Franca Rame

Franca Rame
	; (1960(e)ko hamarkada) Irudi gehiago
Italiako senataria
Italiako senataria
Bizitza
Jaiotza	Parabiago, 1929ko uztailaren 18a
Herrialdea	Italiako Erresuma (1929ko uztailaren 18a - 1946ko ekainaren 18a); Italia (1946ko ekainaren 18a - 2013ko maiatzaren 29a)
Bizilekua	Milan
Lehen hizkuntza	italiera
Heriotza	Milan, 2013ko maiatzaren 29a (83 urte)
Hobiratze lekua	Milango monumentuzko hilerria
Heriotza modua	berezko heriotza: istripu zerebrobaskularra
Familia
Aita	Domenico Rame
Ezkontidea(k)	Dario Fo (1954 - 2013ko maiatzaren 29a)
Seme-alabak	ikusi Jacopo Fo;
Haurrideak	ikusi Enrico Rame;
Hezkuntza
Hizkuntzak	italiera
Jarduerak
Jarduerak	aktorea, antzerkigilea, politikaria, gidoilaria, idazlea eta antzerki aktorea
Lantokia(k)	Erroma
Kidetza	15th Legislature of Italy (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa
Alderdi politikoa	Italy of Values (en) ; Communist Refoundation Party (en) ; Italiako Alderdi Komunista
	francarame.it

Franca Rame (Parabiago, Lonbardia, Italia, 1929ko uztailaren 18a – Milan, Italia, 2013ko maiatzaren 29a) italiar aktorea, idazlea eta politikaria izan zen.^[1] Dario Fo dramagile italiarrarekin ezkondu zen, 1997an Literaturako Nobel saridunarekin.^[2]^[3]^[4]^[5]

Bizitza

Parabiagon jaio zen, Lombardian, antzerki-tradizio luze eta zabaleko familia batean. Antzerkian 1951n egin zuen debuta. Handik gutxira, Dario Fo ezagutu zuen, eta 1954an ezkondu ziren. Bere semea, Jacopo Fo, 1955eko martxoaren 31n jaio zen. 1958an, senarrarekin batera, Dario Fo-Franca Rame antzerki-konpainia sortu zuen Milanen, Fo zen zuzendaria eta idazlea, eta Rame aktore protagonista eta administratzailea. Urtebete geroago, Foren Arcángelek ez dute jokatzen petako-makinetan lana estreinatu zuten.

Ramek Forekin lan egiten jarraitu zuen antzerki-lan askotan eta antzerki-konpainia batzuetan, arrakasta handia lortu zuelarik. 1968tik aurrera, senar-emazteek antzerki-talde independente bat sortu zuten, arrazoi politiko eta ideologikoengatik. Antzerki-lan satiriko eta kontrakultura-lan oso konprometituetan jardun zuten, Anarkista baten ustekabeko heriotza eta Aquí no paga nadie esaterako. Senarrarekin batera, Soccorso Rosso Militante italiar taldearen alde egin zuen.

70eko hamarkadan mugimendu feministan parte hartu zuen bere testu propiak interpretatuz, hala nola, Tutta casa, letto e chiesa, Grasso è bello!, La madre...

1973ko martxoan, eskuin muturreko talde batek bahitu zuen, bortxaketa, eta zauri ugari eta garrantzitsuak jasan zituen. Ondoren, Lo stupro (Bortxaketa) bakarrizketa idatzi zuen,^[6] bere esperientzia pertsonalean oinarrituta. Lan hori bi mila emanaldi baino gehigotan egin zen.^[1]

2006ko Italiako hauteskunde orokorretan, Piamonte, Lombardia, Véneto, Emilia-Romaña, Toscana eta Umbriako Senatuko liderrak Baloreen Italia alderdi politikoaren lerroen arteko hautagaia izan zen. Senatari hautatu zuten Piamonten. 2006an, Antonio Di Pietrok Errepublikako presidente izateko proposatu zuen. Hogeita lau boto jaso zituen. Senatua 2008an utzi zuen.

2009an, Dario Fo senarrarekin batera, Una vita all'improvvisa autobiografia idatzi zuen.

Milanen hil zen 2013ko maiatzaren 29an, 83 urte zituela.^[1]

Argitaratutako lanak

2009an, Una vita all'improvvisa autobiografia idatzi zuen, Dario Fo senarrarekin batera.

Erreferentziak

↑ ^a ^b ^c El teatro europeo y Dario Fo pierden a Franca Rame. 29 de mayo de 2013.
↑ (Gaztelaniaz) Internet, Unidad Editorial. (2013-05-31). «Una historia de plomo y orgullo» www.elmundo.es (Noiz kontsultatua: 2024-06-21).
↑ (Gaztelaniaz) «La violación de Franca Rame» La Voz de Galicia 2013-06-03 (Noiz kontsultatua: 2024-06-21).
↑ (Gaztelaniaz) In memoriam: Franca Rame, actriz, escritora y dramaturga (1929-2013) - Aquí muere hasta el apuntador. (Noiz kontsultatua: 2024-06-21).
↑ (Gaztelaniaz) Torres, Rosana. (2013-05-29). «El teatro europeo y Dario Fo pierden a Franca Rame» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2024-06-21).
↑ Mahuampy Ruiz. (2021-01-11). Monólogo "La Violación" (Franca Rame) Fragmento. (Noiz kontsultatua: 2024-06-21).

Kanpo estekak

Franca Rame, Lo stupro (Bortxaketa) bakarrizketa, gaztelaniazko itzulpenekin

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Franca Rame

Franca Rameren orri ofiziala (italieraz).

Datuak: Q444509
Multimedia: Franca Rame / Q444509

[fallecimiento-1] El teatro europeo y Dario Fo pierden a Franca Rame. 29 de mayo de 2013.

[2] (Gaztelaniaz) Internet, Unidad Editorial. (2013-05-31). «Una historia de plomo y orgullo» www.elmundo.es (Noiz kontsultatua: 2024-06-21).

[3] (Gaztelaniaz) «La violación de Franca Rame» La Voz de Galicia 2013-06-03 (Noiz kontsultatua: 2024-06-21).

[4] (Gaztelaniaz) In memoriam: Franca Rame, actriz, escritora y dramaturga (1929-2013) - Aquí muere hasta el apuntador. (Noiz kontsultatua: 2024-06-21).

[5] (Gaztelaniaz) Torres, Rosana. (2013-05-29). «El teatro europeo y Dario Fo pierden a Franca Rame» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2024-06-21).

[6] Mahuampy Ruiz. (2021-01-11). Monólogo "La Violación" (Franca Rame) Fragmento. (Noiz kontsultatua: 2024-06-21).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]