Սեքս խանութ
Սեքս խանութ, սեքս շոփ (նաև՝ չափահասների խանութ, էրոտիկայի խանութ) մանրածախ առևտրի տեսակ է, որը վաճառում է չափահասների սեռական կամ էրոտիկ ժամանցի հետ կապված ապրանքներ, ինչպիսիք են թրթռիչները(վիբրատոր), ներքնազգեստները, հագուստը, պոռնոգրաֆիան և նմանատիպ այլ ապրանքներ։
Հավանաբար, ժամանակակից սեքս խանութների սկիզբը հանդիսացել էր 1920-ականներին Փարիզում համբավ ունեցող Լեոն Վիդալի կողմից հիմնված խանութների ցանցը։ Նրա խանութներում վաճառվում էին էրոտիկ գրքեր, լուսանկարներ և ներքնազգեստներ[1]։
Ենթադրաբար, աշխարհի առաջին «պաշտոնական» սեքս խանութը բացվել է 1962-ին Beate Uhse AG-ի կողմից Ֆլենսբուրգում, Արևմտյան Գերմանիայում։ Սեքս խանութներ այժմ կարելի է գտնել շատ երկրներում և առցանց հարթակներում։ Սեքս խանութները սեքս-արդյունաբերության մաս են կազմում։ Շատ դեպքերում սեքս խանութները կարգավորվում են օրենքով, անչափահասների մուտքն օրենքով թույլատրված չէ, տարիքը կախված է տեղի օրենսդրությունից։ Որոշ իրավասություններ արգելում են սեքս խանութների գործունեությունն ու նրանց վաճառած ապրանքները։ Դա թույլատրող որոշ իրավասություններում այդ խանութներում կարող են ցուցադրվել պոռնոգրաֆիկ ֆիլմեր մասնավոր խցիկներում, ունենալ ստրիպտիզի կամ գաղտնադիտման (պիպինգ) մասնավոր շոուներ։ Կից կարող է լինել նաև չափահասների կինոթատրոն։ Կան նաև բազմաթիվ առցանց սեքս խանութներ, որոնք վաճառում են չափահասների համար նախատեսված բազմազան իրեր՝ սեքս խաղալիքներ, պոռնոգրաֆիկ ամսագրեր, պոռնոգրաֆիկ ֆիլմեր, ֆետիշային հագուստ և այլն։ Այս տեսակի խանութները հաճախ ավելի նախընտրելի են, քանի որ դրանք ունեն ավելի քիչ ծախսեր և կարող են դիտարկվել տանը՝ հարմարավետության պայմաններում։ Նրանց զուսպությունը ոմանց համար նաև գրավիչ է։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ավստրալիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սեքս խանութները Ավստրալիայում գործում էին 1960-ականներից, սկզբում Սիդնեյի քաղաքային բնակավայրերում, մասնավորապես Kings Cross- ում։ Երկրում սեքս խանութների զարգացմանը նպաստեցին 1971-ին պոռնոգրաֆիկ ամսագրերի ներմուծման օրինականացումը, 1970-ականներին մասսայական արտադրությամբ մարտկոցով աշխատող թրթռիչների հայտնվելը և 1980-ականներին X- վարկանիշ ունեցող տեսահոլովակների տարածումը։ 2000-ականներին ինտերնետային պոռնոգրաֆիայի հանրաճանաչությունը հանգեցրեց սեքս խանութների վաճառքի ծավալների անկմանը, որոշ խանութների փակմանը և չափահասների համար սեքսին չվերաբերող ապրանքների բազմազանությանը։
Ավստրալիայում սեքս խանութները կարգավորվում են նահանգի օրենսդրությամբ և ենթակա են տեղական պլանավորման վերահսկողության։ Չնայած օրենքները տարբերվում են նահանգների միջև, լիցենզավորված անձինք պետք է պահպանեն խիստ պայմաններ, որոնք սովորաբար պահանջում են սեքս խանութներ բացել դպրոցներից և եկեղեցիներից առնվազն 200 մ հեռավորության վրա։ Հաճախ պահանջվում է մգեցնել ապակիները և մուտքը սահմանափակել 18-ից ցածր տարիքի անձանց համար օրենքի 578E հոդվածի համաձայն։
Նոր Հարավային Ուելս նահանգում (NSW) սեքս խանութները չեն կարող գտնվել փողոցային մակարդակում. պետք է լինեն վերգետնյա կամ ստորգետնյա։ NSW օրենքի համաձայն, հակաբեղմնավորիչ սեռական արտադրանքը կարող է վաճառվել միայն այն խանութներում, որոնք տեղական խորհրդի կողմից ստացել են արտոնագիր։ Այնուամենայնիվ, մինչ 2013 թվականը NSW ներքնազգեստների մի շարք խանութներ առանց լիցենզիա ստանալու սկսել էին առևտրի կենտրոններում վաճառել չափահասների խաղալիքներ և գրքեր։
Չինաստան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2013-ին Պեկինում գործում էր ավելի քան 2000 սեքս խանութ։ Նրանց արտադրանքի մեծ մասը պատրաստվել է Չինաստանում։
Կանադա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հյուսիսային Ամերիկայի առաջին սեքս խանութը կոչվում էր The Garden: Այն բացվել է 1971-ի հոկտեմբերին, Իվոր Սարջենտի կողմից, Քվեբեկի Մոնրեալ քաղաքի կենտրոնում, Քրեսենթ փողոցում։ Garden-ը համատեղել է Beate Uhse- ի կողմից Գերմանիայում և Ann Summers-ի կողմից Միացյալ Թագավորությունում օգտագործված կոնցեպտները[2] : Խանութի բացումը գրավեց գնորդների ուշադրությունը։ Palm Beach Post- ը մեկնաբանել է. «Հավի և ձվի հետ կապված հակասությունների պես, ոչ ոք համոզված չէ, թե որն է առաջինը՝ սեքս բուտիկը կամ այսպես կոչված սեռական հեղափոխությունը»։
Չկան հատուկ օրենքներ որևէ հատուկ տարիքում սեռական խաղալիքներ օգտագործելու կամ գնելու դեմ, բայց կան օրենքներ, որոնք սահմանափակում են պոռնոգրաֆիայի գնումը։ Չնայած Կանադայում չափահասության տարիքը 16-ն է, պոռնոգրաֆիա գնելու կամ դիտելու համար պետք է լինել 18 տարեկանից բարձր։
Իտալիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Իտալիայում առաջին սեքս խանութը բացվել է 1972 թվականին Միլանում՝ Անժելա Մասիայի և նրա ամուսնու՝ Էրկոլ Սաբբատինիի կողմից։ Սա առաջին «պաշտոնական» սեքս խանութն էր։ Դրանից հետո ավելի շատ սեքս-խանութներ են բացվել, հիմնականում Հռոմում։ 2018-ին Տոսկանայի Պիստոյա քաղաքը արգելեց քաղաքի պատմության կենտրոնում նոր սեքս-խանութների բացումը։
Ճապոնիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ճապոնիայում սեքս խանութները պարունակում են հենտայի ամսագրեր, չափահասների համար տեսահոլովակներ և DVD-ներ։
Նիդերլանդներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նիդերլանդներում առաջին սեքս խանութները բացվել են 1970-ականների սկզբին, այնպիսի գործարարների կողմից, ինչպիսիք են Բեատե Ուհսեն և Լասսե Բրունը ։ Աշխարհում մուսուլմանների համար նախատեսված առաջին առցանց սեքս խանութը, որը կոչվում է El Asira, բացվել է Նիդերլանդներում 2010թ.: Գործունեության առաջին չորս օրվա ընթացքում կայքն ունեցել է 70,000 այց[3]։
Սինգապուր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սինգապուրում սեքս խանութներ չափազանց հազվադեպ են հանդիպում։ Մի քանիսը բացվել էին մինչև 2005 թվականը, բայց ներկայումս գոյություն ունեն միայն 1-2 հատ։ Այս խանութները հիմնականում վաճառում են ներքնազգեստներ և տարբեր սեքս խաղալիքներ։ Նրանց ապրանքները կարելի է տեսնել խանութի ցուցափեղկի միջով։
Հարավային Աֆրիկա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Երբ Նելսոն Մանդելան պաշտպանեց խտրականության դեմ պայքարի մասին օրենքը, որով օրինականացվում էին սեռական խաղալիքները[4], 1994 թ.-ին բացվեց «Չափահասների աշխարհը», որը Հարավաֆրիկյան Հանրապետության առաջին սեքս խանութն էր։ Այն ընդհանուր առմամբ բացեց 52 խանութ Հարավային Աֆրիկայի տարածքում և 15 խանութ Ավստրալիայում[5] : Շատ կրոնական քրիստոնեական համայնքներ կարծում էին, որ չափահասների ապրելակերպի այս կենտրոնների օգտագործումը կհանգեցնի հանցագործությունների աճին, և փորձում էին կազմակերպել զանգվածային ցույցեր դրանց բացման ժամանակ` «Չափահասների աշխարհը» փակելու համար[6]։
1998 թվականի հուլիսին «Չափահասների աշխարհը» բացեց իրենց ամենամեծ խանութը Քեյփթաունի Պարոու քաղաքում, որը նրանք անվանեցին «Չափահասների համաշխարհային պահեստ»։ Չափահասների կինոյի աստղ Քրիստի Լեյքը ներկա է գտնվել խանութի բացմանը, որտեղ ավելի քան 500 հոգանոց բողոքի երթը խցանում էր առաջացրել։ Հաջորդ մի քանի օրվա ընթացքում ցուցարարների պաստառների վրա գրված էր «Իրական տղամարդկանց պոռնոգրաֆիան պետք չէ» և «Պաշտպանեք մեր ժողովրդին արգելված պոռնոգրաֆիայից»։ Երբ խանութը բացվեց, պարզվեց, որ հաճախորդների 70% -ը կանայք են, ովքեր ցանկանում են ավելին իմանալ չափահասների կենսակերպի ապրանքների մասին[7]։
«Չափահասների աշխարհի» տարածում գտնելուն զուհահեռ Ավստրալիայում սկսեցին ուշադրություն դարձնել չափահասների խանութների զարգացմանը[5]։
Միացյալ թագավորություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մեծ Բրիտանիայի գրեթե բոլոր լիցենզավորված չափահասների խանութներին արգելվում է իրենց ապրանքը ցուցադրել խանութների բաց ցուցափեղկերում։ Խանութի մուտքի մոտ պետք է տեղադրված լինի նախազգուշական նշան, և փողոցից ոչ մի սեռական բնույթի ոչ մի ապրանք (օրինակ ՝ պոռնոգրաֆիա կամ սեռական խաղալիքներ) չպետք է տեսանելի լինի։ Այնուամենայնիվ, այնպիսի իրեր, ինչպիսիք են ներքնազգեստները, կարող են ցուցադրվել՝ կախված տեղական իշխանության լիցենզիայի պայմաններից։ Ոչ մի հաճախորդ չի կարող լինել մինչև 18 տարեկան։
Լոնդոնում մի քանի թաղամասեր ունեն արտոնագրված սեքս խանութներ։ 1960-ականների սկզբին Կառլ Սլեքը բացեց մի քանի սեքս խանութներ Ուեսթմինսթեր քաղաքի Սոհոյի շրջանում, իսկ 1970-ականների կեսերին դրանց թիվը հասավ 59-ի[8] : Որոշներն ունեին «գաղտնի» սենյակներ, որտեղ վաճառում էին լուսանկարներ և վեպեր, ներառյալ Olympia Press- ի խմբագրությունները։
Միացյալ Նահանգներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միացյալ Նահանգներում 1960-ականներին Գերագույն դատարանի մի շարք որոշումներ ընդհանուր առմամբ օրինականացնում էին սեքս խանութների գործունեությունը, միևնույն ժամանակ նահանգներին և տեղական իրավասություններին թույլատրում էին սահմանափակել դրանք գոտիավորման միջոցով։ Գոտիավորման կանոնակարգերը հաճախ պահանջում էին, որ խանութները տեղակայվեին քաղաքի ծայրամասում կամ կուտակվեին մեկ տարածքում՝ ստեղծելով չափահասների խանութների և ձեռնարկությունների՝ կարմիր լապտերների թաղամասի նման թաղամաս։ 1980-ականներին ամերիկյան գրեթե բոլոր սեքս խանութներն ուղղված էին արական սեռի հաճախորդներին։ Շատերն ընդգրկում էին չափահասների վիդեո արկադներ, և գրեթե բոլորը նախագծված էին այնպես, որ իրենց հաճախորդները փողոցից չերևային. պատուհանները բացակայում էին, և դռները հաճախ ունենում էին L- տեսքով շրջադարձ, որպեսզի մարդիկ դրսից չկարողանային տեսնել։ 1980-ականների վերջին և 1990-ականների սկզբին այն խանութները, որոնք ունեին նաև թատրոններ կամ արկադներ, փակվում էին կառավորության կողմից, որպես դրդապատճառ նշելով ՁԻԱՀ-ի տարածումը։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Dupouy, Alexandre Dupouy (2019). City of Pleasure: Paris Between the Wars. Korero Press. էջ 84. ISBN 9781912740055.
- ↑ «First sex boutique opens in Montreal». 1971 թ․ նոյեմբերի 19.
- ↑ «First Muslim online sex shop». The Australian. 2010 թ․ ապրիլի 1.
- ↑ «Nelson Mandela Legalized Sex Toys». Adultsmart Blog. 2013 թ․ դեկտեմբերի 13.
- ↑ 5,0 5,1 «A View into the Operations of Adult Smart». Adultsmart Blog. 2016 թ․ դեկտեմբերի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2021-11-27-ին. Վերցված է 2020-12-29-ին.
- ↑ «Sex shop faces wrath of suburban Christians». IOL. 2002 թ․ օգոստոսի 3.
- ↑ «Porn Shops Gaining Approval». News 24. 2000 թ․ հոկտեմբերի 27. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
- ↑ «Soho – A brief history of the area». Sixties City. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 1-ին.