Mainistir na Corann

Mainistir na Corann
Suíomh
51° 54′ 32″ N, 8° 10′ 29″ O
Stát ceannasach	Éire
Cúige Éireannach	Cúige Mumhan
Contae in Éirinn	Contae Chorcaí
Tíreolaíocht
Achar dromchla	12.44 km²
Airde	5 m
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC±00:00
Logainm.ie	8044

Is baile í Mainistir na Corann (Béarla: Midleton) atá le fáil tuairim is 22 chiliméadar soir ó Chathair Chorcaí (Corcaigh) i ndeisceart na hÉireann. Tá an baile suite ar an mbóthar N25 idir Corcaigh agus Ros Láir, cois Abhainn na Cora.

Mainistir na Corann inniu

Tá daonra ag fás i Mainistir na Corann, atá fostaithe go háitiúil i miondíol, déantúsaíocht éadrom, táirgeadh bia, turasóireacht agus driogadh uisce beatha. Ag an nGeata Bán in aice láimhe tá an chéad stáisiún cumhachta gásadhainte sa stát chomh maith leis an aon scaglann ola in Éirinn. Téann go leor de chónaitheoirí Mhainistir na Corann chuig poist i gcathair Chorcaí, i gCarraig Thuathail nó san Oileán Beag. Tá Mainistir na Corann leathnaithe go dtí seanláithreán Mhainistir na Corann, ar a dtugtar Green Green anois. Tá siopaí ag roinnt miondíoltóirí ilnáisiúnta i Mainistir na Corann, lena n-áirítear Tesco, Lidl, McDonald's, Boots, Aldi agus Subway. Tá ionad siopadóireachta Green Market suite ag ceann thuaidh an bhaile. Áirítear leis seo pictiúrlann cúig-scáileán, Tesco agus siopaí eile agus tá Óstán Midleton Park díreach trasna an bhóthair. Tá ollmhargadh faoi úinéireacht áitiúil, Super-Valu Hurley, suite ag ceann thuaidh an bhaile os comhair an 'Gooses Acre' mar a thugtar air. Tá Lidl, Aldi agus McDonald's suite i gceantar siopadóireachta agus cónaithe nua taobh leis an abhainn. Ar an Satharn is é an pháirc in aice le SuperValu an suíomh do Mhargadh Feirmeoirí Mhainistir na Corann - ceann de na chéad mhargaí dá leithéid a bunaíodh ó athbheochan na hÉireann.

Tá Mainistir na Corann ina bhaile freisin ag Sean-Dhrioglann Mhainistir na Corann, is díol spéise do thurasóirí í, lena n-áirítear an pota pota is mó ar domhan. In 2015, suiteáladh an dealbhóireacht mhór cruach Kindred Spirits i bPáirc Bailick.

Tíreolaíocht

Tá an baile suite i ngleann torthúil taobh theas de bhunchnoic agus taobh thuaidh de Chuan Chorcaí. Tráth dá raibh, bhí báirsí faoi bhun 300 tonna ag imeacht ar uiscebhealach ón gcuan go Baile na Cora.

Stair

Timpeall 1180 bhunaigh na Normannaigh, agus Barra MacGearailt os a gcionn, mainistir Chistéirseach gar do chora san abhainn. Tá “Chore Abbey” uirthi i mBéarla agus “Castrum Chor” i Laidin, agus is dócha go dtagann an t-ainm ó “chora”. Tá a leithéid luaite in ainm na habhann féin: Abhainn na Cora. Tógadh eaglais Naomh Eoin Baiste (Eaglais na hÉireann) in 1825 ar láithreán na mainistreach.

Bhí baint ag an Ridire Walter Raleigh le Mainistir na Corann sa mhéid gur chaith sé seal in Eochaill, áit atá gar di, idir 1585 agus 1602. Bronnadh eastát air de bharr cuidiú leis an dara héirí amach i nDeasmhumhain a chur faoi chois idir 1579 agus 1583. Mar chuid de seo ordaíodh dó Caisleán Uí Bharra a ghabháil, áit atá suite sa Chathair Mór láimh le Mainistir na Corann. Bhí ar an Seanascal tearmann a lorg sa mhainistir, ach thug Raleigh air éalú arís. Tá sé de cháil ar Raleigh gurb eisean ba thúisce a chuir prátaí ag fás in Éirinn ar a eastát in Eochaill.

Is é an chiall atá le “Midleton” “an baile i lár baill” toisc é a bheith suite idir Corcaigh agus Eochaill. Corpraíodh an baile mór mar bhaile margaidh agus stóras poist in 1670, agus fuair sé cairt ó Shéarlas II, Rí Shasana, mar an “borough and town of Midleton”. Níos déanaí, bhí stáisiún de chuid an Great Southern and Western Railway le fáil ann.

Bhí Alan Brodrick, Spícéir Theach na dTeachtaí in Éirinn agus Ardseansailéir na hÉireann, ainmnithe mar an chéad Bharún agus Bíocunta Mhainistir na Corann i 1715 and 1717 faoi seach. Uaidh sin a fuair Sráid Broderick a hainm.

Oideachas

Bhunaigh Elizabeth Villiers, leannán Liam Oráiste, Midleton College in 1696 mar scoil phríobháideach. Tá baint thradisiúnta aige le Eaglais na hÉireann, agus ba sheandaltaí dá chuid Isaac Butt, bunaitheoir Chonradh na Rialtas Dúchais, agus John Philpot Curran, dlíodóir agus athair Sarah Curran. Fuair Rachael Kohler, hacadóir idirnáisiúnta Éireannach, oideachas ann chomh maith. Tá cúig bhunscoil agus ceithre mheánscoil sa bhaile. Gaelscoil is ea ceann de na bunscoileanna.

Jameson Whiskey Distillery

Driogadh

Bunaíodh Drioglanna Chorcaí sa bhaile in 1825. Rinne siad cónascadh le Drioglanna Éireann in 1967 agus tá siad ina gcuid den ghrúpa biotáille Francach Pernod Ricard inniu. D’oscail Drioglann Nua Mhainistir na Corann in 1975 agus déantar fuisce, vodca agus jin ann; baintear úsáid as an tsean-drioglann mar ionad túrasóireachta. Faigheann Paddy Whiskey, ceann de na fuiscí a dhéantar ann, a ainm ó Patrick J. Flaherty, fear díolacháin do Dhrioglanna Chorcaí sna fichidí.

Cogadh na Saoirse

Tá leacht cuimhneacháin sa tsráid mhór i gcuimhne ar shé fhear déag de na sean-Óglaigh. Maraíodh dháréag i Mí Eanáir 1921 i rith Chogadh na Saoirse ag Cluain Molt, áit sa chomharsanacht. Básaíodh ceathrar eile i gCorcaigh i ndiaidh an chomhraic.

Déimeagrafaic

Amhail daonáireamh 2016, bhí daonra 12,496 ag Mainistir na Corann. Astu seo, ba Éireannaigh bhána iad 72%, níos lú ná 1% taistealaithe bána Éireannacha, 17% eitneacht bhán eile, 4% dubh, 1% na hÁise, 1% eitneacht eile, agus níor luaigh 4% a n-eitneacht. I dtéarmaí reiligiúin ba é 77% an ceantar Caitliceach, 9% reiligiúin eile, 11% gan reiligiún ar bith, agus níor luaigh 3%

Iompar

Iarnród

Tá stáisiún iarnróid Mhainistir na Corann ar ghréasán Iarnróid Fhobhailteach Chorcaí agus tá sé ar cheann de dhá théarma (an ceann eile mar Chóbh) isteach agus amach as stáisiún iarnróid Chorcaí Kent. Acomhal paisinéirí ag Corcaigh Kent le haghaidh traenacha go Baile Átha Cliath agus Trá Lí.

D'oscail Iarnróid Chorcaí & Eochaille an líne iarnróid go Mainistir na Corann an 10 Samhain 1859, cuideachta a ghlac Iarnród Mór an Deiscirt agus an Iarthair seilbh uirthi níos déanaí. Ba é Mainistir na Corann suíomh na n-oibreacha iarnróid don chuideachta seo.

Dúnadh an líne idir Mainistir na Corann agus Corcaigh lena húsáid go rialta idir 1963 agus 2009. Leanadh le húsáid ócáideach (ag iompar biatais ó Mhainistir na Corann go dtí Monarcha Siúcra Mala go príomha) ar feadh blianta fada i ndiaidh 1963, ach tháinig deireadh le húsáid spréach na líne i 1988, leis an traein deiridh chun an rian a úsáid mar thuras paisinéara do lucht tacaíochta CLG Mhainistir na Corann go Baile Átha Cliath don chluiche ceannais de Chraobhchomórtas Iomána na gClubanna Sinsearacha Uile-Éireann (inar imir Mainistir na Corann). Chríochnaigh Iarnród Éireann athoscailt na líne an 30 Iúil 2009.

Aer

Is é Aerfort Chorcaí an t-aerfort is gaire.

Bus

Reáchtálann Bus Éireann seirbhísí bus chuig Mainistir na Corann agus uathu, lena n-áirítear Stáisiún Bus Chathair Chorcaí, An Geata Bán, Port Láirge, Baile na Corra, Carraig Thuathail, An tOileán Beag, An Ghleanntán agus Tivoli

Spórt

Is é GAA Mhainistir na Corann an club áitiúil Cumann Lúthchleas Gael, agus Club RFC Mhainistir na Corann an club rugbaí áitiúil. I measc na ngrúpaí ealaíon comhraic tá Club Aikido Midleton [a bhí ag múineadh Aikido in Oirthear Chorcaí ó 2006] agus Club Taekwondo Mhainistir na Corann.