ամբողջ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɑmˈbɔʁd͡ʒ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ ամբողջ
վանկեր՝ ամ•բողջ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Հին կազմություն՝ ամբ- (հնդեվրոպական ambhi-՝ «շուրջը, երկու կողմից», համեմատել հունարեն άμφί՝ «շուրջը, երկու կողմից, բոլոր կողմերից», լատիներեն amb-) և հայերեն ողջ։
Ածական
- առարկան՝ երևույթը և այլն իր բոլոր մասերով, լրիվ, ողջ, բոլոր ◆ Մի ժամից հետո ամբողջ դաշտը կարծես վարած էր գութանով։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Ռադիոկայան է իմ հոգին հիմա ամբողջ Աշխարհի ու մարդկանց հանդեպ։ Եղիշե Չարենց ◆ Բունըդ շինիր էն հին ծառին, Մեզ մոտ մնա ամբողջ տարին։ Հովհաննես Թումանյան
- առանց պակասորդի կամ մնացորդի
- առանց ընդհատման շարունակվող
- ընդհանուր, հանուր
Մակբայ
- ամբողջովին, ամբողջապես ◆ Իսկույն թաքչելով թփերի ետև, Ամբողջ բռնված ակամա դողով… Ես ականջ դնել սկսա ագահ։ Հովհաննես Թումանյան
Գոյական
- ամբողջություն ◆ Հետո լռեց ամբողջը: Եղիշե Չարենց
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- (նորբ․) բոլոր, ամեն, ամենայն, բովանդակ, ողջ, համայն, հանուր, համակ, համորեն, լրիվ, լոխ, դիփ, լման, սալար, չիմ (բրբ․)
- տե՛ս ընդհանուր
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- ամբողջ թիվ - միավորից կամ միավորներից բաղկացած թիվ (առանց կոտորակի)
- ամբողջ հոգով՝ սրտով - ամբողջովին, ամբողջ էությամբ
Թարգմանություններ
[խմբագրել]| լրիվ, ողջ | |
| բոլորը (դերանուն) | |
| ամբողջապես | |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Ալինա Մուրադյան, Նորածանոթ բառերի բացատրական բառարան (Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի համալսարան), Երևան, 2006 — 60 էջ։