کوه شاه
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
 | لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای مورد استفاده در ویکی‌پدیا نیست. |
| کوه شاه بافت | |
|---|---|
 | |
  کوه شاه بافت | |
| مرتفع‌ترین نقطه | |
| ارتفاع | ۴٬۳۸۰ متر (۱۴٬۳۷۰ فوت) |
| مختصات | ۲۹°۲۳′۲۴٫۲″ شمالی ۵۶°۴۴′۴۸٫۸″ شرقی / ۲۹٫۳۹۰۰۵۶°شمالی ۵۶٫۷۴۶۸۸۹°شرقی |
| جغرافیا | |
| موقعیت | Iran |
| رشته‌کوه مادر | رشته کوه مرکزی ایران |
کوه شاه در شهرستان رابر و در استان کرمان قرار دارد. این کوه با ارتفاع 4380 متر که بعد از کوه هزار، دومین کوه بلند استان کرمان و پنجمین کوه بلند کشور است. نزدیک ترین نقطه شهری به کوه شاه شهر رابراست و اصلی ترین مسیر دسترسی هم مسیر تلخه چار است. سالانه برنامه هایی برای پاسداشت کوه شاه برگزار میشود. [۱]قله‌های این کوه عبارتند از قلهٔ شاه، قلهٔ کله‌ماری و قله لاله زار که مسیرهای دسترسی متفاوتی دارند از این مسیرها می‌توان به مسیر تلخه چار و لاله زار گلی اسکر و بر احمد رابر و عشق اباد رابر اشاره نمود این کوه تا اواخر دوران قاجار قرق پادشاهان قاجاری بوده و شاهان برای شکار به این کوه می‌آمدند و دلیل نامگذاری کوه نیز همین موضوع است، سنگ نوشته‌های تخت شاهزاده و دهنهٔ آردی گواه این مدعاست.
موقعیت جغرافیایی
[ویرایش]این کوه در شمال شهرستان رابرقرار دارد. کوهستان شاه توده ای باتولیتی است که با طول ۲۵ کیلومتر و عرض ۲۰ کیلومتر در راستای غربی شرقی کشیده شده است. در دامنه شمالی به روستای هراران و لاله زار و
مسیرهای صعو
[ویرایش]با توجه به ارتباط کوه شاه با کوه‌های اطراف، برای رسیدن به آن شهر رابر و راه‌های بسیاریدین راه اصلی صعود به قله‌های کوه شاه (قله شاه، قله کله ماری) شامل مسیرهای دهنهٔ تلخه چار ، مسیر دره سنگو (گنوئیه)، مسیر دهنهٔ یورتی (لاله زار) و مسیر گلی اسکر و مسیر گردو دره کار است.[۲]
- مسیر گلی اسکر و بر احمد
این مسیر از بالای روستای اسکر با پیمودن جاده خاکی به براحمد میرسیم که مسیری بسیار زیباست و با رسیدن به جنگلهای گردو و عبور از انها به پاکوب اصلی قله میرسیم و بعد از پیمودن مقداری از مسیر به چمن معروف تخت شازده در شرق و تخت محمد رفیه خان در غرب میرسیم و از انجاست که قله نمایان میشود و ما به یاد جمله معروف که ما هم از مستان همان می بوده ایم میافتیم[۳]
- مسیر تلخه چار
این مسیر که در جبهه جنوبی قله کوه شاه قرار دارد؛ از درهٔ شمالی روستای تلخه چار آغاز میشود و با گذر از آبشارها و بیدستان بالادست به چمن زار جوچار می‌رسد. پس از طی شیب بالای چمنزار آخرین چشمهٔ کوه شاه در چمنزار به نام «چمن حوض» قرار گرفته است که معمولاً برای شب مانی در صعودهای دوروزه انتخاب میشود. مسیر در غرب این چمنزار ادامه پیدا می‌کند و با طی حدوداً دو ساعت به قله غربی کوهستان یعنی قلهٔ کوه شاه می‌رسد. این مسیر کوتاه‌ترین گذرگاه برای رسیدن به قله است و یک روزه می‌توان از آن به قله رسید.[۲]این مسیر راحت‌ترین و بهترین مسیر دسترسی به کوه شاه است.
- مسیر دهنهٔ آرتی
این گذرگاه در جبهه شمالی کوه شاه مسیر تاریخی کوه پیمایی شاهان قاجار بوده است. شیبی ملایم که از دریاچه لاله زار آغاز میشود و با گذر از دریاچه دهنهٔ آرتی و چمنزارهای با طراوت اطراف رودخانهٔ لاله زار به چمنزار تخت شاهزاده رسیده و در انتها از سمت یال غربی به قله برزانتی یا «عبدالبیگی» می‌رسد.[۴]
- مسیر دره سنگو:
این مسیر از روستای زیبای گنوئیه می‌باشد که صعود دشواری است و چندین بار در شرایط سخت زمستانی صعود مشترک کوهنوردان کشور بوده است.
زمین‌شناسی
[ویرایش]ساختار کلی کوه شاه شامل یک تودهٔ عظیم باتولیتی است که در جنوب تا تلخه چاربافت و قنات مروان ادامه یافته است از در غرب تا خوشکار بافت ادامه دارد در حقیقت می‌توان گفت که در اوائل پلیوسن با هجوم ماگما به زیر این کوهستان و گرم شدن آب‌های موجود درز و شکاف‌ها و خلل و فرج و فضاهای خالی سنگ‌های آذرین نفوذی، خروجی و پیروکلاستیک یک سیستم گرمابی بسیار نیرومند در این نواحی به وجود آمده و با ادامه حرکت دیاپیری ماگمای مذکور شکستگیهایی در پوسته جامد این نواحی به وجود آمده و محلول‌های گرمابی از طریق این شکستگی‌ها آزاد شده و تمامی پیکره‌های سنگی قبل از خود را تحت تأثیر خود قرار داده است. این دگرسانی کنترل تکتونیکی داشته و تقریباً در تمامی بخش‌های آن هجوم محلول‌های گرمابی به سنگ‌ها از طریق سیستم شکستگی‌ها صورت گرفته است. دگرسانی گرمابی منطقه پانگین، براحمد، قنات مروان و چهرن بخش‌هایی از آن است. ماگمای مذکور در بعضی مناطق خارج از نقشه، مانند کوه بیدخان و کوه مزاحم تظاهرات وسیع آتشفشانی داشته و در برخی نقاط دیگر به صورت گنبدها و توده‌های نفوذی کوچک متبلور شده است. این واقعه یکی از جوانترین حوادث اصلی منطقه است و دگرسان‌های مختلفی را ایجاد کرده است.[۵]
معادن
[ویرایش]کانسارهای کوه شاه شامل کربناتهای کلسیم منیزیم و آهن که به صورت رگه‌هایی موازی در امتداد زون دگرسانی و سولفورهای مس روی سرب و آهن در اعماق زمین و رگه‌های کم وسعتی از کانی‌های پرعیار سرب و آهن است. به واسطهٔ وجود این کانسارها فعالیت‌های کوچک و بزرگی در خصوص کشف و تخمین ذخایر این معادن صورت گرفته است. از جمله این معادن می‌توان به معدن مس لاله زار، معدن سرب قنات مروان و معدن آهن تلخه چار اشاره کرد که به دلیل حجم اندک ذخایر، عدم صرفه اقتصادی، و تخریب شدید محیط زیست که به خاطر وجود رگه‌های پر عیار در عمق زمین و در ارتفاع زیاد است، فعالیت این معادن متوقف شده است. یکی از مخرب‌ترین فعالیت‌های معدنی در کوه شاه معدن تلخه چار است که با قرارگیری در ارتفاع نزدیک به چهارهزار متر و در سرچشمه رودخانهٔ تلخه چار ویرانی عظیم و زخم بزرگی بر پیکر کوه شاه بر جای گذاشته است. خوشبختانه با دلسوزی کوهپایه نشینان کوه شاه و مردم شهرستان بافت در سال نود و دو با برگزاری مراسمی با حضور کوهنوردانی از سراسر کشور و مردم روستاهای مجاور با امضای توماری به فعالیت این معدن اعتراض شد و در پی آن فعالیت این معدن متوقف و مجوز آن لغو شد.[۶]
رودها
[ویرایش]کوه شاه برف گیرترین بلندی جنوب کشور است؛ این کوهستان سرچشمهٔ دو رودخانهٔ بزرگ است.
- رود لاله زار که در دامنهٔ شمالی جاری است و به دشت بردسیر می‌ریزد.
- هلیل رود که از چندین سرشاخه در دامنه‌های غربی و جنوبی کوه شاه تغذیه میشود؛ رودخانه‌های اصلی هلیل عبارتند از رودخانه اسکر از دهنه اسکر و رودخانه ننو از دهنه عشق اباد و رودخانه ده دیوان از دهنه حسن کشی و رودخانه چهرن که همگی به همک میپیوندند و رودخانه رابر را تشکیل میدهند و رودخانه سید مرتضی که با پیوستن به رودخانه رابر هلیل را تشکیل میدهندرود زردشت و رود که از به هم پیوستن چند رودخانه دیگر به هم پیوسته تشکیل میشود، و به سد جیرفت می‌ریزد؛ هلیل رود اکنون به دلیل مصرف غیراصولی در پشت سد جیرفت تبدیل به خشک رودی میشود و تنها در سیلاب‌های بسیار شدید راه خود را به سوی مقصد خود تالاب جازموریان ادامه می‌دهد.[۷][۸]
نگارخانه
[ویرایش]-
منظره کوه شاه از روستای کیسکان -
کوه شاه شهرستان بافت
منابع
[ویرایش]- ↑ «همایش کوه شاه». خبرگزاری فارس.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «صفحه کوه شاه بافت در جلودار». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اوت ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ تجربه
- ↑ http://seeiran.ir/tag/دیدنیهای-لاله-زار/
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۴ اوت ۲۰۱۶.
- ↑ http://www.isna.ir/news/92062414787/آیا-می-توان-به-التیام-زخم-های-کوه-شاه-امیدوار-بود-عکس
- ↑ http://www.mehrnews.com/news/1770239/تالاب-جازموریان-به-سرنوشت-دریاچه-ارومیه-دچار-می-شود
- ↑ http://www.makran.ir/?p=9591
- { نشانی=https://www.mehrnews.com/news/2124648/صدای-ناله-های-کوه-شاه -بافت را-کسی-نمی-شنود-زخمی-در-قلب-پنجمین-کوه|وبگاه=خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency|تاریخ=2013-08-28|بازبینی=2021-05-05|کد زبان=fa}}
- «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از رابر کرمان/ اصلی مقدار
|url=را بررسی کنید (کمک) در ۱۷ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۶ اوت ۲۰۱۶. - «صفحه کوه شاه بافت در جلودار». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اوت ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- [۱]
- [۲]
پیوند به بیرون
[ویرایش]
