Blanca Varela

Blanca Varela
Bizitza
Jaiotza	Lima, 1926ko abuztuaren 10a
Herrialdea	Peru
Lehen hizkuntza	gaztelania
Heriotza	Lima, 2009ko martxoaren 12a (82 urte)
Familia
Ama	Serafina Quinteras
Ezkontidea(k)	Fernando de Szyszlo (en) (1949 -
Seme-alabak	ikusi Lorenzo de Szyszlo (en) ; Vicente de Szyszlo (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	National University of San Marcos (en)
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	poeta, idazlea, itzultzailea eta kazetaria
Lan nabarmenak	ikusi Fondo de Cultura Económica; Q5985033 ; Q39309254 ; Q39345437 ;
Jasotako sariak	ikusi Commander of the Order of the Sun of Peru‎ ; Order of Merit for Women (2022) ; Reina Sofía Award (2007) ;
Genero artistikoa	existentialist literature (en) ; surrealismoa

Blanca Varela (Lima, 1926ko abuztuaren 10a - ib., 2009ko martxoaren 12a) perutar poeta izan zen.

Unibertsitatean, letretako ikasketak egiten ari zela, perutar idazle batzuk ezagutzeko aukera izan zuen: Jorge Eduardo Eielson, Sebastián Salazar Bondy, Javier Sologuren, etab. Haiekin batera "poeta puristak" -"poeta sozialak" taldetik bereizteko hala deituak taldea osatu zuen. Bestalde, César Moro, Emilio Adolfo Westphalen eta Manuel Moreno Jimeno poetek surrealismoaren tradizioa ezagutarazi zioten. 1949an Parisa joan zen, eta han bizi izan zen urteetan existentzialismoa eta gerra ondoko joera estetikoak ezagutu ahal izan zituen. Gero Mexikon bizi izan zen zenbait urtez, eta Peruko Ekonomia Kultura Funtseko zuzendari izan zen. Limako Oiga aldizkarian zinema-kritikako artikuluak idatzi zituen eta Amaru aldizkariko erredakzio-batzordeko kide izan zen. 1996an Txileko gobernuak Gabriela Mistral domina eman zion, kulturaren munduan egindako lanaren omenez. Presarik gabe idatzi baitu, hogeita hamairu urte zituela argitaratu zuen bere lehen poema-bilduma, Octavio Paz mexikar idazleak hartaratua: Este puerto existe (y otros poemas) (Portu hau existitzen da [eta beste zenbait poema]). Lehenengo haren ondoren Luz de día (1963, Eguneko argia), Valses y otras falsas confesiones (1972, Balsak eta beste zenbait aitorpen faltsu), Ejercicios materiales (1993, Ariketa materialak) eta El libro de barro (1993, Buztinezko liburua) etorri ziren. Bere poesiako gai nagusiak itsasoa, denbora eta margoa dira. Kritikariek, haren poesiaren ezaugarriak aztertzerakoan, asetzen ez duen errealitateari aurre egin nahia, egiaren bilaketa, ironia, hitz urriko poemen adierazkortasun handia, eta azken poemetako joera mistikoa aipatzen dituzte besteak beste. Varelaren lana hainbat hizkuntzatara itzulia izan da: ingelesa, alemana, italiera, portugesa, errusiera eta txekiera. Sari ugari irabazi ditu, horien artean Peruko Kulturako Institutu Nazionalaren Ohorezko Domina, Octavio Paz saria (2001), Granada Hiriko Federico García Lorca poesia-saria (2006), Reina Sofia Poesia Iberoamerikarra saria (2007).

Poesia-bildumak

Ese puerto existe, 1959
Luz de día, 1963
Valses y otras falsas confesiones, 1971
Ejercicios materiales, 1978 - 1993
Canto Villano, 1978
Camino a Babel , 1986
El libro de barro, 1993 - 1994
Concierto animal, 1999
El falso teclado, 2001

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q2107754