Lope de Vega

Félix Lope de Vega Carpio, nado en Madrid o 25 de novembro de 1562 e finado o 27 de agosto de 1635, foi un escritor español, considerado un dos máis importantes poetas e dramaturgos do Século de Ouro. Pola extensión da súa obra pódeselle considerar coma un dos autores máis prolíficos da literatura universal.

Lope de Vega

Biografía
Nacemento	(es) Félix Lope de Vega Carpio 25 de novembro de 1562 Madrid (Coroa de Castela)
Morte	27 de agosto de 1635 (72 anos) Madrid (Coroa de Castela)
Causa da morte	Escarlatina
Relixión	Igrexa católica
Educación	Universidade de Alcalá (histórica) (pt)
Actividade
Ocupación	sacerdote católico (1614–), tradutor, escritor, poeta, dramaturgo
Período de actividade	1572 (Gregoriano) -
Membro de	Congregation of Secular Priests of Saint Peter the Apostle (en)
Xénero artístico	Poesía e teatro
Movemento	Século de Ouro e literatura barroca (pt)
Obra
Obras destacables (1619) Fuenteovejuna (en)
Familia
Cónxuxe	Juana de Guardo (1598–1612) Isabel de Alderete y Urbina (1588–1594)
Fillos	Marcela de San Félix  () Micaela de Luján
Premios
(1627)  Knight of the Sovereign Military Order of Malta (en)
Sinatura
Descrito pola fonte	Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Encyclopædia Britannica

O chamado Fénix dos enxeños, Poeta do ceo e da terra e Monstro da Natureza (por Miguel de Cervantes) renovou as fórmulas do teatro español nun momento no que o teatro comezaba a ser un fenómeno cultural de masas. Máximo expoñente, xunto a Tirso de Molina e Calderón de la Barca, do teatro barroco español, as súas obras seguen representándose na actualidade e constitúen unha das máis altas cotas alcanzadas na literatura e as artes españolas. Foi tamén un dos grandes líricos da lingua castelá e autor de varias novelas e obras narrativas longas en prosa e en verso.

Atribúenselle uns 3000 sonetos, tres novelas, catro novelas curtas, nove epopeas, tres poemas didácticos, e varios centenares de comedias (1800 segundo Juan Pérez de Montalbán). Amigo de Francisco de Quevedo e de Juan Ruiz de Alarcón, posto a mal con Luis de Góngora e en longa rivalidade con Cervantes, a súa vida foi tan extrema como a súa obra. Foi pai da tamén dramaturga sor Marcela de San Félix.

Traxectoria

Mocidade

Lope de Vega por Francisco Pacheco. Libro de descripción de verdaderos retratos de ilustres y memorables varones, Madrid, Biblioteca da Fundación Lázaro Galdiano.

Lope de Vega Carpio, procedente dunha familia humilde natural do Val de Carriedo, comarca do Pas-Miera, en Cantabria, foi fillo de Félix de Vega, bordador de profesión, e de Francisca Fernández Flórez. Non hai datos precisos sobre a súa nai. Sábese, en cambio, que tras unha breve estancia en Valladolid, o seu pai mudouse a Madrid en 1561, atraído quizais polas posibilidades da recentemente estreada capitalidade da Vila e Corte. Con todo, Lope de Vega afirmaría máis tarde que o seu pai chegou a Madrid por unha aventura amorosa da que lle rescataría a súa futura nai. Así, o escritor sería froito da reconciliación, e debería a súa existencia aos mesmos celos que tanto analizaría na súa obra dramática.

Neno moi precoz, lía latín e castelán xa aos cinco anos. Á mesma idade compón versos. Sempre de acordo co seu testemuño, aos doce escribe comedias (Yo las componía de once y doce años / de a cuatro actos y de a cuatro pliegos / porque cada acto un pliego contenía). É posible que a súa primeira comedia fose, como o mesmo Lope afirmaría na dedicatoria da obra ao seu fillo Lope, El verdadero amante, aínda que probablemente o texto que hoxe coñecemos desta comedia sufriu modificacións posteriores á data da primeira redacción. O seu gran talento levao á escola do poeta e músico Vicente Espinel, en Madrid, a quen sempre citou con veneración (dedicoulle a súa comedia El caballero de Illescas, c. 1602). Así o soneto: Aquesta pluma, célebre maestro / que me pusisteis en las manos, cuando / los primeros caracteres firmando / estaba, temeroso y poco diestro... Continúa a súa formación no estudo da Compañía de Xesús, que máis tarde se converte no Colegio Imperial de Madrid (1574):

Los cartapacios de las liciones me servían de borradores para mis pensamientos, y muchas veces las escribía en versos latinos o castellanos. Comencé a juntar libros de todas letras y lenguas, que después de los principios de la griega y ejercicio grande de la latina, supe bien la toscana, y de la francesa tuve noticia... (La Dorotea, IV).

Cursa despois catro anos (1577-1581) no Colexio dos Manriques da Universidade de Alcalá, pero non logra ningún título. Quizais a súa conduta desordenada e mullereira o fai pouco apto para o sacerdocio. Os seus altos protectores deixan de custearlle os estudos. Así, Lope non consegue o grao de bacharel e para gañar a vida ten que traballar como secretario de aristócratas e homes de prol, ou escribindo comedias e pezas de circunstancias. En 1583 alístase na mariña e pelexa na batalla da Illa Terceira ás ordes do seu futuro amigo don Álvaro de Bazán, marqués de Santa Cruz. Tempo despois dedicaría unha comedia ao fillo do marqués.

Desterro

Colofón de El piadoso aragonés, manuscrito autógrafo, datado e asinado por Lope de Vega en Madrid o 17 de agosto de 1626.

Estudou por entón (quizais 1586) artes liberais co mestre Juan de Córdoba e matemáticas e astrología na Academia Real con João Baptista Lavanha, cosmógrafo maior de Filipe II, e serviu de secretario ao Marqués das Navas; pero de todas estas ocupacións distraíanlle as continuas relacións amorosas. Elena Osorio, á que coñeceu en 1583, foi o seu primeiro grande amor, a «Filis» dos seus versos, separada entón do seu marido, o actor Cristóbal Calderón; Lope estivo catro anos con ela e pagaba os seus favores con comedias para a compañía do pai da súa amada, o empresario teatral ou autor Jerónimo Velázquez. En 1587 Elena aceptou, por conveniencia, establecer unha relación co nobre Francisco Perrenot Granvela, sobriño do poderoso cardeal Granvela. Un resentido Lope de Vega fixo entón circular contra ela e a súa familia uns libelos:

Una dama se vende a quien la quiera.

En almoneda está. ¿Quieren comprarla?

Su padre es quien la vende, que aunque calla,

su madre la sirvió de pregonera...

Relación co Galicia

Tampouco Lope foi refractario aos versos insultantes para con Galiza e os galegos tan comúns entre os escritores españois do momento, coma o propio Quevedo ou Luis de Góngora. Sirvan como exemplo estas aldraxes que lle dedica á muller galega:

Ay, gallega, rolliza como un nabo,/ Entre puerca y mujer, que baja al río

Lista de obras

• Las ferias de Madrid (comedia, 1587)
• El remedio en la desdicha (comedia, 1596)
• La Dragontea (epopea, 1598)
• La Arcadia (novela, 1598)
• La quinta de Florencia (comedia, 1598-1603)
• El Isidro (epopea, 1599)
• Fiestas de Denia (epopea, 1599)
• El vaquero de Moraña (comedia, 1599/1603)
• Romancero general (poesía, 1600)
• La hermosura de Angélica, con otras diversas rimas (poesía, 1602)
• La prueba de los amigos (comedia, 1604)
• La discreta enamorada (comedia, 1604-08)
• Rimas (poesías, 1604)
• El peregrino en su patria (novela, 1604/18)
• Los melindres de Belisa (comedia, 1606/08)
• La niña de plata (comedia, 1607/12)
• Lo fingido verdadero (comedia, h. 1608)
• Rimas (poesías, 1609)
• Arte nuevo de hacer comedias en este tiempo (1609)
• La Jerusalén conquistada (epopea, 1609)
• Peribañez y el comendador de Ocaña (comedia,1609-12)
• Los ponces de Barcelona (comedia, 1610/15)
• El villano en su rincón (com. 1611)
• La discordia en los casados (comedia, 1611)
• Los pastores de Belén (novela, 1612)
• Cuatro soliloquios (poesías, 1612)
• Fuente Ovejuna (comedia, 1611-18)
• La dama boba (comedia, 1613)
• El perro de hortelano (comedia, 1613-15)
• El valor de las mujeres (comedias, 1613/18)
• Rimas sacras (poesías, 1614)
• La discreta venganza (comedia, 1615/21)
• El caballero de Olmedo (comedia, 1615-26)
• Romancero espiritual (poemas, 1619)
• Justa poética en honor de san Isidro (prosas e versos, 1620)
• Los Tellos de Meneses (com. 1620-28)
• La Filomena, prosas e versos (1621)
• Amor, pleito y desafío (comedia, 1621)
• Fiestas en la canonización de san Isidro (prosas e versos, 1622)
• La Circe con otras rimas y prosas (1624)
• Triunfos divinos, con otras rimas (poesías, 1625)
• ¡Ay, verdades que en amor! (comedia, 1625)
• Corona trágica (poesía, 1627)
• La moza de cántaro (comedia, h. 1627)
• Del monte sale quien el monte quema (comedia, 1627; Edición crítica recente no IX Premio Dámaso Alonso de Investigación Filoolóxica, patrocinado polo Concello de Ribadeo)
• Soliloquios amorosos (prosas e versos, 1629)
• Laurel de Apolo (poesías, 1630)
• El castigo sin venganza (comedia, 1631)
• La noche de San Juan (comedia, 1631)
• La Dorotea (acción en prosa, 1632)
• Amarilis (égloga, 1633)
• Rimas humanas y divinas del licenciado Tomé de Burguillos (poesía, 1634)
• Filis (égloga, 1635)
• La gatomaquia (epopea burlesca, 1634)
• Las bizarrías de Belisa (comedia, 1634)
• La Vega del Parnaso (obras póstumas 1637)