پرش به محتوا

جانتر مانتر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
جانتر مانتر
میراث جهانی یونسکو
مکانهندهند
معیار ثبتفرهنگی: iii, iv
شمارهٔ ثبت۱۳۳۸
تاریخ ثبت۲۰۱۰

جانتر مانتر مجموعه‌ای از ابزارهای معماری نجومی است، که توسط مهاراجه (پادشاه) جی سینگ دوم در سال‌های 1724 تا 1730 ساخته شد. در اصل 5 رصدخانه در جیپور، دهلی، بنارس، اجین و متهرا ساخته شد، رصدخانه اصلی در شهر جیپور با 19 ابزار نجومی بزرگ سنگی و آجری ساخته شد[۱]. این سازه به عنوان مهارت‌های نجومی و مفاهیم کیهان شناختی بعد از پایان دوره مغول در سال ۲۰۱۰ در میراث جهانی یونسکو ثبت گردیده‌است.

این ابزارها در سانسکریت با نام «جنتر منتر» به معنای ابزار محاسبه شناخته می‌شوند[۱].

استفاده نجومی

[ویرایش]

به نظر می‌رسد که برنامه رصدی خاصی برای این ابزارها تعریف نشده بود، و شاید حتی افرادی که بتوانند از آن‌ها استفاده کنند نیز حضور نداشتند. این ابزارها تنها به علت آرزوی داشتن رصدخانه‌ای بزرگ، ساخته شدند. در نتیجه حتی نویسندگان زیج محمدشاهی که به دستور جی سینگ نوشته شد نیز چندان از نتایج این رصدخانه‌ها و ابزارها استفاده نکردند و جدول‌های زیج الغ‌بیگ و زیج فیلیپ دولاهیر منجم فرانسوی را عینا با افزودن تقدیم اعتدالین به طول ستارگان و تغییر نصف‌النهار از پاریس به دهلی به کار بردند[۱].

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ یاوری آیین، مصطفی (خرداد و تیر ۱۴۰۲). «چشمان بی‌دفاع، در برابر آسمان. روایتی از چند رصد نجومی پیش از اختراع تلسکوپ». مجله نجوم (۲۸۹): ۳۶–۴۱.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Jantar Mantar (Jaipur)». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۳ اگوست ۲۰۱۱.