Uluslararası Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 2024
Bir metnin doğrudan veya dolaylı bir biçimde başka metinlerle kurmuş olduğu ilişkiler esasına day... more Bir metnin doğrudan veya dolaylı bir biçimde başka metinlerle kurmuş olduğu ilişkiler esasına dayanan metinlerarasılık, kaynağını Mikhail Bakhtin’in söyleşimcilik (dialogism) kuramından almaktadır. Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin, metinlerarası ilişkiler bağlamında incelendiğinde, canlı ve zengin bir birikime sahip olduğu görülür. Bunda çağdaş Türk şiirinin; Batı edebiyatı, halk edebiyatı, Divan edebiyatı gibi pek çok kaynaktan beslenmesinin büyük etkisi vardır. Çağdaş Türk şiirinin önemli isimlerinden biri olan Ümit Yaşar Oğuzcan da şiirlerinde metinlerarasılığa önem veren isimlerden biridir. Kendini hiciv şairi olarak gören Oğuzcan’ın hiciv şiirleriyle sınırlı olan bu çalışmada şiirler, metinlerarası unsurlar açısından ele alınmıştır. Doküman analizi yöntemiyle hazırlanan bu çalışmayla Oğuzcan’ın geçmişe hâkim bir şair olduğu, hicivlerinde metinlerarası unsurlara bilinçli bir şekilde bolca yer verdiği tespit edilmiştir. Şairin hicivlerinin metinlerarası unsurlardan “gönderme (atıf)”, “anıştırma”, “öykünme (pastiş)”, “yansılama (parodi)” ve “yeniden yazma” açısından oldukça zengin olduğu; hicivlerde alıntı, montaj ve kolaja ise yer verilmediği tespit edilmiştir. Ümit Yaşar Oğuzcan’ın eserlerinden bazılarının yasalara aykırı olarak internet ortamına yüklenmesi nedeniyle, eserlerden alınan örnekler benzerlik oranını yükselttiği için çalışmada sınırlı ölçüde örnek verilebilmiştir.
Korkut Ata Türkiyat araştırmaları dergisi :, Feb 20, 2024
Reşat Nuri Güntekin, Türk edebiyatında daha çok romancı kimliğiyle ön plana çıkan sanatçılardan b... more Reşat Nuri Güntekin, Türk edebiyatında daha çok romancı kimliğiyle ön plana çıkan sanatçılardan biridir. Yazdığı romanlarla bilinen bir sanatçı olsa da Reşat Nuri'nin tiyatro üzerine önemli çalışmaları vardır. Reşat Nuri'nin tiyatroyla olan ilgisi üç grupta ele alınabilir. İlk grupta yazdığı piyesler, okul temsilleri, adapteler yer almaktadır. Reşat Nuri'nin tiyatro alanındaki faaliyetlerinin ikincisi Darülbedayi edebî heyeti içinde yaptığı çalışmalarıdır. Reşat Nuri, bu heyet içindeki faaliyetleriyle Türk tiyatrosunun gelişimine gerek fikirleriyle gerek oyunlarıyla ciddi katkılar sağlamıştır. Sanatçının tiyatro alanındaki üçüncü katkısı ise, tiyatro üzerine fikirlerini dile getirdiği yazılarıdır. Bu çalışma, Reşat Nuri'nin Darülbedayi edebî heyeti içindeki faaliyetleri ve tiyatroya dair yazdığı yazılarından hareketle hazırlanmıştır. Çalışmada amaç, Reşat Nuri'nin tiyatro eleştirisi ve eleştirmenleri üzerine düşüncelerini, Darülbedayi gölgesinde kendi tiyatro yazarlığına ilişkin yazılanlara tavrıyla birlikte ortaya koymaktır. Çalışmada öncelikle tiyatro eleştirisinin Batı edebiyatında başlangıcından itibaren gelişimi ana hatlarıyla ortaya konmuştur. Ardından tiyatro eleştirisinin Türk edebiyatındaki gelişimine kısaca yer verilmiştir. Reşat Nuri Güntekin'in tiyatroya ilgisinin farklı yönleriyle ortaya konmasının ardından yazarın tiyatro eleştirisi üzerine düşünceleri, kendisine ve eserlerine yönelik eleştirilere tavrı yazılarından hareketle değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Edebiyat bir kültür ögesidir ve içinde yer aldığı toplumun kültürel ve sosyal yapısından etkilenm... more Edebiyat bir kültür ögesidir ve içinde yer aldığı toplumun kültürel ve sosyal yapısından etkilenme, aynı zamanda bu yapıyı şekillendirme özelliğine de sahiptir. Geçmişten günümüze edebiyatın hakikatle, toplumla ilişkisi, işlevi sorgulanmış; sanatın sanat için mi, yoksa toplum için mi olduğu sorusuna cevap bulunmaya çalışılmışsa da estetik bir çaba olan edebiyatın sosyal yarar sağlamadaki yerine de vurgu yapılmıştır. Türk ve dünya edebiyatında, sosyal hayatın sorunlarını edebiyatın temel problemi olarak görmüş birçok yazar, şair ve edebî hareket olmuştur. Türk edebiyatında, özellikle Tanzimat’la başlayan yenileşme döneminden itibaren, toplumu ilgilendiren pek çok sorun edebi eserlerde yerini almıştır. Bu anlayışın, Cumhuriyetin ilanından sonra da etkisini sürdürdüğü görülmektedir. Cumhuriyet dönemi Türk tiyatrosunun önemli isimlerinden Cevat Fehmi Başkut da, oyunlarında sosyal problemleri ironik bir yaklaşımla ele alan isimlerden biridir. “Harput’ta Bir Amerikalı” adlı oyunu, bu yaklaşımla kaleme aldığı oyunlarına örnek teşkil etmektedir. Bu çalışmada Cevat Fehmi Başkut’un “Harput’ta Bir Amerikalı” adlı oyunu edebiyat ve hakikat bağlamında ele alınacak ve eserin sosyal hayatla ilişkisi sorgulanarak, eserde mekan olarak neden Harput’un seçildiği sorusuna cevap bulunmaya çalışılacaktır. Ayrıca “Harput’ta Bir Amerikalı”da yer alan ironik durumlara örneklemeler yapılarak, yazarın çizmeye çalıştığı ideal insan tipinin bir şehrin kaderini değiştirmeye güç yetirip yetiremeyeceği değerlendirilecektir.
Öz 20. yüzyıl Azerbaycan Türk Edeb yatının en büyük tems lc ler nden olan Baht yar Vahabzade'n n ... more Öz 20. yüzyıl Azerbaycan Türk Edeb yatının en büyük tems lc ler nden olan Baht yar Vahabzade'n n ş rler n n merkez nde nsan ve toplum yer almaktadır. Şa r, hayatının son zamanlarına kadar, halkın problemler le lg l meselelerde c dd faal yetlerde bulunmuştur. Yaşadığı dönem t t z b r şek lde gözlemleyen şa r n, eserler nde b r m llet n esasını oluşturan a le kavramına büyük önem verd ğ görülmekted r. Bu makalede, Baht yar Vahabzade'n n anne-evlat-toplum l şk s n farklı b r gözle ele aldığı uzun b r ş r olan "Atılmışlar"da tahk ye, tahl l ve tasv r n gücü bel rlenerek, bu unsurlarda, ş rler nde tahl l ve tasv re sıkça yer veren, Türk edeb yatında manzum h kâye türünün en öneml tems lc s kabul ed len Mehmet Âk f Ersoy'un etk s ortaya konmaya çalışılmıştır. Vahabzade'n n "Atılmışlar" ş r nde b rçok yönden Âk f etk s tesp t ed lm şt r.
20. yüzyıl Azerbaycan Türk Edebiyatının en büyük temsilcilerinden olan Bahtiyar Vahabzade'nin... more 20. yüzyıl Azerbaycan Türk Edebiyatının en büyük temsilcilerinden olan Bahtiyar Vahabzade'nin şiirlerinin merkezinde insan ve toplum yer almaktadır. Şair, hayatının son zamanlarına kadar, halkın problemleri ile ilgili meselelerde ciddi faaliyetlerde bulunmuştur. Yaşadığı dönemi titiz bir şekilde gözlemleyen şairin, eserlerinde bir milletin esasını oluşturan aile kavramına büyük önem verdiği görülmektedir. Bu makalede, Bahtiyar Vahabzade'nin anne evlat toplum ilişkisini farklı bir gözle ele aldığı uzun bir şiir olan "Atılmışlar"da tahkiye, tahlil ve tasvirin gücü belirlenerek, bu unsurlarda, şiirlerinde tahlil ve tasvire sıkça yer veren, Türk edebiyatında manzum hikâye türünün en önemli temsilcisi kabul edilen Mehmet Akif Ersoy'un etkisi ortaya konmaya çalışılmıştır. Vahabzade'nin ""Atılmışlar" şiirinde birçok yönden Akif etkisi tespit edilmiştir.Human and society are present at the heart of the poems of Bahtiyar Vahabzade who is one of the gr...
Necati Cumalı, şiir, hikâye, roman, deneme, tiyatro, hatıra, senaryo, inceleme gibi pek çok türde... more Necati Cumalı, şiir, hikâye, roman, deneme, tiyatro, hatıra, senaryo, inceleme gibi pek çok türde eserler vermiş bir sanatçıdır. Cumalı üzerine yapılan çalışmalarda daha çok roman, hikâye ve tiyatroları üzerine yoğunlaşıldığı görülmektedir. Bu çalışmada sanatçının şiirleri üzerine bir inceleme yapılmaya çalışılacaktır. Cumalı, şiirlerinde bireysel konulara, gündelik hayata, toplum ve dünya gerçekliğine yer vermiş bir sanatçıdır. Sanatçının Tufandan Önce adlı şiir kitabı da ciddi bir travmanın yaşandığı 12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında sosyal hayata şair gözüyle bakmaktadır. Kitapta yer alan şiirlerde darbe, gençlik, teknolojik gelişmeler, cinsellik, Anadolu kadını, İzmir, ölüm, dostluk, üretim gibi temalar ön plana çıkmaktadır. Çalışma, Cumalı’nın Tufandan Önce’de yer alan şiirlerinde toplumsal gerçekliğin hangi ölçüde yer aldığını ve nasıl bir tutumla ele alındığını toplumsal eleştiri kuramı çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda devir, şahsiyet, eser sırası tak...
Eğitim sistemleri, sosyal, kültürel hayatta meydana gelen değişiklikler, ekonomik nedenler, tekno... more Eğitim sistemleri, sosyal, kültürel hayatta meydana gelen değişiklikler, ekonomik nedenler, teknolojik gelişmeler vb. nedenlerle zamanla yenilenmektedir. Cumhuriyet'in ilanından bugüne, birçok eğitim programı uygulamaya konulmuş, yeni bilimsel gelişmelerin ışığında, günün koşulları da dikkate alınarak aksaklığı görülen programlar yenileriyle değiştirilmiştir. Diğer derslerin programları gibi, Türkçe öğretim programı da bu değişimden etkilenmiştir. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 05/08/2015 tarih ve 71 sayılı kararı ile Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) 2015 Türkçe Öğretim Programı kabul edilmiş; 2016-2017 eğitim - öğretim yılından itibaren 1. ve 5. sınıflardan başlamak üzere kademeli olarak uygulanmasına karar verilmiştir. Bu çalışmanın amacı, bakanlıkça kabul edilen MEB Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programında metin ve tema seçimini, geçmiş dönemlerde uygulanan programlarla da karşılaştırarak, sınıf düzeylerine göre değerlendirmektir. Çalışmada, ...
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2024
Bir anlatım biçimi ve iletişim aracı olan mektup, aynı zamanda edebî türlerden biridir. Mektuplar... more Bir anlatım biçimi ve iletişim aracı olan mektup, aynı zamanda edebî türlerden biridir. Mektuplar yazılış amacına göre resmî, özel, edebî gibi türlere ayrılırlar. Özel mektuplar aile, eş, dost, akraba, yakın arkadaş ve meslektaşlar arasında yazılan mektuplardır. Mektup türünün edebî anlamda değer kazanması; doğal, içten ve canlı olmasıyla ilişkilidir. Türk Edebiyatında mektup türü uzun bir geçmişe sahiptir. Ancak Batılı anlamda mektup türünün gelişimi Tanzimat Dönemi’nde olmuştur. Sanatçılar mektup yazmakla kalmamış, yazılan mektuplar, başka isimler tarafından bir araya getirilerek kitaplaştırılmıştır. Cumhuriyet döneminde de bu gelenek devam etmiş, tanınmış edebiyatçıların mektupları, kitap bütünlüğünde bir araya getirilmiştir. Bunlardan biri de Mehmet Kaplan’ın arkadaşı Âli Ölmezoğlu’na yazdığı mektuplardır. Zeynep Kerman ve İnci Enginün tarafından bir araya getirilen mektuplar, 1939 – 1944 yılları arasını kapsamaktadır. Kaplan’ın Âli Bey’e yazdığı 67 mektupta o dönemde yaşadıklarına dair samimi ifadeleri vardır. Mektuplar, Kaplan’ın doktora ve doçentlik için yoğun bir çalışma yürüttüğü dönemde yazılmıştır. Yoğun akademik çalışmaların, ekonomik sıkıntıların baskısı altında kaleme alınan mektuplarda Kaplan’ın duygusal olarak gelgitler yaşadığı görülmektedir. Mektupları, kimi zaman mutlu kimi zaman mutsuz bir ruh haliyle yazmıştır. Kaplan, mektuplarında, hocası Ahmet Hamdi Tanpınar’dan da söz etmektedir. Tanpınar’la ilgili ilginç hükümler vermektedir. Ancak verdiği hükümlerin bazen birbiriyle çeliştiği görülür. Bu çalışma, Kaplan’ın Ahmet Hamdi Tanpınar’la ilgili hükümlerini ve bu hükümlerin arka planında neler olabileceğini içerik analizi yoluyla ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Reşat Nuri Güntekin, Türk edebiyatında daha çok romancı kimliğiyle ön plana çıkan sanatçılardan b... more Reşat Nuri Güntekin, Türk edebiyatında daha çok romancı kimliğiyle ön plana çıkan sanatçılardan biridir. Yazdığı romanlarla bilinen bir sanatçı olsa da Reşat Nuri’nin tiyatro üzerine önemli çalışmaları vardır. Reşat Nuri’nin tiyatroyla olan ilgisi üç grupta ele alınabilir. İlk grupta yazdığı piyesler, okul temsilleri, adapteler yer almaktadır. Reşat Nuri’nin tiyatro alanındaki faaliyetlerinin ikincisi Darülbedayi edebî heyeti içinde yaptığı çalışmalarıdır. Reşat Nuri, bu heyet içindeki faaliyetleriyle Türk tiyatrosunun gelişimine gerek fikirleriyle gerek oyunlarıyla ciddi katkılar sağlamıştır. Sanatçının tiyatro alanındaki üçüncü katkısı ise, tiyatro üzerine fikirlerini dile getirdiği yazılarıdır. Bu çalışma, Reşat Nuri’nin Darülbedayi edebî heyeti içindeki faaliyetleri ve tiyatroya dair yazdığı yazılarından hareketle hazırlanmıştır. Çalışmada amaç, Reşat Nuri’nin tiyatro eleştirisi ve eleştirmenleri üzerine düşüncelerini, Darülbedayi gölgesinde kendi tiyatro yazarlığına ilişkin yazılanlara tavrıyla birlikte ortaya koymaktır. Çalışmada öncelikle tiyatro eleştirisinin Batı edebiyatında başlangıcından itibaren gelişimi ana hatlarıyla ortaya konmuştur. Ardından tiyatro eleştirisinin Türk edebiyatındaki gelişimine kısaca yer verilmiştir. Reşat Nuri Güntekin’in tiyatroya ilgisinin farklı yönleriyle ortaya konmasının ardından yazarın tiyatro eleştirisi üzerine düşünceleri, kendisine
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2022
Edebiyat eserleri, anlattıkları döneme ayna tutma özelliğine sahiptir. Bazı eserler de sadece ort... more Edebiyat eserleri, anlattıkları döneme ayna tutma özelliğine sahiptir. Bazı eserler de sadece ortaya çıktıkları toplumun aynası olmakla kalmamışlar, binlerce kilometre uzaklıktaki toplumlardan da izler taşımışlardır. Nobel ödüllü yazar İvo Andriç’in 1945’te yayımlanan Drina Köprüsü adlı eseri de Drina Köprüsü etrafında yüzlerce yıllık bir zaman dilimini ele almıştır. Yazar, eserinde bölgenin çok uluslu yapısı içinde köprünün yapımından 1900’lü yılların ortalarına kadar geçen sürede yaşanan olaylara yer verir. Olayların merkezinde Sokullu Mehmet Paşa ve Drina Köprüsü vardır. Onun çocukken İstanbul'a götürülüşü, sadrazam olarak geri gelişi ve Bosna-Hersek’te Drina nehri üzerine bir köprü yaptırmak istemesi ve bu süreçte yaşananlar anlatılır. Yazar, anlatımını köprünün bulunduğu yörenin coğrafyasıyla, köprü için söylenenlerle, köprü hakkındaki efsanelerle zenginleştirmiştir. Sokullu Mehmet Paşa’nın Osmanlı İmparatorluğu’nda sadrazam oluşu, bölgede yaşayan Türkler, anlatıcının eserd...
Oz 20. yuzyil Azerbaycan Turk Edebiyatinin en buyuk temsilcilerinden olan Bahtiyar Vahabzade’nin ... more Oz 20. yuzyil Azerbaycan Turk Edebiyatinin en buyuk temsilcilerinden olan Bahtiyar Vahabzade’nin siirlerinin merkezinde insan ve toplum yer almaktadir. Şair, hayatinin son zamanlarina kadar, halkin problemleri ile ilgili meselelerde ciddi faaliyetlerde bulunmustur. Yasadigi donemi titiz bir sekilde gozlemleyen sairin, eserlerinde bir milletin esasini olusturan aile kavramina buyuk onem verdigi gorulmektedir. Bu makalede, Bahtiyar Vahabzade’nin anne - evlat – toplum iliskisini farkli bir gozle ele aldigi uzun bir siir olan “Atilmislar”da tahkiye, tahlil ve tasvirin gucu belirlenerek, bu unsurlarda, siirlerinde tahlil ve tasvire sikca yer veren, Turk edebiyatinda manzum hikâye turunun en onemli temsilcisi kabul edilen Mehmet Âkif Ersoy’un etkisi ortaya konmaya calisilmistir. Vahabzade’nin “Atilmislar” siirinde bircok yonden Âkif etkisi tespit edilmistir.
Hazırlanan bu çalışma tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Araştırma verileri, doküman tar... more Hazırlanan bu çalışma tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Araştırma verileri, doküman taraması yoluyla elde edilmiş, verilerinin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır.
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 2016
Gecmisin canli sahitleri olan gazeteler, yayinlandiklari donemlerin sosyal hayati, donem insanlar... more Gecmisin canli sahitleri olan gazeteler, yayinlandiklari donemlerin sosyal hayati, donem insanlarinin duygu ve dusunceleri uzerine onemli ipuclari vermektedirler. Toplumlarin gozu kulagi olan gazeteler, her turlu gelismeden insanlari haberdar etmekle yukumlu olduklari gibi, olaylara dair yorum yaparak sosyal hayati yonlendirmektedirler. Politika, ekonomi, kultur ve daha baska konularda haber ve bilgi vermek icin, yorumlu veya yorumsuz, her gun veya belirli zaman araliklariyla cikarilan yayinlar olarak tanimlanan gazetelerin, Osmanli Imparatorlugu’nda Turkce olarak baslangici, II. Mahmud donemindedir. Gazetecilik faaliyetleri zamanla yayginlasmis, bir cikip bir kaybolan gazete ve dergilerin oldukca fazla oldugu II. Abdulhamid doneminin ardindan, ozellikle II. Mesrutiyet sonrasinda basin hayati, Istanbul disinda da kendini gostermeye baslamistir. Giresun da, II. Mesrutiyet sonrasi gazetecilik faaliyetlerinin goruldugu merkezlerden biridir. Giresun’da yayinlanan gazete ve mecmualar arasinda “Giresun Maarif”, “Giresun”, “Karadeniz”, “Kavlak”, “Hadim-i Millet” gibi gazete ve mecmualar yer almaktadir. Turk gazetecilik tarihi uzerinde arastirmalar yapan Enver Behnan Şapolyo, dunya gazeteciligini; haber gazeteciligi, fikir gazeteciligi, parti gazeteciligi ve rejim gazeteciligi olarak dort gruba ayirmaktadir. Mesrutiyet donemi gazeteciligi, yukarida yer alan siniflandirmada, kendine fikir gazeteciligi icinde yer bulmaktadir. Donem gazetelerinde fikri ve edebi polemiklerin onemli bir yer tuttugu gorulmektedir. Giresun’da yayinlanan “Karadeniz” ve “Hadim-i Millet” gazetelerinde de, donemin gazetecilik anlayisinin izleri acikca gorulmektedir. Bu calismada birbirlerine karsi satasmalariyla dikkat ceken “Karadeniz” ve “Hadim-i Millet” gazetelerinde yer alan yazilardan hareketle, donemin siyasal ve sosyal hayatina ve gazetelerin tavrina dair tespitler yapilmaya calisilacaktir.
The Journal of Turk-Islam World Social Studies, 2022
This article was checked by Intihal.net. Bu makale İntihal.net tarafından taranmıştır. This artic... more This article was checked by Intihal.net. Bu makale İntihal.net tarafından taranmıştır. This article is under the Creative Commons license. Bu makale Creative Commons lisansı altındadır.
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2022
Edebiyat eserleri, anlattıkları döneme ayna tutma özelliğine sahiptir. Bazı eserler de sadece ort... more Edebiyat eserleri, anlattıkları döneme ayna tutma özelliğine sahiptir. Bazı eserler de sadece ortaya çıktıkları toplumun aynası olmakla kalmamışlar, binlerce kilometre uzaklıktaki toplumlardan da izler taşımışlardır. Nobel ödüllü yazar İvo Andriç’in 1945’te yayımlanan Drina Köprüsü adlı eseri de Drina Köprüsü etrafında yüzlerce yıllık bir zaman dilimini ele almıştır. Yazar, eserinde bölgenin çok uluslu yapısı içinde köprünün yapımından 1900’lü yılların ortalarına kadar geçen sürede yaşanan olaylara yer verir. Olayların merkezinde Sokullu Mehmet Paşa ve Drina Köprüsü vardır. Onun çocukken İstanbul'a götürülüşü, sadrazam olarak geri gelişi ve Bosna-Hersek’te Drina nehri üzerine bir köprü yaptırmak istemesi ve bu süreçte yaşananlar anlatılır. Yazar, anlatımını köprünün bulunduğu yörenin coğrafyasıyla, köprü için söylenenlerle, köprü hakkındaki efsanelerle zenginleştirmiştir. Sokullu Mehmet Paşa’nın Osmanlı İmparatorluğu’nda sadrazam oluşu, bölgede yaşayan Türkler, anlatıcının eserde Türklerle ilgili pek çok yargıya, tipe yer vermesinin önünü açmıştır. Doküman inceleme yöntemiyle oluşturulan bu çalışmada, anlatıcının, yargılarında Türk kültüründen nasıl bahsettiğini, nasıl bir Türk tipine yer verdiğini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Böylece hümanist kimliğiyle, farklı din ve ırklara ayrım yapmayan yaklaşımıyla bilinen yazarın, kozmopolit bir bölgede kişilere yaklaşımı Türk kültürü ve tipi özelinde tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, kültür, Türk kültürü, edebi ürünlerde tipler ve Türk tipi üzerine genel bir giriş yapıldıktan sonra içerik analiziyle Türk kültürüne ait ögeler tespit edilerek değerlendirilmiştir.
ARTS: Artuklu Sanat ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2021
Necati Cumalı, şiir, hikâye, roman, deneme, tiyatro, hatıra, senaryo, inceleme gibi pek çok türde... more Necati Cumalı, şiir, hikâye, roman, deneme, tiyatro, hatıra, senaryo, inceleme gibi pek çok türde eserler vermiş bir sanatçıdır. Cumalı üzerine yapılan çalışmalarda daha çok roman, hikâye ve tiyatroları üzerine yoğunlaşıldığı görülmektedir. Bu çalışmada sanatçının şiirleri üzerine bir inceleme yapılmaya çalışılacaktır. Cumalı, şiirlerinde bireysel konulara, gündelik hayata, toplum ve dünya gerçekliğine yer vermiş bir sanatçıdır. Sanatçının Tufandan Önce adlı şiir kitabı da ciddi bir travmanın yaşandığı 12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında sosyal hayata şair gözüyle bakmaktadır. Kitapta yer alan şiirlerde darbe, gençlik, teknolojik gelişmeler, cinsellik, Anadolu kadını, İzmir, ölüm, dostluk, üretim gibi temalar ön plana çıkmaktadır. Çalışma, Cumalı'nın Tufandan Önce'de yer alan şiirlerinde toplumsal gerçekliğin hangi ölçüde yer aldığını ve nasıl bir tutumla ele alındığını toplumsal eleştiri kuramı çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda devir, şahsiyet, eser sırası takip edilecektir. Önce durum tespitiyle devrin analizi yapılacak, ardından sanatçının edebi kişiliği üzerinde durulacaktır. Son olarak da sanatçının şiirlerinden seçilen örnekler içerik yönünden tahlil edilerek Cumalı'nın dönemine tanıklığı ve meselelere bakışı irdelenecektir.
Sosyolojik bir bakış açısıyla değerlendirildiğinde dini otorite sahibi olarak
değerlendirilen kiş... more Sosyolojik bir bakış açısıyla değerlendirildiğinde dini otorite sahibi olarak değerlendirilen kişilerin, bilgi verme, sorunlara çözüm bulma, insanların ruhsal ve bedensel sıkıntılarını giderme gibi işlevleriyle vurgulandıkları görülmektedir. Din eğitiminin her şeyden önce kalp eğitimi olduğunu belirten Nurettin Topçu, “Din Adamlığı” diye bir mesleğin olamayacağı düşüncesindedir. “Din Adamı” diye ayrı bir sosyal sınıf meydana getirmenin, dinin bir dünya zanaatı haline gelmesine yol açtığını ifade eder. Topçu, bu konudaki fikirlerini birçok eserinde dile getirmiştir. “Taşralı” adlı eserde 1950’li yıllar Anadolu’sunu anlatan hikâyeleri bir araya getirilmiş olan Topçu, bu metinlerde dinin bir otorite aracı olarak kullanılışına dair çarpıcı örnekler sunmaktadır. Bu çalışmada, yazarın “Taşralı” adlı eserinde yer alan hikâyelerinde kimi zaman ana karakter kimi zaman da yardımcı kahraman olarak yer verdiği “din adamı” tiplerinden yola çıkarak, dinin bir otorite aracı olarak nasıl kullanılabileceği, yazarın diğer eserlerinde yer verdiği görüşleri doğrultusunda değerlendirmeye çalışılacaktır.
Human and society are present at the heart of the poems of Bahtiyar Vahabzade who is one of the g... more Human and society are present at the heart of the poems of Bahtiyar Vahabzade who is one of the greatest representatives of the 20th century Ajarbaijani Turkish Literature. The poet was engaged in serious issues such as the problems of the society until the last years of his life. It is seen that the poet who observed the era he lived in gave great importance to the concept of family which is the basis to the nation. In this article, the power of narration, analysis and depiction in Bahtiyar Vahabzade’s long poem “Atılmışlar” which deals with mother-child-society with a different perspective and the influence of Mehmet Âkif Ersoy, who is considered the most important representative of poetic story genre in Turkish Literature and used analysis and depiction in his poems, on these elements has been tried to be identified. Âkif’s influence in many aspects of Vahabzade's poem “Atılmışlar” has been identified.
24 – 31 Ağustos 1936 tarihleri arasında gerçekleştirilen III. Türk Dil Kurultayı’nın ana gündemin... more 24 – 31 Ağustos 1936 tarihleri arasında gerçekleştirilen III. Türk Dil Kurultayı’nın ana gündemini oluşturan ve kurultay bildirgesinde “Türk dehasının lengüistik dünyası önüne koyduğu yepyeni bir dilcilik ekolü” şeklinde tanıtılan “Güneş - Dil Teorisi”nin amacına yönelik olarak, aynı bildirgede; “İşte bu yüksek prensip üzerinde işe başlıyan Türk Dil Kurumu, ülke içinde halk ağzından, ülke içinde ve dışında bütün lûgat kitaplariyle başka eserlerden Türk Dili hazinelerini toplayıp ortaya koymak, bunlara ve dil bilgisi üzerindeki araştırmalara dayanarak Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yüksek yerini belirtmek, Hind - Avrupa dilleriyle Semitik dillere Türkçenin anakaynak olduğunu meydana çıkarmak gibi birçok yollarda çalışmağa koyulmak” ifadelerine yer verilmiştir. Atatürk tarafından öngörülen ve temelinde Türkçenin bütün dillerin kaynağı olduğu düşüncesinin yer aldığı bu teoriye dair 1936 yılından bugüne kadar birçok görüş ortaya atılmış; Güneş Dil Teorisi üzerinde birçok değerlendirme yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, Güneş Dil Teorisi üzerine yapılan değerlendirmelere bir yenisini eklemekten çok, teoriden 50 yıl önce kaleme alınmış bir tiyatro eserine dikkat çekmektir. Dil konusunda yaptığı çalışmalarla zaman zaman adından söz ettiren, Tanzimat dönemi isimlerinden Ferâizcizâde Mehmet Şâkir’in “Teehhül yahut İlk Göz Ağrısı” adını verdiği son tiyatro eseri, çalışmanın ana eksenini oluşturacaktır. Çalışmaya Cumhuriyet sonrası dil faaliyetlerine, Güneş Dil Teorisine ve Ferâizcizâde Mehmet Şâkir’e kısaca değinilerek başlanacak, daha sonra adı geçen eserde teoriye örnek teşkil eden hususlar ortaya konularak, teori üzerinde verilecek hükümlerin daha sağlam temellere dayandırılmasına çalışılacaktır.
Education systems are renewed over time due to changes in
cultural and social life, economical fa... more Education systems are renewed over time due to changes in cultural and social life, economical factors, technological developments and so on. Since the proclamation of the Republic, many curricula have been put into practice and taking into account current conditions and new scientific developments the ones which were thought to be problematic or inefficient have been replaced by the new ones. Like curricula of other courses, Turkish curriculum has been affected by these changes. Turkish language course (1-8 grades) was adopted with the decision of Ministry of Education Board of Education and Instruction dated 05.08.2015 and numbered 71 and it was decided to be implemented gradually starting from 1st and 5th grades in 2016-2017 school year. The purpose of this study is to evaluate the texts and themes placed 1-8 grades Turkish language course by grade levels and to compare the new curriculum with the previous ones. In the study, conceptual information starting with text and theme concepts is given first and considerations taken into account in selecting text and theme in Turkish Curricula which have prepared and implemented at different levels since1924 are summarized. Tables and explanations on text types and themes have been examined by the grade levels and information on the subject which is in the curriculum has been evaluated. This study is a descriptive research in survey model. Research data has been obtained through document scanning and descriptive analysis technique has been used to analyze the data.
Uluslararası Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 2024
Bir metnin doğrudan veya dolaylı bir biçimde başka metinlerle kurmuş olduğu ilişkiler esasına day... more Bir metnin doğrudan veya dolaylı bir biçimde başka metinlerle kurmuş olduğu ilişkiler esasına dayanan metinlerarasılık, kaynağını Mikhail Bakhtin’in söyleşimcilik (dialogism) kuramından almaktadır. Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin, metinlerarası ilişkiler bağlamında incelendiğinde, canlı ve zengin bir birikime sahip olduğu görülür. Bunda çağdaş Türk şiirinin; Batı edebiyatı, halk edebiyatı, Divan edebiyatı gibi pek çok kaynaktan beslenmesinin büyük etkisi vardır. Çağdaş Türk şiirinin önemli isimlerinden biri olan Ümit Yaşar Oğuzcan da şiirlerinde metinlerarasılığa önem veren isimlerden biridir. Kendini hiciv şairi olarak gören Oğuzcan’ın hiciv şiirleriyle sınırlı olan bu çalışmada şiirler, metinlerarası unsurlar açısından ele alınmıştır. Doküman analizi yöntemiyle hazırlanan bu çalışmayla Oğuzcan’ın geçmişe hâkim bir şair olduğu, hicivlerinde metinlerarası unsurlara bilinçli bir şekilde bolca yer verdiği tespit edilmiştir. Şairin hicivlerinin metinlerarası unsurlardan “gönderme (atıf)”, “anıştırma”, “öykünme (pastiş)”, “yansılama (parodi)” ve “yeniden yazma” açısından oldukça zengin olduğu; hicivlerde alıntı, montaj ve kolaja ise yer verilmediği tespit edilmiştir. Ümit Yaşar Oğuzcan’ın eserlerinden bazılarının yasalara aykırı olarak internet ortamına yüklenmesi nedeniyle, eserlerden alınan örnekler benzerlik oranını yükselttiği için çalışmada sınırlı ölçüde örnek verilebilmiştir.
Korkut Ata Türkiyat araştırmaları dergisi :, Feb 20, 2024
Reşat Nuri Güntekin, Türk edebiyatında daha çok romancı kimliğiyle ön plana çıkan sanatçılardan b... more Reşat Nuri Güntekin, Türk edebiyatında daha çok romancı kimliğiyle ön plana çıkan sanatçılardan biridir. Yazdığı romanlarla bilinen bir sanatçı olsa da Reşat Nuri'nin tiyatro üzerine önemli çalışmaları vardır. Reşat Nuri'nin tiyatroyla olan ilgisi üç grupta ele alınabilir. İlk grupta yazdığı piyesler, okul temsilleri, adapteler yer almaktadır. Reşat Nuri'nin tiyatro alanındaki faaliyetlerinin ikincisi Darülbedayi edebî heyeti içinde yaptığı çalışmalarıdır. Reşat Nuri, bu heyet içindeki faaliyetleriyle Türk tiyatrosunun gelişimine gerek fikirleriyle gerek oyunlarıyla ciddi katkılar sağlamıştır. Sanatçının tiyatro alanındaki üçüncü katkısı ise, tiyatro üzerine fikirlerini dile getirdiği yazılarıdır. Bu çalışma, Reşat Nuri'nin Darülbedayi edebî heyeti içindeki faaliyetleri ve tiyatroya dair yazdığı yazılarından hareketle hazırlanmıştır. Çalışmada amaç, Reşat Nuri'nin tiyatro eleştirisi ve eleştirmenleri üzerine düşüncelerini, Darülbedayi gölgesinde kendi tiyatro yazarlığına ilişkin yazılanlara tavrıyla birlikte ortaya koymaktır. Çalışmada öncelikle tiyatro eleştirisinin Batı edebiyatında başlangıcından itibaren gelişimi ana hatlarıyla ortaya konmuştur. Ardından tiyatro eleştirisinin Türk edebiyatındaki gelişimine kısaca yer verilmiştir. Reşat Nuri Güntekin'in tiyatroya ilgisinin farklı yönleriyle ortaya konmasının ardından yazarın tiyatro eleştirisi üzerine düşünceleri, kendisine ve eserlerine yönelik eleştirilere tavrı yazılarından hareketle değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Edebiyat bir kültür ögesidir ve içinde yer aldığı toplumun kültürel ve sosyal yapısından etkilenm... more Edebiyat bir kültür ögesidir ve içinde yer aldığı toplumun kültürel ve sosyal yapısından etkilenme, aynı zamanda bu yapıyı şekillendirme özelliğine de sahiptir. Geçmişten günümüze edebiyatın hakikatle, toplumla ilişkisi, işlevi sorgulanmış; sanatın sanat için mi, yoksa toplum için mi olduğu sorusuna cevap bulunmaya çalışılmışsa da estetik bir çaba olan edebiyatın sosyal yarar sağlamadaki yerine de vurgu yapılmıştır. Türk ve dünya edebiyatında, sosyal hayatın sorunlarını edebiyatın temel problemi olarak görmüş birçok yazar, şair ve edebî hareket olmuştur. Türk edebiyatında, özellikle Tanzimat’la başlayan yenileşme döneminden itibaren, toplumu ilgilendiren pek çok sorun edebi eserlerde yerini almıştır. Bu anlayışın, Cumhuriyetin ilanından sonra da etkisini sürdürdüğü görülmektedir. Cumhuriyet dönemi Türk tiyatrosunun önemli isimlerinden Cevat Fehmi Başkut da, oyunlarında sosyal problemleri ironik bir yaklaşımla ele alan isimlerden biridir. “Harput’ta Bir Amerikalı” adlı oyunu, bu yaklaşımla kaleme aldığı oyunlarına örnek teşkil etmektedir. Bu çalışmada Cevat Fehmi Başkut’un “Harput’ta Bir Amerikalı” adlı oyunu edebiyat ve hakikat bağlamında ele alınacak ve eserin sosyal hayatla ilişkisi sorgulanarak, eserde mekan olarak neden Harput’un seçildiği sorusuna cevap bulunmaya çalışılacaktır. Ayrıca “Harput’ta Bir Amerikalı”da yer alan ironik durumlara örneklemeler yapılarak, yazarın çizmeye çalıştığı ideal insan tipinin bir şehrin kaderini değiştirmeye güç yetirip yetiremeyeceği değerlendirilecektir.
Öz 20. yüzyıl Azerbaycan Türk Edeb yatının en büyük tems lc ler nden olan Baht yar Vahabzade'n n ... more Öz 20. yüzyıl Azerbaycan Türk Edeb yatının en büyük tems lc ler nden olan Baht yar Vahabzade'n n ş rler n n merkez nde nsan ve toplum yer almaktadır. Şa r, hayatının son zamanlarına kadar, halkın problemler le lg l meselelerde c dd faal yetlerde bulunmuştur. Yaşadığı dönem t t z b r şek lde gözlemleyen şa r n, eserler nde b r m llet n esasını oluşturan a le kavramına büyük önem verd ğ görülmekted r. Bu makalede, Baht yar Vahabzade'n n anne-evlat-toplum l şk s n farklı b r gözle ele aldığı uzun b r ş r olan "Atılmışlar"da tahk ye, tahl l ve tasv r n gücü bel rlenerek, bu unsurlarda, ş rler nde tahl l ve tasv re sıkça yer veren, Türk edeb yatında manzum h kâye türünün en öneml tems lc s kabul ed len Mehmet Âk f Ersoy'un etk s ortaya konmaya çalışılmıştır. Vahabzade'n n "Atılmışlar" ş r nde b rçok yönden Âk f etk s tesp t ed lm şt r.
20. yüzyıl Azerbaycan Türk Edebiyatının en büyük temsilcilerinden olan Bahtiyar Vahabzade'nin... more 20. yüzyıl Azerbaycan Türk Edebiyatının en büyük temsilcilerinden olan Bahtiyar Vahabzade'nin şiirlerinin merkezinde insan ve toplum yer almaktadır. Şair, hayatının son zamanlarına kadar, halkın problemleri ile ilgili meselelerde ciddi faaliyetlerde bulunmuştur. Yaşadığı dönemi titiz bir şekilde gözlemleyen şairin, eserlerinde bir milletin esasını oluşturan aile kavramına büyük önem verdiği görülmektedir. Bu makalede, Bahtiyar Vahabzade'nin anne evlat toplum ilişkisini farklı bir gözle ele aldığı uzun bir şiir olan "Atılmışlar"da tahkiye, tahlil ve tasvirin gücü belirlenerek, bu unsurlarda, şiirlerinde tahlil ve tasvire sıkça yer veren, Türk edebiyatında manzum hikâye türünün en önemli temsilcisi kabul edilen Mehmet Akif Ersoy'un etkisi ortaya konmaya çalışılmıştır. Vahabzade'nin ""Atılmışlar" şiirinde birçok yönden Akif etkisi tespit edilmiştir.Human and society are present at the heart of the poems of Bahtiyar Vahabzade who is one of the gr...
Necati Cumalı, şiir, hikâye, roman, deneme, tiyatro, hatıra, senaryo, inceleme gibi pek çok türde... more Necati Cumalı, şiir, hikâye, roman, deneme, tiyatro, hatıra, senaryo, inceleme gibi pek çok türde eserler vermiş bir sanatçıdır. Cumalı üzerine yapılan çalışmalarda daha çok roman, hikâye ve tiyatroları üzerine yoğunlaşıldığı görülmektedir. Bu çalışmada sanatçının şiirleri üzerine bir inceleme yapılmaya çalışılacaktır. Cumalı, şiirlerinde bireysel konulara, gündelik hayata, toplum ve dünya gerçekliğine yer vermiş bir sanatçıdır. Sanatçının Tufandan Önce adlı şiir kitabı da ciddi bir travmanın yaşandığı 12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında sosyal hayata şair gözüyle bakmaktadır. Kitapta yer alan şiirlerde darbe, gençlik, teknolojik gelişmeler, cinsellik, Anadolu kadını, İzmir, ölüm, dostluk, üretim gibi temalar ön plana çıkmaktadır. Çalışma, Cumalı’nın Tufandan Önce’de yer alan şiirlerinde toplumsal gerçekliğin hangi ölçüde yer aldığını ve nasıl bir tutumla ele alındığını toplumsal eleştiri kuramı çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda devir, şahsiyet, eser sırası tak...
Eğitim sistemleri, sosyal, kültürel hayatta meydana gelen değişiklikler, ekonomik nedenler, tekno... more Eğitim sistemleri, sosyal, kültürel hayatta meydana gelen değişiklikler, ekonomik nedenler, teknolojik gelişmeler vb. nedenlerle zamanla yenilenmektedir. Cumhuriyet'in ilanından bugüne, birçok eğitim programı uygulamaya konulmuş, yeni bilimsel gelişmelerin ışığında, günün koşulları da dikkate alınarak aksaklığı görülen programlar yenileriyle değiştirilmiştir. Diğer derslerin programları gibi, Türkçe öğretim programı da bu değişimden etkilenmiştir. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 05/08/2015 tarih ve 71 sayılı kararı ile Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) 2015 Türkçe Öğretim Programı kabul edilmiş; 2016-2017 eğitim - öğretim yılından itibaren 1. ve 5. sınıflardan başlamak üzere kademeli olarak uygulanmasına karar verilmiştir. Bu çalışmanın amacı, bakanlıkça kabul edilen MEB Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programında metin ve tema seçimini, geçmiş dönemlerde uygulanan programlarla da karşılaştırarak, sınıf düzeylerine göre değerlendirmektir. Çalışmada, ...
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2024
Bir anlatım biçimi ve iletişim aracı olan mektup, aynı zamanda edebî türlerden biridir. Mektuplar... more Bir anlatım biçimi ve iletişim aracı olan mektup, aynı zamanda edebî türlerden biridir. Mektuplar yazılış amacına göre resmî, özel, edebî gibi türlere ayrılırlar. Özel mektuplar aile, eş, dost, akraba, yakın arkadaş ve meslektaşlar arasında yazılan mektuplardır. Mektup türünün edebî anlamda değer kazanması; doğal, içten ve canlı olmasıyla ilişkilidir. Türk Edebiyatında mektup türü uzun bir geçmişe sahiptir. Ancak Batılı anlamda mektup türünün gelişimi Tanzimat Dönemi’nde olmuştur. Sanatçılar mektup yazmakla kalmamış, yazılan mektuplar, başka isimler tarafından bir araya getirilerek kitaplaştırılmıştır. Cumhuriyet döneminde de bu gelenek devam etmiş, tanınmış edebiyatçıların mektupları, kitap bütünlüğünde bir araya getirilmiştir. Bunlardan biri de Mehmet Kaplan’ın arkadaşı Âli Ölmezoğlu’na yazdığı mektuplardır. Zeynep Kerman ve İnci Enginün tarafından bir araya getirilen mektuplar, 1939 – 1944 yılları arasını kapsamaktadır. Kaplan’ın Âli Bey’e yazdığı 67 mektupta o dönemde yaşadıklarına dair samimi ifadeleri vardır. Mektuplar, Kaplan’ın doktora ve doçentlik için yoğun bir çalışma yürüttüğü dönemde yazılmıştır. Yoğun akademik çalışmaların, ekonomik sıkıntıların baskısı altında kaleme alınan mektuplarda Kaplan’ın duygusal olarak gelgitler yaşadığı görülmektedir. Mektupları, kimi zaman mutlu kimi zaman mutsuz bir ruh haliyle yazmıştır. Kaplan, mektuplarında, hocası Ahmet Hamdi Tanpınar’dan da söz etmektedir. Tanpınar’la ilgili ilginç hükümler vermektedir. Ancak verdiği hükümlerin bazen birbiriyle çeliştiği görülür. Bu çalışma, Kaplan’ın Ahmet Hamdi Tanpınar’la ilgili hükümlerini ve bu hükümlerin arka planında neler olabileceğini içerik analizi yoluyla ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Reşat Nuri Güntekin, Türk edebiyatında daha çok romancı kimliğiyle ön plana çıkan sanatçılardan b... more Reşat Nuri Güntekin, Türk edebiyatında daha çok romancı kimliğiyle ön plana çıkan sanatçılardan biridir. Yazdığı romanlarla bilinen bir sanatçı olsa da Reşat Nuri’nin tiyatro üzerine önemli çalışmaları vardır. Reşat Nuri’nin tiyatroyla olan ilgisi üç grupta ele alınabilir. İlk grupta yazdığı piyesler, okul temsilleri, adapteler yer almaktadır. Reşat Nuri’nin tiyatro alanındaki faaliyetlerinin ikincisi Darülbedayi edebî heyeti içinde yaptığı çalışmalarıdır. Reşat Nuri, bu heyet içindeki faaliyetleriyle Türk tiyatrosunun gelişimine gerek fikirleriyle gerek oyunlarıyla ciddi katkılar sağlamıştır. Sanatçının tiyatro alanındaki üçüncü katkısı ise, tiyatro üzerine fikirlerini dile getirdiği yazılarıdır. Bu çalışma, Reşat Nuri’nin Darülbedayi edebî heyeti içindeki faaliyetleri ve tiyatroya dair yazdığı yazılarından hareketle hazırlanmıştır. Çalışmada amaç, Reşat Nuri’nin tiyatro eleştirisi ve eleştirmenleri üzerine düşüncelerini, Darülbedayi gölgesinde kendi tiyatro yazarlığına ilişkin yazılanlara tavrıyla birlikte ortaya koymaktır. Çalışmada öncelikle tiyatro eleştirisinin Batı edebiyatında başlangıcından itibaren gelişimi ana hatlarıyla ortaya konmuştur. Ardından tiyatro eleştirisinin Türk edebiyatındaki gelişimine kısaca yer verilmiştir. Reşat Nuri Güntekin’in tiyatroya ilgisinin farklı yönleriyle ortaya konmasının ardından yazarın tiyatro eleştirisi üzerine düşünceleri, kendisine
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2022
Edebiyat eserleri, anlattıkları döneme ayna tutma özelliğine sahiptir. Bazı eserler de sadece ort... more Edebiyat eserleri, anlattıkları döneme ayna tutma özelliğine sahiptir. Bazı eserler de sadece ortaya çıktıkları toplumun aynası olmakla kalmamışlar, binlerce kilometre uzaklıktaki toplumlardan da izler taşımışlardır. Nobel ödüllü yazar İvo Andriç’in 1945’te yayımlanan Drina Köprüsü adlı eseri de Drina Köprüsü etrafında yüzlerce yıllık bir zaman dilimini ele almıştır. Yazar, eserinde bölgenin çok uluslu yapısı içinde köprünün yapımından 1900’lü yılların ortalarına kadar geçen sürede yaşanan olaylara yer verir. Olayların merkezinde Sokullu Mehmet Paşa ve Drina Köprüsü vardır. Onun çocukken İstanbul'a götürülüşü, sadrazam olarak geri gelişi ve Bosna-Hersek’te Drina nehri üzerine bir köprü yaptırmak istemesi ve bu süreçte yaşananlar anlatılır. Yazar, anlatımını köprünün bulunduğu yörenin coğrafyasıyla, köprü için söylenenlerle, köprü hakkındaki efsanelerle zenginleştirmiştir. Sokullu Mehmet Paşa’nın Osmanlı İmparatorluğu’nda sadrazam oluşu, bölgede yaşayan Türkler, anlatıcının eserd...
Oz 20. yuzyil Azerbaycan Turk Edebiyatinin en buyuk temsilcilerinden olan Bahtiyar Vahabzade’nin ... more Oz 20. yuzyil Azerbaycan Turk Edebiyatinin en buyuk temsilcilerinden olan Bahtiyar Vahabzade’nin siirlerinin merkezinde insan ve toplum yer almaktadir. Şair, hayatinin son zamanlarina kadar, halkin problemleri ile ilgili meselelerde ciddi faaliyetlerde bulunmustur. Yasadigi donemi titiz bir sekilde gozlemleyen sairin, eserlerinde bir milletin esasini olusturan aile kavramina buyuk onem verdigi gorulmektedir. Bu makalede, Bahtiyar Vahabzade’nin anne - evlat – toplum iliskisini farkli bir gozle ele aldigi uzun bir siir olan “Atilmislar”da tahkiye, tahlil ve tasvirin gucu belirlenerek, bu unsurlarda, siirlerinde tahlil ve tasvire sikca yer veren, Turk edebiyatinda manzum hikâye turunun en onemli temsilcisi kabul edilen Mehmet Âkif Ersoy’un etkisi ortaya konmaya calisilmistir. Vahabzade’nin “Atilmislar” siirinde bircok yonden Âkif etkisi tespit edilmistir.
Hazırlanan bu çalışma tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Araştırma verileri, doküman tar... more Hazırlanan bu çalışma tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Araştırma verileri, doküman taraması yoluyla elde edilmiş, verilerinin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır.
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 2016
Gecmisin canli sahitleri olan gazeteler, yayinlandiklari donemlerin sosyal hayati, donem insanlar... more Gecmisin canli sahitleri olan gazeteler, yayinlandiklari donemlerin sosyal hayati, donem insanlarinin duygu ve dusunceleri uzerine onemli ipuclari vermektedirler. Toplumlarin gozu kulagi olan gazeteler, her turlu gelismeden insanlari haberdar etmekle yukumlu olduklari gibi, olaylara dair yorum yaparak sosyal hayati yonlendirmektedirler. Politika, ekonomi, kultur ve daha baska konularda haber ve bilgi vermek icin, yorumlu veya yorumsuz, her gun veya belirli zaman araliklariyla cikarilan yayinlar olarak tanimlanan gazetelerin, Osmanli Imparatorlugu’nda Turkce olarak baslangici, II. Mahmud donemindedir. Gazetecilik faaliyetleri zamanla yayginlasmis, bir cikip bir kaybolan gazete ve dergilerin oldukca fazla oldugu II. Abdulhamid doneminin ardindan, ozellikle II. Mesrutiyet sonrasinda basin hayati, Istanbul disinda da kendini gostermeye baslamistir. Giresun da, II. Mesrutiyet sonrasi gazetecilik faaliyetlerinin goruldugu merkezlerden biridir. Giresun’da yayinlanan gazete ve mecmualar arasinda “Giresun Maarif”, “Giresun”, “Karadeniz”, “Kavlak”, “Hadim-i Millet” gibi gazete ve mecmualar yer almaktadir. Turk gazetecilik tarihi uzerinde arastirmalar yapan Enver Behnan Şapolyo, dunya gazeteciligini; haber gazeteciligi, fikir gazeteciligi, parti gazeteciligi ve rejim gazeteciligi olarak dort gruba ayirmaktadir. Mesrutiyet donemi gazeteciligi, yukarida yer alan siniflandirmada, kendine fikir gazeteciligi icinde yer bulmaktadir. Donem gazetelerinde fikri ve edebi polemiklerin onemli bir yer tuttugu gorulmektedir. Giresun’da yayinlanan “Karadeniz” ve “Hadim-i Millet” gazetelerinde de, donemin gazetecilik anlayisinin izleri acikca gorulmektedir. Bu calismada birbirlerine karsi satasmalariyla dikkat ceken “Karadeniz” ve “Hadim-i Millet” gazetelerinde yer alan yazilardan hareketle, donemin siyasal ve sosyal hayatina ve gazetelerin tavrina dair tespitler yapilmaya calisilacaktir.
The Journal of Turk-Islam World Social Studies, 2022
This article was checked by Intihal.net. Bu makale İntihal.net tarafından taranmıştır. This artic... more This article was checked by Intihal.net. Bu makale İntihal.net tarafından taranmıştır. This article is under the Creative Commons license. Bu makale Creative Commons lisansı altındadır.
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2022
Edebiyat eserleri, anlattıkları döneme ayna tutma özelliğine sahiptir. Bazı eserler de sadece ort... more Edebiyat eserleri, anlattıkları döneme ayna tutma özelliğine sahiptir. Bazı eserler de sadece ortaya çıktıkları toplumun aynası olmakla kalmamışlar, binlerce kilometre uzaklıktaki toplumlardan da izler taşımışlardır. Nobel ödüllü yazar İvo Andriç’in 1945’te yayımlanan Drina Köprüsü adlı eseri de Drina Köprüsü etrafında yüzlerce yıllık bir zaman dilimini ele almıştır. Yazar, eserinde bölgenin çok uluslu yapısı içinde köprünün yapımından 1900’lü yılların ortalarına kadar geçen sürede yaşanan olaylara yer verir. Olayların merkezinde Sokullu Mehmet Paşa ve Drina Köprüsü vardır. Onun çocukken İstanbul'a götürülüşü, sadrazam olarak geri gelişi ve Bosna-Hersek’te Drina nehri üzerine bir köprü yaptırmak istemesi ve bu süreçte yaşananlar anlatılır. Yazar, anlatımını köprünün bulunduğu yörenin coğrafyasıyla, köprü için söylenenlerle, köprü hakkındaki efsanelerle zenginleştirmiştir. Sokullu Mehmet Paşa’nın Osmanlı İmparatorluğu’nda sadrazam oluşu, bölgede yaşayan Türkler, anlatıcının eserde Türklerle ilgili pek çok yargıya, tipe yer vermesinin önünü açmıştır. Doküman inceleme yöntemiyle oluşturulan bu çalışmada, anlatıcının, yargılarında Türk kültüründen nasıl bahsettiğini, nasıl bir Türk tipine yer verdiğini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Böylece hümanist kimliğiyle, farklı din ve ırklara ayrım yapmayan yaklaşımıyla bilinen yazarın, kozmopolit bir bölgede kişilere yaklaşımı Türk kültürü ve tipi özelinde tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, kültür, Türk kültürü, edebi ürünlerde tipler ve Türk tipi üzerine genel bir giriş yapıldıktan sonra içerik analiziyle Türk kültürüne ait ögeler tespit edilerek değerlendirilmiştir.
ARTS: Artuklu Sanat ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2021
Necati Cumalı, şiir, hikâye, roman, deneme, tiyatro, hatıra, senaryo, inceleme gibi pek çok türde... more Necati Cumalı, şiir, hikâye, roman, deneme, tiyatro, hatıra, senaryo, inceleme gibi pek çok türde eserler vermiş bir sanatçıdır. Cumalı üzerine yapılan çalışmalarda daha çok roman, hikâye ve tiyatroları üzerine yoğunlaşıldığı görülmektedir. Bu çalışmada sanatçının şiirleri üzerine bir inceleme yapılmaya çalışılacaktır. Cumalı, şiirlerinde bireysel konulara, gündelik hayata, toplum ve dünya gerçekliğine yer vermiş bir sanatçıdır. Sanatçının Tufandan Önce adlı şiir kitabı da ciddi bir travmanın yaşandığı 12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında sosyal hayata şair gözüyle bakmaktadır. Kitapta yer alan şiirlerde darbe, gençlik, teknolojik gelişmeler, cinsellik, Anadolu kadını, İzmir, ölüm, dostluk, üretim gibi temalar ön plana çıkmaktadır. Çalışma, Cumalı'nın Tufandan Önce'de yer alan şiirlerinde toplumsal gerçekliğin hangi ölçüde yer aldığını ve nasıl bir tutumla ele alındığını toplumsal eleştiri kuramı çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda devir, şahsiyet, eser sırası takip edilecektir. Önce durum tespitiyle devrin analizi yapılacak, ardından sanatçının edebi kişiliği üzerinde durulacaktır. Son olarak da sanatçının şiirlerinden seçilen örnekler içerik yönünden tahlil edilerek Cumalı'nın dönemine tanıklığı ve meselelere bakışı irdelenecektir.
Sosyolojik bir bakış açısıyla değerlendirildiğinde dini otorite sahibi olarak
değerlendirilen kiş... more Sosyolojik bir bakış açısıyla değerlendirildiğinde dini otorite sahibi olarak değerlendirilen kişilerin, bilgi verme, sorunlara çözüm bulma, insanların ruhsal ve bedensel sıkıntılarını giderme gibi işlevleriyle vurgulandıkları görülmektedir. Din eğitiminin her şeyden önce kalp eğitimi olduğunu belirten Nurettin Topçu, “Din Adamlığı” diye bir mesleğin olamayacağı düşüncesindedir. “Din Adamı” diye ayrı bir sosyal sınıf meydana getirmenin, dinin bir dünya zanaatı haline gelmesine yol açtığını ifade eder. Topçu, bu konudaki fikirlerini birçok eserinde dile getirmiştir. “Taşralı” adlı eserde 1950’li yıllar Anadolu’sunu anlatan hikâyeleri bir araya getirilmiş olan Topçu, bu metinlerde dinin bir otorite aracı olarak kullanılışına dair çarpıcı örnekler sunmaktadır. Bu çalışmada, yazarın “Taşralı” adlı eserinde yer alan hikâyelerinde kimi zaman ana karakter kimi zaman da yardımcı kahraman olarak yer verdiği “din adamı” tiplerinden yola çıkarak, dinin bir otorite aracı olarak nasıl kullanılabileceği, yazarın diğer eserlerinde yer verdiği görüşleri doğrultusunda değerlendirmeye çalışılacaktır.
Human and society are present at the heart of the poems of Bahtiyar Vahabzade who is one of the g... more Human and society are present at the heart of the poems of Bahtiyar Vahabzade who is one of the greatest representatives of the 20th century Ajarbaijani Turkish Literature. The poet was engaged in serious issues such as the problems of the society until the last years of his life. It is seen that the poet who observed the era he lived in gave great importance to the concept of family which is the basis to the nation. In this article, the power of narration, analysis and depiction in Bahtiyar Vahabzade’s long poem “Atılmışlar” which deals with mother-child-society with a different perspective and the influence of Mehmet Âkif Ersoy, who is considered the most important representative of poetic story genre in Turkish Literature and used analysis and depiction in his poems, on these elements has been tried to be identified. Âkif’s influence in many aspects of Vahabzade's poem “Atılmışlar” has been identified.
24 – 31 Ağustos 1936 tarihleri arasında gerçekleştirilen III. Türk Dil Kurultayı’nın ana gündemin... more 24 – 31 Ağustos 1936 tarihleri arasında gerçekleştirilen III. Türk Dil Kurultayı’nın ana gündemini oluşturan ve kurultay bildirgesinde “Türk dehasının lengüistik dünyası önüne koyduğu yepyeni bir dilcilik ekolü” şeklinde tanıtılan “Güneş - Dil Teorisi”nin amacına yönelik olarak, aynı bildirgede; “İşte bu yüksek prensip üzerinde işe başlıyan Türk Dil Kurumu, ülke içinde halk ağzından, ülke içinde ve dışında bütün lûgat kitaplariyle başka eserlerden Türk Dili hazinelerini toplayıp ortaya koymak, bunlara ve dil bilgisi üzerindeki araştırmalara dayanarak Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yüksek yerini belirtmek, Hind - Avrupa dilleriyle Semitik dillere Türkçenin anakaynak olduğunu meydana çıkarmak gibi birçok yollarda çalışmağa koyulmak” ifadelerine yer verilmiştir. Atatürk tarafından öngörülen ve temelinde Türkçenin bütün dillerin kaynağı olduğu düşüncesinin yer aldığı bu teoriye dair 1936 yılından bugüne kadar birçok görüş ortaya atılmış; Güneş Dil Teorisi üzerinde birçok değerlendirme yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, Güneş Dil Teorisi üzerine yapılan değerlendirmelere bir yenisini eklemekten çok, teoriden 50 yıl önce kaleme alınmış bir tiyatro eserine dikkat çekmektir. Dil konusunda yaptığı çalışmalarla zaman zaman adından söz ettiren, Tanzimat dönemi isimlerinden Ferâizcizâde Mehmet Şâkir’in “Teehhül yahut İlk Göz Ağrısı” adını verdiği son tiyatro eseri, çalışmanın ana eksenini oluşturacaktır. Çalışmaya Cumhuriyet sonrası dil faaliyetlerine, Güneş Dil Teorisine ve Ferâizcizâde Mehmet Şâkir’e kısaca değinilerek başlanacak, daha sonra adı geçen eserde teoriye örnek teşkil eden hususlar ortaya konularak, teori üzerinde verilecek hükümlerin daha sağlam temellere dayandırılmasına çalışılacaktır.
Education systems are renewed over time due to changes in
cultural and social life, economical fa... more Education systems are renewed over time due to changes in cultural and social life, economical factors, technological developments and so on. Since the proclamation of the Republic, many curricula have been put into practice and taking into account current conditions and new scientific developments the ones which were thought to be problematic or inefficient have been replaced by the new ones. Like curricula of other courses, Turkish curriculum has been affected by these changes. Turkish language course (1-8 grades) was adopted with the decision of Ministry of Education Board of Education and Instruction dated 05.08.2015 and numbered 71 and it was decided to be implemented gradually starting from 1st and 5th grades in 2016-2017 school year. The purpose of this study is to evaluate the texts and themes placed 1-8 grades Turkish language course by grade levels and to compare the new curriculum with the previous ones. In the study, conceptual information starting with text and theme concepts is given first and considerations taken into account in selecting text and theme in Turkish Curricula which have prepared and implemented at different levels since1924 are summarized. Tables and explanations on text types and themes have been examined by the grade levels and information on the subject which is in the curriculum has been evaluated. This study is a descriptive research in survey model. Research data has been obtained through document scanning and descriptive analysis technique has been used to analyze the data.
Bu çalışmanın amacı, Orhan Kemal’in 30 öykünün Türkçe Öğretim Programında yer alan çocuk kitaplar... more Bu çalışmanın amacı, Orhan Kemal’in 30 öykünün Türkçe Öğretim Programında yer alan çocuk kitaplarında bulunması gereken özellikler, metinlerde ele alınacak temalar açısından incelemek; bu öykülerin çocuk kitaplarında bulunması gereken özellikler ve temalarla uygunluğunu tespit etmektir.
Filoloji Alanında Uluslararası Araştırma ve Değerlendirmeler, 2023
II. Abdülhamid dönemi, siyasi, sosyal hareketliliğin yanı sıra basın faaliyetleri açısından da ol... more II. Abdülhamid dönemi, siyasi, sosyal hareketliliğin yanı sıra basın faaliyetleri açısından da oldukça hareketli bir dönemdir. Özellikle 1870’li yıllar dergi faaliyetlerinin yoğun bir biçimde yaşandığı yıllardır. II. Abdülhamit döneminde bir yanda basında, önceki yıllara oranla daha şiddetli bir sansür uygulanmışsa da çıkan gazete ve dergilerin hem sayıları artmış hem de ömürleri uzun olmuş, üstelik tirajlarında da yükselmeler başlamıştır. 1880’li yıllar ise dergicilik açısından daha da yoğun bir dönem olmuş, neredeyse her alanda dergi çıkarılmaya başlanmış, dergi faaliyetleri İstanbul’la sınırlı kalmayıp taşrada da dergicilik faaliyetleri ivme kazanmıştır. Taşrada yayımlanmaya başlayan dergilerden biri de 1886 yılında Bursa’da Ferâizcizâde Mehmet Şâkir tarafından çıkarılmaya başlanan Nilüfer dergisidir. Dönemin siyasi koşullarının da etkisiyle ciddi meselelere ağırlık veren bir dergi olan Nilüfer’de zaman zaman mizaha da yer verilmiştir. Ancak Nilüfer, dönemin diğer dergilerinden farklı olarak mizahı siyasi eleştiri malzemesi olarak kullanmamıştır. 84 sayı yayım hayatında kalan Nilüfer’in bu uzun yayım hayatı boyunca içeriğinden dolayı herhangi bir kovuşturma, cezalandırma, kapatma gibi bir uygulamaya maruz kalmaması, yayım politikasındaki titizlikten kaynaklanmıştır. Dönemin mizah gazetelerinin tavrına göre değerlendirildiğinde Nilüfer’in geleneksel mizah figürlerinden meddahı kullandığı “letâif” başlığıyla sunulan mizahi metinlerde meddah tarzı anlatımdan da yararlandığı görülmektedir. Meddah gibi etkilenilen bir diğer kültür figürü de Nasreddin Hoca’dır. Latifelerde Nasrettin Hoca doğrudan yer almasa da dolaylı olarak kendisine telmihte bulunulmaktadır. Nilüfer’de politik mizaha hiçbir şekilde yer verilmemiştir.
Çocuk edebiyatı, son yıllarda üzerinde dikkatle durulan ve bilimsel araştırmalara da konu olan al... more Çocuk edebiyatı, son yıllarda üzerinde dikkatle durulan ve bilimsel araştırmalara da konu olan alanlardan biridir. Ancak çocuk edebiyatı üzerine yapılmış olan akademik çalışmalar incelendiğinde bu çalışmaların daha çok eserin iç ve dış yapı özellikleri ile eğitsel niteliklerini ortaya koyan çalışmalar olduğu görülmektedir. Literatür taraması yapıldığında eserlerin estetik yönüne ağırlık veren çalışmaların sınırlı sayıda olduğu, çocuk edebiyatında estetik konusuna ise dolaylı yoldan değinildiği belirlenmiştir. Bu çalışmalardan Buket Dedeoğlu Orhun (2019)’un hazırlamış olduğu doktora tezinde yalnızca bir eser 11 estetik ölçüt üzerinden incelenmiş, Özlem Batmaz (2020)’ın yüksek lisans tezinde ise farklı yazarlara ait 16 eser yine aynı 11 ölçüt üzerinden değerlendirmiştir. Ayrıca Esra Koca (2022), hazırlamış olduğu yüksek lisans tezinde 6 çocuk kitabını 6 ölçüt üzerinden incelemiştir. Esra Koca’nın çalışmasında yer alan ölçütler daha çok eserlerin dış yapı özellikleri ve iletiler üzerinedir. Bu araştırmada yazar Şermin Yaşar’ın çocuk edebiyatı alanına ait 18 eserinin çocuk edebiyatında estetik ölçütler yönünden incelenmesi ve değerlendirilmesi, bunun sonucunda da eserlerin Türkçe eğitiminde ve çocuğun estetik gelişiminde yararlanılabilme düzeyinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma, kuramsal boyuta ilişkin olarak nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme ve betimsel tarama modeli ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada belirlenen estetik ölçütler, alanda yapılmış literatür taraması sonucunda elde edilen verilere dayanarak hazırlanmış olup daha önce yapılmış çalışmalar ile sınırlıdır.
Uploads
Papers by Dursun ŞAHİN
mektup yazmakla kalmamış, yazılan mektuplar, başka isimler tarafından bir araya getirilerek kitaplaştırılmıştır. Cumhuriyet döneminde de bu gelenek devam etmiş, tanınmış edebiyatçıların mektupları, kitap bütünlüğünde bir araya getirilmiştir. Bunlardan biri de Mehmet Kaplan’ın arkadaşı Âli Ölmezoğlu’na yazdığı mektuplardır. Zeynep Kerman ve İnci Enginün tarafından bir araya getirilen mektuplar, 1939 – 1944 yılları arasını kapsamaktadır. Kaplan’ın Âli Bey’e yazdığı 67 mektupta o dönemde yaşadıklarına dair samimi ifadeleri vardır. Mektuplar, Kaplan’ın doktora ve doçentlik için yoğun bir çalışma yürüttüğü dönemde yazılmıştır. Yoğun akademik çalışmaların, ekonomik sıkıntıların baskısı altında kaleme alınan mektuplarda Kaplan’ın duygusal olarak gelgitler yaşadığı görülmektedir. Mektupları, kimi zaman mutlu kimi zaman mutsuz bir ruh haliyle yazmıştır. Kaplan, mektuplarında, hocası Ahmet Hamdi Tanpınar’dan da söz etmektedir. Tanpınar’la ilgili ilginç hükümler vermektedir. Ancak verdiği hükümlerin bazen birbiriyle çeliştiği görülür. Bu çalışma, Kaplan’ın Ahmet Hamdi Tanpınar’la ilgili hükümlerini ve bu hükümlerin arka planında neler
olabileceğini içerik analizi yoluyla ortaya koymayı amaçlamaktadır.
değerlendirilen kişilerin, bilgi verme, sorunlara çözüm bulma, insanların ruhsal ve bedensel sıkıntılarını giderme gibi işlevleriyle vurgulandıkları görülmektedir.
Din eğitiminin her şeyden önce kalp eğitimi olduğunu belirten Nurettin Topçu, “Din Adamlığı” diye bir mesleğin olamayacağı düşüncesindedir. “Din Adamı” diye ayrı bir sosyal sınıf meydana getirmenin, dinin bir dünya zanaatı haline gelmesine yol açtığını ifade eder. Topçu, bu konudaki fikirlerini birçok eserinde dile getirmiştir.
“Taşralı” adlı eserde 1950’li yıllar Anadolu’sunu anlatan hikâyeleri bir araya getirilmiş olan Topçu, bu metinlerde dinin bir otorite aracı olarak kullanılışına dair çarpıcı örnekler sunmaktadır.
Bu çalışmada, yazarın “Taşralı” adlı eserinde yer alan hikâyelerinde kimi zaman ana karakter kimi zaman da yardımcı kahraman olarak yer verdiği “din adamı” tiplerinden yola çıkarak, dinin bir otorite aracı olarak nasıl kullanılabileceği, yazarın diğer eserlerinde yer verdiği görüşleri doğrultusunda değerlendirmeye çalışılacaktır.
In this article, the power of narration, analysis and depiction in Bahtiyar Vahabzade’s long poem “Atılmışlar” which deals with mother-child-society with a different perspective and the influence of Mehmet Âkif Ersoy, who is considered the most important representative of poetic story genre in Turkish Literature and used analysis and depiction in his poems, on these elements has been tried to be identified. Âkif’s influence in many aspects of Vahabzade's poem “Atılmışlar” has been identified.
Atatürk tarafından öngörülen ve temelinde Türkçenin bütün dillerin kaynağı olduğu düşüncesinin yer aldığı bu teoriye dair 1936 yılından bugüne kadar birçok görüş ortaya atılmış; Güneş Dil Teorisi üzerinde birçok değerlendirme yapılmıştır.
Bu çalışmanın amacı, Güneş Dil Teorisi üzerine yapılan değerlendirmelere bir yenisini eklemekten çok, teoriden 50 yıl önce kaleme alınmış bir tiyatro eserine dikkat çekmektir. Dil konusunda yaptığı çalışmalarla zaman zaman adından söz ettiren, Tanzimat dönemi isimlerinden Ferâizcizâde Mehmet Şâkir’in “Teehhül yahut İlk Göz Ağrısı” adını verdiği son tiyatro eseri, çalışmanın ana eksenini oluşturacaktır.
Çalışmaya Cumhuriyet sonrası dil faaliyetlerine, Güneş Dil Teorisine ve Ferâizcizâde Mehmet Şâkir’e kısaca değinilerek başlanacak, daha sonra adı geçen eserde teoriye örnek teşkil eden hususlar ortaya konularak, teori üzerinde verilecek hükümlerin daha sağlam temellere dayandırılmasına çalışılacaktır.
cultural and social life, economical factors, technological developments
and so on. Since the proclamation of the Republic, many curricula have
been put into practice and taking into account current conditions and
new scientific developments the ones which were thought to be
problematic or inefficient have been replaced by the new ones. Like
curricula of other courses, Turkish curriculum has been affected by these
changes.
Turkish language course (1-8 grades) was adopted with the decision
of Ministry of Education Board of Education and Instruction dated
05.08.2015 and numbered 71 and it was decided to be implemented
gradually starting from 1st and 5th grades in 2016-2017 school year.
The purpose of this study is to evaluate the texts and themes placed
1-8 grades Turkish language course by grade levels and to compare the
new curriculum with the previous ones.
In the study, conceptual information starting with text and theme
concepts is given first and considerations taken into account in selecting
text and theme in Turkish Curricula which have prepared and
implemented at different levels since1924 are summarized. Tables and
explanations on text types and themes have been examined by the grade
levels and information on the subject which is in the curriculum has been
evaluated.
This study is a descriptive research in survey model. Research data
has been obtained through document scanning and descriptive analysis
technique has been used to analyze the data.
mektup yazmakla kalmamış, yazılan mektuplar, başka isimler tarafından bir araya getirilerek kitaplaştırılmıştır. Cumhuriyet döneminde de bu gelenek devam etmiş, tanınmış edebiyatçıların mektupları, kitap bütünlüğünde bir araya getirilmiştir. Bunlardan biri de Mehmet Kaplan’ın arkadaşı Âli Ölmezoğlu’na yazdığı mektuplardır. Zeynep Kerman ve İnci Enginün tarafından bir araya getirilen mektuplar, 1939 – 1944 yılları arasını kapsamaktadır. Kaplan’ın Âli Bey’e yazdığı 67 mektupta o dönemde yaşadıklarına dair samimi ifadeleri vardır. Mektuplar, Kaplan’ın doktora ve doçentlik için yoğun bir çalışma yürüttüğü dönemde yazılmıştır. Yoğun akademik çalışmaların, ekonomik sıkıntıların baskısı altında kaleme alınan mektuplarda Kaplan’ın duygusal olarak gelgitler yaşadığı görülmektedir. Mektupları, kimi zaman mutlu kimi zaman mutsuz bir ruh haliyle yazmıştır. Kaplan, mektuplarında, hocası Ahmet Hamdi Tanpınar’dan da söz etmektedir. Tanpınar’la ilgili ilginç hükümler vermektedir. Ancak verdiği hükümlerin bazen birbiriyle çeliştiği görülür. Bu çalışma, Kaplan’ın Ahmet Hamdi Tanpınar’la ilgili hükümlerini ve bu hükümlerin arka planında neler
olabileceğini içerik analizi yoluyla ortaya koymayı amaçlamaktadır.
değerlendirilen kişilerin, bilgi verme, sorunlara çözüm bulma, insanların ruhsal ve bedensel sıkıntılarını giderme gibi işlevleriyle vurgulandıkları görülmektedir.
Din eğitiminin her şeyden önce kalp eğitimi olduğunu belirten Nurettin Topçu, “Din Adamlığı” diye bir mesleğin olamayacağı düşüncesindedir. “Din Adamı” diye ayrı bir sosyal sınıf meydana getirmenin, dinin bir dünya zanaatı haline gelmesine yol açtığını ifade eder. Topçu, bu konudaki fikirlerini birçok eserinde dile getirmiştir.
“Taşralı” adlı eserde 1950’li yıllar Anadolu’sunu anlatan hikâyeleri bir araya getirilmiş olan Topçu, bu metinlerde dinin bir otorite aracı olarak kullanılışına dair çarpıcı örnekler sunmaktadır.
Bu çalışmada, yazarın “Taşralı” adlı eserinde yer alan hikâyelerinde kimi zaman ana karakter kimi zaman da yardımcı kahraman olarak yer verdiği “din adamı” tiplerinden yola çıkarak, dinin bir otorite aracı olarak nasıl kullanılabileceği, yazarın diğer eserlerinde yer verdiği görüşleri doğrultusunda değerlendirmeye çalışılacaktır.
In this article, the power of narration, analysis and depiction in Bahtiyar Vahabzade’s long poem “Atılmışlar” which deals with mother-child-society with a different perspective and the influence of Mehmet Âkif Ersoy, who is considered the most important representative of poetic story genre in Turkish Literature and used analysis and depiction in his poems, on these elements has been tried to be identified. Âkif’s influence in many aspects of Vahabzade's poem “Atılmışlar” has been identified.
Atatürk tarafından öngörülen ve temelinde Türkçenin bütün dillerin kaynağı olduğu düşüncesinin yer aldığı bu teoriye dair 1936 yılından bugüne kadar birçok görüş ortaya atılmış; Güneş Dil Teorisi üzerinde birçok değerlendirme yapılmıştır.
Bu çalışmanın amacı, Güneş Dil Teorisi üzerine yapılan değerlendirmelere bir yenisini eklemekten çok, teoriden 50 yıl önce kaleme alınmış bir tiyatro eserine dikkat çekmektir. Dil konusunda yaptığı çalışmalarla zaman zaman adından söz ettiren, Tanzimat dönemi isimlerinden Ferâizcizâde Mehmet Şâkir’in “Teehhül yahut İlk Göz Ağrısı” adını verdiği son tiyatro eseri, çalışmanın ana eksenini oluşturacaktır.
Çalışmaya Cumhuriyet sonrası dil faaliyetlerine, Güneş Dil Teorisine ve Ferâizcizâde Mehmet Şâkir’e kısaca değinilerek başlanacak, daha sonra adı geçen eserde teoriye örnek teşkil eden hususlar ortaya konularak, teori üzerinde verilecek hükümlerin daha sağlam temellere dayandırılmasına çalışılacaktır.
cultural and social life, economical factors, technological developments
and so on. Since the proclamation of the Republic, many curricula have
been put into practice and taking into account current conditions and
new scientific developments the ones which were thought to be
problematic or inefficient have been replaced by the new ones. Like
curricula of other courses, Turkish curriculum has been affected by these
changes.
Turkish language course (1-8 grades) was adopted with the decision
of Ministry of Education Board of Education and Instruction dated
05.08.2015 and numbered 71 and it was decided to be implemented
gradually starting from 1st and 5th grades in 2016-2017 school year.
The purpose of this study is to evaluate the texts and themes placed
1-8 grades Turkish language course by grade levels and to compare the
new curriculum with the previous ones.
In the study, conceptual information starting with text and theme
concepts is given first and considerations taken into account in selecting
text and theme in Turkish Curricula which have prepared and
implemented at different levels since1924 are summarized. Tables and
explanations on text types and themes have been examined by the grade
levels and information on the subject which is in the curriculum has been
evaluated.
This study is a descriptive research in survey model. Research data
has been obtained through document scanning and descriptive analysis
technique has been used to analyze the data.
Taşrada yayımlanmaya başlayan dergilerden biri de 1886 yılında Bursa’da
Ferâizcizâde Mehmet Şâkir tarafından çıkarılmaya başlanan Nilüfer
dergisidir. Dönemin siyasi koşullarının da etkisiyle ciddi meselelere ağırlık
veren bir dergi olan Nilüfer’de zaman zaman mizaha da yer verilmiştir. Ancak Nilüfer, dönemin diğer dergilerinden farklı olarak mizahı siyasi eleştiri malzemesi olarak kullanmamıştır.
84 sayı yayım hayatında kalan Nilüfer’in bu uzun yayım hayatı boyunca
içeriğinden dolayı herhangi bir kovuşturma, cezalandırma, kapatma gibi bir
uygulamaya maruz kalmaması, yayım politikasındaki titizlikten kaynaklanmıştır.
Dönemin mizah gazetelerinin tavrına göre değerlendirildiğinde Nilüfer’in
geleneksel mizah figürlerinden meddahı kullandığı “letâif” başlığıyla
sunulan mizahi metinlerde meddah tarzı anlatımdan da yararlandığı görülmektedir.
Meddah gibi etkilenilen bir diğer kültür figürü de Nasreddin Hoca’dır.
Latifelerde Nasrettin Hoca doğrudan yer almasa da dolaylı olarak kendisine telmihte bulunulmaktadır.
Nilüfer’de politik mizaha hiçbir şekilde yer verilmemiştir.
Bu çalışmalardan Buket Dedeoğlu Orhun (2019)’un hazırlamış olduğu doktora tezinde yalnızca bir eser 11 estetik ölçüt üzerinden incelenmiş, Özlem Batmaz (2020)’ın yüksek lisans tezinde ise farklı yazarlara ait 16 eser yine aynı 11 ölçüt üzerinden değerlendirmiştir. Ayrıca Esra Koca (2022), hazırlamış olduğu yüksek lisans tezinde 6 çocuk kitabını 6 ölçüt üzerinden incelemiştir. Esra Koca’nın çalışmasında yer alan ölçütler daha çok eserlerin dış yapı özellikleri ve iletiler üzerinedir.
Bu araştırmada yazar Şermin Yaşar’ın çocuk edebiyatı alanına ait 18 eserinin çocuk edebiyatında estetik ölçütler yönünden incelenmesi ve değerlendirilmesi, bunun sonucunda da eserlerin Türkçe eğitiminde ve çocuğun estetik gelişiminde yararlanılabilme düzeyinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma, kuramsal boyuta ilişkin olarak nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme ve betimsel tarama modeli ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada belirlenen estetik ölçütler, alanda yapılmış literatür taraması sonucunda elde edilen verilere dayanarak hazırlanmış olup daha önce yapılmış çalışmalar ile sınırlıdır.