Ստամոքսաելք

Ստամոքսաելք
Տեսակ	անատոմիական կառուցվածքների դաս
Ենթադաս	zone of stomach? և անհատական անատոմիական կառուցվածք
Մասն է	Ստամոքս
MeSH	A03.556.875.875.799
Foundational Model of Anatomy	14581
Terminologia Anatomica 98	A05.5.01.017
Նկարագրված է	Գրեյի անատոմիա (20-րդ հրատարակություն) և Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան

Ստամոքսաելք, ստամոքսը կապում է տասներկումատնյա աղիքի հետ։ Համարվում է, որ ստամոքսաելքը (պիլորուս) ունի երկու մաս՝ պիլորիկ անտրում (բացվում է դեպի ստամոքսի մարմինը) և պիլորիկ խողովակ (բացվում է դեպի տասներկումատնյա աղիքի հատված)։ Պիլորիկ խողովակը վերջանում է որպես պիլորային բացվածք, որը նշում է ստամոքսի և տասներկումատնյա աղիքի միացումը: Բացանցքը շրջապատված է սեղմանով՝ մկանային շերտով, որը կոչվում է պիլորիկ սֆինկտեր: Pylorus բառը հունարեն նշանակում է «դռնապան»՝ կապված «դարպաս» (հուն․՝ pyle) և այսպիսով լեզվաբանորեն առնչվում է «pylon» բառին^[3]։

Կառուցվածք

**Դիագրամ քաղցկեղ .gov-ից.**1. Ստամոքսի մարմին 2. Ստամոքսի հատակ 3. Առջևի պատ 4. Ստամոքսի մեծ կորություն 5. Ստամոքսի փոքր կորություն 6. Ստամոսամուտք 9. Պիլորիկ սֆինկտեր 10. Պիլորիկ անտրում 11. Պիլորիկ խողովակ 12. Ստամոքսի անկյուն 13. Ստամոքսի խողովակ 14. Ռունգալ ծալքեր

Ստամոքսաելքը ստամոքսի ամենահեռավոր հատվածն է, որը միանում է տասներկումատնյա աղիքին : Այն բաժանված է երկու մասի՝ անտրում, որը միանում է ստամոքսի մարմնին և պիլորային խողովակ, որը միանում է տասներկումատնյա աղիքին^[4]։

Անտրում

Անտրումը, որը նաև կոչվում է ստամոքսի այր կամ պիլորիկ անտրում, պիլորային շրջանի սկզբնական մասն է: Այն գտնվում է ստամոքսի ստորին հատվածում, պիլորային սֆինկտերին մոտ, որը բաժանում է ստամոքսը և տասներկումատնյա աղիքը: Այն կարող է ժամանակավորապես, մասամբ կամ ամբողջությամբ անջատվել ստամոքսի մնացած հատվածից՝ մարսողության ընթացքում՝ նախապիլորային սֆինկտերի պերիստալտիկ կծկման միջոցով, այն երբեմն սահմանազատվում է պիլորիկ խողովակից մի փոքր ակոսով:

Խողովակ

Պիլորային խողովակը (լատին․՝ canalis pyloricus) ստամոքսի և տասներկումատնյա աղիքի բացվածքն է^[5]։ Պիլորային խողովակի պատի հաստությունը մինչև 3 միլիմետր (մմ) է 30 օրականից փոքր նորածինների մոտ^[6], և մինչև 8 մմ՝ մեծահասակների մոտ^[7]:

Սֆինկտեր

Պիլորային սֆինկտերը կամ փականը հարթ մկանների ամուր օղակ է պիլորային խողովակի վերջում, որը թույլ է տալիս սնունդին ստամոքսից անցնել տասներկումատնյա աղիք: Այն վերահսկում է ստամոքսի պարունակության արտահոսքը տասներկումատնյա աղիք^[8]: Այն ստանում է սիմպաթիկ նյարդայնացում ընդերային հանգույցից:

Հյուսվածքաբանություն

Մանրադիտակի տակ ստամոքսաելքը պարունակում է բազմաթիվ գեղձեր՝ ներառյալ ստամոքսափոսերը, որոնք կազմում են ստամոքսաելքի լորձաթաղանթի խորության մոտ կեսը: Դրանք բաղկացած են երկու կամ երեք կարճ փակ խողովակներից, որոնք բացվում են ընդհանուր խողովակի մեջ: Այս խողովակները ալիքաձև են և ունեն ծորանի երկարության մոտ կեսը: Ծորանը երիզված է սյունաձև բջիջներով, որոնք շարունակվում են ստամոքսի լորձաթաղանթի մակերեսը ծածկող էպիթելիով, իսկ խողովակները՝ ավելի կարճ և խորանարդաձև բջիջներով, որոնք նուրբ հատիկավոր են: Գեղձերը պարունակում են լորձային բջիջներ և G բջիջներ, որոնք արտազատում են գաստրին^[9]:

Ստամոքսաելքը պարունակում է նաև ցրված պարիետալ (առպատային) բջիջներ և նեյրոէնդոկրին բջիջներ: Այս էնդոկրին բջիջները ներառում են D բջիջներ, որոնք ազատում են սոմատոստատին, որը պատասխանատու է թթվային սեկրեցիայի նվազեցման համար: Գոյություն ունի հորմոնի նկատմամբ զգայուն բջիջների երկրորդ պոպուլյացիան՝ ստամոքսի հատակի մոտ: Հարթ մկանները, որոնք բացարձակապես ակամա են կծկվում, տեղակայված են ստամոքսաելքի մոտ:

Գործառույթ

Ստամոքսաելքը ստամոքսաղիքային համակարգի բաղադրիչն է: Ստամոքսից ստացված սնունդը, որպես խիմուս, անցնում է ստամոքսաելքի միջով դեպի տասներկումատնյա աղիք: Ստամոքսաելքը պիլորիկ խողովակի միջոցով կարգավորում է ստամոքսից սննդի մուտքը տասներկումատնյա աղիք:

Կլինիկական նշանակություն

Նման պայմաններում, ինչպիսիք են ստամոքսի քաղցկեղը, ուռուցքները կարող են մասամբ խցանել պիլորիկ խողովակը: Վիրահատական ճանապարհով կարելի է տեղադրել հատուկ խողովակ՝ ստամոքսը տասներկումատնյա աղիքի հետ կապելու համար, որպեսզի հեշտացվի սննդի անցումը: Այս խողովակի տեղադրման վիրահատությունը կոչվում է գաստրոդուոդենոստոմիա:

Ստենոզ

Պիլորային ստենոզը վերաբերում է ստամոքսաելքին, որը նեղ է: Դա պայմանավորված է պիլորիկ սֆինկտերի բնածին հիպերտրոֆիայի պատճառով: Պիլորուսի լուսանցքը ավելի նեղ է, և ավելի քիչ սնունդ կարող է անցնել միջով: Այս խնդիրը հաճախ հայտնաբերվում է կյանքի առաջին շաբաթներին: Երբ այն առկա է, նորածին երեխան կարող է փսխել ուտելուց հետո և երեխան մնում է սոված: Պիլորիկ ստենոզը կարող է կառավարվել ստենտի տեղադրմամբ կամ պիլորային սֆինկտերի վիրահատական կտրվածքով՝ պիլորոմիոտոմիայով ^[10]:

Այլ

Պիլորային ուռուցքներ
Պիլորային գեղձի ադենոմա ^[11]:

Պատկերասրահ

Ստամոքս
Հերձում,որը ցույց է տալիս ստամոքսը և պիլորուսը դիակումՊիլորուսի անտրումը ներկայացված է կանաչ գույնով:

Ծանոթագրություններ

↑ անատոմիայի հիմնարար մոդել
↑ http://www.bartleby.com/107/247.html
↑ Harper, Douglas. «Pylorus». Etymology Online. Վերցված է 27 March 2014-ին.
↑ Drake, Richard L.; Vogl, Wayne; Tibbitts, Adam W.M. Mitchell; illustrations by Richard; Richardson, Paul (2005). Gray's anatomy for students. Philadelphia: Elsevier/Churchill Livingstone. էջ 272. ISBN 978-0-8089-2306-0.
↑ University of Illinois Medical Center:Health Library Արխիվացված 2012-04-26 Wayback Machine
↑ Rohrschneider, WK; Mittnacht, H; Darge, K; Tröger, J (June 1998). «Pyloric muscle in asymptomatic infants: sonographic evaluation and discrimination from idiopathic hypertrophic pyloric stenosis». Pediatric Radiology. 28 (6): 429–34. doi:10.1007/s002470050377. PMID 9634457.
↑ Lin, Hsien-Ping; Lin, Yu-Chiang; Kuo, Chen-Yun (2015). «Adult idiopathic hypertrophic pyloric stenosis». Journal of the Formosan Medical Association. 114 (7): 659–662. doi:10.1016/j.jfma.2012.07.001. ISSN 0929-6646. PMID 26154756.
↑ Snell, Richard S. (2008). Clinical Anatomy by Regions. Lippincott Williams & Wilkins. էջ 220. ISBN 978-0781764049.
↑ Cardiac, fundus and pyloric regions of the stomach, Pyloric region. available from: http://histology.leeds.ac.uk/digestive/cardiac_pyloric.php (Last inspected April 16, 2017)
↑ Clayden, Tom Lissauer, Graham (2007). Illustrated textbook of paediatrics (3rd ed.). Edinburgh; New York: Mosby/Elsevier. էջեր 207–208. ISBN 9780723433972.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
↑ Chen, ZM; Scudiere, JR; Abraham, SC; Montgomery, E (2009). «Pyloric gland adenoma: an entity distinct from gastric foveolar type adenoma». Am J Surg Pathol. 33 (2): 186–193. doi:10.1097/PAS.0b013e31817d7ff4. PMID 18830123.

Արտաքին հղումներ

[_bedbb8dfc093d9f0-1] անատոմիայի հիմնարար մոդել

[_0f1ae955c84fa6e5-2] ttp://www.bartleby.com/107/247.html

[3] Harper, Douglas. «Pylorus». Etymology Online. Վերցված է 27 March 2014-ին.

[GRAYS20052-4] Drake, Richard L.; Vogl, Wayne; Tibbitts, Adam W.M. Mitchell; illustrations by Richard; Richardson, Paul (2005). Gray's anatomy for students. Philadelphia: Elsevier/Churchill Livingstone. էջ 272. ISBN 978-0-8089-2306-0.

[5] University of Illinois Medical Center:Health Library Արխիվացված 2012-04-26 Wayback Machine

[6] Rohrschneider, WK; Mittnacht, H; Darge, K; Tröger, J (June 1998). «Pyloric muscle in asymptomatic infants: sonographic evaluation and discrimination from idiopathic hypertrophic pyloric stenosis». Pediatric Radiology. 28 (6): 429–34. doi:10.1007/s002470050377. PMID 9634457.

[LinLin20152-7] Lin, Hsien-Ping; Lin, Yu-Chiang; Kuo, Chen-Yun (2015). «Adult idiopathic hypertrophic pyloric stenosis». Journal of the Formosan Medical Association. 114 (7): 659–662. doi:10.1016/j.jfma.2012.07.001. ISSN 0929-6646. PMID 26154756.

[8] Snell, Richard S. (2008). Clinical Anatomy by Regions. Lippincott Williams & Wilkins. էջ 220. ISBN 978-0781764049.

[9] Cardiac, fundus and pyloric regions of the stomach, Pyloric region. available from: http://histology.leeds.ac.uk/digestive/cardiac_pyloric.php (Last inspected April 16, 2017)

[10] Clayden, Tom Lissauer, Graham (2007). Illustrated textbook of paediatrics (3rd ed.). Edinburgh; New York: Mosby/Elsevier. էջեր 207–208. ISBN 9780723433972.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

[11] Chen, ZM; Scudiere, JR; Abraham, SC; Montgomery, E (2009). «Pyloric gland adenoma: an entity distinct from gastric foveolar type adenoma». Am J Surg Pathol. 33 (2): 186–193. doi:10.1097/PAS.0b013e31817d7ff4. PMID 18830123.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]