Maurice
Tha Maurice 'na ùirsgeul le E. M. Forster. Sgeul a' ghaoil cho-sheòrsaich 'san linn 20mh Sasann, leanaidh e Maurice Hall às a làithean sgoile, tro oilthigh agus thall. Bha e sgrìobhte às 1913 air adhart. Ged bh'e air nochdadh ri càirdean roghnaichte, mar Christopher Isherwood, bha e foillsichte sa' bhliadhna 1971 an dèidh dham bhàs Fhorster.
Tha 'n t-ùirsgeul sònraichte air àm le toirt dealbh air gaol co-sheòrsach ann an dòigh suirgheil iomlanachadh, ach èibhinn cuideachd. Chuir Forster an aghaidh foillseachadh seach beachdan comannach is laghaile 'dh'ionnsaigh co-sheòrsachd — leugh sgrìobag air an làmh-sgrìobhainn: "Foillsicheil, ach airidh air?". Ge tà, leis an àm a bhàs e bha beachdan is lagh Breatannach air atharrachadh. Tha aon rud a bheil a' cur Maurice air leth às sgeulachd rìomhach nuadh an gnìomhadh prìomh-shamhlail agus na trì prìomh-caractar, a bheil comharrachadh buidhnean eugsamhaile 'gus na dealbhan nam fireanntas eugsamhaile.
Freagarrachadh ri Film
[deasaich | deasaich an tùs]Bha 'n t-ùirsgeul air dhèanamh a-steach do film Maurice (1987) le Riochdachaidhean Merchant Ivory agus Filmean Chaolais Ceithireamh: air stiùireadh le James Ivory agus sgrìobhte le Ivory agus Kit Hesketh-Harvey, riochdaichte le Ismail Merchant, leis an eòlas-film le Pierre Lhomme. Nochd James Wilby ri Maurice, Hugh Grant ri Clive agus Rupert Graves ri Alec. Ghabh an sgioba-cluiche cobharach a-staigh Denholm Elliott ri Dr Barry, Simon Callow ri Mgr. Ducie, Billie Whitelaw ri A' Bh. Hall agus Ben Kingsley ri Lasker-Jones.
Giorrachadh
[deasaich | deasaich an tùs]Tha Maurice air choinneachadh 'chiad aig aois 14 nuair tha còmhradh mu gnè 'gus feòlmhorachd eadar e is a neach-teagaisg, Mgr. Ducie, a' tachairt dìreach mus thèid e a dh'ionnsaigh do a sgoil choitcheann. Chuiridh seo an gleus dham chòrr an t-ùirsgeòil, seach tha Maurice a' faireachdainn air leth, air ghluasad às an dearbhadh an inbhich mu pòsadh bean ris a' cheann-chrìche ann am beatha. A bhàrr, gabhaidh a dhìmeas domainn air a bhuidheann (meadhanach) fhèin bonn an-seo, seach tha e 'faicinn nach eil an comas aig a neach-teagaisg a fhaicinn thall an àbhaisteachd comannach ri gu dè air chùl i.
Nuair thèid Maurice a-steach dhan oilthigh, nì e càirdean a dh'aithghearr le Clive Durham, a nì e eòlach air na seann Ghrèigeach sgrìobhaidhean timcheall gaol co-sheòrsach (àitheanta 'san ùirsgeul ris an "Droch-bheart nam Grèigeach". Air dhà bliadhna, bidh suirghe coisrigte, ma geamnaidh anabarrach, aca, a bheil aca ri falaichte chumail bho h-uile duine 'bheil iad eòlach air everyone. 'S e soilleir a bheil Maurice a' cur dòchas air tuilleadh 'thighinn bho an dàimh mhothaicheil a-mhàin, ach fàsaidh e soilleir gu mall a bheil Clive gu beagnaich ceangailte gu comhad dham bheachd chomann timcheall mar a tha ceart is ceàrr. Tha Clive a' sònrachadh ri phòsadh, a dh'aindeoin a chan dh'fhàg an sgrìobhadh Fhorster teagamh a crìochaichidh a phòsadh le beatha-feòlmhorachd neo-aoibhneach gu mòr.
Air leigeil sìos agus ciùrrte leis an falbh a charaid, rannsaichidh Maurice comhairleachadh an leigheis-inntinn ann an sealladh air chur an gnìomh le Forster le mire, a' foillseachadh gu neo-iochdmhor a-rithist na crìochan nam mothachadh 'gus an dìth a' chòmhnaidh a' chomainn, cho riochd-samhlaichte le Dr Barry, nach urrainn do eadhon an suidheachadh 's an bròn Mhaurice thuigsinn.
Fàsaidh Maurice nas sine, fàgaidh 'n t-oilthigh gun a' gabhail a ìre, gabhaidh ris na dòighean is an t-aodach an duine-uasal, agus gheibh obair mhath gets ri tocadair. 'Na àm a chòrr, tha e cuideachadh ri stiùireadh lann lùth-chleas dhòrnachaidh mhisein Chrìosdail air gillean a' bhuidhne-obraich 'san Ear Chrìoch. Thig na mì-chrìochnaichte fhadachdan a' mhothachaidh Mhaurice nas dlùithe a bhith rèidh nuair bidh e air thoirt cuireadh a fhuireach aig Penge aig an dachaigh nan Durham. An-siud, an toiseach cha bheir e e an aire, tha 'n peithire òg, Alec Scudder (air chantainn Scudder air earrain mhòra an leabhair, a chur cudthrom air an caochladh le aois is buidheann eadhon nas motha), Maurice air thoirt an aire gu math. Tha e air fhaicinn 'san leabhar aig tràthan saora nas goiride gun sgur, mar cuartachadh a chreach gun fhiosda, gus aon oidhche cleachdaidh 'n gille àradh gu soirbh a dhìreadh dhan seòmar-leaba Mhaurice, freagairt a' ghairm Mhaurice nach do dh'fhreagair neach sam bith eile. An dèidh do am ciad oidhche còmhla, thèid Alec an cabhaig agus feuchaidh a thoirt dubh-chìs ri Maurice, ach ann an sealladh drùidhteach le Maurice aig an Taigh-gleidhidh Breatannach 'san Lunnainn tionnaidhidh e mu cuairt gu h-iomlan, an dèidh do bheir Maurice ainm ri Scudder nuair bidh e faighnichte do ainm. Daingichidh 'n t-easaontas nam caochladh nam buidheann an bann-còrdaidh eadar na dà fir gun dàil.
An dèidh do h-oidhch' eile de leannanachd bidh e soilleir a bheil bileag aig Alec air turas dhan dh'Argentina le a theaghlach, nach thill e às. An dèidh do ciad miothlachd agus acaid, gèillidh Maurice, sochrachadh air co-dhiù a ràdh slàn leat ri Alec. Tha e air ghabhail air ais nuair tha e 'faicinn nach eil Alec an-siud. Ann an cabhag, ruithidh e dham Phenge, far an choinnich na dà leannain mus aig an taigh-bàta, agus gu dearbh bidh na leannanan aonaichte 'rithist an-siud agus "mairidh sona fad an làithibh".
Tadhailidh Maurice aon àm deireannach le Clive, do dùnadh air am càirdeas, is a' toirt dealbh de àm ri teachd le Alec. Tha 'n dìth chòmhnaidh Chlive aig cluinntinn mar a tha air thigh'nn an follais eadar Maurice agus Alec ga fhàgail gun cainnt agus murrach a thuigsinn.
Caochlaidhean 'san Fhilm
[deasaich | deasaich an tùs]Tha 11 bliadhna aig Maurice aig an tòiseachd an fhilm, an àite 14. Tha 'n film a' fàgail a-mach ach beag nam còmhradh feallsanachail an t-ùirsgeòil, agus mòran fhon gnìomhaidhean mar an gaol Mhaurice air an gille-sgoile, Dickie. Leudaichidh e 'n caractar Wildeach Mhòrair Risley agus a bhraigheachd air mì-bheusachd (chan eil e prìosanaichte 'san ùirsgeul), air chor a fhoillseachadh na cunnartan a dh'aghaidhich co-sheòrsaich Eideardach agus ag ullachadh cleas an ghnìomhaidh a nì which Clive faireachdainn a feumaidh e Maurice dhiùltadh.
Tha samhalachas àraidh co-sheòrsach feòlmhor aig an t-àite na dàlach deireannaiche eadar Maurice agus Alec nuair when seen in the movie; tha 'n taigh-bàta fuadain-Ealasaideach a' toirt iomradh air an gluasad nan Ealain & Ceàird gun robh cho comannachte le Eideard Carpenter (bhrosnaich tadhal le E.M. Forster ri Carpenter agus a rùinean Deòrsa Merrill an sgrìobhadh de Maurice), agus cuideachd dhan Sasann Ealasaideach Christopher Marlowe ("tha h-uile dhiubh nach eil gaolachadh tombaca 'gus gillean 'nan àmadain") agus William Shakespeare nan Duanag. 'San ùirsgeul, riaraichidh 'n "gorm choille agus an oidhche" ris an àite an tèarmainn, agus tha 'n taigh-bàta air thoirt iomradh air a-mhàin.