Cuencako katedrala

Cuencako katedrala
	Kultura ondasuna
	Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Espainia
Autonomia	Gaztela-Mantxa
Probintzia	Cuencako probintzia
Udalerria	Cuenca
Koordenatuak	40°04′43″N 2°07′44″W / 40.07849°N 2.12901°W
Historia eta erabilera
Irekiera	1183
Erlijioa	katolizismoa
Elizbarrutia	Roman Catholic Diocese of Cuenca (en)
Izena	Maria; Julian Cuencakoa
Arkitektura
Estiloa	arkitektura gotikoa; arkitektura neogotikoa
Ondarea
BIC	RI-51-0000081
	Webgune ofiziala

Cuencako katedrala, ofizialki Santa Maria eta San Julian katedrala, Espainiako Cuenca hiriko eliza nagusia da. Andre Mariari eta bertako gotzain izandako Julian Cuencako sanduari eskainia dago.

Eraikinak Espainiako Kultura Ondasunaren izendapena du. XII. mende bukaerakoa da. Gotiko estiloan altxatu zen, Normandiar arkitekturaren eragin berria jarraituz.

Historia

1177ko irailaren 21ean, Alfontso VIII.a Gaztelakoak hiria arabeei konkistatu zien. 1183an bertan apezpiku-egoitza sortu zen. Dirudienez, Gaztelako erregearen emazteak, Eleonor Plantagenet, Henrike II.a Ingalaterrakoa eta Leonor Akitaniakoaren alaba, katedralaren estiloa aukeratzerakoan eragin izan zuen: erregina izan zuen dote barruan, normandiar zaldunen laguntza zuen eta, ezkondu zenean, haiekin Gaztelara joan zen. Garai hartan penintsulako erresuma kristauetan erromanikoa zen estilo arkitektoniko nagusia; normandiarren eraginari esker gotiko estilo berriari ireki ziren,ordea. Ávilako katedralarekin batera Cuencakoa izan zen Gaztelan gotiko estiloan eraiki zen lehenengoa. Zehatz-mehatz Frantziako Champagne aldeko arkitektura eragina ikusten da monumentu honetan. Lanak 1196an hasi ziren, 1257an bukatzeko.

Denbora aurrera joan ahala eta ohikoa den moduan, estilo desberdinek katedralean haien aztarnak utzi zituzten: XV. mendean aldare nagusiaren aldea berreraiki zen; XVI. mendean katedraleko kanpo alde guztia zaharberritu zen; XVII. mendean Sagrarioko kapera egin zen eta, bestetik, fatxada berritu zen, barroko elementuak sartuz. XVIII. mendean aldare nagusia berritu egin zen. Dena dela, gertaera larriena 1902. urtean gertatu zen: elizaren Giraldillo izeneko dorrea erori zen fatxada eta beste elementuak larriki kaltetuz. Fatxada berregin behar izan zen eta horretarako jatorrizko estilo gotikoa imitatu zen, neogotiko estiloa erabiliz. Vicente Lampérez (1861-1923) arkitektoak zuzendu zituen lan horiek. Dena dela, berreraikitzeko lan guztiak ez ziren bukatu zeren eta arkitekto batzuek zaharberritze planteamenduekin ados ez baitzeuden. Gaur egun, oraindik orain, katedrala bukatu gabe dago.

Ezaugarriak

Eraikin honen elementu garrantzitsuena, zalantzarik gabem haren oinarri normandiarra da. Arkitektura gotikohorrek Soissons, Laon eta Parisko katedralarekin antzekotasunak ditu. Eraikuntza XII. mendean hasi zen gustu erromanikoko aldare nagusiaren aldearekin, bost abside mailakatuekin eta triforiorekin non bost abside mailadunak, transeptua eta hiru habearte ikus daitezke. XIII. mendean lanak aurrera doaz, orduan gotiko estiloan; triforioa leiho zabalekin egiten da. Leiho zabal horiek aingeruen estatuekin daude ornituta eta, goi aldean, okulu batez. Gangak gurutzekoak dira. XV. mendean aldare nagusiaren aldea berritu zen absideko habearte bikoitz eder bat irekitzeko. o xii con una cabecera más bien románica, con cinco ábsides escalonados

Katedralak XII. mendeko klaustro gotiko eder bat izan zuen baina XVI. mendean Quiroga apezpikuak Juan de Herrera pizkundetar arkitektoari beste berri bat egiea agindu zion. Lan horietan, beste artean, Andrés de Vandelvira, Juan Andrea Rodi eta García de Alvarado artistek hartu zuten parte. 1764tik 1766ra José Martín de Aldehueladurantek berriro aldatu zuen.

Ikonografia bitxia

Katedrala ornitzeko lan batzuk Amerikako kolonizazioaren hasierarekin bat egin ziren. Horri esker arkitektura gotikoan ohikoak ez diren elementuak jaso ziren. Cuencako katedralaren ikonografia fantastikoa, mitologikoa eta gizakien errepresentazioan oinarritutakoa da. Tartean landareak sartu ziren eta, benetan, desberdinen duen katedral hau, mendebaldean ezagutzen ez ziren animalien errepresentazioak: dortokak, globo-arrainak, armadiloak... Horrek itxura exotikoa ematen dio XV. mendeko gotiko horri.^[1]

Iruditegia

Katedralaren ikuspegi orokorra.
Girola edo absideko habearte bikoitza.
Goiko aldea.
Aldare nagusia.
Katedralaren klaustroa.
Bitralak XX. mendekoak dira.

Erreferentziak

↑ https://web.archive.org/web/20140221121159/http://feelsynapsis.com/jof/004/index.html?pageNumber=40 José María Rodríguez González (2012): Iconografía animal en el medievo. Un mundo singular y único en las arquerías de la Catedral conquense, Journal of Feelsynapsis.JoF. ISSN 2254-3651. 4.zk. 40-50 or.

Kanpo estekak

(Gaztelaniaz):http://www.catedralcuenca.es/inicio Katedralaren webgune ofiziala.]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Cuencako katedrala

Datuak: Q2942514
Multimedia: Cathedral of Cuenca / Q2942514

[1] ttps://web.archive.org/web/20140221121159/http://feelsynapsis.com/jof/004/index.html?pageNumber=40 José María Rodríguez González (2012): Iconografía animal en el medievo. Un mundo singular y único en las arquerías de la Catedral conquense, Journal of Feelsynapsis.JoF. ISSN 2254-3651. 4.zk. 40-50 or.

[1]