Catálogo galego de especies ameazadas
O Catálogo galego de especies ameazadas (CGEA) é un documento creado en 2007 pola Consellería de Medio Ambiente da Xunta de Galicia, de acordo coa normativa do Consello de Europa e do Reino de España, para regular a protección da flora e da fauna galegas, así como os seus hábitats.[1]
Inicialmente figuraban nela 193 especies e subespecies,[2] e en 2011 engadíronse sete máis,[2][3] dando un total de 200 especies.
Entre elas están, por exemplo, a ameixa perlífera de río, o cangrexo de río, a pita do monte (xa extinguida en Galicia), ou o oso pardo, ademais de decenas de especies de algas, liques, fentos, brións e plantas superiores, algunhas delas endémicas.[2]
Xustificación da creación do CGEA
[editar | editar a fonte]Segundo a Consellería de Medio Ambiente, o CGEA deseñouse sobre as bases da interpretación da Lei 4/1989, do 27 de marzo, dada pola sentenza 892/1999, do 18 de maio do Tribunal Supremo de España. Con respecto ao Catálogo Nacional de Especies Ameazadas (CNEA) esta sentenza sinalou que a categoría "De interese especial" agrupa un gran número de taxons que, sen encontrarse nunha situación real de ameaza, merecen unha atención particular, non sendo polo tanto unha categoría de ameaza como tal. En virtude do exposto, ante a necesidade de definir adecuadamente a situación real de ameaza dalgunhas especies incluídas no CGEA e adaptar as categorías de ameaza á xurisprudencia do Tribunal Supremo, e dado que o CGEA se configura como un instrumento dinámico e revisábel a teor do coñecemento científico-técnico e das estratexias globais en conservación, este decreto soamente regula as categorías de "En perigo de extinción" e "Vulnerábeis", quedando pendente o desenvolvemento das outras categorías de ameaza establecidas na Lei 9/2001, do 21 de agosto.[1]
Lista inicial de especies
[editar | editar a fonte]Na lista inicial estaban incluídas as seguintes especies e subespecies.[4]
Flora en perigo de extinción
[editar | editar a fonte]
Algas
[editar | editar a fonte]Liques
[editar | editar a fonte]Brións
[editar | editar a fonte]Fentos[5]
[editar | editar a fonte]Plantas superiores
[editar | editar a fonte]
- Antirrhinum majus linkianum
- Armeria humilis odorata
- Armeria humilis humilis
- Armeria merinoi
- Callitriche palustris
- Centaurea borjae
- Centaurea ultreiae
- Chaetopogon fasciculatus prostratus
- Crepis novoana
- Cytisus insularis
- Deschampsia setacea
- Eleocharis parvula
- Erodium maritimum
- Eryngium duriaei juresianum
- Eryngium viviparum
- Euphorbia uliginosa
- Genista ancistrocarpa
- Hydrocharis morsus-ranae
- Iris boissieri
- Leucanthemum gallaecicum
- Limonium dodartii
- Linaria polygalifolia aguillonensis
- Linaria arenaria
- Luronium natans
- Nymphoides peltata
- Omphalodes littoralis gallaecica
- Petrocoptis grandiflora
- Quercus lusitanica (poboación do monte Pindo)
- Rhamnus pumila legionensis
- Rhynchospora fusca
- Rhynchospora modesti-lucennoi
- Rumex rupestris
- Santolina melidensis
- Scirpus pungens
- Serratula legionensis
- Succisa pinnatifida
Fauna en perigo de extinción
[editar | editar a fonte]
Moluscos
[editar | editar a fonte]- Bolma rugosa
- Eastonia rugosa
- Elona quimperiana
- Ameixa perlífera de río (Margaritifera margaritifera)
Artrópodos
[editar | editar a fonte]- Austropotamobius pallipes
- Gomphus graslinii
- Macromia splendens
- Bolboreta arlequín (Zerynthia rumina)
Réptiles
[editar | editar a fonte]- Chalcides bedriagai (Poboacións insulares e da provincia da Coruña)
- Dermochelys coriacea
- Emys orbicularis
Aves
[editar | editar a fonte]- Anas crecca (Poboación nidificante)
- Aquila chrysaetos
- Abetouro común (Botaurus stellaris)
- Burhinus oedicnemus
- Emberiza schoeniclus lusitanica
- Gallinago gallinago (Poboación nidificante)
- Milvus milvus
- Numenius arquata (Poboación nidificante)
- Pandion haliaetus
- Puffinus mauretanicus
- Pita do monte cantábrica (Tetrao urogallus cantabricus)
- Tetrax tetrax
- Uria aalge (Poboación nidificante)
- Vanellus vanellus (Poboación nidificante)
Mamíferos
[editar | editar a fonte]Especies da flora vulnerábeis
[editar | editar a fonte]Algas
[editar | editar a fonte]- Ahnfeltiopsis pusilla
- Fauchea repens
- Lithothamnion corallioides
- Phymatolithon calcareum
- Solieria chordalis
Brións
[editar | editar a fonte]- Barbilophozia binsteadii
- Cephalozia connivens
- Cephalozia crassifolia
- Chiloscyphus fragans
- Cryphaea lamyana
- Cyclodictyon laetevirens
- Fontinalis squamosa
- Frullania oakesiana
- Hamatocaulis vernicosus
- Lepidozia cupressina
- Metzgeria temperata
- Orthodontium pellucens
- Radula holtii
- Riccia fluitans
- Riccia huebeneriana
- Schistostega pennata
- Sphagnum magellanicum
- Sphagnum molle
- Sphagnum pylaesii
- Tayloria tenuis
- Telaranea nematodes
- Tortula solmsii
- Ulota calvescens
- Ulota coarctata
Fentos
[editar | editar a fonte]- Dryopteris aemula
- Dryopteris guanchica
- Hymenophyllum tunbrigense
- Vandenboschia speciosa
- Woodwardia radicans
Plantas superiores
[editar | editar a fonte]- Alyssum loiseleurii
- Arabis juresii
- Armeria rothmaleri
- Campanula adsurgens
- Cardamine raphanifolia
- Carex hostiana
- Centaurea gallaecica
- Festuca brigantina actiophyta
- Galium teres
- Isatis platyloba
- Leontodon farinosus
- Limonium humile
- Linkagrostis juresii
- Narcissus asturiensis
- Narcissus cyclamineus
- Narcissus pseudonarcissus nobilis
- Prunus lusitanica
- Ranunculus serpens
- Ranunculus bupleuroides
- Santolina semidentata
- Scirpus triqueter
- Sedum pruinatum
- Selinum carvifolia broteri
- Silene marizii
- Spergula viscosa
- Spiranthes aestivalis
- Thymelaea broteriana
- Utricularia minor
- Veronica micrantha
Especies da fauna vulnerábeis
[editar | editar a fonte]Cnidarios
[editar | editar a fonte]Moluscos
[editar | editar a fonte]Artrópodos
[editar | editar a fonte]Equinodermos
[editar | editar a fonte]Ágnatos
[editar | editar a fonte]Peixes
[editar | editar a fonte]Anfibios
[editar | editar a fonte]- Chioglossa lusitanica
- Discoglossus galganoi (Poboacións insulares)
- Hyla arborea
- Lissotriton boscai (Poboacións insulares)
- Pelobates cultripes
- Rana iberica
- Rana temporaria parvipalmata
- Salamandra salamandra (Poboacións insulares)
Réptiles
[editar | editar a fonte]- Anguis fragilis (Poboacións insulares)
- Caretta caretta
- Chalcides bedriagai
- Iberolacerta galani
- Iberolacerta monticola [7]
- Lacerta vivipara
- Natrix maura (Poboacións insulares)
- Cobra de colar (Poboacións insulares)
- Rhinechis scalaris (Poboacións insulares)
- Timon lepidus (Poboacións insulares)
Aves
[editar | editar a fonte]- Bubo bubo
- Charadrius alexandrinus
- Circus cyaneus
- Circus pygargus
- Haematopus ostralegus (Poboación nidificante)
- Hieraaetus fasciatus
- Himantopus himantopus
- Hydrobates pelagicus
- Ixobrychus minutus
- Luscinia svecica
- Neophron percnopterus
- Perdix perdix hispaniensis
- Phalacrocorax aristotelis
- Phoenicurus phoenicurus
- Rissa tridactyla
- Scolopax rusticola (Poboación nidificante)
Mamíferos
[editar | editar a fonte]Estado actual
[editar | editar a fonte]Só 3 das 200 especies ameazadas de Galicia contan cun plan de protección. Para protexer estas especies a normativa contempla o desenvolvemento de plans de conservación (para as que están na categoría de vulnerábeis) ou de recuperación (para as que están en perigo de extinción). Para facer cumprir a normativa, polo tanto, cada especie debería ter desenvolvido o seu propio plan de protección. Contemplábase a posibilidade, con todo, de que algún grupo de taxons puidera agruparse ao abeiro dun mesmo plan integral, de coexistir nun mesmo hábitat e requirir accións análogas de protección. Pero case 12 anos despois da publicación do CGEP, o 98,5 % das especies ameazadas en Galicia segue sen plan de protección. O último publicado, en 2014, foi o da píllara das dunas. Antes aprobáranse o da escribenta das canaveiras e a do sapoconcho común (en 2013). Respecto ao oso pardo, o borrador da revisión do plan, aprobado en 1992, figura na web da Consellería de Medio Ambiente con data de 2013, sen que se teñan producido máis avances. Hai case dous anos o presidente da Xunta de Galicia anunciou a creación da "Lista de especies silvestres en réxime de protección especial de Galicia", subliñando que o obxectivo da Xunta era conseguir até 2020 a aprobación de 45 plans de protección. Desde entón, e aínda que se están elaborando borradores destes plans, ningún deles viu aínda a luz.[2]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,0 1,1 Diario Oficial de Galicia (ed.). "Decreto 88/2007 do 19 de abril, polo que se regula o Catálogo galego de especies ameazadas" (PDF). Consultado o 12 de febreiro de 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Rey, Manuel (9 de maio de 2018). "O 98,5% das especies ameazadas en Galicia aínda non conta con plan de protección". gCiencia. Consultado o 12 de febreiro de 2020.
- ↑ Diario Oficial de Galicia (ed.). "DECRETO 167/2011, do 4 de agosto, polo que se modifica o Decreto 88/2007, do 19 de abril, polo que se regula o Catálogo galego de especies ameazadas e se actualiza o dito catálogo" (PDF). Consultado o 23 de agosto de 2021.
- ↑ Rey, Manuel. "Catálogo Galego de Especies Ameazadas". Biodiversidade do Deza. Consultado o 12 de febreiro de 2020.
- ↑ "Instrumentos de conservación de especies ameazadas". Xunta de Galicia, Consellería de Medio Ambiente e Cambio Climático.
- ↑ Poboacións do Cantábrico (desde o río Eo até o cabo Ortegal) e do Arco Ártabro (desde o cabo Ortegal até as illas Sisargas).
- ↑ Poboacións de baixa altitude da provincia da Coruña e de montaña da provincia de Ourense.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Instrumentos de conservación de especies ameazadas. Xunta de Galicia. Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda.
- Programa de especies ameazadas. Xunta de Galicia. Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda.
- La Xunta ultima un primer catálogo con 190 especies amenazadas Xavier Lombardero, La Voz de Galicia, 07-06-2006.
- Galicia tiene 72 especies amenazadas que esperan un plan de protección desde 2007. Faro de Vigo, 23-04-2018.
- Galicia leva doce anos agardando pola protección de máis de 70 especies en perigo de extinción Galicia Confidencial, 22-04-2019.
- Só 3 das 200 especies ameazadas na Galiza teñen un plan de conservación en vigor Nós Diario, 22-04-2019.
- Estes son os animais e plantas máis ameazados pola extinción en Galicia Marcos Pérez Pena, en Praza.gal, 11-05-2019.