Ha'apai
| ||||
| Tipo | grupo de illas  | |||
|---|---|---|---|---|
| Parte de | xeografía de Tonga | |||
| Localización | ||||
| División administrativa | Haʻapai (distrito), Tonga (pt)  | |||
| ||||
| Bañado por | Océano Pacífico | |||
| Características | ||||
| Altitude | 1.046 m | |||
| Superficie | 109,3 km² | |||
O grupo Gálvez (Ha´apai) é o grupo central das illas de Tonga. Está situado a uns 150 km ao norte de Ámsterdan (Tongatapu). As illas principais son Lifuka e Foa, as máis poboadas, situadas case xuntas. En Lifuka, que ás veces tamén se chama Ha´apai, atópase a capital do grupo, Pangai.
Xeografía
[editar | editar a fonte]En total son 68 illas, a maioría illas baixas de coral ou atois, agás algunhas illas volcánicas entre as que destacan os volcáns activos de Tofua e Kao, e o mergullado de Fonuafo'ou, todos eles situados ao oeste do grupo. A altitude máxima localízase en Kao con 1.046 m.
A poboación total era de 8.138 habitantes no censo de 1996. A superficie total é de 109,3 km². As dúas illas de Lifuka e Foa, unidas por un paso elevado, concentran practicamente a metade da poboación, coa metade da área total sen contar os volcáns. A actividade volcánica é importante ao oeste do grupo, a 70 km de Lifuka.
O grupo Gálvez (Ha´apai) forma unha división administrativa, cun gobernador e representación ao Parlamento. Está dividido en seis distritos que inclúen dezasete illas habitadas. Xeograficamente pódense agrupar en tres subgrupos de norte a sur, máis un grupo de volcáns ao oeste:
| Subgrupo | Illa | Poboación (1996) | Área (km²) | Densidade |
|---|---|---|---|---|
| Lifuka | Ofolanga | |||
| Mo´unga´one | 185 | 1,17 | 158,1 | |
| Ha´ano | 588 | 6,58 | 89,4 | |
| Foa | 1.434 | 13,39 | 107,1 | |
| Lifuka | 2.966 | 11,42 | 259,7 | |
| Uoleva | ||||
| ´Uiha | 757 | 5,36 | 141,2 | |
| Lofanga | 186 | 1,45 | 128,3 | |
| Fotuha´a | 138 | 1,14 | 121,1 | |
| Kotu | Kotu | 222 | 0,34 | 652,9 |
| Ha´afeva | 313 | 1,81 | 172,9 | |
| Tungua | 282 | 1,53 | 184,3 | |
| ´Ou´ua | 178 | 0,98 | 181,6 | |
| Matuku | 149 | 0,34 | 438,2 | |
| Nomuka | Nomuka | 550 | 7,12 | 77,2 |
| Nomuka Iki | ||||
| Fonoifua | 104 | 0,39 | 266,7 | |
| Mango | 81 | 0,65 | 124,6 | |
| Volcáns | Kao | |||
| Tofua | 5 | 55,63 | 0,1 | |
| Fonuafo'ou | ||||
| Hunga Tonga | ||||
| Hunga Ha´apai | ||||
| TOTAL | 8.138 | 109,30 | 74,5 |
Historia
[editar | editar a fonte]Existen catro xacementos importantes da cultura lapita nas illas Lifuka, ´Uiha, Ha´afeva e Ha´ano. Datan de hai uns 2700 anos.
O primeiro europeo en chegar, en 1664, foi o holandés Abel Tasman á illa Nomuka que bautizou como Rotterdam, como a Rotterdam de Holanda. O inglés James Cook estivo longas estancias. Na súa segunda viaxe, en 1774, visitou as illas que denominaba Anamocka (Rotterdam), Amattafoa (Tofua) e Oghao (Kao). Na súa terceira viaxe estivo once semanas, en 1777, en Lifuka onde lle ofreceron diversos banquetes e festas o cal levou a que bautizase ao grupo como illas dos Amigos (Friendly Islands), nome que durante anos se estendeu ao resto de Tonga. Tres anos máis tarde Francisco Mourelle descubriu diversas illas menores e nomeou o grupo illas Gálvez en honra a José de Gálvez ministro de Indias.
William Bligh, que xa estivera con James Cook, en 1789 de regreso de Tahití sufriu entre Lifuka e Tofua o famoso amotinamiento do HMS Bounty.
Aínda que a dinastía Tu´i Tonga de Ámsterdan Tongatapu tiña a autoridade formal sobre as illas, estaban a miúdo en guerra con Ha´apai. Logo da chegada dos misioneiros wesleyanos a Lifuka, o xefe de Ha´apai Taufa´ahau converteuse ao cristianismo. Acabou coa autoridade dos Tu´i Tonga logo de nove séculos, unificou o reino, e proclamouse rei co nome de Xurxo Tupou I, en 1845. Nun principio Pangai foi a nova capital de Tonga. O actual rei Taufa´ahau Tupou IV é o cuarto descendente.
