Jump to content

Domhnach Bat

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bosca Geografaíocht PholaitiúilDomhnach Bat

Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Map
 53° 29′ 14″ N, 6° 09′ 06″ O / 53.4872°N,6.1517°W / 53.4872; -6.1517
Stát ceannasachÉire
Contae riaracháin áitiúilFine Gall Cuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Airde8 m Cuir in eagar ar Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Logainm.ie16796

Is baile beag cósta é Domhnach Bat[1] (Béarla: Donabate) i gceantar Fhine Gall i dtuaisceart chontae Bhaile Átha Cliath. Tá an baile ar leithinis ar an gcósta thoir idir inbhear an Mhóinéir Leathain[2] sa deisceart agus Inbhear Bhaile Roiséir[3] sa tuaisceart. Is paróiste sibhialta é Domhnach Bat.[4]

Tíreolaíocht

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá cruth sainiúil ceann casúir ar leithinis Domhnach Bat. Tá sé seo toisc go bhfuil gach ceann de bhéal an dá inbhir mórthimpeall an leithinis dúnta go páirteach le scoilteanna móra gainimh a shíneann ó thuaidh go deisceart. Mar gheall ar an bhfoscadh a chuir na claiseanna gainimh ar fáil bhí na hinbhir ina ngnáthóga fiadhúlra tábhachtacha agus tá an dá cheann cosanta faoi Choinbhinsiún idirnáisiúnta Ramsar[5]

Tá leithinis Domhnach Bat-Phort Reachrann i dtoghcheantar áitiúil Sord. Is é an toghcheantar áitiúil Swords an líon is mó i gcontae Fhine Gall agus toghadh naoi gcomhairleoir contae ar Chomhairle Contae Fhine Gall. Maidir le toghcháin náisiúnta, tá leithinis Domhnach Bat-Phort Reachrann i dtoghcheantar Bhaile Átha Cliath, a chuireann cúig TD chuig Dáil Éireann.

Séipéal Naomh Pádraig

Stair

[cuir in eagar | athraigh foinse]

An daonra i 1912 de 734 duine ina gcónaí i 150 teach, agus d’fhan sé ina shráidbhaile beag ar feadh níos mó ná céad bliain. I ndaonáireamh 1996, bhí daonra an tsráidbhaile 1,868; faoi dhaonáireamh 2002 bhí sé faoi dhó go 3,854, ba é 6,778 daonáireamh 2011, agus ba é 9,399 daonáireamh 2016.[6]

Paróiste ar leithligh i dTuaisceart Fhine Gall in Ard-Deoise Caitliceach Rómhánach Bhaile Átha Cliath is ea Domhnach Bat agus tá sé anois mar chuid de pharóiste Domhnach Bat-Phort Reachrainn, agus Baile Anraí, ar a bhfreastalaíonn Eaglais Chaitliceach Rómhánach Naomh Pádraig.

Taisteal

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Iarnród

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá stáisiún traenach ag Domhnach Bat i lár an tsráidbhaile. Freastalaíonn traenacha líne Comaitéireachta an Tuaiscirt air idir Baile Átha Cliath agus Dún Dealgan[7] chomh maith le bheith ar an líne ó Bhaile Átha Cliath go Béal Feirste.[8]

Bóthar

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ritheann bóthar réigiúnach an R126 trí Domhnach Bat agus isteach i Phort Reachrann ó mhótarbhealach an M1.[9]

Seirbhís Go-Ahead Ireland 33B ó Sord go Phort Reachrann.[10]

Osclaíodh Bóthar Dáileacháin Domhnach Bat go hoifigiúil Dé hAoine 6 Márta 2020. Is éard a bhí i gceist leis an tionscadal bóthar nua ardcháilíochta a thógáil a fhreastalóidh ar líon suntasach d’fhorbairt chónaithe nua timpeall Domhnach Bat agus a sholáthróidh an dara droichead ag trasnú thar phríomhlíne iarnróid Bhaile Átha Cliath-Béal Feirste. Tá cosáin agus saoráidí rothaíochta easbhóthair san áireamh ar feadh an bhóthair.[11]

Cultúir

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Teach an Droichead Nua

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tógadh an teach mór Seoirseach ‘Teach an Droichead Nua’ san 18ú haois do Charles Cobbe, Ardeaspag Bhaile Átha Cliath, agus d’fhan sé i dteaghlach Cobbe ar feadh dhá chéad bliain go dtí 1985.

Is páirc phoiblí, clós súgartha agus samhailfheirm anois é. Tá an-tóir ar an bpáirc i gcaitheamh na bliana le haghaidh gníomhaíochtaí áineasa, agus tá páirceanna imeartha ann a úsáideann clubanna spóirt áitiúla.[12]

Halla an Pharóiste

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Chuir halla an pharóiste tús lena shaol mar Eaglais Chaitliceach. Úsáideadh halla an pharóiste mar eaglais ar feadh beagnach 100 bliain go dtí 1903 nuair a tógadh an séipéal nua. Ansin rinneadh Halla na Paróiste den tseaneaglais. Ba chuid luachmhar den phobal Halla an Pharóiste agus bhí go leor úsáidí ann mar dhíolacháin oibre agus damhsaí. Tionóladh cruinniú an-tábhachtach ansin i 1918- cruinniú frith-choinscríofa a thionóil an chléir nár aontaigh leis na Sasanaigh a chuir fir Éireannacha i bhfeidhm san arm. Úsáidtear Halla an Pharóiste atá os cionn 200 bliain d’aois fós le haghaidh cruinnithe, díolachán oibre, treoraithe cailíní agus clubanna eile. Is cuid an-tábhachtach den phobal é.[13]

Oideachas

[cuir in eagar | athraigh foinse]

I measc na scoileanna náisiúnta (bunscoileanna) atá ag freastal ar an gceantar

Scoil Náisiúnta Oideachas-Le Chéile Domhnach Bat-Phort Reachrainn[14]

Scoil Náisiúnta- Scoil Phadraic Cailini [15]

Teach an Droichead Nua

Scoil Náisiúnta Naomh Pádraig na buachaillí[16]

D'oscail Gaelscoil na Mara- An Foras Pátrúnachta Gaelscoil na Mara i Meán Fómhair 2020 chun freastal ar cheantar Domhnach Bat.[17]

Is é Coláiste Pobail Domhnach Bat meánscoil Domhnach Bat ó 2008.[18]

Spórt

[cuir in eagar | athraigh foinse]

CLG Naomh Pádraig Is ó 1924 an club CLG i Domhnach Bat. Imríonn an club i bPáirc Robbie Farrell, Baile Mastún i Domhnach Bat. Imrítear Peil agus Iománaíocht Ghaelach ag leibhéal aosach chomh maith le leibhéil faoi aois ó rannóg naíolann atá ag leathnú. Tá dathanna an chlub glas agus dubh.[19]


Club Sacair Lúthchleas Naomh Íde gníomhach i Domhnach Bat-Phort Reachrainn ó thús an 20ú haois. Imríonn siad i léig Laighean faoi láthair agus imríonn siad a lán imreoirí faoi aois. Is é an príomh-pháirc tailte Ospidéal Naomh Íde agus imríonn siad freisin ar pháirceanna imeartha i bPort Reachrainn agus i mBóthar Baile Carraige. Tá dathanna an chlub glas agus bán.[20]


Spóirt uisce Bíonn gardaí tarrthála ag tránna Domhnach Bat agus Phort Reachrainn i rith míonna an tsamhraidh. I 2009 bhí trá Portrane i measc roinnt tránna in Éirinn a chaill a stádas bratach gorm[21] maidir le sármhaitheas trá mar gheall ar dhroch-chaighdeán uisce, ach ghnóthaigh sé stádas bratach ghorm ina dhiaidh sin agus ó 2011 go 2015 bhí stádas Dea nó Sármhaith aige. Is láthair surfála suntasach é Trá Domhnach Bat agus suíomh iontach é le haghaidh siúl agus curachóireacht. Níor bronnadh brat gorm ar Domhnach Bat i 2020.[22]


Haca Bunaíodh Club Haca Phort Reachrainn i 1919 agus imríonn sé i léig sinsir Laighean.[23]


Galf Tá cúig chúrsa ar an leithinis: Club Gailf an Oileáin[24], Club Gailf Baile an Bhéibhéaraigh[25], Club Gailf Baile Carriage[26], Club Gailf Domhnach Bat[27] (cúrsa 27 bpoll) agus Club Gailf Corbaillis Links[28] (cúrsa poiblí). Bhí an séú club, Club Gailf Turvey, sa leithinis uair amháin atá dúnta ó shin.

Eachaíochta Reáchtáiltear trialacha sealgaireachta an fiach Ward Union[29] i Corballis Domhnach Bat.

Tá Ionad Marcaíochta agus Marcaíochta Teiripeach Feirme Corballis suite ar níos mó ná 120 acra d’fheirm agus de choillearnach álainn i sráidbhaile pictiúrtha cois farraige Domhnach Bat, Contae Thuaidh Bhaile Átha Cliath, Éire.

Tagairtí

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. ↑ “Domhnach Bat/Donabate | logainm.ie” (ga). Bunachar Logainmneacha na hÉireann (Logainm.ie). An Coimisiún Logainmneacha. Dáta rochtana: 2023-06-24.
  2. ↑ "Inbhear an Mhóinéir Leathain/Broadmeadows Estuary" (en). Logainm.ie. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  3. ↑ "Inbhear Bhaile Roiséir/Rogerstown Estuary" (en). Logainm.ie. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  4. ↑ "Domhnach Bat/Donabate" (ga). Logainm.ie. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  5. ↑ "The Annotated Ramsar List: Ireland". web.archive.org (2008-06-29). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2008-06-29. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  6. ↑ "Donabate (Electoral Division, Dublin, Ireland) - Population Statistics, Charts, Map and Location". www.citypopulation.de. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  7. ↑ Irish Rail. "Donabate Co. Dublin." (en). Irish Rail. Dáta rochtana: 2020-11-30.
  8. ↑ "Traen Béal Feirste go Domhnach Bat".
  9. ↑ "€20m Road Development in Co. Dublin" (en-US). Building Information Ireland. Dáta rochtana: 2020-11-30.
  10. ↑ "33b - Portrane to Swords" (en). www.goaheadireland.ie. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-09-18. Dáta rochtana: 2020-11-30.
  11. ↑ "The new Donabate Distributor Road has officially opened." (en). Fingal County Council. Dáta rochtana: 2020-11-30.
  12. ↑ "Welcome to Donabate" (en). Fingal County Council. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  13. ↑ "Our History" (en-GB). Scoil Phádraic Cailíní National School. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-10-28. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  14. ↑ "Welcome from Maeve – DPETNS" (en-US). Dáta rochtana: 2020-11-27.
  15. ↑ "Our History" (en-GB). Scoil Phádraic Cailíní National School. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-10-28. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  16. ↑ "St. Patricks Boys' National School Donabate" (en-GB). Dáta rochtana: 2020-11-27.
  17. ↑ "Donabate" (en-US). Gaelscoil 4 all. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-12-03. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  18. ↑ "Home" (en-GB). Donabate Community College. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  19. ↑ "CLG Naomh Phadraig".
  20. ↑ "Club Peile Lúthchleas Naomh Ide".
  21. ↑ Dominic McGrath. "Did your local beach get a Blue Flag this year? The list has been announced" (en). TheJournal.ie. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  22. ↑ "4 Best Water Sports In Donabate Near Me" (en). Day Out With The Kids. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  23. ↑ "Latest News" (en-GB). Portrane Hockey Club. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  24. ↑ "The Island Golf Club | Championship Links Course, DublinThe Island Golf Club" (en-GB). Dáta rochtana: 2020-11-27.
  25. ↑ "Beaverstown Golf Club | HOME". www.beaverstown.com. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  26. ↑ "Home" (en-US). Balcarrick Golf Club. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  27. ↑ "Home" (en-GB). Donabate Golf Club. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  28. ↑ "Home" (en). www.corballislinks.com. Dáta rochtana: 2020-11-27.
  29. ↑ "Ward Union Hunt" (en-US). Dáta rochtana: 2020-11-27.
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Domhnach_Bat&oldid=1228184"