Impriseanachas
Gluaiseacht thábhachtach san ealaín ba ea an tImpriseanachas. Thosaigh sé sa Fhrainc sna 1860idí, bíodh is go raibh réamhghabháil uirthi i radhairc tíre an phéintéara Shinigh Shen Zhou (1427-1509), William Turner,, srl.
Modhanna
[cuir in eagar | athraigh foinse]Stíl ealaíne ba ea an Impriseanachas a rinne iarracht ar thionchar an tsolais ar dhromchlaí éagsúla a ghabháil (go háirithe i suímh amuigh faoin aer) agus ar a bhfeiceann an tsúil ag meandar áirithe a thaifeadadh.[1]
Chlaochlaigh an t-impreiseanachas an phéinteáil, ag úsáid dathanna geala agus stríoca scáinte scuaibe. Thuig na hImpriseanaithe an dóigh ab éifeachtaí le dathanna a thabhairt chun beatha agus iad curtha taobh lena chéile ar an chanbhás.[2]
I gcodarsnacht le réalachas sóisialta phéintéireacht Gustave Courbet (1819-1877) agus eile, pictiúir gheala spéiriúla a rinne na himpriseanaithe, agus iad fíorchoitianta ó shin i leith[3].
Ba é a chuspóir an gnáthshaol a thaifeadadh le húire agus le garchóngaracht láithreach, mar éirí amach i gcoinne an rómánsachais a chothaigh mealladh na déine tochtmhaire san ealaín. Spreag an dul chun cinn sa ghrianghrafadóireacht agus i dtaighde eolaíochta ar an dath agus ar an solas é.
Péintéirí
[cuir in eagar | athraigh foinse]I measc na bpéintéirí a bhain leis, bhí Monet (1840-1926), Pissarro (1830-1903), Sisley, Degas, agus Renoir (1841-1919). Ghlac siad go léir leis na prionsabail ghinearálta a bhain leis an Impriseanachas. Ach ag an am céanna d’fhorbair siad a stíl phearsanta féin..[4]
Léirmheastóir a thug an t-ainm orthu tar éis pictiúir de chuid Monet, Impression, soleil levant ("Imprisean": Éirí Gréine), a fheiceáil i 1872. Shéan siad dathanna dorcha na saotharlanna péintéireachta, agus rinne a gcuid péintéireachta amuigh faoin spéir chun iarmhairtí is dathanna lonracha sholas na Gréine ar uisce, crainn, páirceanna, agus mná áille a ghabháil is a léiriú.
Gailearaí
[cuir in eagar | athraigh foinse]-
Armand Guillaumin, Tírdhreach sa cheantar Creuse, 1870 -
Mary Cassatt, Elsie in a Blue Chair, 1880 -
Camille Pissarro, Boulevard Montmarte, radharc oíche, 1898 -
Mary Devens, An Bád Farantóireachta, Caraveau, fótaghrábháil, 1904 -
Edgar Degas, An Rang Damhsa, ola ar chanbhás, 1874
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ NCAA. "Na hAmharcealaíona". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2017-11-18. Dáta rochtana: 2022.
- ↑ Ciara Nic Gabhann (2007). "Rembrandt – máistir an ionracais" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2022-01-29.
- ↑ Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)
- ↑ Ardteist ː Art history and appreciation, higher paper (2012)