Gottlob Frege

Gottlob Frege
(1879) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Friedrich Ludwig Gottlob Frege
Jaiotza	Wismar, 1848ko azaroaren 8a
Herrialdea	Alemania
Heriotza	Bad Kleinen, 1925eko uztailaren 26a (76 urte)
Familia
Ezkontidea(k)	Margarete Katharina Sophia Anna Lieseberg (en)
Hezkuntza
Heziketa	Jenako Unibertsitatea (1869 - 1871) Göttingengo Unibertsitatea (1871 - 1874)
Hezkuntza-maila	Doktoretza habilitation (en)
Tesi zuzendaria	Ernst Christian Julius Schering (en) Alfred Clebsch (en)
Hizkuntzak	alemana
Irakaslea(k)	Ernst Abbe (en) Ernst Christian Julius Schering (en) Wilhelm Eduard Weber
Jarduerak
Jarduerak	logikaria, analytic philosopher (en) , philosopher of language (en) , unibertsitateko irakaslea eta matematikaria
Enplegatzailea(k)	Jenako Unibertsitatea
Lan nabarmenak	ikusi Sense and reference (en) Begriffsschrift The Foundations of Arithmetic (en)
Influentziak	Bernard Bolzano
Kidetza	Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia

Gottlob Frege (Wismar, 1848ko azaroaren 8a - Bad Kleinen, 1925eko uztailaren 26a) alemaniar matematikaria eta filosofoa izan zen.

Biografia

Matematikarentzat benetako metodo zientifikoa aurkitu nahi izan zuen, eta logika goitik behera eraberritu zuen. Fregek logika matematiko modernoaren oinarriak, zenbaki kardinalaren lehen definizioa eta multzoen teoriaren hastapenak ezarri zituen. Hizkuntza arrunta matematiketarako egokia ez zela ikusirik, hizkuntza sinboliko bat moldatu zuen.

Proposizioen kalkuluak egiteko eta proposizioen barne-egitura aztertzeko aukera eman zion hizkuntza berri horrek, eta sistema deduktiboa erabili zuen horretarako. Haren lan ezagunena matematikaren hizkuntza berritu zuena da: Begriffsschrift, eine der arithmetischen nachgebildete Formelsprache des reinen Denkens (1879, Pentsamendu garbiaren aritmetikako hizkuntza formalaren kontzeptuen bilduma). Funtzioa ez zuen subjektuen eta predikatuen arabera aztertu, proposatutako funtzioen arabera (aldagai bat edo gehiago dituen logikako adierazpena) eta argumentuaren (aldagai batez ordezkatua izan daitekeen funtzio logiko bateko gai mugatua) arabera baizik. Logikari buruzko ikerketen bidez, semantikari ateak ireki zizkion; zentzuaren (Sinn) eta erreferentziaren (Bedeutung) arteko desberdintasuna egin zuen, eta logikaren eta metalogikaren, eta hizkuntzaren eta metahizkuntzaren arteko aldea adierazi zuen. Fregeren lanei ez zitzaien merezi zuten garrantzia eman bere garaian, baina eragin handia izan zuten gerora Russell, Wittgenstein, Carnap, Hilbert eta beste askoren lanetan. Orobat, Fregek idatzitakoak dira: Die Grundlagen der Arithmetik (1884, Aritmetikaren oinarriak) eta Grundgesetze der Arithmetik (1893, Aritmetikaren oinarrizko legeak).

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Gottlob Frege

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

• Datuak: Q60028
• Multimedia: Gottlob Frege / Q60028