Parisko berdea

Parisko berdea
	Irudi gehiago
Formula kimikoa	C4H6As6Cu4O16
SMILES kanonikoa	[O-.CC(=O)[O-].[O-][As]=O.[O-][As]=O.[O-][As]=O.[O-][As]=O.[O-][As]=O.[O-][As]=O.[Cu+2].[Cu+2].[Cu+2].[Cu+2]&zoom=2.0&annotate=none 2D eredua]
MolView	[O-.CC(=O)[O-].[O-][As]=O.[O-][As]=O.[O-][As]=O.[O-][As]=O.[O-][As]=O.[O-][As]=O.[Cu+2].[Cu+2].[Cu+2].[Cu+2] 3D eredua]
Konposizioa	oxigeno, kobre, artseniko, karbono eta hidrogeno
Mota	konposatu kimiko
Masa molekularra	1.011,213553112 Da
Arriskuak
Identifikatzaileak
InChlKey	HTSABAUNNZLCMN-UHFFFAOYSA-F
CAS zenbakia	12002-03-8
ChemSpider	17215797
PubChem	22833492
NBE zenbakia	1585
ZVG	570168
EC zenbakia	601-658-7
ECHA	100.125.242
UNII	X4916E1P1M

Parisko berdea (kobre(II) azetate triartsenito edo kobre(II) azetoartsenito) artsenikoan oinarritutako pigmentu organiko bat da. Pigmentu berde gisa, Mitisko berdea edo Schweinfurt berdea izenekin ere ezaguna da, besteak beste. Esmeralda koloreko hauts kristalino bat da, oso toxikoa, plagizida eta intsektizida gisa erabili dena^[1], baita artean margo gisa ere. 1814an sortu zen lehen aldiz, kolore berde distiratsu bat sortzeko asmoarekin, eta hainbat margolarik erabili zuten XIX. mendean zehar. Oso kopuru txikia emanez gero, urdin tonuak hartzen ditu, baina berde distiratsua da asko erabiliz gero. Margolanetan, azkar degradatzen den margoa da.

Erabilera

Margolaritza

Van Goghen autoerretratua, Parisko berdearekin atzealdean eta bere alkandoran.

Parisko berdea asko erabili zen XIX. mendean zehar. Claude Monetek, Paul Gauguinek edo Vincent van Goghek erabili dute. Gauguinek uste zuen kolorea modu naturalean lortzea oso zaila zela^[2].

Intsektizida

Parisko berdea eltxoen aurka erabiltzea gomendatzen zuen kartela

1867an Illinoisko nekazariak konturatu ziren Parisko berdea oso eraginkorra zela patata-zomorroak hiltzeko, kalte handiak eragiten zituen intsektua. Artsenikoa janarien gainean erabiltzearekin kezkak baziren ere, laster hasi zen erabiltzen kakalardoa hiltzeko. 1880an munduan gehien erabiltzen zen intsektizida zen^[3]. Heliothis virescens tabakoren parasitoa kentzeko ere erabiltzen zen^[4].

Bigarren Mundu Gerran Sardinia eta Kortsika sakonki fumigatu zituzten malaria kontrolpean edukitzeko asmoz^[5].

Erreferentziak

↑ «Dangers in the Manufacture of Paris Green and Scheele's Green» Monthly Review of the U.S. Bureau of Labor Statistics 5 (2): 78–83. 1917 ISSN 2329-1354. (Noiz kontsultatua: 2024-09-25).
↑ (Ingelesez) Mars, Ashley Grove. (2020-06-11). «Chrysler Museum of Art |» Chrysler Museum of Art (Noiz kontsultatua: 2024-09-25).
↑ Sorensen, Willis Conner. (1995). Brethren of the net: American entomology, 1840-1880. University of Alabama Press ISBN 978-0-8173-0755-4. (Noiz kontsultatua: 2024-09-25).
↑ (Ingelesez) Blanco, Carlos A.. (2012-07). «Heliothis virescens and Bt cotton in the United States» GM Crops & Food 3 (3): 201–212. doi:10.4161/gmcr.21439. ISSN 2164-5698. (Noiz kontsultatua: 2024-09-25).
↑ (Ingelesez) «History» achh.army.mil (Noiz kontsultatua: 2024-09-25).

Kanpo estekak

Datuak: Q339657
Multimedia: Paris Green / Q339657

[1] «Dangers in the Manufacture of Paris Green and Scheele's Green» Monthly Review of the U.S. Bureau of Labor Statistics 5 (2): 78–83. 1917 ISSN 2329-1354. (Noiz kontsultatua: 2024-09-25).

[2] (Ingelesez) Mars, Ashley Grove. (2020-06-11). «Chrysler Museum of Art |» Chrysler Museum of Art (Noiz kontsultatua: 2024-09-25).

[3] Sorensen, Willis Conner. (1995). Brethren of the net: American entomology, 1840-1880. University of Alabama Press ISBN 978-0-8173-0755-4. (Noiz kontsultatua: 2024-09-25).

[4] (Ingelesez) Blanco, Carlos A.. (2012-07). «Heliothis virescens and Bt cotton in the United States» GM Crops & Food 3 (3): 201–212. doi:10.4161/gmcr.21439. ISSN 2164-5698. (Noiz kontsultatua: 2024-09-25).

[5] (Ingelesez) «History» achh.army.mil (Noiz kontsultatua: 2024-09-25).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]