Dama-joko

Fitxen hasierako kokapena 8x8 gelaskako dama-joko batean.

Dama-jokoa taula baten gainean eta fitxekin jokatzen den bi jokalarien arteko taula-jokoa da. Aldaera anitz dituen jokoa, besteak beste 8x8, 10x10 (poloniar dama-jokoa) eta 12x12 tauletan jokatzen direnak. 8x8 taulako jokoak, berriz, hainbat aldaera ditu toki batetik bestera, arau ezberdinekin. Txinatar dama-jokoan, berriz, taula sei puntetako izarra da eta 2-6 jokalarik joka dezakete. Antzinatik jokatzen den jokoa da, arabiarrek Europara ekarria eta bere 8x8 bertsio arruntenean 2007 urtean Chinook izeneko ordenagailuak ebatzia: jokalariek huts egiten ez badute, jokoa berdinketaz amaitzen da.

Historia

Dama-jokoaren antzeko jokoen aztarnak aurkitu dira Mesopotamiako Ur hirian. Ekialde Hurbilean ere sortu zen dama jokoaren aitzindaria izan zen alkerke jokoa, 5x5 taula batean jokatzen dena. Erdi aroan arabiarrek Iberiar penintsulara ekarri eta hortik Okzitaniara heldu zen, non xake jokoaren eraginez, 8x8 taula bat jokatzen hasi zen.

Arau orokorrak

Dama-joko bat 10x10 aldaeran.

• Damak bi lagunen artean jokatzen da, bakoitzak kolore bateko piezak hartuz
• Kolore bereko 12 piezak (edo 20, 10x10 aldaeran) taularen alde bakoitzeko lehenengo 3 lerro beltzetan (edo 4 lerroetan, 10x10 aldaeran) kokatzen dira.
• Piezak diagonalean eta aurrera, ezkerrera edo eskubira, mugitzen dira, hutsik dagoen ondoko gelaska batera aldatuz (10x10 aldaeran atzera ere harrapa daiteke).
• Aurkariaren pieza bat harrapatzeko, bere gainetik jauzi egin behar da, diagonalean hutsik dagoen hurrengo gelaskan utziz.
• Aurkariaren pieza bat baino gehiago harrapa daiteke txanda batean, behin eta berriz jauzi eginez aurkariaren piezen artean.
• Jokalariaren pieza bat azken lerrora heltzen denean, dama bihurtzen da. Dama kolore bereko bi pieza bata bestearen gainean ezarriz adierazten da, eta atzera eta aurrera mugi daiteke, jauzi batez gelaska bat baino gehiago zeharkatuz.
• Jokalari batek aurkariaren pieza bat harrapatzeko aukera badu, beharturik da hori egitera. Ez da behartua ahal bezain beste pieza harrapatzera, eta hautua duelarik, jokalariak nahi duena harrapa dezake (arau hau ezberdina izan daiteke aldaeraren arabera).
• Piezarik gabe edo piezak mugitu ezinik geratzen denak galtzen du. Partida berdinketaz amaitu daiteke, jokalariek horrela adostu, piezen kokapen bat hiru aldiz errepikatu eta aurreikusitako mugimendu kopuru bat gainditzen denean.

Euskarazko esamoldeak

Ondoko esamoldeak erabiltzen dira, euskaraz jokatzerakoan:

Dama-jokoan erabiltzen diren esamoldeak

Esamoldea	Noiz
Jana, harrapatua	Jokalari batek bestearen pieza bat harrapatzen duenean.
Jana ez jateagatik, harrapatua ez harrapatzeagatik	Jokalari batek bestearen pieza bat jan behar duenean eta jan ez duenean.
Dama lortu	Jokalari batek bere peoi bat beste jokalariaren lehen lerroraino eramaten duenean

Aldaerak

Egipton eta Txinan dama-jokoaren aldaerak jokatzen dira (dama egiptiarrak eta dama txinatarrak).

Ikus, gainera

• Xake
• Jokoenea

Kanpo estekak

• Dama -jokoa Jokoenea

• Datuak: Q1293
• Multimedia: Draughts / Q1293