Montenegro

Република Црна Гора
Republika Crna Gora
Tjóðveldið Montenegro

(Flagg Montenegro) (Skjaldarmerki Montenegro)
Tjóðarslagorð: Onki
Tjóðsangur: Oj, svijetla majska zoro
Alment mál	Montenegrinskt
Høvuðsstaður	Podgorica
Forseti	Jakov Milatović
Forsætisráðharri	Milojko Spajić
Fullveldi	3. juni 2006
Vídd  - tilsamans  - vøtn (%)	13 812 km² 2,6
Íbúgvar  - tilsamans 2023  - tættleiki	602 445 43,6/km²
Gjaldoyra	Evro
Tíðarøki	UTC +1
Økisnavn á alnetinum	.me
Telefonkota	+381

Tjóðveldið Montenegro (Serbiskt: Црна Гора/Crna Gora, úttala: /tsr̩̂ːnaː ɡǒra/) er land í Landsynningsevropa. Tað hevur strond við Adriahav fyri sunnan og mark við Kroatia fyri vestan, Bosnia og Hersegovina í útnyrðingi, Serbia í útnyrðingi (herundir eisini ST-umsitna landspartin Kosovo og Albania í landsynningi. Høvuðsstaðurin er Podgorica.

Sjálvstøðugt frá Seinmiðøld til 1918, men landið gjørdist seinri partur av Jugoslavia í ymiskum holdum og ríkissamveldinum Serbia og Montenegro. Grundað á úrslitini frá fólkaatkvøðu 21. mai 2006 kunngjørdi Montenegro sjálvstøðu sína 3. juni 2006. Montenegro varð viðurkent sum sjálvstøðug tjóð av Serbia 15. juni og 28. juni. Tað gjørdist 192. limaland Sameindu tjóða.

Navn

Navn Montenegro – á egnum máli Crna Gora – merkir beinleiðis "svart fjall", sum sipar til dimmu skógirnar, ið einaferð klæddu líðirnar í Dinarisku alpunum sæddar frá sjóvarmálanum. Landsins navn á flestu vesturevropisku málum endurspeglar venetisku týðingina av navninum monte negro, ið eisini merkir "svart fjall". Onnur mál, serliga nærmastu grannamálini, nýta sína egnu beinleiðis týðing av hugtakinum. T. d. albanskt: Mali i Zi, bulgarskt: Черна гора (ið merkir "Svartur skógur", har ið orðið "гора" er farið at merkja "skógur" heldur enn "fjall" í nútíðarbulgarskum); romanskt: Muntenegru, grikskt: Μαυροβούνιο og turkiskt: Karadağ; "svørt fjøll", nakað fjarari eisini russiskt: Черногория og kinverskt: 黑山 (pinyin: hēishān). Somuleiðis hevur skotið verið upp at nevna landið Svartafjall á føroyskum.

Søga

Landið er kent fyri at vera ein partur av Serbia undir krígnum millum Bosnia og Kroatia í 1990-unum og var partur av serbiska herinum, ið leyp á Kroatia. Landið byrjaði eina sjálvsstýristilgongd í 2005 og fekk endaliga sjálvstýri frá Serbia í 2006.

Fyrsta ríki at viðurkenna Montenegro var Ísland 8. juni 2006, síðan fylgdu Sveis og Estland 9. juni og Russland 11. juni. Viðurkenningar frá Kroatia, Bosnia og Herzegovina og Slovenia vóru skjótar. Evropasamveldið og USA viðurkendu Montenegro 12. juni eins og ymisk limalond í ES og onnur evropisk lond (herundir Bulgaria ). Sameinda kongsríkið gav formliga viðurkenning 13. juni, Kina og Frakland 14. juni soleiðis, at allir fimm limirnir í ST-trygdarráðnum viðurkenna stjórn Montenegro. Serbia, hin fyrrverandi parturin í ríkissamveldinum, viðurkendi Montenegro 15. juni. OSCE gjørdi av at góðtaka Montenegro sum 56. lim sín 21. juni, og landið tók við sæti sínum í Fasta Ráðnum 22. juni. Sameindu tjóðir gjørdu við atkvøðu í Trygdarráðnum at bjóða fullan limaskap í felagskapinum sum hitt nýggja sjálvstøðuga tjóðveldið Montenegro 22. juni 2006. Montenegro varð váttað sum limur 28. juni.

Landafrøði

Montenegro er eitt lítið land í Eysturevropa. Tað liggur ímillum Kroatia, Serbia, Bosnia-Hersegovina og Albania.

Ávisingar úteftir

Almennar heimasíður

• Formliga heimasíða Tjóðveldisins Montenegro Archived 2004-10-01 at the Wayback Machine
• Visit Montenegro Archived 2005-12-15 at the Wayback Machine - Vevsíða ferðaráðsing í Montenegro
• Government of the Republic of Montenegro Archived 2008-06-29 at the Wayback Machine - Stjórn Montenegro
• Parliament of the Republic of Montenegro - Tjóðarting Montenegro
• President of the Republic of Montenegro Archived 2006-07-04 at the Wayback Machine - Forseti Montenegro
• The Royal House of Montenegro - Kongshús Montenegro
• Constitution of Montenegro - Stjórnarskipan Montenegro (á serbiskum)
• Republic Referendum Commission Archived 2006-08-28 at the Wayback Machine - Fólkaatkvøðunevndin (á serbiskum)
• The EU site on Montenegro Archived 2006-11-06 at the Wayback Machine - ES-síða um Montenegro
• Kotor