Habiru
| Habiru |
|---|
| instantia de: social class[*], social category[*] |
|
|
| data de creation: 20e seculo AEC |
| Commons: Apiru |
Habiru o Hapiru esseva le nomine date per varie ressources sumerian, egyptian, akkadian, hittita, mitanni, e ugaritic (de ca. ante de 2000 aEC usque ca. 1200 aEC) a un gruppo de gentes vivente in le areas del nord-est de Mesopotamia e le Crescente Fertil del bordos de Egypto in Canaan a usque le territorio del moderne Iran. Dependente sur le ressources e le epocha, istes Habiru es variemente describite como nomadic o semi-nomadic, rebelliose, prescriptos, mercenarios, servos o sclavos, laboreros migrante, etc.
Le nomines Habiru e Hapiru es usate in le textos cuneiforme Akkadian. Le nomine correspondente in le lingua egyptian appare esser ˁPR.W, conventionalmente pronounciate Apiru (W essente le suffixo plural). In le records de Mesopotamia illes es alsi identificate per le logogramma sumerian SA.GAZ, de incognite pronunciation.
Quando le prime records del Habiru esseva trovate in epistolas ab Canaan a un Pharaon egyptian, academicos rapidemente voleva identificar ille populo con le `BRY del Biblia (ab עבר), o "Hebreo", e illes pensava que ille records provideva confirmation independente del invasion de Canaan per le hebreos ducite per Josue. Non obstante, malgrado multe evidentia e analyse, ille hypothese es usque nunc in multe disputa.
Le ressources
[modificar | modificar fonte]Records de Sumeria
[modificar | modificar fonte]Documentos de Sumeria del regno de Shulgi de Ur (ca. 2150 aEC) describe un classe de "gente disvestite, qui viagia silentiosemente, e qui destrue toto, le homines del qual va ubi illes vole, --- illes establiva lor tentas e lor campos --- illes passa lor tempore in le campos sin observar le leges de mi rege".
Ille gentes es designate per duo characteres logogrammas cuneiforme de pronunciation incognite, ma que es transcripte como SA.GAZ. Benque iste logogramma appare in le litteratura sumerian, le duo symbolos non ha un significato separate in le lingua sumerian. Alcun academicos ha proponite que le logogramma debeva esser pronunciate GUB.IRU in le lingua sumerian.
Le logogramma SA.GAZ ha essite identificate in alcun documentos con le parola akkadian habbatu que significa un "assaltator" o "robator".
Ressources de Mesopotamia Antique
[modificar | modificar fonte]Le logogramma sumerian SA.GAZ appare in textos del sud de Mesopotamia, de ca. 1850 aEC, ubi illo se applicca a parve bandas de soldatos mercenari al servicio del citate-statos e essente proviste con oves e comestibiles. Un de ille textos usa le parola cuneiforme akkadian Hapiri in vice del logogramma; un altere les describe como soldatos ab le Occidente.
Le Prisma Tikunani, de ca. 1550 aEC, lista le nomines de 438 soldatos Habiru o servientes del rege Tunpi-Teššub de Tikunani, un citate-stato parve in le centro de Mesopotamia. Le majoritate de iste nomines es typicamente hurrian, le resto es semitic, un es kassitic.
Un altere texto de ca. 1500 aEC describe le Hapiru como soldatos o laboreros, organisate in bandas de varie talias organisate sub commandantes SA.GAZ: un banda de Tapduwa ha 15 soldatos, un altere de Sarkuhe ha 29, e un plus ha 1,436.
Ressources de Canaan
[modificar | modificar fonte]Le plus significante del ressources ancian que mentiona le "Habiru" es alcun epistolas inviate a pharaon Akhenaten (Amenhotep IV, ca. 1340 aEC) de reges vassalle in Palestina, trovate in le archivos regal al presente Tell el-Amarna. Iste epistolas, scripte per scribas de Canaan in Lingua akkadian e le scripto cuneiforme, se plange super le attaccos per tribos que appare haber essite nomadic o semi-nomadic, e le quales formava alliantias con un o altere regno in guerras local.
Ille gentes es identificate per le logogramma sumerian SA.GAZ in alcun epistolas, e per le nimine Akkadian Hapiru in alteres. illes appare esser active sur un grande area includente Syria (apud Upe ca. Damasco), Phoenicia (Sumur, Batrun e Byblos), e al sud tanto longe como Jerusalem [1].
Ressources de Egypto
[modificar | modificar fonte]Varie ressources in Egypto, ambe ante e depois del epistolas de Amarana mentiona un populo denominate `PR.W in le scriptura egypte que manca de vocalos, ubi .W es un marca del plurale. Le pronuciation de ille parola ha essite reconstruite como apiru. Ex le similaritate de contexto e description, on crede que le egypte `PR.W es equal de Habiru/Hapiru in le akkade.
In su reporto del conquesta de Joppa, general Toth del pharaon Thutmose III (circa 1440 aEC) demanda apud qual loco su cavallos debe entrar le citate, de sorta que illos non sera fut´rate per Apir in le paisage.
A duo stelas apud Memphis e Karnak, le filio de Thutmose III Amenhotep II vanta se de su captura de 89,600 prisonieros in su expedition in Palestina (circa 1420 aEC), includente "127 princes e 179 aristocratos(?) de Retenu, 3600 Apiru, 15,200 Bedouin, 36,600 Horites," etc.
A stela del regno de Seti I (circa 1300 aEC) proclama que le pharaon inviava un expedition a in Syria o Palestina como responsa de un atacco per "Le apiru de Monte Yarmuta" a un parve citate. Un non-denominate numero del apiru era capturate e ducite a Egypto como sclavos. (Su filio Ramses II es secundo le tradition considerate como con "Le pharaon" de Exodo, le adversario de Moses.)
A list de benes bequeathed a several templos per pharaon Ramses III (c. 1160 aEC) includes multe serfs, Egyptian e foreign: 86,486 a Thebes (2607 foreigners), 12,364 a Heliopolis (2093 foreign), e 3079 a Memphis (205 foreign). le foreign serfs es described as "maryanu (soldiers), apiru, e people already settled in le temple estate".
Hittite sources
[modificar | modificar fonte]--debe esser continuate--
