John Tuzo Wilson

John Tuzo Wilson
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Ottawa, 1908ko urriaren 24a
Herrialdea	Kanada
Heriotza	Toronto, 1993ko apirilaren 15a (84 urte)
Familia
Aita	John Armistead Wilson
Ama	Henrietta Tuzo
Hezkuntza
Heziketa	Trinity College (en) ; Princetongo Unibertsitatea ; Saint John's College (Cambridge)
Tesi zuzendaria	Harry Hammond Hess; William Taylor Thom (en)
Doktorego ikaslea(k)	Harold Williams (en) ; Richard Doncaster Russell (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	Harry Hammond Hess
Jarduerak
Jarduerak	geologoa, geophysicist (en) eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)	Torontoko Unibertsitatea
Jasotako sariak	ikusi Britainiar Inperioko Ordenaren ofiziala ; Companion of the Order of Canada ; Penrose Medal (1968) ; Alfred Wegener Medal (1989) ; Vetlesen Prize (1978) ; J. Tuzo Wilson Medal (1978) ; Logan Medal (1968) ; Wollaston Domina Saria (1978) ; Bancroft Award (1968) ; Legionnaire of Legion of Merit ; John J. Carty Award for the Advancement of Science (1975) ; A.G. Huntsman Award for Excellence in the Marine Sciences (1981) ; Walter H. Bucher Medal (1968) ; Edinburgoko Errege-elkarteko kidea ; Fellow of the Royal Society of Canada ; Willet G. Miller Medal (1955) ; Maurice Ewing Medal (1980) ;
Kidetza	Royal Society; Royal Society of Canada (en) ; Edinburgoko Errege-elkartea; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala

John Tuzo Wilson (Ottawa, 1908ko urriaren 24a - Toronto, 1993ko apirilaren 15a) Kanadako geologo eta geofisikaria izan zen, plaken tektonikaren teoria formulatzeagatik eta Wilsonen Superkontinenteen zikloaren teoria garatzeagatik ezaguna. Muga transformatzaileetan gertatzen den frikzioa eta ondorioak deskribatu zituen lehenengo zientzilaria ere Tuzo Wilson izan zen.

Biografia

Eskoziar jatorriko familia batean jaio zen Ottawa hiriburuan^[1]. Torontoko Unibertsitatean geofisika ikasketak hasi zituen 1930an eta graduatu ondoren Cambridge eta Princetongo unibertsitateetan jarraitu zituen ikasketak. Bigarren Mundu Gerran Kanadako armadan aritu zen eta koronel izatera iristi zen^[1].

1957 eta 1960 artean Nazioarteko Geodesia eta Geofisika Elkarteko (IUGG) presidentea izan zen.

Plaken tektonika teoriaren azken konfigurazio orokorra formulatu zuen.
Superkontinenteen zikloa deskribatu zuen, Wilsonen zikloa izenaz ere ezagutzen dena. Wilsonek zioen hainbat superkontinente izan direla historian eta hauek hainbat zatitan apurtu eta berriz elkartzen direla^[2].
Muga transformatzaileetan frikzioak eragindako tentsioa plaka bietan metatzen dela esan zuen eta hauskorra den litosferatan bapatean hautsi eta energia handia askatzen dela, lurrikarak sortuz.

Kanadako Ordeneko bulegaria titulua jaso zuen 1969an.
Kanadako Geofisika Elkarteak "John Tuzo Wilson domina" ezarri zuen, geofisika alorrean ikerketa zientifikoak eta teknologikoak saritzeko.
Kanadako uretan aurkitu diren itsaso azpiko bi sumendiri Tuzo Wilson Seamounts izena eman zaie^[3].

↑ ^a ^b Waterston, C. D.. (2006). Former fellows of The Royal Society of Edinburgh, 1783-2002 : biographical index.. The Royal Society of Edinburgh ISBN 0-902198-84-X. PMC 83595094. (Noiz kontsultatua: 2022-10-02).
↑ (Ingelesez) Wilson, J. Tuzo. (1966-08-01). «Did the Atlantic Close and then Re-Open?» Nature 211 (5050): 676–681. doi:10.1038/211676a0. ISSN 1476-4687. (Noiz kontsultatua: 2022-10-02).
↑ (Ingelesez) Cousens, Brian L.; Chase, R. L.; Schilling, J.-G.. (2011-02-08). «Geochemistry and origin of volcanic rocks from Tuzo Wilson and Bowie seamounts, northeast Pacific Ocean» Canadian Journal of Earth Sciences doi:10.1139/e85-170. (Noiz kontsultatua: 2022-10-02).