ μικρὸν
χρόνον ὡς ἐθεάσατο αὐτὸν ἀπὸ τῆς λίμνης ἐξελθόντα,
προσελθὼν κατεπάτησεν εἰπών· «μηδένα ἀκοὴ ταραττέτω πρὸ τῆς
θέας.»
πρὸς ἄνδρα γλωσσαλγῆ οὐδὲν πλέον τοῦ λαλεῖν δυνάμενον.

162. ΛΥΚΟΣ ΚΑΙ ΑΙΞ


λύκος θεασάμενος αἶγα ἐπί τινος κρημνοῦ νεμομένην ἐπειδὴ
οὐκ ἠδύνατο αὐτῆς ἐφικέσθαι, παρῄνει αὐτὴν κατωτέρω
καταβῆναι, μὴ καὶ πέσῃ λαθοῦσα, λέγων, ὡς καὶ ὁ λειμὼν καὶ ἡ
πόα παρ’ αὐτῷ φαιδροτάτη. ἡ δὲ πρὸς αὐτὸν ἔφη· «ἀλλ’ οὐκ ἐμὲ
ἐπὶ νομὴν καλεῖς, αὐτὸς δὲ τροφῆς ἀπορεῖς.»
οὕτω καὶ τῶν ἀνθρώπων οἱ πονηροί, ὅταν παρὰ τοῖς εἰδόσιν
πονηρεύωνται, ἀνόνητοι τῶν τεχνασμάτων γίνονται.

172. ΜΕΛΙΣΣΑΙ ΚΑΙ ΖΕΥΣ


μέλισσαι φθονήσασαι ἀνθρώποις τοῦ ἰδίου μέλιτος ἧκονπρὸς
τὸν Δία καὶ τούτου ἐδέοντο, ὅπως ἰσχὺν παράσχηται αὐταῖς
παιούσαις τοῖς κέντροις τοὺς προσιόντας τοῖς κηρίοις ἀναιρεῖν.
καὶ ὁ Ζεὺς ἀγανακτήσας κατ’ αὐτῶν διὰ τὴν βασκανίαν
παρεσκεύασεν αὐτάς, ἡνίκα ἂν τύπτωσί τινα, τὸκέντρον
ἀποβαλεῖν, μετὰ δὲ τοῦτο καὶ τῆς σωτηρίας στερίσκεσθαι.

17
οὗτος ὁ λόγος ἁρμόσειεν ἂν πρὸς ἄνδρας βασκάνους, οἳ
καὶ αὐτοὶ βλάπτεσθαι ὑπομένουσι.

176. ΜΥΡΜΗΞ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ


μύρμηξ διψήσας κατελθὼν εἴς τινα πηγὴν βουλόμενος πιεῖν
ἀπεπνίγετο. περιστερὰ δὲ ἐν τῷ παρεστηκότι δένδρῳ κλάσασα
φύλλον ἔβαλε, δι’ οὗ ἐπιβὰς ὁ μύρμηξ ἐσώθη. ἰξευτὴς δέ τις
παραστὰς καὶ συνθεὶς τοὺς καλάμους τὴν περιστερὰν λαβεῖν
ἤθελεν. ὁ δὲ μύρμηξ ἔδακεν εἰς τὸν πόδα τοῦ ἰξευτοῦ· ὁ δὲ σείσας
τοὺς καλάμους ἐποίησε τὴν περιστερὰν φυγεῖν.
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι καὶ ὑπ’ ἀσθενῶν ἐστί τις εὔκαιρος
βοήθεια.

184. ΟΔΟΙΠΟΡΟΣ ΚΑΙ ΤΥΧΗ


ὁδοιπόρος πολλὴν ὁδὸν διανύσας ἐπειδὴ κόπῳ συνείχετο, πεσὼν παρά τι
φρέαρ ἐκοιμᾶτο. μέλλοντος δὲ αὐτοῦ ὅσον οὔπω καταπίπτειν ἡΤύχη
ἐπιστᾶσα καὶ διεγείρασα αὐτὸν εἶπεν· «ὦ οὗτος, εἴγε ἐπεπτώκεις, οὐκ
ἂν τὴν σεαυτοῦ ἀβουλίαν ἀλλ’ ἐμὲ ᾐτιῶ.»
οὕτω πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων δι’ ἑαυτοὺς δυστυχήσαντες τὸ
θεῖον αἰτιῶνται.

191. ΟΝΟΣ ΑΛΑΣ ΓΕΜΩΝ


ὄνος ἅλας γέμων ποταμὸν διέβαινεν. ὀλισθήσας δὲ ὡς
κατέπεσεν εἰς τὸ ὕδωρ, ἐκτακέντος τοῦ ἁλὸς κουφότερος
ἐξανέστη. ἡσθεὶς δὲ ἐπὶ τούτῳ ἐπειδὴ ὕστερον σπόγγους
ἐμπεφορτισμένος κατά τινα ποταμὸν ἐγένετο, ᾠήθη, ὅτι, ἐὰνπάλιν
πέσῃ, ἐλαφρότερος διεγερθήσεται. καὶ δὴ ἑκὼν ὠλίσθησε. συνέβη
δὲ αὐτὸν τῶν σπόγγων ἀνασπασάντων τὸ ὕδωρ μὴ δυνάμενον
ἐξανίστασθαι ἐν τούτῳ ἀποπνιγῆναι.
οὕτω καὶ τῶν ἀνθρώπων ἔνιοι διὰ τὰς ἰδίας ἐπινοίας
λανθάνουσιν εἰς συμφορὰς ἑαυτοὺς ἐμβάλλοντες.

193. ΟΝΟΣ ΒΑΣΤΑΖΩΝ ΑΓΑΛΜΑ


ὄνῳ τις ἐπιθεὶς ἄγαλμα ἤλαυνεν εἰς πόλιν. πάντων δὲ τῶν
συναντώντων προσκυνούντων τῷ ἀγάλματι ὑπολαβὼν ὁ ὄνος, ὅτι
αὐτῷ προσκυνοῦσιν, ἀναπτερωθεὶς ὠγκᾶτο καὶ οὐκέτι
περαιτέρω προβαίνειν ἐβούλετο. καὶ ὁ ὀνηλάτης αἰσθόμενος τὸ
γεγονὸς τῷ ῥοπάλῳ αὐτὸν παίων ἔφη· «ὦ κακὴ κεφαλή, ἔτι καὶ
τοῦτο λοιπὸν ἦν ὄνον ὑπ’ ἀνθρώπων προσκυνεῖσθαι.»
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι οἱ τοῖς ἀλλοτρίοις ἀγαθοῖς
ἐπαλαζονευόμενοι παρὰ τοῖς εἰδόσιν αὐτοὺς γέλωτα
ὀφλισκάνουσιν.

18
194. ΟΝΟΣ ΑΓΡΙΟΣ
ὄνος ἄγριος ὄνον ἥμερον θεασάμενος ἔν τινι εὐηλίῳ τόπῳ
προσελθὼν ἐμακάριζεν αὐτὸν ἐπὶ τῇ εὐεξίᾳ τοῦ σώματος καὶ τῇ
τῆς τροφῆς ἀπολαύσει. ὕστερον δὲ ἰδὼν αὐτὸν ἀχθοφοροῦντα
καὶ τὸν ὀνηλάτην ὄπισθεν ἑπόμενον καὶ ῥοπάλοις αὐτὸν παίοντα
εἶπεν· «ἀλλ’ ἔγωγε οὐκέτι σε εὐδαιμονίζω. ὁρῶ γάρ, ὅτι οὐκ ἄνευ
κακῶν μεγάλων τὴν ἀφθονίαν ἔχεις.»
οὕτως οὐκ ἔστι ζηλωτὰ τὰ μετὰ κινδύνων καὶ ταλαιπωριῶν
περιγινόμενα κέρδη.

195. ΟΝΟΣ ΚΑΙ ΤΕΤΤΙΓΕΣ


ὄνος ἀκούσας τεττίγων ᾀδόντων ἥσθη ἐπὶ τῇ εὐφωνίᾳ καὶ
ζηλώσας αὐτῶν τὴν ἡδύτητα εἶπε· «τί σιτούμενοι τοιαύτην φωνὴν
ἀφίετε;» τῶν δὲ εἰπόντων «δρόσον» ὁ ὄνος προσπαραμένων τῇ
δρόσῳ λιμῷ διεφθάρη.
οὕτως οἱ τῶν παρὰ φύσιν ἐπιθυμοῦντες πρὸς τῷ μὴ ἐπιτυχεῖν,
ὧν ἐφίενται, καὶ τὰ μέγιστα δυστυχοῦσιν.

202. ΟΝΟΣ, ΚΟΡΑΞ ΚΑΙ ΛΥΚΟΣ


ὄνος ἡλκωμένος τὸν νῶτον ἔν τινι λειμῶνι ἐνέμετο. κόρακος
δὲ ἐπικαθίσαντος αὐτῷ καὶ τὸ ἕλκος κρούοντος ὁ ὄνος ὠγκᾶτό τε
καὶ ἐσκίρτα. τοῦ δὲ ὀνηλάτου πόρρωθεν ἑστῶτος καὶ γελῶντος
λύκος παριὼν ἐθεάσατο καὶ πρὸς ἑαυτὸν ἔφη· «ἄθλιοι ἡμεῖς, οἵ,
κἂν αὐτὸ μόνον ὀφθῶμεν, διωκόμεθα, τούτῳ δὲ καὶ † προσιόντι
προσγελῶσι.»
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι οἱ κακοῦργοι τῶν ἀνθρώπων καὶ ἐξ
ἀπόπτου δῆλοί εἰσιν.

212. ΟΦΙΣ, ΓΑΛΗ ΚΑΙ ΜΥΕΣ


ὄφις καὶ γαλῆ ἔν τινι οἰκίᾳ ἐμάχοντο. οἱ δὲ ἐνταῦθα μύες ἀεὶ
καταναλισκόμενοι ὑπ’ ἀμφοτέρων ὡς † ἐθεάσαντο τὴν μάχην
ἐξῄεσαν. οἱ δὲ τούτους θεασάμενοι ἀφέντες τὴν πρὸς ἑαυτοὺς
μάχην ἐπ’ ἐκείνους ἐτράπησαν.
οὕτω καὶ τῶν πόλεων οἱ ἐν ταῖς τῶν δημαγωγῶν στάσεσιν
ἑαυτοὺς παρεισκυλίοντες λανθάνουσιν αὐτοὶ ἑκατέρων ἀνάλωμα
γινόμενοι.

217. ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ ΔΙΨΩΣΑ


περιστερὰ δίψει συνεχομένη ὡς ἐθεάσατο ἔν τινι πίνακι
κρατῆρα ὕδατος γεγραμμένον, ὑπέλαβεν ἀληθῆ εἶναι. διόπερ
πολλῷ ῥοίζῳ ἐνεχθεῖσα ἔλαθεν ἑαυτὴν τῷ πίνακι ἐντινάξασα.
συνέβη οὖν αὐτῇ τῶν πτερῶν περιθραυσθέντων ἐπὶ τὴν γῆν
καταπεσοῦσαν ὑπό τινος τῶν παρατυχόντων συλληφθῆναι.

19
οὕτως ἔνιοι τῶν ἀνθρώπων διὰ σφοδρὰς ἐπιθυμίας
ἀπερισκέπτως τοῖς πράγμασιν ἐπιχειροῦντες ἑαυτοὺς εἰς ὄλεθρον
ἐμβάλλουσιν.

218. ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΙ ΚΟΡΩΝΗ


περιστερὰ ἔν τινι περιστερεῶνι τρεφομένη ἐπὶ πολυτεκνίᾳ
ἐφρυάττετο. κορώνη δὲ ἀκούσασα αὐτῆς τῶν λόγων ἔφη· «ἀλλ’,
ὦ αὕτη, πέπαυσο ἐπὶ τούτῳ ἀλαζονεύουσα. ὅσῳ γὰρ ἂν πλείονα
τέκνα ἔχῃς, τοσούτῳ περισσοτέρᾳ δουλείᾳ στενάξεις.»
οὕτω καὶ τῶν οἰκετῶν δυστυχέστεροί εἰσιν, ὅσοι ἐν τῇ
δουλείᾳ τεκνοποιοῦσιν.

227. ΟΔΟΙΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΚΟΡΑΞ


πορευομένοις τισὶν ἐπὶ πρᾶξίν τινα κόραξ ὑπήντησε τὸν
ἕτερον τῶν ὀφθαλμῶν πεπηρωμένος. ἐπιστραφέντων δὲ αὐτῶν καί
τινος ὑποστρέψαι παραινοῦντος—τοῦτο γὰρ σημαίνειν τὸν
οἰωνόν—ἕτερος ὑποτυχὼν εἶπεν· «καὶ πῶς οὗτος ἡμῖν δύναται τὰ
μέλλοντα μαντεύεσθαι, ὃς οὐδὲ τὴν ἰδίαν πήρωσιν προεῖδεν, ἵνα
φυλάξηται;»
οὕτω καὶ τῶν ἀνθρώπων οἱ ἐν τοῖς ἰδίοις ἄβουλοι καὶ εἰς τὰς
τῶν πέλας συμβουλίας ἀδόκιμοί εἰσιν.

228. ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ


Προμηθεὺς κατὰ πρόσταξιν Διὸς ἀνθρώπους ἔπλασε καὶ
θηρία. ὁ δὲ Ζεὺς θεασάμενος πολλῷ πλείονα τὰ ἄλογα ζῷα
ἐκέλευσεν αὐτὸν τῶν θηρίων τινὰ διαφθείραντα ἀνθρώπους
μετατυπῶσαι. τοῦ δὲ τὸ προσταχθὲν ποιήσαντος συνέβη τοὺς ἐκ
τούτων πλασθέντας τὴν μὲν μορφὴν ἀνθρώπων ἔχειν, τὰς δὲψυχὰς
θηριώδεις.
πρὸς ἄνδρα σκαιὸν καὶ θηριώδη ὁ λόγος εὔκαιρος.

229. ΠΗΡΑΙ ΔΥΟ


Προμηθεὺς πλάσας ἀνθρώπους δύο πήρας ἐξ αὐτῶν
ἀπεκρέμασε, τὴν μὲν ἀλλοτρίων κακῶν, τὴν δὲ ἰδίων. καὶ τὴν μὲν
τῶν ὀθνείων ἔμπροσθεν ἔταξε, τὴν δὲ ἑτέρων ὄπισθεν ἀπήρτησεν.
ἐξ οὗ δὴ συνέβη τοὺς ἀνθρώπους τὰ μὲν ἀλλότρια κακὰ ἐξ
ἀπόπτου κατοπτάζεσθαι, τὰ δὲ ἴδια μὴ προσορᾶσθαι.
τούτῳ τῷ λόγῳ χρήσαιτο ἄν τις πρὸς ἄνδρα πολυπράγμονα,
ὃς ἐν τοῖς ἑαυτοῦ πράγμασι τυφλώττων τῶν μηδὲν προσηκόντων
κήδεται.

236. ΣΦΗΞ ΚΑΙ ΟΦΙΣ


σφὴξ ἐπὶ κεφαλὴν ὄφεως καθίσας καὶ συνεχῶς τῷ κέντρῳ

20
πλήσσων ἐχείμαζε. ὁ δὲ περιώδυνος γενόμενος καὶ τὸν ἐχθρὸν οὐκ
ἔχων ἀμύνεσθαι ἐξελθὼν ἐν τῇ ὁδῷ καὶ ἰδὼν ἅμαξαν ἐρχομένην
τὴν κεφαλὴν τῷ τροχῷ ὑπέθηκε καὶ οὕτω τῷ σφηκὶ συναπέθανεν
[φάσκων· «συναπόλλυμαι τῷ ἐχθρῷ μου»].
ὁ μῦθος πρὸς τοὺς συναποθνῄσκειν τοῖς ἐχθροῖς
ὑπομένοντας.

241. ΥΑΙΝΑ ΚΑΙ ΑΛΩΠΗΞ


τὰς ὑαίνας φασὶ παρ’ ἐνιαυτὸν ἀλλασσομένης αὐτῶν τῆς
φύσεως ποτὲ μὲν ἄρρενας, ποτὲ δὴ θηλείας γίνεσθαι. καὶ δὴὕαινα
θεασαμένη ἀλώπεκα ἐμέμφετο αὐτήν, ὅτι φίλην αὐτῇ γενέσθαι
θέλουσαν οὐ προσίεται. κἀκείνη ὑποτυχοῦσα εἶπεν·
«ἀλλ’ ἐμὲ μὴ μέμφου, τὴν δὲ σὴν φύσιν, δι’ ἣν ἀγνοῶ, πότερον ὡς
φίλῃ ἢ ὡς φίλῳ σοι χρήσωμαι.»
πρὸς ἄνδρα ἀμφίβολον.

242. ΤΑΥΡΟΣ ΚΑΙ ΑΙΓΕΣ ΑΓΡΙΑΙ


ταῦρος διωκόμενος ὑπὸ λέοντος ἔφυγεν εἴς τι σπήλαιον, ἐν ᾧ
ἦσαν αἶγες ἄγριαι. τυπτόμενος δὲ ὑπ’ αὐτῶν καὶ κερατιζόμενος
ἔφη· «οὐχ ὑμᾶς φοβούμενος ἀνέχομαι, ἀλλὰ τὸν πρὸ [τοῦ
στόματος] τοῦ σπηλαίου ἑστῶτα.»
οὕτω πολλοὶ διὰ φόβον τῶν κρειττόνων καὶ τὰς ἐκ τῶν
ἡττόνων ὕβρεις ὑπομένουσιν.

244. ΤΑΩΣ ΚΑΙ ΚΟΛΟΙΟΣ


τῶν ὀρνέων βουλευσαμένων περὶ βασιλείας ταὼς ἠξίου
αὑτὸν χειροτονῆσαι βασιλέα διὰ τὸ κάλλος. ὁρμωμένων δὲ ἐπὶ
τοῦτο τῶν ὀρνέων κολοιὸς εἶπεν· «ἀλλ’ ἐὰν σοῦ βασιλεύοντος
ἀετὸς ἡμᾶς διώκῃ, πῶς ἡμῖν ἐπαρκέσεις;»
ὅτι οὐ δεῖ τοὺς δυνάστας κάλλει, ἀλλὰ δυνάμει κοσμεῖσθαι.

248. ΖΕΥΣ ΚΑΙ ΟΦΙΣ


τοῦ Διὸς γαμοῦντος πάντα τὰ ζῷα ἀνήνεγκαν δῶρα,
ἕκαστον ὅτι ἐδύνατο. ὄφις δὲ ἕρπων ῥόδον ἀναλαβὼν τῷ στόματι
ἀνέβη. ἰδὼν δὲ αὐτὸν ὁ Ζεὺς ἔφη· «τῶν ἄλλων πάντων τὰ δῶρα
λαμβάνω· ἀπὸ δὲ τοῦ σοῦ στόματος οὐ λαμβάνω.»
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι τῶν πονηρῶν αἱ χάριτες φοβεραί εἰσιν.

249. ΤΑΩΝ ΚΑΙ ΓΕΡΑΝΟΣ


ταὼν γεράνου κατεγέλα κωμῳδῶν τὴν χροίαν αὐτοῦ καὶ
λέγων ὡς· «ἐγὼ μὲν χρυσὸν καὶ πορφύραν ἐνδέδυμαι, σὺδὲ οὐδὲν
καλὸν φέρεις ἐν πτεροῖς.» ὁ δὲ «ἀλλ’ ἐγώ,» ἔφη, «τῶν ἀστέρων
ἔγγιστα φωνῶ καὶ εἰς τὰ οὐράνια ὕψη ἵπταμαι, σὺ δὲ ὡς ἀλέκτωρ

21
κάτω μετ’ ὀρνίθων βαίνεις.»
ὅτι κρεῖττον περίβλεπτον εἶναί τινα ἐν πενιχρᾷ ἐσθῆτι ἢ ζῆν
ἀδόξως ἐν πλούτῳ γαυρούμενον.

251. ΥΣ ΚΑΙ ΚΥΩΝ


ὗς καὶ κύων περὶ εὐτοκίας ἤριζον. ἔφη δὲ ἡ κύων εὔτοκος
εἶναι μάλιστα πάντων τῶν πεζῶν ζῴων, καὶ ἡ ὗς ὑποτυχοῦσα πρὸς
ταῦτά φησιν· «ἀλλ’ ὅταν τοῦτο λέγῃς, ἴσθι, ὅτι καὶ τυφλοὺς τοὺς
σαυτῆς σκύλακας τίκτεις.»
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι οὐκ ἐν τάχει τὰ πράγματα, ἀλλ’ ἐν τῇ
τελειότητι κρίνεται.

252. ΥΣ ΑΓΡΙΟΣ ΚΑΙ ΑΛΩΠΗΞ


ὗς ἄγριος ἑστὼς παρά τι δένδρον τοὺς ὀδόντας ἠκόνα.
ἀλώπεκος δὲ ἐρομένης τὴν αἰτίαν, δι’ ἣν μηδενὸς αὐτῷ μήτε
κυνηγέτου μήτε κινδύνου ἐφεστῶτος τοὺς ὀδόντας θήγει, ἔφη·
«ἀλλ’ οὐ ματαίως τοῦτο ποιῶ. ἐὰν γάρ με κίνδυνος καταλάβῃ, οὐ
τότε περὶ τὸ ἀκονᾶν ἀσχοληθήσομαι, ἑτοίμοις δὲ οὖσι χρήσομαι.»
ὁ λόγος διδάσκει, ὅτι δεῖ πρὸ τῶν κινδύνων τὰς
παρασκευὰς ποιεῖσθαι.

254. ΧΕΛΩΝΗ ΚΑΙ ΛΑΓΩΟΣ


χελώνη καὶ λαγωὸς περὶ ὀξύτητος ἤριζον. καὶ δὴ προθεσμίαν
στήσαντες τοῦ τόπου ἀπηλλάγησαν. ὁ μὲν οὖν λαγωὸς διὰ τὴν
φυσικὴν ὠκύτητα ἀμελήσας τοῦ δρόμου πεσὼν παρὰ τὴν ὁδὸν
ἐκοιμᾶτο. ἡ δὲ χελώνη συνειδυῖα ἑαυτῇ βραδύτητα οὐ διέλιπε
τρέχουσα καὶ οὕτω κοιμώμενον τὸν λαγωὸν παραδραμοῦσα ἐπὶ τὸ
βραβεῖον τῆς νίκης ἀφίκετο.
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι πολλάκις φύσιν ἀμελοῦσαν πόνος
ἐνίκησεν.

258. 3. ΧΕΛΙΔΩΝ ΚΑΙ ΚΟΡΩΝΗ


χελιδὼν καὶ κορώνη περὶ κάλλους ἐφιλονείκουν. ὑποτυχοῦσα
δὲ ἡ κορώνη πρὸς αὐτὴν εἶπε· «ἀλλὰ τὸ μὲν σὸν κάλλος τὴν
ἐαρινὴν ὥραν ἀνθεῖ, τὸ δὲ ἐμὸν καὶ χειμῶνι παρατείνεται.»
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι ἡ παράτασις τοῦ σώματος εὐπρεπείας
κρείττων ἐστίν.

259. ΧΕΛΩΝΗ ΚΑΙ ΑΕΤΟΣ


χελώνη θεασαμένη ἀετὸν πετόμενον ἐπεθύμησε καὶ αὐτὴ
πέτεσθαι. προσελθοῦσα δὲ τοῦτον παρεκάλει ἐφ’ ᾧ βούλεται
μισθῷ διδάξαι αὐτήν. τοῦ δὲ λέγοντος ἀδύνατον εἶναικαὶ ἔτι

22
αὐτῆς ἐπικειμένης καὶ ἀξιούσης, ἄρας αὐτὴν καὶ μετέωρος ἀρθεὶς
ἀφῆκεν ἐπί τινος πέτρας, ὅθεν κατενεχθεῖσα διερράγη [καὶ
ἀπέθανεν].
ὅτι πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων ἐν φιλονεικίαις τῶν
φρονιμωτέρων παρακούσαντες ἑαυτοὺς καταβλάπτουσιν.

260. ΨΥΛΛΑ ΚΑΙ ΑΝΗΡ


ψύλλα ποτὲ πηδήσασα ἐπὶ πόδα ἀνδρὸς ἐκάθισεν. ὁ δὲ τὸν
Ἡρακλῆν ἐπὶ συμμαχίαν ἐκάλει. τῆς δὲ ἐκεῖθεν αὖθις
ἀφαλομένης στενάξας εἶπεν· «ὦ Ἡράκλεις, εἰ ἐπὶ ψύλλῃ οὐ
συνεμάχησας, πῶς ἐπὶ μείζοσιν ἀνταγωνισταῖς συνεργήσεις;»
ὁ μῦθος δηλοῖ μὴ δεῖν ἐπὶ τῶν ἐλαχίστων τοῦ θείου δεῖσθαι,
ἀλλ’ ἐπὶ τῶν ἀναγκαίων.

265. ΚΥΩΝ ΚΑΙ ΚΟΧΛΟΣ


ὠά τις κύων καταπίνειν εἰθισμένος ἰδών τινα κόχλον, χάνας
τὸ στόμα αὐτοῦ μεγίστῃ συνολκῇ καταπέπωκε τοῦτον οἰηθεὶς ὠὸν
εἶναι. βαρυνόμενος δὲ τὰ σπλάγχνα καὶ ὀδυνόμενος ἔλεγε·
«δίκαια ἔγωγε πέπονθα, εἴγε πάντα περιφερῆ ὠὰ πεπίστευκα.»
διδάσκει ἡμᾶς ὁ λόγος, ὅτι οἱ ἀδιστάκτως πρᾶγμα
προσιόντες λανθάνουσιν ἑαυτοὺς περιπείροντες ἀτοπίαις

266. ΑΛΕΚΤΟΡΕΣ ΔΥΟ ΚΑΙ ΑΕΤΟΣ


ἀλεκτόρων δύο μαχομένων περὶ θηλειῶν ὀρνίθων ὁ εἷς τὸν
ἕτερον κατετροπώσατο. καὶ ὁ μὲν ἡττηθεὶς εἰς τόπον κατάσκιον
ἀπιὼν ἐκρύβη· ὁ δὲ νικήσας εἰς ὕψος ἀρθεὶς καὶ ἐφ’ ὑψηλοῦ
τοίχου στὰς μεγαλοφώνως ἐβόησε. καὶ παρευθὺς ἀετὸς καταπτὰς
ἥρπασεν αὐτόν. ὁ δ’ ἐν σκότῳ κεκρυμμένος ἀδεῶς ἔκτοτε ταῖς
θηλείαις ἐπέβαινε.
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι Κύριος ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται,
ταπεινοῖς δὲ δίδωσι χάριν.

270. ΔΑΜΑΛΙΣ ΚΑΙ ΒΟΥΣ


δάμαλις βοῦν ὁρῶσα ἐργαζόμενον ἐταλάνιζεν ἐπὶ τοῦ κόπου.
ἐπειδὴ δὲ ἑορτὴ κατέλαβε, τὸν βοῦν ἀπολύσαντες τὴν δάμαλιν
ἐκράτησαν τοῦ σφάξαι. ἰδὼν δὲ ὁ βοῦς ἐμειδίασε καὶ πρὸς αὐτὴν
εἶπεν· «ὦ δάμαλις, διὰ τοῦτο ἤργεις, διὰ τὸ ἀρτίως τυθῆναι.»
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι τῷ ἀργοῦντι κίνδυνος μένει

273. ΑΕΤΟΣ
ὑπεράνωθεν πέτρας ἀετὸς ἐκαθέζετο λαγωὸν θηρεῦσαι
ζητῶν. τοῦτον δέ τις ἔβαλε τοξεύσας καὶ τὸ μὲν βέλος ἐντὸς τοῦ

23
ἀετοῦ εἰσῆλθεν, ἡ δὲ γλυφὴ σὺν τοῖς πτεροῖς πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν
εἱστήκει. ὁ δὲ ἰδὼν ἔφη· «καὶ τοῦτό μοι ἑτέρα λύπη, τὸ τοῖς ἰδίοις
πτεροῖς ἐναποθνῄσκειν.»
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι δεινόν ἐστιν, ὅταν τις ἐκ τῶν οἰκείων
κινδυνεύσῃ.

274. ΑΙΘΙΟΨ
Αἰθίοπά τις ὠνήσατο τοιοῦτον αὐτῷ τὸ χρῶμα εἶναι δοκῶν
ἀμελείᾳ τοῦ πρότερον ἔχοντος· καὶ παραλαβὼν οἴκαδε πάντα μὲν
αὐτῷ προσῆγε τὰ ῥύμματα, πᾶσι δὲ λουτροῖς ἐπειρᾶτο καθαίρειν.
καὶ τὸ μὲν χρῶμα μεταβαλεῖν οὐκ εἶχε, νοσεῖν δὲ τῷ πονεῖν
παρεσκεύασεν.
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι μένουσιν αἱ φύσεις ὡς προῆλθον τὴν
ἀρχήν.

275. ΝΕΒΡΟΣ ΚΑΙ ΕΛΑΦΟΣ


νεβρός ποτε πρὸς τὸν ἔλαφον εἶπε· «πάτερ, σὺ καὶ μείζων καὶ
ταχύτερος κυνῶν πέφυκας καὶ κέρατα πρὸς τούτοις ὑπερφυᾶ
φέρεις πρὸς ἄμυναν. τί δήποτ’ οὖν οὕτω τούτους φοβῇ;» κἀκεῖνος
γελῶν εἶπεν· «ἀληθῆ μὲν ταῦτα φῄς, τέκνον. ἓν δ’ οἶδα, ὡς ἐπειδὰν
κυνὸς ὑλακὴν ἀκούσω,αὐτίκα πρὸς φυγὴν οὐκ οἶδ’ ὅπως
ἐκφέρομαι.»
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι τοὺς φύσει δειλοὺς οὐδεμία παραίνεσις
ῥώννυσιν.

277. ΚΥΚΝΟΣ
ἀνὴρ εὐπορῶν χῆνά τε ἅμα καὶ κύκνον ἔτρεφεν, οὐκ ἐπὶ τοῖς
αὐτοῖς μέντοι· τὸν μὲν γὰρ ᾠδῆς, τὸν δὲ τραπέζης ἕνεκεν. ἐπεὶ δὲ
ἔδει τὸν χῆνα παθεῖν ἐφ’ οἷς ἐτρέφετο, νὺξ μὲν ἦν καὶ
διαγινώσκειν ὁ καιρὸς οὐκ ἀφῆκεν ἑκάτερον. ὁ δὲ κύκνος ἀντὶ τοῦ
χηνὸς ἀπαχθεὶς ᾄδει μέλος θανάτου προοίμιον· καὶ τῇ μὲν ᾠδῇ
μηνύει τὴν φύσιν, τὴν δὲ τελευτὴν διαφεύγει τῷ μέλει.
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι πολλάκις ἡ μουσικὴ τελευτῆς ἀναβολὴν
ἀπεργάζεται.

287. ΣΚΩΛΗΞ ΚΑΙ ΑΛΩΠΗΞ


ὁ τῷ πηλῷ κρυπτόμενος σκώληξ εἰς γῆν ἐξελθὼν ἔλεγε πᾶσι
τοῖς ζῴοις· «ἰατρός εἰμι φαρμάκων ἐπιστήμων, οἷός ἐστι ὁ τῶν
θεῶν ἰατρὸς Παιών.» «καὶ πῶς,» εἶπεν ἀλώπηξ, «ἄλλους ἰώμενος
σαυτὸν χωλὸν ὄντα οὐκ ἰάσω;»
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι, ἐὰν μὴ πρόχειρος ᾖ ἡ πεῖρα, πᾶς λόγος
ἀργὸς ὑπάρχει.

24
288. ΚΟΡΑΞ ΝΟΣΩΝ
κόραξ νοσῶν ἔφη τῇ μητρί· «μῆτερ, εὔχου τῷ θεῷ καὶ μὴ
θρήνει.» ἡ δ’ ὑπολαβοῦσα ἔφη· «τίς σε, ὦ τέκνον, τῶν θεῶν
ἐλεήσει; τίνος γὰρ κρέας ὑπὸ σοῦ γε οὐκ ἐκλάπη;»
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι οἱ πολλοὺς ἐχθροὺς ἐν βίῳ ἔχοντες
οὐδένα φίλον ἐν ἀνάγκῃ εὑρήσουσιν.

289. ΣΑΛΠΙΓΚΤΗΣ
σαλπιγκτὴς στρατὸν ἐπισυνάγων καὶ κρατηθεὶς ὑπὸ τῶν
πολεμίων ἐβόα· «μὴ κτείνετέ με, ὦ ἄνδρες, εἰκῇ καὶ μάτην.
οὐδένα γὰρ ὑμῶν ἀπέκτεινα· πλὴν γὰρ τοῦ χαλκοῦ τούτου οὐδὲν
ἄλλο κτῶμαι.» οἱ δὲ πρὸς αὐτὸν ἔφασαν· «διὰ τοῦτο γὰρ μᾶλλον
τεθνήξῃ, ὅτι σὺ μὴ δυνάμενος πολεμεῖν τοὺς πάντας πρὸς μάχην
ἐγείρεις.»
ὁ μῦθος δηλοῖ, ὅτι πλέον πταίουσιν οἱ τοὺς κακοὺς καὶ
βαρεῖς δυνάστας ἐπεγείροντες εἰς τὸ κακοποιεῖν.

291. ΟΥΡΑ ΚΑΙ ΜΕΛΗ ΟΦΕΩΣ


δράκοντος ἡ οὐρὰ τῇ κεφαλῇ ἐστασίασεν ἀξιοῦσα ἡγεῖ σθαι
παρὰ μέρος καὶ μὴ διὰ παντὸς ἀκολουθεῖν ἐκείνῃ. λαβοῦσά τε
τὴν ἡγεμονίαν ἑαυτήν τε κακῶς ἀπαλλάττει ἀνοίᾳ πορευομένη
καὶ τὴν κεφαλὴν καταξαίνει τυφλοῖς καὶ κωφοῖς μέρεσιν
ἀναγκαζομένην παρὰ φύσιν ἕπεσθαι.
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι οἱ πρὸς χάριν ἅπαντα πολιτευόμενοι
τοιαῦτα πάσχουσιν.

25

También podría gustarte