Željeznička pruga Nikšić – Podgorica
| Željeznička pruga Nikšić – Podgorica | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Kolodvor u Nikšiću | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Željeznička mreža Crne Gore | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Duljina pruge: | 56,5 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Širina pruge: | 1435 mm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Željeznička pruga Nikšić – Podgorica pruga je koja povezuje crnogorske gradove Nikšić i Podgoricu. Ukupne je duljine 56,5 km jednotračna je i elektrificirana naponom 25kV/50Hz. Najveća dopuštena brzina na ovoj pruzi je 75 km/h[1]
Ideja o izgradnji ove pruge potječe između dva svjetska rata. Prvo snimanje terena obavljeno je između 1938. i 1940. Njime su utvrđene dvije varijante ove (tada uskotračne) pruge i to lijevom i desnom obalom rijeke Zete. Odluka o trasi nije bila donesena niti je (zbog rata) započeta gradnja pruge.[2]
Petogodišnjim planom (1947. – 1952.) ova je pruga smatrana prioritetnom, zbog gospodarskih potreba, a i zbog prirodnog nastavka pruge Bileća – Nikšić (dijela pruge Gabela – Zelenika. Kao trasa pruge odabrana je ona lijevom obalom Zete, zbog lakših radova i manjeg broja objekata za izgradnju. Radovi na pruzi započeli su u travnju 1947., uz pomoć tadašnjih omladinskih brigada iz cijele SFRJ. Pruga je puštena u pogon 12. srpnja 1948.[3]
Povećanjem obima prometa na uskotračnoj pruzi zbog razvoja industrije i rudarstva pruga je postala usko grlo te je bilo nužno izvršiti njenu rekonstrukciju i normalizaciju na kolosijek širine 1435 mm. Pruga normalnog kolosijeka puštena je u rad 27. studenoga 1965., kada je završena i prva faza izgradnje barske luke. Pruga je tako postala rukavac pruge Beograd – Bar, ali je zbog nje gubila na značaju.[4] Krajem 1980-ih ukazala se potreba za njenom ponovnom rekonstrukcijom koja zbog nedostatka financijskih sredstava nija bila napravljena, tako da je brzina na pruzi bila ograničena na 30-40 km/h. Pruga je bila pred zatvaranjem, što zbog putničkog prometa koji je gotovo prestao, što zbog propadanja industrijskih tvrtki koje su koristile željeznicu.[5] Rekonstrukcija i elektrifikacija ove pruge započela je 7. ožujka 2006., a svečano otvorenje upriličeno je 1. listopada 2012.[6]
- mr. Slavko Burzanović, dr. Branislav Kovačević, dr. Branislav Marović, Marijan Miljić, dr. Šerbo Rastoder: 100 godina željeznica Crne Gore, Podgorica 2009. (dostupno na stranicama Željezničke infrastrukture Crne Gore)
- ↑ Izjava o mreži 2020. (str. 56.) Željeznička infrastruktura Crne Gore (pristupljeno 6. veljače 2020.)
- ↑ 100 godina željeznica Crne Gore, str. 77.
- ↑ 100 godina željeznica Crne Gore, str. 78.-80
- ↑ 100 godina željeznica Crne Gore, str. 81.
- ↑ 100 godina željeznica Crne Gore, str. 82.-86.
- ↑ Svečano otvaranje pruge Nikšić-Podgorica Arhivirana inačica izvorne stranice od 13. ožujka 2021. (Wayback Machine) Vlada Crne Gore (objavljeno 30. rujna 2012., pristupljeno 29. travnja 2017.)