Hinduismus
Tekst üüb Öömrang |
A Hinduismus of Sanatana Dharma (Sanskrit: सनातन धर्म sanātana dharma, at iiwag gesets) as mä 15% at traadgratst religioon üüb a eerd efter at krastendoom (31%) an a islaam (23%). Diar san wel ian miljaard Hindus, fööraal uun Indien an diar ambi. A Hinduismus gongt ei üüb enkelt persuunen of profeeten turag, hi wooks stüdag auer en tidjrüm faan muar üs 3.500 juaren.
Histoore
[Bewerke | Kweltekst bewerke]1. Föör-Vedisk (bit ~ 1750 f.Kr.)
2. Vedisk[1]
2.1. Ääder Vedisk (1750–1200 f.Kr.)
2.2. Madelvedisk (1200–850 f.Kr.)
2.3 Leed Vedisk (850–500 f.Kr.)
3. Asketisk Reformismus (500–200 f.Kr.)
4. Klasisk Hinduismus
4.1. Föörklasisk (200 f.Kr. –300 e.Kr.)
4.2. Huuchtidj (300–650)
4.3. Leedtidj (650–1100)
5. Islaamsk iinflööd, sekten (1100–1850)
6. Modern Hinduismus (sant 1850)
Grünjreegeln
[Bewerke | Kweltekst bewerke]A hinduismus as nian ianhaidelk religioon, diar jaft'at ünlik waier faan. Man jo haa dach aaltumaal gemiansoom föörstelangen:
- A welt woort faan Dharma, at weltgesets bestemet.
- Dharma ment rocht, plicht an order, an arken skal ham so ferhual, üs't ham tustäänt.
- Ales üüb a welt komt an fergongt, det het Kalpa. Diaram hää a welt nään began an nian aanj, hat as ei skeeben wurden, an gongt ei oner.
- A Samskaras san a sakramenten, det as at halag dun. Diar san wel son 40 samskaras för arke nei straal uun't leewent, so üs gebuurt, bradlep, aalernskap of duas.
- Steeden för't lewin faan a religioon san at aanj hüs an a tempel. A gratst templer uun Indien san Tirumala Tirupati uun Süüdindien an Varanasi bi a Ganges uun Nuurdindien.