Giovanna d'Arco
| Giovanna d'Arco | |
|---|---|
 | |
| Jatorria | |
| Sorrera-urtea | 1844 |
| Argitaratze-data | XIX. mendea |
| Estreinaldi-data | 1845eko otsailaren 15a |
| Izenburua | Giovanna d'Arco |
| Jatorrizko herrialdea | Italia |
| Ezaugarriak | |
| Genero artistikoa | drame lyrique (en)  eta opera |
| Hizkuntza | italiera |
| Zatiak | 3 ekitaldi eta 1 Hitzaurre |
| Egile-eskubideak | jabetza publiko |
| Deskribapena | |
| Oinarritua | The Maid of Orleans (en) |
| Libretista | Temistocle Solera (mul) |
| Bestelako lanak | |
| Musikagilea | Giuseppe Verdi |
| Fikzioa | |
| Kontakizunaren tokia | Domrémy-la-Pucelle, Reims eta Rouen |
  | |
Giovanna d'Arco (euskaraz Joana Arc-ekoa) Giuseppe Verdik sortutako opera da, Temistocle Soleraren libreto baten gainean; Solerak ere Nabucco eta I Lombardiren libretoak idatzi zituen. Hau Verdiren zazpigarren opera izan zen. Hitzaurrea eta hiru ekitaldi ditu. Lanak Joana Arc-ekoaren biografiaren zati bat irudikatzen du eta Friedrich von Schillerren Die Jungfrau von Orleans draman oinarrituta dagoela dirudi. 1844ko udazkena eta negua bitartean idatzi ondoren, Milango La Scalan taularatu zen lehen aldiz, 1845eko otsailaren 15ean.
Gaur egun lan hau gutxitan antzezten da. Operabase webgunearen estatistiken arabera 2005-2010 garaian sei aldiz bakarrik antzeztu zen, Verdiren 22.a izanik.[1]
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]XIX. mendearen hasieran, Joana Arcekoaren historia hainbat operatan agertu zen, Nicola Vaccai (1827) eta Giovanni Pacinirenean (1830) barne, eta bi kasuetan Schillerren obrari eta historiaren bere bertsio bereziari buruzko oroitzapen handiak agertzen ziren. Verdiren editoreak, Giovanni Ricordik, autore frantsesarenean eskubiderik urratzen ez zela bermatzeko eskatu zuen, berak gai berari buruzko lan frantses baten berri izan baitzuen; Solerak, erantzun gisa, erabat ukatu zuen Schillerren obra bere libretoaren iturria zela, eta obra drama italiar guztiz originala zela baieztatu zuen.[2]
Hala ere, Julian Budden musikologoak dioenez, Joana gudu-zelaian hiltzea bezalako gertaerek, sutan erre beharrean, argi uzten dute libretoaren alderdi batzuk Schillerren obratik hartzen direla. Era berean, libretoaren garapen orokorrari dagokionez, antzezlanarekin alderatuta, pertsonaiak ahalik eta txikienak izatea eskatzen du, eta antzezlanak antzerki-sentsazionalismoa izatea, argumentua tratatzeko erabiltzen den poesian eta gizatasunean agerian geratzen dena.
Pertsonaiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Pertsonaia | Tesitura | 1845eko otsailaren 15eko antzerzkeak: |
|---|---|---|
| Joana Arc-ekoa | soprano | Erminia Frezzolini |
| Karlos VII.a Frantziakoa | tenorea | Antonio Poggi |
| Giacomo (artzain bat) | baritono | Filippo Colini |
| Talbot (Ingalaterrako armadaren jenerala) | baxu | Francesco Lodetti |
| Delil (ofizial frantsesa) | tenore | Napoleone Marconi |
| Soldadu ingelesak eta frantsesak, gortesauak, nobleak, herria, aingeruak, deabruak, etab. | ||
Diskografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Urtea | Aktoreak (Giovanna, Carlo, Giacomo) |
Zuzendaria, |
Diskoetxea |
|---|---|---|---|
| 1951 | Renata Tebaldi, Carlo Bergonzi, Rolando Panerai |
Alfredo Simonetto, RAI Milano Symphonic Orchestra |
Audio CD: Melodram Cat: 27021 |
| 1972 | Montserrat Caballe, Plácido Domingo, Sherrill Milnes |
James Levine, London Symphony Orchestra, Ambrosian Opera Chorus |
Audio CD: EMI Classics Cat: 7-63226-2 |
| 1990 | Susan Dunn, Vincenzo La Scola, Renato Bruson |
Riccardo Chailly, Comunale di Bologna antzokia (Eszena zuzendaria Werner Herzog) |
DVD: Kultur Cat: D4043 |
| 2008 | Svetla Vassileva, Evan Bowers, Renato Bruson |
Bruno Bartoletti, Regio di Parma antzokia |
DVD:C Major Cat:721208[3] |
| 2013 | Anna Netrebko, Francesco Meli, Plácido Domingo |
Paolo Carignani, Münchner Rundfunkorchester, Philharmonia Chor Wien |
Audio CD: Deutsche Grammophon Cat: 4792712 |
| 2016 | Vittoria Yeo, Luciano Ganci, Vittorio Vitelli |
Ramón Tebar, I Virtuosi Italiani (Eszena zuzendaria Peter Greenaway) |
DVD: Unitel |
| 2016 | Jessica Pratt
Jean-François Borras, Julian Kim |
Riccardo Frizza
Orchestra Internazionale d'Italia Petruzzelli di Bari antzokiaren abesbatza |
Audio CD e DVD: Dynamic |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ https://www.operabase.com/statistics/es
- ↑ Budden, Julian; The Operas of Verdi, Volume 1: From Oberto to Rigoletto. Londres: Cassell, 1984. ISBN 0-304-31058-1. 205-207 or.
- ↑ https://www.naxos.com/CatalogueDetail/?id=721208
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Italieraz):2015eko bertsioa Youtuben.
- (Italieraz)(Gaztelaniaz):Libretoa eta oharrak.
Datuak: Q757134
Multimedia: Giovanna d'Arco / Q757134