Triesteko Lurralde Askea
| Triesteko Lurralde Askea Territorio libero di Trieste Svobodno tržaško ozemlje Slobodni teritorij Trsta | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1947 – 1954 | |||||||||
| Errepublika | |||||||||
| |||||||||
| Geografia | |||||||||
| Hiriburua | Trieste | ||||||||
| Biztanleria | 330.000 (1947) | ||||||||
| Azalera | 738 km2 (1947) km² | ||||||||
| Ekonomia | |||||||||
| Dirua | Italiar lira, AM-lira (A eremuan) Triestar lira, Jugoslaviar dinarra (B eremuan) | ||||||||
| Kultura | |||||||||
| Hizkuntza(k) | Italiera, esloveniera, kroaziera | ||||||||
| Erlijioa | Erromatar Eliza Katolikoa | ||||||||
| Historia | |||||||||
| Sorrera | 1947 | ||||||||
| Desagerpena | 1954 | ||||||||
| |||||||||
Triesteko Estatu Askea edo Triesteko Lurralde Askea (Territorio libero di Trieste italieraz, Svobodno tržaško ozemlje eslovenieraz, Slobodni teritorij Trsta kroazieraz) 1947 eta 1954 artean Erdialdeko Europan existitu zen estatu-askea izan zen, Italiako iparraldea eta Jugoslavia oiharen artean alegia. Triesteko lurralde askeak Trieste portu-hiria, kosta zerrenda estua ipar mendebaldean (A eremuan) eta Istriako penintsularen zati txikerra barnean hartzen zituen. 1947an eratu zen nahasketa etnikoa eta kulturala osatzen zuen biztanleria herrialde neutral, demokratiko eta independiente batean egokitzeko. 1954an ziren ondoko bi errepubliken esku gelditu zen eta 1977an ofizialki desegin zen.
Testuinguru geografikoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Trieste Austria eta geroago Austriar Inperioaren barnean (1867tik aurera Austria-Hungariako Inperioa) egon da nahiz eta biztanleriaren gehiengoak italieraz hitz egiten zuen. 1910eko austriar erroldaren arabera, 230.000 triestarren artean honako hizkuntz-taldeak nabari zitezkeen: %51,8 italiera %29 esloveniera %2 kroaziera %1,2 bestelakoak (alemaniera, serbiera, greziera) %16 inperiotik kanpoko etorkinak (%75 italiarrak %63,8 italiar-hiztunak 1921n (Lehenengo Mundu Gerra ostean) Italiak Trieste, Istria eta egun Esloveniako mendebaldea den lurraldeak beretu zituen. 1924an Fiumeko Estatu Askea Italiara anexionatu zen, gaur egun Rijeka hiri kroaziarra dena.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q391980
Multimedia: Free Territory of Trieste / Q391980