0% menganggap dokumen ini bermanfaat (0 suara)
955 tayangan188 halaman

Kumpulan 17 Gaguritan MisterM77

Unduh sebagai pdf atau txt
Unduh sebagai pdf atau txt
Unduh sebagai pdf atau txt
Anda di halaman 1/ 188

PUPULAN GAGURITAN

1. PANCA DATU
2. NAGA BHANDA
3. SUDAMALA
4. BIMA SWARGA
5. DALEM BALINGKANG
6. DALEM SIDAKARYA
7. SAPUHLEGER
8. SEGARA RUPEK
9. SRI SEDANA
10. JAYAPRANA
11. CUPAK GRANTANG
12. SAMPIK INTAY
13. PITEKET
14. LUBDAKA
15. CANGAK
16. RAJAPALA
17. KASMARAN
DAFTAR ISI

Daftar Isi
Gaguritan Panca Datu .................................................................... 1
Gaguritan Naga Bhanda ................................................................. 7
Gaguritan Sudamala ...................................................................... 13
Gaguritan Bima Swarga ................................................................. 19
Gaguritan Dalem Balingkang ......................................................... 25
Gaguritan Dalem Sidakarya ........................................................... 31
Gaguritan Sapuhleger .................................................................... 38
Gaguritan Segara Rupek ................................................................ 47
Gaguritan Sri Sedana ..................................................................... 53
Gaguritan Jayaprana ...................................................................... 59
Gaguritan Cupak Grantang ............................................................ 80
Gaguritan Sampik Ingtay ................................................................ 102
Gaguritan Piteket .......................................................................... 132
Gaguritan Lubdaka ........................................................................ 147
Gaguritan Cangak ......................................................................... 158
Gaguritan Rajapala ....................................................................... 163
Gaguritan Kasmaran ...................................................................... 180
GAGURITAN PANCA DATU

PUPUH SINOM

1. Ratu sanghyang kawi swara, Ledang nuntun tityang ngurit,


Panca datu murdan gita, Kawit wastan jagat bali, Anggen dasar
nabdab gumi, Mangda jagat bali kukuh, Sadurung nglantur
matembang, Swastiastu katur rihin, mogi wastu, Ratu hyang
kawi sueca.

2. Kacarita duke lawas, Ring jawi wenten rsi luwih, Markandia


parab ida, Pasraman idane asri, Ring pucak rawung linuwih,
Sisyan ida akeh tuhu, Uleng mlajah kanda sastra, Solah ipun
sadu budi, Gilik guluk, Salunglung sabayantaka.

3. Maharesi markandia, Uleng ngastawa hyang kawi, Ngastiti


kakertan jagat, Kalaning dewasa becik, Purnama kapat linuwih,
Sanghyang pasupati rawuh, Rsi markandia manyembah,
Swastiastu namostuti, Singgih ratu, Durus aksi sembah tityang.

PUPUH GINADA

4. Hyang pasupati masabda, Sembah resi nira nampi, Puput ida


mawecana, Teleng lelatane murub, Raris metu teja petak, Mlecat
gelis, Ngawang-awang ring ambara.

5. Teja melecat ring purwa, Nusa dawa ne kaungsi, Hyang pasupati


masabda, Nah jani lautang wiku, Ngungsi gumi tiben teja, Ditu
resi, Nabdab gumi apang kerta.

PUPUH GINANTI

6. Sapuput ida mawuwus, Melecat ring sunya ening, Raris sang resi
ngandika, Bapa man pawisik kawi, Apang nabdab nusa dawa,
Kenken idep paman jani.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 1


7. Sisyan ida gelis matur, Yan resi magingsir linggih, Jagi ngungsi
nusa dawa, Tityang sami jagi ngiring, Reh tityang tan sida pasah,
Nunas ajah ring linggih rsi.

8. Rsi markandia mawuwus, Paman saja satya bhakti, Eda sami


ngiring bapa, Nusa dawa sripit jati, Kanggoang malu ajak domas,
Ngiring bapa nabdab gumi.

PUPUH PANGKUR

9. Raris ida rsi markandia, Nusa dawa, Ngungsi sisiane ngiring,


Mamargi rahina dalu, Rawuh maring nusa dawa, Raris ida, ring
sisya sami mawuwus, Nah lawutang ngalgal alas, Anggon
padukuhan dini.

10. Sisyan ida ngiring titah, Ngalgal alas, Munggul taru ageng alit,
Kidang lutung sami rarud, Dewata ring nusa dawa, Kagyat
ngaksi, Sisiane munggul taru, Raris ngatag rencang ida, Bhuta
bhuti kala kali.

11. Bhuta kalane mangucap, Napi wenten, Karya ratu sane mangkin,
Hyang batara mawuwus, Ene ada jlema pangkah, Ngalgal alas, Ia
sing nganutin nganutin unduk, Tusing maduluran yadnya,
Lawutang tadah ne jani.

PUPUH GINADA

12. Bhuta bhuti raris ngucap, Mula gaen ingong iki, Nadah jlema
tanpa yadnya, Puput matur sapuniku, Aji wegig kauncarang,
Sisyan resi, Ngutah mising raris padem.

13. Wenten tepen taru ageng, Runtuh maring pangkung abing,


Sarap macan kabinawa, Wenten kaanyudang blabur, Wenten
padem sander kilat, Akeh jati, Sisyane ngemasin padem.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 2


PUPUH MASKUMAMBANG

14. Sang pandita, Mawacana sada sedih, Paman sisyan bapa, Yaning
kukuh ngoyong dini, Sinah lampus jak makejang.

15. Paling melah, Jalan malipetan mulih, Matur sisyan ida, Madaging
wecanan resi, Ngiring nemangkin matulak.

16. Sisyan ida, Kantun mangkin samas diri, Gageson matulak,


Sampun rawuh maring jawi, Manah lesu semu ocem.

PUPUH SEMARANDANA

17. Resi markandia raris, Ngungsi genah jati mula, Puncak gunung
raung kawot, Drika ida mangastawa, Singgih ratu hyang bhatara,
Ngawi wenang bhwana agung, Aksi sembah bhaktin tityang.

18. Ratu sasuhunan luwih, Rihin ratu nitah tityang, nabdab nusa
dawa reko, Tityang sampun ngiring titah, Dados ratu nenten
sweca, Sisyan tityang akeh lampus, Napi wenten iwang tityang.

PUPUH SINOM

19. Hyang pasupati nylantara, Apang cening tatas uning, Nira ne jani
nartayang, Tiga dasar hindu jati, Yadnyane maka pangawit,
Katur sakeng manah nulus, Ping kalih solas susila, Tatwane
maka kantrini, Krama hindu, Patut nyalanang makejang.

20. Silih tunggil dasar gama, Ne marupa yadnya suci, Tusing


jalanang idewa, Ngawinang dewata brangti, Kema jani resi
buwin, Nabdab jagat yadnya katur, Di sor teken bhuta kala, Ne
di luhur ring dewati, Sinah wiku, Sida nabdab nusa dawa.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 3


PUPUH GINANTI

21. Maharesi suksma tuhu, Polih wisik pasupati, Raris ida matur
sembah, Malecat hyang pasupati, Raris ida mabawosan, Maring
sisyan ida sami.

22. Uduh paman sisyan ingsun, Bapa buwin kal mawali, Nabdab
jagat nusa dawa, Ada ke paman ne ngiring, Lautang matur ken
bapa, keneh pamane sujati.

23. Panjake mabriuk matur, Manah tityang sampun nunggil, Ngiring


pamargin peranda, Idup padem ngiring resi, Sapunika atur
sisya, Sakeng tuwas nekeng hati.

PUPUH DURMA

24. Sang resi ledang ida miragiang, Sane kantun samas diri, Sami
ngiring ida, Tur gegancangan mamarga, Raris rawuh ring toh
langkir, Genah nirmala, Nanging pingite tan sipi.

25. Aris ida nyukat genah nangun yadnya, Carune katurang rihin,
Bhuta kala dengen, Sami rawuh nadah yadnya, Raris ida
maharesi, Mendem pdagingan, Panca datu wastan wali.

26. Sesampune ida puput mayadnya, Malih ngalgal wana sripit,


Sisyane rahajeng, Lantur nangun sawah tegal, Asing tandur
mupu sami, Kerta raharja, Gemah ripah loh jinawi.

PUPUH SINOM

27. Rsi markandia gargita, Ring sisya mabawos aris, Ene dini tongos
paman, Nah suba seken mabukti, Paman mangguh kertan urip,

Kumpulan Gaguritan MisterM77 4


Ento anggon dasar ingsun, Anggon pinget ring kawekas, Dini
wastanin besakih, Suksman ipun, Teges besakih rahajeng.

28. Ane buwin besik paman, Tongos bapa nangun wali, Panca
datune kapendem, Ditu gaenang palinggih, Basukihan wastan
plinggih, Nah ento anggon pamucuk, Genah ngastawa betara,
Mangden ida asung asih, Nuntun damuh, Nyiratang kakertan
jagat.

PUPUH GINANTI

29. Apang ada pingit tuhu, Olih kramane ring gumi, Bapa dini
nabdab jagat, Kaduluran bahan wali, Jani bapa ngicen adan, Dini
kucap jagat bali.

30. Bali wali teges iku, Wali dasar gumi bali, Wali taler kucap
yadnya, Yadnyane ngajegang bali, Teges bali kukuh siteng, Bali
kukuh sangkan wali.

PUPUH PUCUNG

31. Sisya matur, Indik yadnyane sane katur, Wenten panjak


ngrenggeng, Nlasang bea akeh sai, Kucap kewuh, Agama hindu
punika.

32. Kenyung asru, Ida rsi raris mawuwus, Paman maan merta,
Sakeng suecan hyang widhi, Paman patut, Matur suksma baan
yadnya.

33. Yadnya katur, Metu sakeng manah nulus, Sikutang ring raga,
Nista madya lan utami, Benjang pungkur, Apang sing nyelsel
agama.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 5


PUPUH DURMA

34. Sapunika, Sisyan ida wawu tatas, Pari indik jagat bali, Yadnya
dasar jagat, Tityang sami mundut tekek, Nyarwakang sentana
sami, Pageh mayadnya, Mangajegang jagat bali.

35. Panca datu, Puput sampun kapidarta, Kawit wastan jagat bali,
Ngiring pundut tekek, Mangda jagat bali ajeg, Kirang langkung
sinampuri, Ngiring puputang, Sineb antuk prama santi.

=== PUPUT ===

Kumpulan Gaguritan MisterM77 6


GAGURITAN NAGA BHANDA

PUPUH DURMA

36. Swastiastu, Purwakaning atur tityang, Agung manah tityang


yukti, Pangkah tityang ngardi gita, Naga bhanda kasatwayang,
Mogi sida ngaledangin, Gung pangampura, Pupuh basa tuna
luwih.

37. Bali dwipa, Sadawege purwa kala, Nyeneng prabu lintang luwih,
Waturenggong ngaran, Jenek maring gelgel pura, Sida ngardi
jagat trepti, kerta raharja, Kapuji panjak sami.

38. Gagelarang, Sang prabu duk mangraja, Dharmeng prabu panca


stiti, Panca maarti lalima, Stiti ngaran tindih satya, Catur marga
maka titi, Lawan tri kaya, Sanjata lintang luwih jati.

PUPUH GINADA

39. Sane mangkin kacarita, Wenten bhagawan ririh, Dang hyang


astapaka ngaran, Pedanda boda kasengguh, Kocap uning swarga
loka, Tuhu jati, Ngawenang sri dalem osah.

40. Yan ida lunga ka swargan, Ngalinggihin mantra jati, Mapadahu


swaran genta, Makantih ban tunjung tutur, Digelis ida mamarga,
Ne kaungsi, Genah ida sanghyang indra.

41. Sarawuh ring indra loka, Kapagpagin widyadari, Maka sami


ngagem sekar, Kasiramin ring sang wiku, widyadarane
manyagjag, Tur mangiring, Ida resi ngapurian.

42. Hyang indra dahat gargita, Uduh resi sayang mami, Mai
tampekin manira, Sang resi umatur raris, Singgih ratu naweg
tityang, Tityang dekil, Purun ring anggan paduka.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 7


43. Punggelang punang carita, Sang prabu bawosang mangkin, Osah
ida ring paseban, kairing patih sadulur, Maka sami tanpa ujar,
Tulya kadi, Sanghyang surya tanpa teja.

44. Sang prabu raris ngandika, Uduh paman tanda mantri, Bawos
nira ne pedasang, Apang sida paman weruh, Kenken abete
madaya, Ida resi, Setata nyumbungang raga.

PUPUH MASKUMAMBANG

45. Sada dabdab, Gusti patih matur raris, Ratu tedung jagat, Purun
tityang matur mangkin, Saksat nasikin segara.

46. Yaning pacang, Nyantenang bawos sang resi, Sampunang


sumendya, Niki wenten naya singid, Ledang ratu miragiang.

47. Mangde tatas, Angsane anggen nepasin, Ring sumur genahang,


Rurub antuk klabang tuwi, Singidang mangda tan limbak.

48. Sapunika, Sang resi ngiring aturin, Nebah sedagingnya, Yaning


tuhu wiku luwih, Sangkan swara sida nebah.

49. Dahat ledang, Ida dalem menampenin, Raris mangandika, Tuhu


paman jati ririh, Ne jani jalan gelarang.

50. Nanging ana, Piteket nirane jani, Asing maweruha, Patut nyepel
apang singid, Asing tempal janten pejah.

PUPUH SINOM

51. Puput ngelarang winaya, Saget rawuh ida resi, Watek patih
matur sembah, Ida dalem manganjali, Singgih ratu resi luwih,
Ampurayang tityang matur, Tambet tityange kalintang, Ledang
ratu ngandikain, Maring sumur, Swaran napike punika.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 8


52. Ida resi mapi ngarad, Uning ring raga kauji, Sujatine sampun
tatas, Nika wantah naya singid, Nanging ida manimpalin, Antuk
kenyung manis adung, Yan tan iwang bapa narka, Nika swaran
naga jati, Apan weruh, Punika naga utama.

53. Masuryak ida sang nata, Kasarengin para patih, Tuhu resi
lintang bobab, Nira twara mangugonin, Agung dosa kurang pati,
Tan urungan pacang lampus, Mangda tan dados tuladan,
Nyurudang wibawan puri, Jani ingsun, Nibakang danda ring
bapa.

54. Matur ida sang pandita, Sotaning manyakra werti, Mula patut
manibakang, Sama beda danda pati, Nanging patut manyelehin,
Ne iwang kalawan patut, Yaning sampun yukti iwang, Tityang
nyadya manatakin, Asing tuduh, Tityang nenten purun tempal.

55. Kagiat ida sang nata, Yaning keto idep resi, Jani nira
mamuktiang, Mai bareng tureksanin, Para patih maka saksi, Ne
nyengguhang iwang patut, Yaning iwang bawos gelah, Nyadya
gelah manyungkemin, Ngantos ungkur, Mamanjak ring ragan
bapa.

56. Kenyung ida sang pandita, Ngantenang sang prabu jengis,


Tumuli raris mamarga, Semer purine kaungsi, Para patih
manyarengin, Saget ana swara ngelur, Klabange raris ka ungkab,
Kagiat ida mangaksi, Saking sumur, Metu naga kabinawa.

PUPUH SEMARANDANA

57. Ida dalem nangis raris, Singgih ratu sang pandita, Ampurayang
iwang ake, Nebah kadi linggih bapa, Wireh ake tuna tiaga,
Manyelehin daging tutur, Jani keni panangkanya

Kumpulan Gaguritan MisterM77 9


58. Jani ake manegesin, Paman patih makabehan, Asing sang
maraga nabe, Sandang patut mustikayang, Yaning wenten purun
tempal, Lara roghane tan urung, Siu tiban kapuponin.

59. Rehning sampun wenten bukti, Angsane manadi naga,


Sangkaning kasidian Nabe, Tan sida ngelah nungkasang, apang
twara kocap nitya, gelah ngiring tur manuut, Asing titah sang
pandita.

PUPUH DURMA

60. Dahat ledang, Sang pandita miragiang, Uduh cening prabu


luwih, Mangke ana idep bapa, Lakar nuju swarga loka, Nanging
cening apang ngiring, Bapa misadya, Nujonin indra puri.

61. Tan kawarnan, Lampah ida maka rwa, Ngalinggihin naga sakti,
Saget rawuh ring swarga, Ida dalem angob nyingak, Katon
wenten taman asri, Ida pandita, Manyengguhang sari.

62. Ida dalem, Mamarga ngiterin swarga, Saget wenten titi ganjih,
Ring sornyane kawah linggah, Kasumpangin geni ngabar,
Ngawenang sang prabu rimrim, Punika wantah, Tambra goh
muka yukti.

63. Ngangsan sawat, Pamargine ngangsan tangar, Kacunduk ring


atma dekil, Ring muncuk gesing magenah, Ida dalem
manunasang, Napike sane makardi, Atmane ngucap, Sangkan
tityang tanpa warih.

64. Wenten malih, Atmane sane sewosan, Pati grasah uber cicing,
Kema mai mailehan, Malih dalem manakenang, Kocap kalaning
dumadi, Tanpa geginan, mawinan kauber cicing.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 10


65. Wenten atma, Tinggahin uled lelintah, Ring susune pagalanting,
Ida dalem kemad osah, Ngantenang atma punika, Sang atma
umatur raris, Sangkaning tityang, Lasya bekung duk maurip.

66. Nika atma, Sane ngelarang pangiwan, Sauripe ngardi ugig, Ring
kerak kawah magenah, Munggah pisan sarap macan, Bencar
daging dados cacing, Uled lalintah, Palaning sang manesti.

67. Rsi critayang, Ri lampah ida sang natha, Saget rawuh jogor
manik, Kasarengin maha kala, Dora kala sang suratma, Kala
ngadang mangunggkurin, Ngelur ngadebras, Tuhu lintang
mangresresin.

68. Apa alih, Teke mai klapat-klapat, Cai atma tuna budi, Sang natha
raris ngaturang, Tityang wantah manusa matah, Ngiring
sapamargin resi, Ampura dahat, Yaning tityang manyungkanin.

69. Wus karenga, Saturan sira sang natha, Jogor manik mojar raris,
Sang resi ring indra loka, Jani nira mangatehang, Durusang
dewa mamargi, Tangkil ring ida, Hyang indra sampun manganti.

PUPUH GINANTI

70. Maring indra loka sampun, Katon puri luwih jati, Mapanyengker
taman sekar, Nudut kayun sang ngatonin, Sang natha dahat
kasatan, Meled pacang manuutin.

71. Tandugi raris umatur, Ampura ratu bhatari, Rehning pangkah


yukti tityang, Meled pacang manuutin, Ngwangun puri ring
sekala, Mogi ratu ngalugrahin.

72. Hyang indra mawuwus alus, Cening dalem sayang mami,


Melahang cening medasang, Sadaging purine dini, Patut anggon
tatuladan, temuang rawuh kawingking.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 11


73. Mangke ana warah ingsun, Paica luwih utami, Awig-awig maka
ngaran, Panegul kramane sami, Anggen manibakang dandha,
Sama bedha lawan pati.

74. Ri sampun ida ngalungsur, Sang kalih raris mapamit, Ida dalem
maring untat, Sang resi ring ulu linggih, Naga miber ring
ambara, Jagat baline kaungsi.

75. Ring kori agunge tedun, Sang resi ngandika aris, Naga punika
kasupat, Naga bandha kawastanin, Rehning sangkan prandha
bodha, Tur katami rawuh mangkin.

76. I klabang raris kawuwus, Pangrurub angsane rihin, Klabang


sakti kaucap, Mangkin ngaran klabang mantri, Asing sang
manangun yadnya, Nika patut manyengkerin.

PUPUH MASKUMAMBANG

77. Sapunika, Atur tityang manasikin, Toyaning sagara, Yukti jimbar


tanpa tepi, Janten pisan tan marawat.

78. Sakeng jengah, Purun tityang magagurit, tulya kadi dongkang,


mabet ririh nebah gumi, Tuna aji sujatinnya.

79. Nanging agung, Pinunas tityange yukti, Ledang ngampurayang,


Pupuh basa tuna luwih, Prama santhi manyutetang.

=== PUPUT ===

Kumpulan Gaguritan MisterM77 12


GAGURITAN SUDHAMALA

PUPUH SINOM

80. Sembah pangubaktin tityang, Ring bhatara hyang mami, Sang


ginelar sari ongkara, Ring hredaya sunya jati, Para sidhi swara
yogi, Sang amor ring acintya iku, Ngalugrahin kadi tityang,
Ngripta daging gurit niki, Mangda lanus, Mogi tan keneng
upadrawa.

81. Kacrita ida hyang siwa, Abih rabi jegeg asri, Parab rabi dewi
uma, Sampun suwe laki rabi, Sanghyang siwa meled uning,
Bhaktin rabi sane tuhu, Raris ida ngeka naya, Mapi sungkan
rahat gati, Yukti pangus, Ngruguh maring pamereman.

PUPUH MASKUMAMBANG

82. Sanghyang siwa, Mawacana sada ngrigih, Uduh adi sayang,


Durus ruruh tamban beli, Empehan lembu ne petak.

83. Dewi uma, Gelis matur maring rabi, Ratu sanghyang siwa,
Jantos dumun maring puri, Tityang mangrerehang tamba.

PUPUH PANGKUR

84. Hyang uma gelis mamarga, Ngagagana, Macacingak ka bhuani,


Nenten ngitung angga lesu, Ngagagana nyatur desa, Saget ida,
Nyingak anak ngangon lembu, Lembun nyane warna petak,
Hyang uma nangsekang gelis.

85. Dewi uma mawacana, Icen tityang, Numbas empehane kedik, I


pangangon nimbal muwus, Tityang tan ngadol empehan, Durus
ambil, Nanging picayang panyilur, Ngiring matemu semara,
Dyastun apisan tan punapi.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 13


86. Dewi uma duhka pisan, Ih pangangon, Da iba ngawag
mamunyi, Apang iba nawang unduk, Kai ene hyang bhatara, I
pangangon, Nyawis dyapin dewa agung, Yan jro tan kayun ring
tityang, Empehane tan katurin.

PUPUH SINOM

87. Hyang uma angene nimbang, Yan ipangangon tuwutin, Ento


solah pelih pesan, Yan kenehne sing isinin, Empehane sing
kagisi, Gering hyang siwa kalangkung, Timang sing maan
empehan, Depang suba raga pelih, Smara dudu, Ngajak
ipangangon binal.

88. Puput kayune manimbang, Keneh pangangon kedagingin, Raris


katurang empehan, Pangangon matilar gelis, Dados hyang siwa
mawali, Hyang uma ring swarga rawuh, Gelis ngaturang
empehan, Sang hyang siwa manakenin, Adi ayu, Dije ke maan
empehan.

PUPUH GINADA

89. Dewi uma ngeka naya, Tityang polih tamban beli, Ring
pangangon tityang numbas, Hyang siwa raris mawuwus, Uduh
cening sanghyang gana, Dong tenungin, Kenken unduke ne
saja.

90. Sanghyang gana ngambil lontar, Solah byange kaaksi, Raris


matur ring hyang siwa, Ring lontar tityange mungguh, Ibu
molihang empehan, Lulut asih, Sareng pangangon ring tegal.

PUPUH DURMA

91. Wawu punika Hyang gana manartayang, Dewi uma dahat


brangti, Praraine mabang, Metu geni sakeng netra, Lontar
hyang gana kabasmi, Ngawit punika, Tenunge tan tegep yukti.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 14


92. Raris ida Hyang siwa menggah piduka, Mastu ida uma dewi,
Solah adi nista pesan, Buka solah iraksasa, Wastu dadi rangda
jani, Bhatari uma, Manados rangda premangkin.

PUPUH SEMARANDANA

93. Eling manados raksasi, Dewi uma nunas ica, Inggih beli dewa
kawot, Ampura tityang dursila, Tuhu linyok ring sasana,
Tityang nglungsur swecan ratu, Ledang lukat malan tityang.

94. Hyang siwa masabda aris, Ento mula phala karma, Dhurga aran
adi reko, Setra gandamayu ungguan, Makelone roras tiban,
Malan adi punah pupug, Kalukat sang sahadewa.

PUPUH DURMA

95. Bhatari durga Raris ngungsi genah setra, Abih bhuta bhuti
sami, Sesampune roras warsa, Raris ngutus kalanjaya,
Kalantaka malih siki, Ka indraprasta, Nguragada siang latri

96. Dewi kunti Karangsukin sang kalika, Duka ring oka


pramangkin, Ih iba sahadewa, Iba mula jlema mala,
Ngeranayang uwug gumi, jani taanang, Sing buwungan iba
mati.

97. Sahadewa Raris kaoros kasetra, Tan wenten sida ngalangin,


Ring kepuhe kabhanda, Dewi kunti mawacana, Inggih ratu
durga dewi, Durusang medal, Tityang mangaturang saji.

PUPUH GINADA

98. Raris bhuta bhuti prapta, Sahadewa tan ajerih, Sampun nyaluk
sandi kala, Sang hyang durgha raris rawuh, Para sisyane
katitah, Ngelus tali, Panegulan sahadewa.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 15


99. Dewi durgha mawecana, Apang cening tatas uning, Manira
ngeka upaya, Apang cening enggal rawuh, Manira makelo
kalaran, Enggal jani, Lukat mala papan nira.

100. Raris matur sahadewa, Ampura tityang bhatari, Jatma lintang


tambet tityang, Puja mantra nenten weruh, Napi malih
panglukatan, Sinampuri, Tityang tan sida ngiringang.

PUPUH DURMA

101. Tanwarnanan Dukan ida bhatari durgha, Iba sing nyak nglukat
kai, Tandang dosan iba, Sang sahadewa kapakpak, Nanging tan
kored nyang kedik, Reh sanghyang siwa, Ngicen mantra sakeng
singid.

102. Sahadewa Nadak waged nguncar mantra, Ih kita hyang durgha


dewi, Asing malan kita, Ulun mangke nyudhamala, Lebur
dening mantra suci, Wastu ta kita, Paripurna sudha suci.

103. Puput sampun Sahadewa nguncar mantra, Tanpa bayu durgha


dewi, Pramanane malecat, Layone ring ksiti nylempang, Nadak
malecat premangkin, Magentos rupa, Manados entikan gumi.

PUPUH GINANTI

104. Rah ida dados tulud nyud, Miwah dados sekar mitir, Susu
dados pisang saba, Galih dados tebu salit, Nika srana pitra
yadnya, Tan dados srana ka widhi.

105. Hyang uma nylantara pangguh, Mawecana alus manis, Cening


nglukat malan nira, Nira ngicen adan jani, Cening madan
sudhamala, Wenang nglukat mala sami.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 16


PUPUH PANGKUR

106. Raris rawuh sang kalika, Tityang nunas, Swecan jerone luwih,
Durus malan tityang bancut, Mangda tityang nirmala,
Sahadewa, Raris nyawis dabdab alus, Dosan jerone lintang
ageng, Tan sida kalukat mangkin.

107. Sang kalika jengah erang, Yaning cai, Tusing nyak nglukat
malan kai, Satuwuh kaine idup, Jeg mamusuh teken iba,
Sahadewa, Nyawis antuk bawos alus, Yan keto keneh idewa,
Tityang yatna manangkepin.

PUPUH SINOM

108. Raris sang nakula prapta, Uduh sahadewa adi, Ngiring mangkin
adi budal, Ibu kunti sedih kingking, Mangayunang ragan adi,
Sang sahadewa satinut, Gageson matulak budal, Maring
parangalas prapti, Drika pangguh, Maharesi tamba petra.

109. Maharesi sungkan wuta, Sahadewa nguncar aji, Premangkin


sang resi kenak, Ngaturang suksmaning hati, Putrin bapa soka
dewi, Ken nakula jani katur, Dewi padapa alitan , Sahadewa
nganggon rabi, Tuhu pangus, Cening madan sudhamala.

110. Sang nakula sahadewa, Nunas pican resi lingsir, Raris


nglanturang mamarga, Tan kacrita maring margi, Maring
indrapasta prapti, Raris detya kalih rawuh, Kalantaka
kalanjaya, Sahadewa nguncar aji, Detya iku, Mwantun dados
surapsara.

PUPUH DURMA

111. Surapsara Maka kalih muwus banban, Apang cening tatas


uning, Nira surapsara, Citranggada citrasena, Malan nira lukat
cening, Sang sudhamala, Adan cening ane jani.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 17


112. Sahadewa Digelis ngaturang sembah, Pican ratu lintang luwih,
Mogi tityang sidha, Ngerahaywang bhuwana, Inggih pamiarsa
sami, Ngiring puputang, Sineb antuk prama santhi.

=== PUPUT ===

Kumpulan Gaguritan MisterM77 18


GAGURITAN BIMA SWARGA

PUPUH SINOM

113. Om swastiastu ya namah, Ratu sanghyang saraswati,


Dewataning parama sastra, Ledang tedun sane mangkin,
Nuntun tityang mangurit, Gita bima swarga katur, Anggon
suluh para putra, Bhakti maring ibu aji, Kirang langkung,
Ledang ugi ngampurayang.

114. Maring puri indraprasta, Ida ibu dewi kunti, Mebawos sareng
putra, Ibu mireng atma nangis, Atman ibu dewi madri, Miwah
atman aji pandu, Kalebok ring kawah nraka, Durus mangkin
mrika cening, Pendak tuntun, Atman aji miwah biyang.

115. Raris matur darmawangsa, Ampurayang tityang bibi, Tityang


nenten sida mrika, Genah drika lintang singid, Sang arjuna
matur raris, Tityang taler tan sumanggup, Yan mamurung
janten padem, Sang kembar matur digelis, Tityang jugul, Tan
uning genah neraka.

PUPUH DURMA

116. Ane mangkin, Sang bima mawacana, Ih sang darmawangsa beli,


Adi sang arjuna, Nakula lan sahadewa, Patutne edengang jani,
Bhaktine seken, Marep teken ibu aji.

117. Jani aku, Lakar ngangkid aji biyang, Men kenken beli lan adi,
Raka rai ngucap, Yan idewa jagi mrika, Tityang sareng sami
ngiring, Ida sang bima, Raris nunggalang adnyani.

118. Peramangkin, Ragan idane ageng pisan, Enggalang macelep


nejani, Ibu di pabaan, Beli sang darma dimata, Adi arjuna
dihati, Adi nakula, Lan sahadewa dibatis.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 19


119. Makasami, Ngiring titah sang bima, Sampun ngranjing manut
linggih, Sang bima mamarga, Kadi angin nglinus baret, Tegal
panyangsaran kungsi, Genah sang atma, Mamuponin buah
karmi.

PUPUH PANGKUR

120. Ida sang bima nyelehang, Nanging nenten, Kapanggih atma ibu
aji, Raris hyang suratma rawuh, Atma uli dija iba, I sang bima,
nyawis nora atma aku, Adan si aku sang bima, Ngalih atman
ibu aji.

121. Wawu punika sang bima, Ipun ida, Sang suratma kagyat tuwi,
Ye ne iba jlema tuhu, Bani mai clapat-clapat, Ento tongos, Atma
apang cai weruh, Dosan iba gede pesan, Sing buwungan iba
mati.

122. Ida hyang suratma ngatag, Wadwa rawuh, Pesrangkab


premangkin, Mangrejek sang bima, Bima akas kadi waja, Kasor
sami, Wadwan hyang suratmi, Akeh sampun ane padem, Ne
maurip gelis malaib.

PUPUH DURMA

123. Rawuh aris, Ida hyang batara yama, Kasarengin jogor manik,
Mangrebut sang bima, Sang bima sampun yatna, Tur sang kalih
kapantigin, Runtuh tengkayak, Tan purun malih matanding.

124. I sang bima, Ngelanturang maseserep, Kawah goh muka


kaungsi, Adi beli biyang, Durus sane mangkin medal, Sang
katitah medal gelis, Ida sang bima, Ring kawahe tedun gelis.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 20


PUPUH GINADA

125. Kawahe panes kalablab, Daging nyane endut bacin, Atmane


tuhu akeh drika, Sang bima ring dasar tedun, Ibu aji tan
kacingak, Bima brangti, Atma sami kaunggahang.

126. Sampun sami atma munggah, Ibu aji wawu panggih, Kapundut
medal sakeng kawah, Okane nyembah mabriuk, Wantah sang
bima tan nyembah, Atma kalih, Nenten prasida mangadeg.

127. Dewi kunti mawacana, Uuduh wrekodara cening, Enggalang


ngaturang sembah, Sang bima raris mawuwus, Aku tusing dadi
nyembah, Tuah besik, Ken hyang bhayu aku nyembah.

PUPUH GINANTI

128. Sang nakula muwus alus, Ngeka naya maya sandi, Oh beli sang
bima sayang, Ngudyang jrijin beli nyangsih, Kiwa panjang
tengen bawak, Tegarang ja sukat beli.

129. Sang bima aris mawuwus, Ane encen kucap nyangsih, Kiwa
tengen kacakupang, Sampun nyembah ibu aji, Atma kalih sida
ngadeg, Nanging mabawos tan uning.

130. Sang bima mawuwus bangsul, Ih ih sahadewa cai, Liyu saja cai
ngelah daya, Darmawangsa muwus aris, Uduh adi bima sayang,
Eda adi duka brangti.

PUPUH GINADA

131. Dewi kunti raris ngucap, lanturang subaktin cening, Mangda


purna sang hyang atma, Tirta suci mangkin ruruh, Pandawa
sinami meneng, Reh ajerih, Ngrereh tirta ring suargan.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 21


132. Sang bima digelis ngucap, Beli adi ngudyang nengil, Yan sing
sanggup ngalih tirta, Aku ane jani ngruruh, Beli adi jak
makejang, Ngoyong dini, Jani aku kal majalan.

PUPUH DURMA

133. Lampah ida, Sang bima gegancangan, Sampun rawuh ring


suargi, Dewa sinamian, Nyanggra antuk pedang ngranyap,
Panah miwah tumbak lanying, Ngrebut sang bima, Metu yudha
rames tuwi.

134. I sang bima, tuhu satrya mawisesa, Dyastun rejek dewa sami,
Tan mundur atampak, Angga akas kadi waja, Sebet nguyeng
gada wesi, Para dewata, Nenten sida manangkepin.

135. Raris ida, Hyang betara bayu prapta, Dyastun iba panak kai,
Jani sing buwungan, Kai mancut urip iba, Sang bima nyawis
digelis, Eda bes cager, Nagih mancut urip kai.

136. I sang bima, Lan hyang bayu maruket, Kadi gajah yan umpami,
Pada mawisesa, Sampune lawas mayuda, Betara bayu kalilih,
Raris matilar, Sang bima nguber digelis.

PUPUH GINADA

137. Hyang bayu nunggal adnyana, Manguncarang mantra sakti,


Panaut bayu pramana, Pramangkin sang bima lampus, Sarwa
tumuwuhe taler, Layu sami, Tanpa bayu raris padem.

138. Sang hyang jagatnata prapta, Uduh hyang bayu winuwih, Sang
bima matyang idewa, Jagate tusing mabayu, Tur pamuput sami
padem, Raris gelis, Hyang bayu ngurip sang bima.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 22


PUPUH PUCUNG

139. Wus puniku, Hyang jagatnata mawuwus, Uduh cening sang


bima, Ngudyang cening sarat tuwi, Pati purug, Ngruruh tirta ka
suargan.

140. Bima matur, Sesananing putra iku, Bhakti ring mraga rerama,
Becik sekantun maurip, Nyantos lampus, Mangda bhaktin
setata.

141. Aji ibu, Ring sampune ida lampus, Putra patut ngupakara,
Ngaben nyekah manut dresti, Nika sampun, Swadarmaning
dadi putra.

PUPUH SINOM

142. Hyang jagatnata masabda, Cening sang bima linuwih, Solah


cening patut pisan, Bhakti maring ibu aji, Uli hidup ngantos
mati, Ento solah putra tuhu, Nira ngicen cening tirta, nglebur
dosan ibu aji, Cening bagus, Enggal tampi pican nira.

PUPUH DURMA

143. I sang bima, Raris nunas pican betara, Ibu aji kasiratin, Raris
sida mangucap, Mawacana suksma pisan, Ulian subhaktin
cening, Aji lan biang, Mangkin sampun pari purni.

144. Raris rawuh, Surapsara makta kreta, Mendakin atma sang


kalih, Ka pundut ka suargan, Sang pandawa raris budal,
Nabdab jagat mangda santi, Leluhur ida, Sakeng niskala
nywecanin.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 23


145. Sapunika, Geguritan bima swargan, Anggen suluh urip luwih,
Subhaktin sang putra, Majeng ring aji lan biang, Puputang
rawuh iriki, Atur ping untat, Sineb antuk prama santhi.

=== PUPUT ===

Kumpulan Gaguritan MisterM77 24


GAGURITAN DALEM BALINGKANG

PUPUH SINOM

146. Om swastiastu ya namah, Ratu hyang maha kawi, Kalintang


suci nirmala, Ledang nuntun tityang ngurit, Anggen suluh
krama sami, Dalem balingkang ne katur, Nurun sakeng lontar
kuna, Prade wenten iwang gurit, Mogi rastu, Ledang ratu
ngampurayang.

147. Ring jagat bali duk kuna, Madeg agung prabu luwih, Jaya
pangus parab ida, Ring panarajon mapuri, Wicaksana ngenter
gumi, Raris wenten encik rawuh, Tatuek ipun madolan, Sareng
istri oka siki, Jegeg ayu, Kang cing wi wastan sang oka.

PUPUH GINANTI

148. Maha prabu jaya pangus, Lulut asih ring kang cing wi,
Bagawanta mapiteket, Inggih jaya pangus gusti, Ampura
tityang iwerda, Matur pakeling ring gusti.

149. Sane mangkin tityang nglungsur, Sampunang ngambil kang


cing wi, Drestane nenten matutang, Tereh ratu sakeng rihin,
Tan dados marabi cina, Elingang pisan puniki.

PUPUH GINADA

150. Sang prabu raris mangucap, Inggih bagawanta luwih, Yan


bawosang indik dresta, Dresta bali lintang kewuh, Ngawinang
kadat pamarga, Cutet mangkin, Kang cing wi ambil titiang

151. Bagawanta nyawis nimbal, Ratu meled ngambil rabi, Mangkin


purun murug dresta, Janten baya panggih ratu, Puput matur
sapunika, Raris gelis, Sang bagawanta matilar.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 25


152. Jaya pangus tan kajehan, Kawastonin sang sulinggih, Raris ida
nitah panjak, Ngaryanang wiwaha agung, Panjake mabriuk
ngayah, Puput gelis, Upakara pawiwahan.

PUPUH PANGKUR

153. Puput natab pawiwahan, Saget wenten, Cihna sane kawon jati,
Tedun sabeh krebek kerug, Metu blabar kabinawa,
Manganyudang, Purin ida maharatu, Tur nganyudang umah
panjak, Urip panjak keh ngemasin.

154. Reh puri anyudang blabar, Raris ida, Ngrereh genah sane becik,
Maring balingkang katuju, Drika nangun puri anyar, Ida dalem,
Balingkang ida kawuwus, Drika ida nabdab panjak, Sareng rabi
dyah kang cing wi.

PUPUH SINOM

155. Sampune swe marabian, Siki tan nedunang waris, Raris ida
mawecana, Uduh adi dyah kang cing wi, Beli jagi nangun yogi,
Maring pucak gunung batur, Dumogi hyang betara sweca,
Ngicen ragan beli waris, Benjang pungkur, Wenten ngentos
madeg nata.

156. Kang cing wi manyawis nimbal, Yan punika kayun beli, Nika
margi becik pisan, Durusang beli mayogi, Mogi sueca hyang
kawi, Sang prabu garjita tuhu, Mireng bawos rabin ida, Raris
digelis mamargi, Ngungsi gunung, Pucak batur ne nirmala.

157. Pamargin idane gancang, Maring gunung batur prapti, Manuju


gua nirmala, Genah becik nangun yogi, Ida kagiat mangaksi,
Wenten anak jegeg ayu, Kadaut kayun sang nata, Ngambil ipun
nganggen rabi, Ical tuhu, Kayun ida nangun yoga.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 26


PUPUH PUCUNG

158. Dabdab alus, Sang prabu raris mawuwus, Sang jegeg idewa,
Sira jerone puniki, Dados purun, Jero wenten driki ngraga.

159. Istri iku, Nyawis kenyung dabdab alus, Dewi danu tityang,
Mangda jero tatas uning, Drika sampun, Purin tityange sekala.

160. Ih sang bagus, Tityang taler meled wuruh, Ragan jero sira,
Dados jero wenten driki, Inggih durus, Jerone mangkin
nartayang.

PUPUH SINOM

161. Maha prabu ngeka naya, Apang uning adan beli, Ne beli dalem
balingkang, Beli mlila cita mai, Truna genten ragan beli, Beli
mangkin tanpa bayu, Nyingak kaayon idewa, Tambanin ja beli
mangkin, Mati hidup, Ngiring driki ngecap tresna.

162. Dewi danu raris ngucap, Yaning keto kayun beli, Tityang
nenten purun tulak, Tur ngawit punika raris, Sang kalih alaki
rabi, Raris mobot dewi danu, Sampun embas putran ida, Mraga
detya anak alit, Tur kawuwus, Ida sang maya danawa.

PUPUH PANGKUR

163. Kang cing wi mangkin carita, Pageh jati, Nyantos irabi ring
puri, Suwe irabi tan rawuh, Ngayunang rabine sengkala, Raris
nyrepin, Irabi ka pucak batur, Rahina wengi mamarga, Maring
gunung batur prapti.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 27


164. Kang cing wi kagyat manyingak, Rabine lulut asih sareng nak
istri, Raris ida wuwus bangsul, Ih beli dalem balingkang, Kaden
saja, Nangun semadi di gunung, Jeg dini mademen-demenan,
Ngajak anak eluh jalir.

PUPUH DURMA

165. Kabawosang, Istri jalir dewi danu duhka, Raris mawecana


nengkik, Ih nyai luh nista, De nyai ngawag mapeta, Dewi danu
adan kai, dalem balingkang, Ne mula kurenan kai.

166. Ida dewi danu raris mangregepang, Sakeng netra metu geni,
Kang cing wi kagyat, Ring sor taru ageng mengkeb, Genine
nguber kang cing wi, Murub mangabar, Tur geseng masmi kang
cing wi.

PUPUH SEMARANDANA

167. Sang prabu kagiat ngaksi, Anggan rabi basmi geseng, Raris
manangis kadalon, Uduh dyah kang cing wi sayang, Beli ane
mula iwang, Ne ngawinang adi lampus, Ledang adi
ngampurayang.

168. Uduh dewi danu adi, Beli ngangken truna genten, Banget
pakayun beline, Manganggen adi kurenan, Pang sida
numbuhang putra, Reh kang cing wi sakeng dumun, Durung
numbuhang sentana.

PUPUH DURMA

169. Mireng bawos, Rabine asapunika, Dewi danu duhka brangti,


Yah tusing madaya, Beli melog-melog tityang, Kang cing wi
kurenan beli, Bakat matiang, Ia tusing ngelah pelih.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 28


170. Yening keto, Pelih beli gede pesan, Sandang dosan beli jani,
Puput mawacana, Dewi danu nunggal idep, Sakeng netra metu
geni, Dalem balingkang, Pramangkin kageseng basmi.

PUPUH PANGKUR

171. Panjak ida ring balingkang, Suwe nyantos, Gustine tan mawali,
Raris maserep mabriuk, Maring gunung batur prapta, Kagyat
sami, Wenten layon lanang wadu, Kajantenang layon punika,
Layon sang nata wiakti.

PUPUH GINADA

172. Dewi danu uningayang, Mabawos ring panjak sami, Uduh


paman jak makejang, Gustin paman suba lampus, Nira sane
ngamademang, Pangkah yukti, Reh melog-melog manira.

173. Ipanjak matur manimbal, Gusti tityang yukti salit, Mangkin


napi pwaran tityang, Dados panjak tanpa ratu, Ical genah
masayuban, Sampun pasti, Tityang mangguhang sangsara.

PUPUH PUCUNG

174. Dabdab alus, Mawecana dewi danu, Bhaktin paman saja,


Lintang luwih teken gusti, Eda kewuh, Jani nira ngicen jalan.

PUPUH DURMA

175. Dewi danu, Manunggalang adnyana, Ngastawa layon kakalih,


Layone raris ical, Dados togog nyalantara, Ageng-ageng lanang
istri, Nika kocapang, Barong landung lanang istri.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 29


176. Dewi danu, Raris ida mawacana, Uduh paman maka sami,
Apang paman tatas, Ne linggan dalem balingkang, Seta sura
kawastanin, Lan rabin ida, Batari mandul kwastanin.

177. Keto paman, Pundut jani linggan ida, Sida paman mangguh
santi, Panjak mundut titah, Linggan sang kalih kastawa, Dalem
balingkang kang cing wi, Sakeng niskala, Ngenter panjak
mangda santi.

178. Sapunika, Gitan ida dalem balingkang, Kwit barong landung


yukti, Ngiring pundut tekek, Anggen ngulati kakertan, Kirang
langkung sinampuri, Ngiring puputang, Masadana prama
santhi.

=== PUPUT ===

Kumpulan Gaguritan MisterM77 30


GAGURITAN
DALEM SIDHAKARYA

PUPUH GINADA

179. Pamurwaning atur tityang, Ring ida hyang saraswati, Pinaka


sarining tatwa, Mangda ledang asung, Mapaica kaweruhan,
Lamakaning, Sida tityang mangaturang.

180. Nepacang mungguh ring gita, Sang wiku luwih utami, Nyeneng
maring jawa dwipa, Brahmana keling kasengguh, Tuhu ida
pascat pisan, Ring sedaging, Sastra aji makabehan.

181. Mangkin ida pacang lunga, Nyelehan lampah ibeli, Kocap


maring bali dwipa, Sampun jenek madeg agung, Nanging ida
durung tatas, Jagat bali, Dijake nika magenah.

182. Wus ida nyurya sewana, Digelis raris memargi, Manut bawos
ring sunia, Kelod kangine kaduluh, Saget ana alas jimbar, Anak
lingsir, Masanekan marerepan.

183. Tandugi raris nyempena, Hyang siwa ledang nedunin,


Mawosan sameton ida, Ring bali purwa malungguh, Gelgel pura
maka ngaran, Budal raris, Mantuk maring siwa loka.

184. Sang brahmana kapupungan, Ledang kayune tan sipi, Raris


mengaturang sembah, Bhatara siwa ka astu, Tuhu ratu lintang
sweca, Tityang ngiring, Satitah singgih bhatara.

PUPUH PANGKUR

185. Tan kewarnan lampah ida, Kacarita, Kawentenan ring bali,


Katitah antuk sang prabu, Dalem watu renggong ngaran, Jenek
maring, Gelgel pura punang datu, Tuhu asih lintang sweca,
Sinungsungin panjak sami.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 31


186. Bawosang ring gelgel pura, Ida dalem, Marumang para patih,
Ring paseban ida lungguh, Kasarengin bhagawanta, Para sutri,
Maka sami jangkep sampun, Ida dalem mangandika, Kadulurin
panganjali.

187. Wadwan ingsun makabehan, Warah akna, kehanan negari,


Lamakaning ingsun weruh, Dane patih matur banban, Kang
negari, Yukti kerta tan pakewuh, Ledang ida myarsayang,
Tandugi raris manyawis.

PUPUH GINANTI

188. Mangke ana idep ingsun, Rengen kena apang teling, Bipraya
manangun yadnya, Pangenteg linggih kang nami, Sida ajeg
kang negara, Sukerta rawuh kawingking.

189. Yan sami huwus saigum, Nyungkemin punang pakerti, Rehning


iki yukti rahat, Kadyang punapa kang budi, Maka sami matur
banban, Singgih ratu tityang ngiring.

190. Ida dalem mapaungu, Ring anggan ida sang resi, Sigra ratu
midartayang, Sedaging yadnya puniki, Menyawis sang resi
alad, Jani bapa mengawitin.

191. Ngenteg linggihe kawuwus, Ngentegang linggih bhatari, Sida


jenek ring priyangan, Nodya manusane sami, Sandang patut
laksanayang, Reh ida premanan gumi.

192. Wiwitannye mangke katur, Sangkaning tri rna yukti, Dewa rsi
lan pitara, Tan dadi baan ngelidin, Dewa rna ne kawedar, Utang
urip ring hyang widhi.

193. Resi rna mangantur, Utang ring guru sujati, Utang aji
kaweruhan, Tan sida pacang nyasapin, Taler yadnya muputan,
Rsi yadnya maka nami.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 32


194. Pitra rna ne kawuwus, Utang ring pitara jati, Yayah ibu
makadinnya, Pitra yadnya maka titi, Yan ana tong
mangidepang, Yukti manusa durbudi.

PUPUH SINOM

195. Durung puput babawosan, Matur dane gusti patih, Singgih ratu
suryan tityang, Yukti wawu tityang eling, Yan tan ratu
makelingin, Janten tityang natan weruh, Kotamaning sang
meyadnya, Nika lungsur tityang mangkin, Ledang ratu, Mapica
ring sikian tityang.

196. Ledang ida miragiang, Idep cening luwih jati, Jani bapa
manuturang, Apang cening tatas uning, Nyupat lara kaping siki,
Ngardinin jagat rahayu, ping telune mangda tatas, Yaning
matuk tan mawali, Sapuniku, Palaning manangun yadnya.

197. Agung dosa yan ngengsapang, Mirat dana kawastanin, Bilih yan
pariceda, Menyengkalen sang makerti, Dyastun numitis ping
keti, Tan sida pacang manawur, Kedeh bapa makelingin,
Pisaratang sakeng mangkin, Mapitulung, Yukti sangkan nekeng
tuwas.

198. Parekane raris nimbal, Wenten lungsur tityang malih, Panca


swarane kawedar, Ledang ratu mangesengin, Sang rsi raris
menyawis, Panca lalima puniku, Swara munyi mautama,
Panegul yadnyane yukti, Apang weruh, Jani bapa manuturang.

199. Kapertama swaran weda, Pujan ida sang sulinggih, Genta sane
kaping ruwe, Suaran kidung kaping tri, Kawewehin gita santhi,
Kakleningan raris ngetut, Gendongane kaping untat, Pinaka
tatenger gumi, Sangkan patut, Yan nepak tong dadi ngawag.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 33


200. Mewali bapa nuturang, Karya agunge ring puri, Jalan ne jani
dabdabang, Idep bhakti apang nunggil, Sanjata luwih sujati,
Ngawonang sekancan musuh, Rehning ceda ikang yadnya,
Sangkaning manah tan ening, Wastu Sepung, Ngawenang
yadnya nirguna.

PUPUH DURMA

201. Sapunika, Puput sampun peparuman, Ring bancingah kocap


raris, Para panjak mapidabdab, Rehning sampun panupaya,
Anggar kasih dina luwih, ngawit negtegang, Macihna nanceb
taring.

202. Ring pamrajan, Pakaryane sampun nincap, Sanggar tawang


miwah kantil, Asagan lan pamyosan, Sami lungguh manut
genah, Kaiterin klabang mantri, Manut purana, Kabawos
klabang sakti.

203. Sanggar tawang, Pinaka suryaning karya, Genah mengastawa


widhi, Ring bale kantil bawosan, Linggih bhatarane wantah,
Mapupul sinareng sami, Pacang manodya, Sapolah yadnyane
sami.

204. Rikalaning, Panjake ngaturang ayah, Kancit wenten anak


prapti, Tuhu dekil turin nista, Wastu angen sang ngatonang,
Parekane manakenin, Nawegang bapa, Apa alih teke mai.

PUPUH GINADA

205. Sang brahmana muwus banban, Bapa sakeng tanah jawi,


Sameton ida sang nata, Brahmana keling kasengguh, Yan
jerone tuhu ledang, Manangkilin, Ida dalem ngejabayang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 34


206. Parekane ngingkel ngucap, Sada banggi menyawurin, Saja bapa
tan pengrasa, Mamunyi mangulah pesu, Dija unduk ratun
tityang, Madwe ari, Jadma dekil kadi bapa.

207. Sang brahmana meneng ida, Rehning parekane nguci, Saja


bapa nista dama, Mirib tong taen masuluh, Pongah jwari turin
pangkah, Teka mai, Ngangken sameton sang nata.

208. Cutet tityang tan ngiringang, Pangidih bapane sukil, Sinah dadi
kakedekan, Ngawenang purine surud, Lengeh tityang yan
nuwutang, Manimpalin, Jadma buduh turin punyah.

PUPUH DURMA

209. Tan kawarnan, duka ida sang brahmana, Kone bali dwipa
luwih, Nguda manusane sugal, Alus bapa manuturang, Duleg
cai manimpalin, Tana pengrasa, Saja cai tuna budi.

210. Parekane, manimpalin sada banggras, Cutet tityang tan


ngugonin, Mulih bapa kapondokan, Tilesang ragane tua, Idupe
ngantiang mati, De liu ujar, Awak sintrig mapi ririh.

211. Yaning keto, Jani bapa mamuktiang, Wireh cai kliwat banggi,
Sawewengkon gelgel pura, Wastu gering tan milaradan, De
pesan cai nyelselin, Yadnyane rusak, Solah cai agung sisip.

212. Wus umastu, Lumampah sira brahmana, Panepi siring kaungsi,


Parekane tan ngerungwang, Sada ewer tur manyadcad,
Enggalan bapa magedi, Pamastun bapa, Doh para lakar
mabukti.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 35


PUPUH GINADA BASUR

213. Sapatilar sang brahmana, Rimrim jagate premangkin, Sang


hyang surya tanpa teja, Nanging sabehe tan ngetut, Mawastu
jagate bara, saka siki, Pagarubyug panjak ida.

214. Ngangsan lami ngangsan rahat, Gumine kaliput sakit, Tulya


kadi grubug siyap, Seger geleme mangitut, Seger siki gelem
dadwa, Benjang malih, Seger kalih gelem patpat.

215. Ida dalem lintang osah, Meweh ida mikayunin, Grubug gering
tan pegatan, Ngawinang sungsut ring kayun, Mangen-angen
ring pamereman, Dija mirib, Tuna yasa kertin tityang.

216. Dauh dasi sampun lintang, Saget parekane tangkil, Ida dalem
raris medal, Malinggih ring kerta sampun, Kenken paman
gagesonan, Teka tangkil, Apa mirib ne saratang.

217. Parekane tanpa ucap, Buka jangkrike ketebin, Pragat nguntul


ngurek tanah, Ida dalem raris tedun, Mai paman dini negak,
Nira nyadya, Madingehang rawos paman.

PUPUH MASKUMAMBANG

218. Sinampura, Purun tityang matur mangkin, Mogi ratu ledang,


Agung iwang tityang yukti, Ngawenang iratu osah.

219. Yan bawosang, Larane nibenin mangkin, Wantah sangkan


tityang, Iwang matur ring sang luwih, Brahmana keling tan
lian.

220. Rehning ida, Ngangken sameton batari, Tityang tan mangega,


Raris mastu anak lingsir, Gelgel pura kabiah paran.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 36


221. Yaning arsa, Nyadia tityang menangkilin, Mangda ida prapta,
Ledang dalem menampenin, Nanging ana wangsit ida.

222. Uduh paman, Melahang jani menampi, Asing sang meyadnya,


Patapan toyane gisi, Yadin ogah nging tan obah.

223. Keto paman, Manut babawos sang muni, Geng yasa geng goda,
Musuh awake yanain, Sad ripu sapta timira.

PUPUH SEMARANDANA

224. Angob ida mengatonin, Sang brahmana yukti wikan, Mula adi
tempek ace, Lega ace manarima, Enak lungguh peparenga,
Nyakre werdi lawan ingsun, Gelgel pura mogi kertha.

225. Mangke ana warah beli, Panjak sami apang tatas, Buat pejalan
adine, Ngalahan sedahan papa, Lamakaning paripurna, Sida
kang karyan ingulun, Mangke ulun mapaica.

226. Mangke adi kapasihin, Dalem sida karya ngaran, Ngawit jani
pastu ace, Temuang rawuh kawingking, Asing sang menangun
yadnya, Tirta ida patut lungsur, Ngaksamayang tur muputang.

PUPUH GINANTI

227. Sapunika puput sampun, Pemargin sang meraga lwih, Mogi


wenten pikenohnya, Niki satwa bekel ngipi, Yaning iwang
ampurayang, Puput antuk prama santhi.

=== PUPUT ===

Kumpulan Gaguritan MisterM77 37


GAGURITAN SAPUHLEGER

PUPUH SINOM

228. Kawitang punang carita, Sapuhleger kang winarni, Katatwan


bhatara siwa, Maderbe oka kekalih, Sang hyang kala kaparabin,
Okan ida pinih duwur, Tata warnin nyane detya, Ring setra ida
malinggih, Ida metu, Rikalananing wuku wayang.

229. Okane sane alitan, Hyang kumara kapesengin, Taler embas


wuku wayang, Warnine bagus apekik, Ring siwa loka
malinggih, Kasinanggeh salah wetu, Sang hyang kala dahat
duka, Pawetwane kapatehin, Mapikayun, Pedek ring betara
siwa.

230. Sang hyang kala raris lunga, Siwa loka kaparanin, Kesambrama
sang hyang siwa, Sang hyang kala jwe cening, Nembe cening
rawuh tangkil, Lawutang idewa matur, Bapa nyadya
mamirengang, Atur cening sane mangkin, Kala ditu, Sang hyang
kala mangabaktya.

231. Singgih ratu hyang batara, Pangrawuh tityang mangkin,


Tangkil ring singgih betara, Wenten pinunas sujati, Mangden
ratu manugrahin, Tityang jagi nadah ipun, I adi rare kumara,
Dwaning purun mamatehin, Embas ipun, Rikalanin wuku
wayang.

PUPUH GINADA

232. Betara siwa ngandika, Yan keto pinunas cening, Bapa


nglugrahin idewa, Sakewala antyang malu, Sawetara pitung
tiban, Wireh jani, Adin cening nu rarya.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 38


233. Nyangkup kara mangubaktya, Betara kala mepamit, Ring ida
betara siwa, Linggihe raris katuju, Pangulun setrane kocap,
Manyantosin, Sengker ida sang hyang siwa.

234. Caritayang sang hyang siwa, Osek tan jenek ring linggih, Toyan
panone nurabyas, Kyun ida nrawang-nrawung, Kangen ring
sanghyang kumara, Manedunin, Nyujur linggih putran ida.

235. Pangrawuh betara siwa, Hyang kumara mamendakin,


Mengaturang wajik cokor, Saha maduluran atur, Singgih ratu
sanghyang siwa, Wenten napi, Ratu ngrawuhin tityang.

PUPUH SEMARANDANA

236. Hyang siwa ngandika raris, Uduh cening hyang kumara, Ada
gatra dahat kawon, Mawit saking sanghyang kala, Rawuh
nyane kebrahmantyan, Nyengguh cening salah wetu,
Nyamenin Pawetwan ida.

237. Sane ngardi sungsut aji, Pinunas belin idewa, Kedeh nadah
dewa reko, Tan sida kapariwangdyang, Apang idewa siaga,
Cening sida urun lampus, Upayane lan dabdabang.

238. Hyang kumara matur raris, Tityang nunas ring batara,


Ngamedalang naya reko, Mangicalang sedih tityang, Sanghyang
kala wangde nadah, Mangde tityang tutug tuwuh, Nyokor ring
angan betara.

239. Uduh hyang kumara cening, De dewa sumanang saya, Aji mastu
dewa mangko, Apang setata rareya, Jahtasmat sanghyang
kumara, Meraga rare satuwuh, Betara ka siwa loka.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 39


PUPUH DURMA

240. Sampun puput, Sengker ida pitung dina, Sang kala gelis
mamargi, Nyujur siwa loka, Ring linggih batara siwa, Nunas
subayane rihin, Naweg betara, Hyang kumara tunas mangkin.

241. Sanghyang siwa, Penyawis idane banban, Uduh sanghyang kala


cening, Dini jwa antiang, Aji ngalih hyang kumara, Iadi nu
dipuri, Madak ngiringang, Pituduh aji ane jani.

242. Tan wasitan, Betara siwa ring awan, Rawuh ring kumara puri,
Dewa hyang kumara, Sanghyang kala suba teka, Pacang nadah
dewa jani, Apang lascarya, Manyerahang ragan cening.

243. Saha tangis, Atur dane hyang kumara, Tityang nenten sairing,
Ajrih manah tityang, Uningang ring sanghyang kala, Tityang
tan tempal ring aji, Durus mamarga, Betara siwa raris mewali.

PUPUH GINANTI

244. Wecanan batara guru, Uduh sanghyang kala cening, Hyang


kumara tan ngiringang, Jejeh kacunduk nemangkin, Melah
cening ajak bapa, Lunga ka genah iadi.

245. Sanghyang kala sareng nyujur, Ring sanghyang kumara puri,


Kacarita sampun prapta, Kacingak kumara nangis, Sedih bekut
mangulisah, Hyang kala kangen mangaksi.

246. Hyang kala makayun-kayun, Yan jani tadah iadi, Tonden wareg
suba telah, Swireh iya nu cerik, Raris matur ring hyang siwa,
Wangde tityang nadah mangkin.

247. Penyawis batara guru, Wireh adine nu cerik, Antyang bin


telung warsa, Yan suba iya kelih, Lawutang cening manadah,
Aji tusing mialangin.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 40


248. Sanghyang kala raris matur, Tityang ngiring bawos aji,
Ampurayang sikyan tityang, Nemangkin nunas mapamit,
Batara siwa pasweca, Durusang cening mamargi.

PUPUH PANGKUR

249. Sampun lintang tigang warsa, Sanghyang kala, Malih tangkil


ring iaji, Naweg ratu sanghyang guru, Sampun tutug panumaya,
Mogi sweca, kadi subayane malu, Micayang sanghyang kumara,
Jagi tadah tityang mangkin.

250. Sanghyang siwa nyawis nimbal, Uduh cening, Sanghyang kala


wokan aji, Sampunang kadropon malu, Wireh adine nu rarya,
Aji nyadya, Nyerahang iya bwin telun, Aji tusing lakar nitya,
Sanghyang kala juwa cening.

251. Sampun puput pasukerta, Sanghyang kala, Digelis ida mamargi,


Pangulun setra katuju, Nyantosang tigang rahina, Sengker ida,
Nadah hyang kumara kari sunu, Yadyastun manah
brahmantya, Tan purun tempal ring aji.

PUPUH MASKUMAMBANG

252. Kacarita, Sampun puput tigang wai, Hyang kala ring awan,
Sanghyang siwa mapapasih, Ring dane rare kumara.

253. Hyang kumara, Pyanak bapa juwa cening, Lautang matinggal,


Kerta negarane ungsi, Ida prabu mayasura.

254. Sampun prapta, Uningang tatujon cening, Nunas pasayuban,


Ring ida sang prabu luwih, Sinah ida mapasweca.

255. Nah lawutang, Kinkinang cening mamargi, Apang de kasepan,


Pradene hyang kala tangkil, Aji mapi twara nawang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 41


256. Ring hyang siwa, Sanghyang kumara ngebakti, Tumuli
mamarga, Sepanjang margi manangis, Pacang manyingidang
raga.

PUPUH SINOM

257. Risampune dane prapta, Hyang kala ring swargan yukti,


Tangkil ring batara siwa, Nunas hyang kumara ari, Nawegang
tityang aji, Iadi dija malungguh, Meled pisan tityang nadah,
Sengker sampun jangkep mangkin, Durus ratu, Swecanin
puniki tityang.

258. Uduh cening sanghyang kala, Yan keto pinunas cening, Bapa
yukti tusing nawang, Ring genah kumara ari, kemaja alih-
alihin, Dumadak sida kapangguh, Iadi rare kumara, Bapa
nyantosang ring puri, Kala ditu, Sanghyang kala
kebrahmantyan.

259. Batara kala mangerak, Aji linyok teken janji, Sinah aji
mangengkebang, Tityang ngelungsur mapamit, Ngetut hyang
kumara ari, Ring dija sida kacunduk, Sinah jagi tadah tityang,
Sampunang aji myalangin, Jeg malayu, Hyang kala ngetut
kumara.

260. Sanghyang kala mider desa, Jurang pangkung kalintangin,


Nyelupsup ring alas wayah, Mundut gunung tan ketungin, Kadi
singa muru asti, Parikedeh mangaruruh, Sang kaburu tan
marawat, Jeg wenten jadma kakalih, Marga agung, Rikalaning
sansya kala.

261. Sanghyang kala raris nadah, Jatma ring telenging margi, Wireh
purun clapat-clapat, Rikalaning kala sandi, Nuju kalitepet
malih, Ring tengahing margi agung, Wenang ketadah hyang
kala, Lanturang caritane mangkin, Dane rawuh, Ring jagat
kerta nagara.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 42


PUPUH DURMA

262. Kacarita, Sang prabu kerta nagara, Maya sura kapesengin,


Mela hyang kumara, Mangetohang prama jiwa, Rawuh panjak
tanda mantri, Sami syaga, Sergep sanjata piranti.

263. Saget rawuh, Sanghyang kala ring bancingah, Patih wadwa


katakenin, Manggih hyang kumara, Manguningang nenten
nyingak, Sanghyang kala dahat brangti, Saha ngrusak, Patih
wadwa katampelin.

264. Wenten wadwa, Matur ring sang mayasura, Patih wadwa


kasakitin, Ring batara kala, Sang prabu raris lunga, bancingahe
kaparanin, Sampun prapta, Ngaksi wadwa telas mati.

265. Jengah erang, Kayun ida sang mayasura, Ngarepang mabela


pati, Mangambil sanjata, Payudane mauderan, Saling singse
saling tangkis, Suwe pisan, Katandes sang prabu raris.

266. Sesampune, sapunika padabdabnya, Hyang kala gelis kapuri,


Ngrereh hyang kumara, Nanging tan wenten kapangguh, Hyang
kumara sampun mlaib, Duk punika, Sampun ajeg surya ugi.

PUPUH GINADA

267. Nekapangguh ajin ida, Sanghyang kala matur raris, Naweg aji
sanghyang siwa, Rikanjekan tityang muru, Iadi rare kumara,
Panggih aji, Rikalaning tajeg surya.

268. Aji praya tadah tityang, Nyalah masa jwa mamargi, Sanghyang
siwa nyawis nimbal, Yan keto alpaka guru, Tan urung manggih
naraka, Ragan cening, Klebok ring kawah gomuka.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 43


269. Uduh cening sanghyang kala, Anggan aji buka jani, Ene ada
cecimpedan, Becikang dewa mangrungu, Yan patut panyawis
dewa, Lautang ugi, Sara pakayun idewa.

270. Bengong dane sanghyang kala, Tan keni antuk menyawis,


Cecimpedan batara siwa, Kancit suryane ngeseng kawuh,
Ngandika batara siwa, Uduh cening, Tan wenang menadah
bapa.

271. Sanghyang kala mangebaktya, Matur sisip tityang aji, Tan keni
antuk tityang, Nyawis cecimpedan iratu, Sampunang menggah
piduka, Ngawit mangkin, Tityang tan purun langgana.

PUPUH SEMARANDANA

272. Kacarita sampun wengi, Pamargin dane hyang kala, Ngetut


hyang kumara reko, Nyelusup kedesa-desa, Nanging tan
perawat matra, Jeg wenten raris karungu, Ki dalang angucap-
ucap.

273. Wuku wayang nemonin, Ki mangku dalang ngewayang,


Wenten rare jeg maslentod, Disamping ki mangku dalang, Tan
wenten mangrengeyang, Saha nangis sengu-sengu, Ki dalang
sesed nakenang.

274. Ndaweg tityang anak alit, Minab wenten kasungsutan,


Indayang tuturang jero, Mangda tityang paritatas, Ring
saparindikan dewa, Manawi sida manulung, Kacawis rare
kumara.

PUPUH MASKUMAMBANG

275. Kaki dalang, Tulung tityang sane mangkin, Tityang hyang


kumara, Kaburu olih ibeli, Mapesengan hyang kala.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 44


276. Yan kasepan, Sinah mangemasin mati, Katadah hyang kala,
Yening wantah ledang kaki, Manyingidang dewek tityang.

277. Hyang kumara, Yening sapunika yukti, Tityang nulung dewa,


Ring plawah gender malinggih, Pang tan kapanggih hyang kala.

PUPUH SINOM

278. Kidalang nglantur ngewayang, Mangucap sayan wengi,


Kapireng antuk hyang kala, Hyang kala meled natasin, Tan
asuwe saget prapti, Ring genahe ne katuju, Siyat wayang rames
pisan, Bengong hyang kala mangaksi, Wenten caru, Ring
samping ki dalang ngwayang.

279. Kadaut kayun hyang kala, Nadah caru banten bebali, dwaning
dane luwe pisan, Katangehang wong mabalih, Juru gender taler
ngaksi, Sanghyang kala nadah caru, Kauningang ring ki dalang,
Ki dalang raris nakenin, Ndaweg ratu, Dados tadah carun
tityang.

280. Sanghyang kala nyawis nimbal, Antuk ingong seduk tuwi, Ki


dalang umatur banban, Ratu patut masilihin, Banten bebalin
nak alit, Mangden ical gering ipun, Yadnyane maka jalaran,
Nunas ica ring hyang widhi, Sida mangguh, Dirgayusa rawuh
kawekas.

281. Hyang kala malih ngandika, Agung hutang ingong jani,


Tekening ki mangku dalang, Tan sida antuk nawurin, Ada
panugrahan bedik, Ki dalang nemu rahayu, Wenang ngelukat
wong sesaman, Miwah manglukat wong mati, Dirga hayu,
Pretisentana wekasan.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 45


282. Puput nunas panugrahan, Ki dalang prenamya bakti,
Sanghyang kala raris musna, Nyujur linggih ida nguni, Rawuh
siwa uma dewi, Sregep manglinggihin lembu, Ledang ngaksi
hyang kumara, Wangde katadah hyang kali, Sareng telu,
Mawali ka siwa loka.

PUPUH GINANTI

283. Sapunika puput sampun, Pamargin sang meraga lwih, Mogi


wenten pikenohnya, Niki satwa bekel ngipi, Yening iwang
ampurayang, Sineb antuk prama santhi.

=== PUPUT ===

Kumpulan Gaguritan MisterM77 46


GAGURITAN SEGARA RUPEK

PUPUH SINOM

284. Om swastiastu ya namah, Ratu sanghyang saraswati, Ledang


ratu nuntun tityang, Ngayah mengaturang gurit, Makelingin
krama sami, Segara rupek ne katur, Nurun sakeng sastra kuna,
Prade wenten iwang gurit, Kirang langkung, Ledang ugi
ngampurayang.

285. Bali duking purwakala, Kantun nunggil sareng jawi, Ring jawi
wenten rsi werda, Sidimantra parab resi, Suwe tan nedunang
waris, Raris homa yadnya katur, Saget wenten manik abang,
Kastawa dados nak alit, Tur kawuwus, Ida bang manik
angkeran.

PUPUH GINADA

286. Ring sampune duwur truna, Solahe nyungsung ring titi,


Mamadat yadin mamunyah, Maplalian siang dalu, Maklecan ka
salwir desa, Nyantos lisik, Druwen ida sang pandita.

287. Kacrita nuju rahina, Bang angkeran katuturin, Mangdane


wusan maklecan, Raris bang angkeran ngambul, Sidimantra
uyang blasak, Manyerepin, Nyantos ka bali dwipa.

288. Rawuh ring gua raja, Ngranasika mangastuti, Hyang naga


basuki medal, Mawacana dabdab alus, Uduh cening sidimantra,
Apa alih, Tumben tangkil ken manira.

289. Maharesi matur sembah, Ampura tityang betari, Putran tityang


sanunggal, Jantos mangkin durung rawuh, Tityang nunas
suecan hyang, Ngandikain, Dija ke ipun magenah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 47


290. Hyang basuki mawacana, Nira ngarad ane jani, Pianake suba
jumah, Kalaning purnama ayu, Aturang nira empehan, Nah ne
jani, Nira ngicen mas agembel.

PUPUH PANGKUR

291. Sidimantra raris budal, Rawuh ring griya gedonge kaungsi,


Putrane merem kapangguh, Ring rabine kadartayang,
Kacunduk ring hyang basuki lintang asung, Jeg enten manik
angkeran, Ngintip bebawos i aji.

PUPUH GINADA

292. Kacrita nuju rahina, Wenten klecan rames gati, Jinah ida
sampun telas, Bang manik angkeran bingung, Raris eling
maring angen, Bawos singid, Sakeng aji ring i biyang.

293. Gagesonan ngeka daya, Manik angkeran nyelisib, Ka marajan


ngambil genta, Raris gageson lumaku, Rawuh maring gua raja,
Mangastuti, Maduluran swaran genta.

294. Hyang basuki gelis medal, Mawibawa ngresin hati, Manik


angkeran manyembah, Ampurayang tityang ratu, Tityang
ngaturang empehan, Wantah kedik, Pinaka suksman manah.

295. Hyang basuki muwus banban, Yening keto idep cening, Manira
suksma pisan, Ene ada pican ingsun, Slaka tuwah duang
gembel, Enggal cening, Tampi paican manira.

296. Pican hyang basuki raja, Sampun katunas pramangkin, Hyang


basuki ngajroang, Untatne kantun ring ungkur, Angob ida
mangatonang, Tuhu asri, Nudut manah sang manyingak.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 48


PUPUH DURMA

297. Bang angkeran, Engsek nyingak untat ida, Metu manahe


durbudi, Raris gagesonan, Ngunus keris tur mangrancab,
Nebas untat hyang basuki, Palas ring untat, Jeg kaplaibin
pramangkin.

298. Hyang basuki, Duka pisan muwus banggras, Ih iba jlema


durbudi, Sing ngelah pangrasa, Jani sandang dosan iba, Raris
hyang naga basuki, Nyotot enjekan, Metu geni murub ngendih.

PUPUH PANGKUR

299. Geni murub abar-abar, Nguber ring dija bang angkeran melaib,
Alas cemara katuju, Genah bang angkeran mengkeb, Puwun
geseng alas cemara punika, Kucap alas cmara geseng, Bang
angkeran taler basmi.

300. Sidimantra uyang blasak, Sampun wengi putrane tan prapti,


Nyerepin ka salwir lungguh, Rawuh maring bali dwipa,
Kramane ring bali sareng matetulung, Rawuh ring alas cemara,
Nyingak layon sampun basmi.

PUPUH SEMARANDANA

301. Gentane nggen pinget yukti, Nika layon putran ida, Sang resi
nangis kadalon, Uduh cening pyanak bapa, Bapa tetep nunas
ica, Apang cening mangguh ayu, Ngudiang kene tepuk bapa.

302. Raris rawuh hyang basuki, Mawacana alus banban, Uduh dewa
resi kawot, Ene mula pala karma, Pyanak cening pangkah
pisan, Mandung pepayasan ingsun, Jani patut kapuponang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 49


303. Sidimantra matur aris, Inggih ratu hyang batara, Pyanak
tityang yukti kawon, Ledang ratu ngampurayang, Mangkin
tityang nunas ica, Ledang ratu ngurip ipun, Kadi sane kadi
mula.

PUPUH SINOM

304. Hyang basuki muwus banban, Yening keto idep cening, Manira
asung lugraha, Nanging cening ledang ugi, Sida nyambung ikut
mami, Sidimantra raris matur, Sanggup nyambung untat ida,
Raris ida nguncar aji, Atep tuhu, Untat ida kadi mula.

305. Hyang basuki ledang pisan, Raris ida nguncarang aji, Mangurip
manik angkeran, Raris murip kenak jati, Bang angkeran kemad
tuwi, Ngaksi hyang basuki asung, Raris amatur sembah,
Ampura tityang batari, Iwang laku, Cumangkah ring hyang
batara.

PUPUH GINANTI

306. Sidimantra raris matur, Inggih ratu hyang basuki, Swecan iratu
kalintang, Pinaka sukseman ati, Tityang ngaturang putra,
Mamanjak ring hyang batari.

307. Tityang ne ngrupaka ipun, Nenten sida manuturin, I ratu


aturang tityang, Ledang ngicen ipun titi, Katuwut kayang ri
wekas, Ngulati kakertan urip.

308. Hyang basuki muwus alus, Yening keto idep cening, Depang
suba ajak nira, Ngrisakin plinggihe dini, Sambil melajahin raga,
Pireng tutur nira jani.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 50


PUPUH PUCUNG

309. Apang weruh, Sukseman mamotoh iku, Momone katohang,


Liyun momone aketi, Pelih nuwut, Ngranayang papa neraka.

310. Bawos tuhu, Yen menang gedegang musuh, Yening suba kalah,
Panak somah magedegin, Keto tepuk, Bebotohe di pakraman.

311. Sai tepuk, Yan menang mangulah laku, Tusing dadi apa, Yan
kalah utang ngandongin, Tusing kimud, Ngadep ngadeang
pagelahan.

312. Pican ratu, Warisan para leluhur, Karang carik tegal, Sing
buwung alihang pipis, Apang payu, Mangetohang momon
keneh.

313. Dugas ilu, Sang pandawa darma sadu, Mangguh kasangsaran,


Mamotoh ngetohin gumi, Rabi ayu, Tusing buwungan
katohang.

314. Cening bagus, Tuture pinaka suluh, Anggon suluh keneh, Ento
ingetang sesai, Monto malu, Nira nuturin i dewa.

PUPUH PANGKUR

315. Sidimantra mawacana, Majeng ring oka ne banget kasihin,


Uduh cening okan ajung, Jiwan ajine sekala, Selegang nyadpada
maring jeng iratu, Aji ninggalin idewa, Mewali ka nusa jawi.

316. Wawu punika sang yayah, Manik angkeran matur sambil


menangis, Ampurayang tityang ajung, Dumun tityang ngulur
indrya, Mogi tityang mangkin tan malih kaliput, Durusang aji
memarga, kenak rawuh maring jawi.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 51


317. Sang resi raris mamarga, Bilang dangka macingakan marep
kori, Eling ring putra abatu, Taler suecan hyang betara,
Sesuhunan jagat bali lintang luhur, Miwah krama bali dwipa,
Asih-asuh kerta santhi.

PUPUH DURMA

318. Ida mapakarsa nyengker bali dwipa, Tan lancubin wang


durbudi, Taler bang angkeran, Mangda nenten sida budal, Raris
ida nguncar aji, Neken teteken, Sigar sitine premangkin.

319. Drika sitine celed liahin toya, Dados segara pramangkin, Dohne
apaneleng, Kabawos segara rupek, Mangkin kocap selat bali,
Ngawit punika, Bali pasah sareng jawi.

320. Nggih para pamiarsa sinamian, Punika sampun kagurit, Pinaka


bisama, Ngiring sareng tekek gambel, Mangda bali ajeg werdi,
Atur ping untat, Sineb antuk prama santi.

=== PUPUT ===

Kumpulan Gaguritan MisterM77 52


GAGURITAN SRI SEDANA

PUPUH SINOM

321. Om swastiastu ya namah, Pukulun ratu hyang kawi, Tityang


nulad kawi sastra, Nyurat sastra kanggen gending, Mangda
wenten anggen sundih, Olih krama alit agung, Mangkin katur
kanggen gita, Sri sedana murdan gending, Tembang pupuh,
Miwah basa papojolan.

322. Kacarita ida hyang siwa, Parum sareng dewa-dewi, Hyang siwa
ngawit masabda, Inggih para dewa sami, Unteng paruman ne
mangkin, Pari indik mertan damuh, Tityang makayun mapica,
Merta ane mautami, Mangden sampun, Ne katunas wantah
sela.

323. Raris hyang siwa ngregepang, Ring tangan idane raris, Wenten
winih tan pasangkan, Katah winihe asiki, Mawarna kuning
ngrining, Hyang siwa raris mawuwus, Para dewa silih tunggal,
Utus nira ka bhuani, Mangda nandur, Winih anggen mertan
panjak.

PUPUH PANGKUR

324. Puput hyang siwa masabda, Tan pasangkan, Ana angin baret
gati, Ngampehang winih puniku, Runtuh ring sapta patala, Para
dewa, Sami nguber nanging lacur, Winihe sampun kauntal, Olih
hyang ananta bogi.

PUPUH GINADA

325. Para dewa mawacana, Tityang mriki nguber winih, Anggen


ngamertaning panjak, Nika mangkin untal ratu, Tityang
nglungsur ping banget, Ledang ugi, Ngawaliang winih punika.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 53


326. Hyang anantaboga ngucap, Yen ento saratang alih, Nira asung
ngewaliang, Hyang naga raris mawangsul, Nanging winihe tan
medal, Kawangsulin, Anak alit istri lanang.

327. Para dewa sinamian, Raris mundut anak alit, Katur ring ida
hyang siwa, Hyang siwa garjita tuhu, Nganggen anak alit putra,
Kawastanin, Dewa sri lan hyang sedana.

328. Kudang warsa wus punika, Dewi sri dehe asri, Taler ida hyang
sedana, Munggah truna mengpeng pekik, Nanging solahe
durbudi, Sareng nyama asih lulut, Sang hyang siwa duka pisan,
Raris ngeka daya singid, Napi antuk, Masahang oka kasmaran.

329. Ri kalaning tengah lemeng, Sang kalih makolem aris, Hyang


sedana katangiang, Olih hyang siwa ne mangkin, Kajak ngungsi
alas singid, Hyang siwa raris mawuwus, Suwud pesan nyen
idewa, Lulut asih ngajak adi, Iwang tuhu, Solah cening
sapunika.

PUPUH PUCUNG

330. Raris matur, Hyang sedana dabdab alus, Ampurayang pisan,


Tityang tan sida wiakti, Pasah lulut, Sareng ipun arin tityang.
331. Yadiastun, Tityang mangemasin lampus, Jagi margiang tityang,
Timang pasah sareng ari, Sapuniku, Atur ida kukuh pisan.

PUPUH DURMA

332. Wawu punika, Atur ida hyang seda, Hyang siwa duka brangti,
Ih cai sedana, Jeg alus kai mapeta, Nanging iba kukuh ati, Lulut
ken nyama, Sandang jani dosan cai.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 54


333. Puput sampun, Hyang siwa sapunika, Sakeng netra metu geni,
Angabar-abar kabinawa, Ngeseng anggan hyang sedana, Wastu
ida seda basmi, layon ida, Kacelepang maring peti.

334. Hyang siwa nitah dewa wan lan wara, Makta peti ke pertiwi,
Dewa maka rua, Ngiring titah ida hyang siwa, Gagesonan
manikul peti, Sampun prapta, Penepin kali dalem tuwi.

PUPUH GINADA

335. Peti nika katedunan, Dewa wara meled uning, Daging petine
punika, Petine kaungkab lantur, Sang kalih kagiat nyingak,
Daging peti, Layon ida hyang sedana.

336. Sakeng cangkem hyang sedana, Medal i kecetrung paksi,


Anggan idane melecat, Dados lipi saab agung, Petine ka
celempungan, Dados julit, Lindung kakul miwah katak.

PUPUH MASKUMAMBANG

337. Nyaluk semeng, Dewi sri sampun metangi, Rakane tan wenten,
Raris ngruruh mrika-mriki, Nyantos lingsir tan keniang.

338. Raris ida, Mekarya penyelimur ati, Tiying songin suara


nganyih, Nika sunari kucapang.

339. Dewa wara, Kangen nyingak dewi seri, Raris midartayang,


Indik rakane sujati, Sampun mangemasin seda.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 55


PUPUH SEMARANDANA

340. Dewi sri nangis sedih, Raris tangkil ring hyang siwa, Belin
tityang padem reko, Sira sane ngemademang, Napi iwang belin
tityang, Mawinan ngemasin lampus, Ledang aji midartayang.

341. Hyang siwa nyawis gelis, Unduk belin cening seda, Aji ane
ngematiang, Wireh iya masolah nista, Mademenan ajak nyama,
Gamia gamana kawuwus, Solah mangletehin jagat.

342. Dewi sri matur aris, Yan wiakti sapunika, Aji megat tresnan
tityang, Nirdon pisan idup tityang, Prade yukti aji sweca,
Mangkin urip tityang bancut, Mangda pateh kadi raka.

PUPUH PANGKUR

343. Sang hyang siwa duka pisan, Netra metu Geni geseng dewi sri,
Pramangkin ngemasin lampus, Tur layone kasabatang, Taler
plaliyanan Sunarine kararung, Sami runtuh ring bhuwana,
Maring wana sane singid.

344. Kaki patuk mangkin kocap, Nini patuk wastan rabi, Semengan
mangungsi alas, Jagi ngrereh sela kladi, Anggen ajengan sesai,
Layon dewi sri ka pangguh, Kaki tangkejut ngarenggeng, Sira
ragan jro puniki, Sira tuhu, Anake lagas nyedayang.

345. Nini patuk raris ngucap, Anake mati takonin, Buin pidan tetep
mendep, Paling melah tanem jani, I kaki patuk sairing, Ngai
bangbang sada gupuh, Layone raris kapendem, Katur yadnya
genep tanding, Nini patuk, Gupuh nyawis upakara.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 56


PUPUH GINADA

346. Tan pesangkan ring gumukan, Wenten tumbuh tawah tuwi,


Hyang siwa rawuh masabda, Ne entikan gadang lumlum, Ragan
dewi sri sekala, Jani kaki, Ngupapira apang melah.

347. Ento ada alas wayah, Kaki ngalgal anggon carik, Dadi masih
anggon tegal, Anggon nandur padi ditu, Beneh baan
metanduran, Suba pasti, Kaki sing kuangan merta.

PUPUH GINANTI

348. Kaki ngelah panak cucu, Tuturin sabilang wai, Kaki keweh
ngalgal alas, Anggon tegal karang carik, Cucune pang sing
aluhan, Nagih ngadep ngaliang pipis.

349. Yening ngelah rasa kimud, Raga nawang sastra aji, Sinah elek
ngadep karang, Sawireh ipekak kumpi, Mapakardi lemah
peteng, Mengain cucu karang carik.

350. Tuturin ja panak cucu, Apang tusing ngelek ati, Ngarap carik
yadin tegal, Ento tetamian luwih, Ane patut kaajegang, Pinaka
budaya bali.

PUPUH GINADA

351. Hyang siwa raris melecat, Kaki patuk miwah nini, Ngalgal alas
anggen sawah, Lantur padine katandur, Tur sunarine katanceb,
Tempuh angin, Suaran nyane nudut manah.

352. Raris ilelipi saab, I kecetrung lan be julit, Lindung kakul miwah
katak, Ragan hyang sedana iku, Sami-sami kadaut manahne,
Raris ngungsi, Sunari wenten ring sawah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 57


PUPUH DURMA

353. Buron iku, Sami jagi anggen ring sawah, garjita mireng sunari,
Sambil magebagan, Asing mrana ipun nadah, Bikul katadah
lelipi, Balang lan wereng, Paksi kacetrung nyototin.

354. Kaki patuk, Suksma ring buron samian, Burone kasihin sami,
Punika makahawinan, Padine mabuah nged, Sampune kuning
ka anyi, Tan kirang pangan, Kaki patuk miwah nini.

355. Sapunika, Geguritan sri sedana, Asal-usul wenten padi, Dados


mertan jagat, Krama sami mangda tatas, Pari indik sane rihin,
Ngiring puputang, Sineb antuk prama santhi.

=== PUPUT ===

Kumpulan Gaguritan MisterM77 58


GAGURITAN JAYAPRANA

PUPUH DURMA
356. Wenten geguritan anyar, Ginada anggonnya gending, di
Gumbreg Buda Keliwon, tanggal pisan sedek dalu, Sasih Kalima
rahina, duk mangurit, Sri Puspa Jiwa Kawarna.

357. Ne manulis anak papa, wau malajah manulis, iseng kanggen di


paturon, saparipolahe ganggu, anging sawetu ban titiang,
ngawe gurit, manyamar mungguh di lontar.

358. Tui goak mamata barak, tuhu titiang wantah jati, beloge
manyonyang arsa, ririhe tong dadi pesu, anging sawetu ban
titiang, ngawe gurit, mangawe kidung panyapa.

359. Ne kocap mungguh di lontar, wong sudra mungguh di gurit,


bau mara mapumahan, mangelah pianak tetelu, muanin nyane
dadua, luh adiri, ne paling wayahe pejah.

360. Ne nengahan milu pejah, matin nyane gebug gering, daweg


gerubuge reko, irika ya pada lampus, mati patpat sibarengan,
luh muani, memennya lan bapannya.

361. Kantun ne paling nyomanan, dadianya raris manjing, mareng


dalem pura reko, ring Ida Aneka Agung, wayah wau roras
temuang, kari alit, jemete mangonyang-onyang.

362. Carita sampun dipura, Sang Prabu lintang sasih, maparab I


Jayaprana, tuhu goban nyane bagus, baguse mangayang-ayang,
soring langit, bagusne tuara ‘da pada.

363. Ragane naraju emas, pamulune nyandat gading, tegak


wadanane melok, rambute mekmek sumekul, alise medon
intaran, kenyung manis, isit e ngembang rijasa.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 59


364. Anake Agung ngandika, Jayaprana makekawin, Arjuna-winane
paca, duk Arjunane kaigum, matapa di Indrakila, lintang becik,
jalan dedarine ngoda.

365. Makidung laut nyatuaang, buka tuara ada ngajahin, suaranyane


manis alon, Anake Agung ngarungu, I Jayaprana nerangang,
ririh manis, tuhu maniru ka rupa.

366. Wang jero jani kocapan, pabisik ia pada nabing, mapeta teken
roanga, ento anak tuhu bagus, dumadak titiang padika, nene
mangkin, baan I Jayaprana.

367. Ade len malih angucap, ada nyuangang sesangi, yan sih titiang
kapaica, ngaturang guling pepitu, ngarepin sanggah kemulan,
pesu mulih, majekjekan pitawala.

368. Tan kawarna sapunika, sampun usan makekawin, Anake


Agung lingnialon, pangandika ida alus, tekening I Jayaprana, ne
te nani, suba kelih enot kola.

369. Engken te wang jeron kola, ne melah-melah pilihin, di jaba


miwah di jero, sekalan kola nu idup, wang jron kola tigangatak,
to pilihin, sedeng labuhin dikarma.

370. I Jayaprana manyumbah, titiang pamit ne ne mangkin, mapan


dereng manah titiang, kadi ayame makurung, yuakti titiang
dereng binal, kari wanci, galak baan kakelegan.

371. Anake Agung semu ica, nguda keto baan nani, sok tencebin
sawen dogen, kema iba pesu nganggur, di pekene di bancingah,
ditu lingling, anake luas ka pasar.

372. Dewa Ratu Gustin titiang, titiange rauh sairing, tumuli mapadu
lima, manyumbah mapamit pesu, ka pekene di bancingah, ia
nglingling, anake luas ka pasar.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 60


373. Kaget teka uli kaja, makelap maanteng kuning, mapusung
lunggah suahan, maledped teked ka tundun, bangkiang
lengkiang adeg lanjar, susu nyangkih, kadi nyuh gadinge
kembar.

374. Kukune panjang kumredap, tayungane membat miring, tan


pendah padapa layon, wadanane melok lumlum, alise medon
intaran, kenyung manis, isite ngembang rijasa.

375. Tan pendah deling kencana, mawasta I Layonsari, I jayaprana


kaleson, ngatonang daane ayu, kocap pianak jero Bendesa, uli
kangin, magenah ring Banjar Sekar.

376. I Jayaprana tuminggal, liate ngamaling-maling, I Layonsari


kocapan, usan mabelanja mantuk, sareng roange di jalan, ia
pabisik, nakonang I Jayaprana.

377. Wang apa anake busan, tarunane bajang cerik, I Ketut sumaor
alon, makrempiang munyine alus, tan wenten titiang
manawang, rupa becik, baguse ngenyudang manah.

378. I Jayaprana ka pura, satindak manolih-nolih, Anake Agung di


jero, mijil ping ro ida alungguh, Anake Agung ngandika, ia te
nani, suba ke nani ka jaba.

379. I Jayaprana manyumbah, sampun ko titiang ngalingling,


wenten asiki kemaon, rupan ipun tuhu ayu, kocap pianak Jero
Bandesa, uli kangin, magenah di Banjar Sekar.

380. Anake Agung ngandika, bin pidan melah mangambil, De


Sengguhu matur alon, kocap malih ululikur, Anggara Manis
Kuningan, lintang becik, Sasih Kapitu irika.

381. Prebekele matur sembah, wiakti punika ne becik, salinging Jero


Sengguhu reko, dina sasih pada ayu, Anake Agung manyurat,
lingling tulis, Maman Bendesa kanginan.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 61


382. Aku peta teken Maman, apang suka Maman nampi, pianak
Mamane I Nyoman, ia pacang idih aku, apang suka Maman
nanggap, luih I Bibi, teken I Jayaprana.

383. Di Kapitune kajuang, buin ululikur mangkin, apang Maman da


kemengan, cecirenan sampun mungguh, sampun usan ida
nyurat, linging tulis, kaicen I Jayaprana.

384. Anake Agung ngandika, Jayaprana luas kangin, ne tulis kolane


aba, kangin ka Banjaran Santun, kumah dane Jero Bandesa,
apang gati, I Jayaprana mananggap.

385. Dewa Ratu Gustin titiang, titiange rauh sairing, tumuli majalan
reko, mangetan lampahe sampun, tan kocapan di jalan, kaget
prapti, kocapan di Banjar Sekar.

386. Kocap Jero Bandesa lanang, madampiak sareng malinggih, I


Layonsari di tengah, maderek sareng alungguh, sarwi ia
mareraosan, kaget prapti, parekan I Jayaprana.

387. Dane Jero Bandesa lanang, tengkejut laut nyapatin, cai ke ulidi
jero, tumbensan meriki nganggur, punapi sih wenten karya,
ulat gati, meriki raris menekan.

388. I Layonsari semu jengah, ulate sawang kebibil, tumuli tuun


maserod, yeh matane deres pesu, mulihan ngubet jelanan, laut
nangis, I Jayaprana menekan.

389. I Jayaprana a ngucap, titiang kautus ne mangkin, mamakta


surate reko, antuk Ida Anake Agung, punika surat paica, ring I
Gusti, dane Jero Bandesa nanggap.

390. Punapi daginging surat, icen Maman mamalihin, kapaca di ati


reko, antuk Jero Bandesa Kakung, sampun tatas ya winaca,
linging tulis, kadi arep ya kocapan.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 62


391. Dane Jero Bandesa ngucap, Mamane rauh sairing, yan cai
kaicen reko, bagian Bapane manerus, mamantu pada di jaba,
tunden sai, cucu bakat sangkol diman.

392. Anging adin cai nista, tong ada mangidep munyi,


mangandelang lemet basang, yan glemekin ia mangambul, daar
cai canang bapa, saur aris, titiang nunas canang Bapa.

393. I Jayaprana angucap, titiang mapamit ne mangkin, Jero


Bandesa lingnialon, mamargi I Mirah Ratu, mai-mai kumah
Bapa, ya malali, I Jayaprana mangucap.

394. Titiang sandikan I Bapa, ne mangkin titiang mapamit, tumuli


majalan reko, enggal lampahe andarung, tan kocapan ia di
jalan, laut manjing, I Jayaprana ka pura.

395. Anake Agung diodal, pepek prebekele nangkil, I Jayaprana reka


reko, manyogjog negak di pungkur, mamepes ngelanang mata,
luir ditulis, kadi Hyang Semara ngindarat.

396. Anake Agung ngandika, suba ke nani katampi, antuk dane Jero
Bendesa, I Jayaprana umatur, inggih sampun ko katangkap,
dane ngiring, parekan Cokor I Dewa.

397. Anake Agung ngandika, teken prebekele sami, Maman pada


kena karya, ngawe umah apang lung, gawenang I Jayaprana,
apang gati, apang pragat dasa dina.

398. Bale Singasari dadua, mancagina bandungsari, pacang


pasarene reko, bale gajah makekipu, sios ne ne di jabaan,
ngapit kori, sakaulu makembaran.

399. Sampun sanja surup surya, prebekele sami mapamit, Anake


Agung ka jero, I Jayaprana kawuwus, sampun kaicen
lungsuran, luih I Gusti, sampun ida wus manadah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 63


400. Tan kocapan sapunika, kocap De Bandesa kangin, manari
pianake reko, pamunyin danene alus, aduh Dewa nyai Nyoman,
ne I tuni, ada ya parekan teka.

401. Mawasta I Jayaprana, mamakta surat I Gusti, pamunyin surate


reko, apang Bapa suka mupu, tekening I Jayaprana, ne ne jani,
nyai pacang kapaica.

402. Di Kapitune kajuang, buin ululikur mangkin, Bapa wantah


mangaturang, nanging yen sih nyai kayun, I Layonsari angucap,
titiang ngiring, lamun pangandikan Bapa.

403. Raina tatas semengan, Anake Agung katangkil, prebekele


kumaotok, ngawe umah apang luung, ada janma kalih laksa,
sampun tragic, manatal ada manyitak.

404. Ade mangawe adegan, ada ngimbal ada ngukir, ada nabas bakal
parba, gopalane agung-agung, maukir mapinda gruda, ngapit
kori, togoge manganggar pedang.

405. Pasarene suba pragat, makejang pada maukir, pradane


pakencorong, magegenteng mirah murub, kasure tinunda-
nunda, kasur sari, kotak table maturutan.

406. Parbane malelampahan, malate di Gunung Kawi, papedek


matutub emas, lelangse manyeti terus, mabelat malelampahan,
wargasari, duke matemu di taman.

407. Panganggone sarwa emas, ngendih tong ada nyuluhin,


kumaredep pakencorong, magegandan mrebuk arum, sios bale
mancagina, pada mukir, ukiran patra ulanda.

408. Ulon-ulone magambar, lampahan prang Wedasari, sios nene di


jabaan, wenten bale kapatsasur, drasaksat kadi suarga, murub
endih, karya buin pitung dina.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 64


409. Gustine ngicen carikan, teken kaulane sami, ngejuk kebo ka
Pangulon, kucite sampun mabugbug, pacang guline punika,
sampun tragic, bebek siape cumandang.

410. Prebekele nunas carikan, di jaba pada malinggih, ideran tan


pegat-pegat, arak bereme lumintu, ada ne negak di luan, semu
raspati, suba pada wus madaar.

411. Anake Agung ka jaba, kari kaulane sami, Maman pada lamun
apa, magusti tekening aku, singnya Maman mangadoang,
ngutang Gusti, singa ada musuh teka.

412. Makemplung kulkul majalan, eda ngalih bekel mulih, yan


Maman teked di pondok, masa Maman pacang ngletuk, nira
maang marnan teda, eda imbih, pipise pada madasa.

413. Prebekele saur sembah, sandikan Cokor I Gusti, sampunang sih


pangjang raos, yan titiang kari majujuk, tong gingsir Cokor I
Dewa, lamun mati, titiang ngiring pangandika.

414. Rempek bau tangan kiwa, tendas titiange mleketik, tiba ka


tanahe reko, menawi gingsir I Ratu, sampunang Cokor I Dewa,
walang ati, mangkin ngaulaang titiang.

415. Ada len malih angucap, manyengking needang keris, yadian


mapeluk majambak, tuara manah titiang kengguh, tong kado
Cokor I Dewa, tong ngesemin, titiang ngiring pakayunan.

416. Sadina magegambuhan, peteng wayange tan kari, tekan


panemaya reko, wang bajone sampun rauh, makekober bulun
warak, bedil kumritig, kadi glagah katunuan.

417. Pareret lan kendang Cina, cumangkirang angrerengih, dada


plan paresi reko, panah cendeke lumintu, baris macane
maningklak, madedingkling, solahe ngeresang manah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 65


418. Wayang wonge tumandang, jangkang jojor pada prapti, len
baris katekok jago, lengare maprabu malu, sakatahe unen-
unian, pada prapti, sakatah desane teka.

419. Kocapan I Jayaprana, sampun ngrangsuk busana luwih,


madestar sutra masimbar, patitis garuda mungkur, masekar
mas mandalika, manting-anting, kalacakra mamanisan.

420. Pinggel agung masesocan, mas ijo keneana ngrawit, mawastra


ya bot sakalor, makampuh sutra jingga alus, lelancingan
gringsing wayang, nyungklit keris, danganan mas nawaratna.

421. Tan pendah Sanghyang Asmara, sampun nunggang jaran asri,


kalawan permas ungu, jarane tan katon jaran, murub endih,
tan pendah Giri Kancana.

422. Bebaktane tan kawarna, kumah De Bandesa kangin, sabikas


anak makarma, nyai Nyoman sampun pesu, mungguh ring joli
kencana, pada prapti, para daa mangiringang.

423. Ne mangaba kepet Cina, ne ngepetin bajang cerik, len mangaba


pacanangan, panganggone abra murub, sami ia mapusung
ngandang, susup sari, masekar cempaka janar.

424. Joli emase maluan, jarane majalan kori, pangapit joline


tamiang, bedil cendeke di malu, pangawin mapontang emas, ne
mangapit, prebekel lawan teruna.

425. Pangrentebe petangdasa, parekane alit-alit, maudeng batik


parada, masekar tengguli ketur, urangkane sesampiran, sada
ngiring, manyote neen danganan.

426. Rauh maring pangawangan, buncinge ngaturang bakti, sampun


ia pada manyunibah, raris ia ka jero agung, tan kocapan di
bancingah, raris manjing, Anake Agung odal.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 66


427. Anake Agung ngandika, pangandikan ida aris, mai dini ya
manegak, eda ngejoh teken aku, buncinge raris manyumbah,
luh muani, gustine tan kena ngucap.

428. Sampun surya surup surya, buncinge raris mapamit, Dewa


Ratu Gustin titiang, titiang pamit ring I Ratu, raris nyumbah
sibarengan, tur mamargi, buncinge raris ka jaba.

429. Anake Agung kedanan, tumon ring I Layonsari, wekasan


ngandika alon, Nyai Nyoman Dewa Ratu, tan meling ida ring
raga, buduh paling, edan ring I Layonsari.

430. Anake Agung ngandika, teken prebekele sami, kenken ban


Maman ngrawos, edengin jua kuda aku, merentah I Jayaprana,
panga mati, gawenang daya upaya.

431. Mangde yennya suba pejah, I Nyoman apanga manjing, yan kai
tuara mabaan, nyai Nyoman Dewa Ratu, tan urungan kai pejah,
mati sedih, yan tan polih Nyai Nyoman.

432. Prebekele saur sembah, Prebekele I Saunggaling, eman ban


titiang ngraos, gawenang ia daya apus, ajak kauh ka tarima,
manitenin, kocapang praune bencah.

433. Wong Bajo ngejuk manjangan, kebone telah kabedil, sampun


rauh di Pangulon, wang Grokgake telah rarud, maid ka
Tegallenga, sisan mati, kebo sampine kajarah.

434. Kocapan I Jayaprana, sukane tan sipi-sipi, tuara kurang amah


anggo, panyeroan suba liu, sampun ia mangunya-unya, kumah
wargi, uli istri uli lanang.

435. Tonden tutug pitung dina, teka parekan mangalih,


kapangandikaang ka jero, antuk Ida Anake Agung, I Jayaprana
mangucap, Beli nampi, sarwi ia ngawangun payas.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 67


436. Madestar taluki petak, mawastra candana kawi, makampuh ya
bot sakalor, kari ke I Mirah Ratu, Nyai Nyoman Dewan titiang,
Beli pamit, dini jumah apang melali.

437. Tumuli laut majalan, satindak manolih-nolih, sampun rauh ring


bancingah, pepek prebekele paum, I Jayaprana manyumbah,
sada aris, jariji rurus mangancam.

438. Anake Agung ngandika, teken prebekele sami, miwah I


Jayaprana, Maman pada tundek aku, luas kauh ka Tarima
manitenin, kocapan praune bencah.

439. Wong Bajo ngejuk manjangan, kebone telah kabedil, suba


teked ka Pangulon, wang Grokgake telah rarud, ada mai
masupeksa, sisan mati, rarud ia ka Tegallenga.

440. Prebekele saur sembah, sandikan Cokor I Gusti, I Jayaprana


lingnialon, titiang sandikan I Ratu, Pajalane apang pradang, ne
ne mani, masangketa di bancingah.

441. Suba sanja maluaran, Prebekel pada mapamit, Anake Agung ka


jero, I Jayaprana ia mantuk, tan kocapan ia di jalan, kaget
prapti, I Jayaprana ring umah.

442. I Layonsari angucap, rauh saja Beli Gusti, dening ia wau prapta,
kenak manahe sagunung, I Layonsari manyumbah, lintang
bakti, tekening I Jayaprana.

443. Tumuli ngaturang sekar, suka manahe tan sipi, anuli raris
mataken, satingkah anake paum, I Jayaprana angucap, Dewa
Gusti, dini jumah apang melah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 68


444. Beli luas ka Tarima, kandikaang manitenin, wang Bajo
mamendil kebo, wang Grokgake telah rarud, sapasira ajak I
Mirah, ne ne mani, luas kauh ka Tarima.

445. I Jayaprana angucap, prebekele luas sami, buka wenten petang


dasa, ne ne ajak luas kauh, pajalane apang pradang, ne ne mani,
masengketa di bancingah.

446. Tumuli ngaturang daar, wang jerone mengayahin, sampun


usan ia madaar, tumuli raris maturu, Nyai Nyoman sampun
pradang, ia manampin, lekesan mabuah nguda.

447. Teken rook petang dasa, rokone sampun madaging, di


kompeke penpen reko, lekesane sampun puput, teken pipis
karobelah, sampun tragi, tumuli raris masaria.

448. Sampun liwar asirepan, I Layonsari mangipi, umahe ipiang


reko, anyudang belabor agung, tonden tutug galang tanah, ia
ngendusin, laut ngipiang ipian.

449. Beli Nyoman Dewan titiang, matangi titiang mangipi, I


Jayaprana lingnialon, punapi ipian I Ratu, I Layonsari angucap,
titiang ngipi, kelangan tunjung bungannya.

450. Ilang anyudang belabar, keto ipian titiang Beli, tan urung
mamanggih kaon, mandeg Beli luas kauh, tan urungan Beli
pejah, laut nangis, I Layonsari sigsigan.

451. I Jayaprana angucap, lamun tuduh Beli mati, dija te Beli


manongos, yadin te magedong batu, maumah makotak tabla,
masih mati, sampunang manangis Dewa.

452. Suba tatas galang tanah, I Jayaprana mapamit, I Layonsari


semu bengong, yeh matane deres pesu, I Jayaprana majalan,
tan panolih, sampun rauh di bancingah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 69


453. Sarauhe di bancingah, pepek prebekele nganti, I Jayaprana
lingnialon, sapasira dereng rawuh, I Saunggaling angucap,
sampun sami, Maman ngantos cai Nyoman.

454. Tumuli laut majalan, tan kocapan ia di margi, rauh di pondok


kelod, I Jayaprana katanjung, manyelempoh laut negak, Dewa
Gusti, mareren beten katapang.

455. Sampun ia ngrasa pejah, tumuli raris mamargi, sampun rauh di


Pabean, enggal lampahe andarung, rauh ring Enjung Tinga-
tinga, surup rawi, ditu jani marerapan.

456. Bau mara tatas galang, tumuli raris mamargi, rauh di Grokgak
reko, Patase sampun kaungkur, pamargine tan rerenan, megat
ceking, Tanjung Serne sampun liwat.

457. Banyu Pohe sampun liwat, sampun rauh di Pulaki, ditu


marerepan reko, munyin macane pagelur, kidang nyerit lan
manjangan, kaik-kaik, sampun tampekan das lemah.

458. Satawana asauran, kalawan merak manyerit, sampun galang


wetan reko, tumuli raris lumaku, tan kocapan ia di jalan,
sampun gelis, Sendange wus kaliwatan.

459. Rauh di Tanjung Rijasa, ditu kalangene luih, bojog magayung-


gayungan, pada ngempak-empak kayu, katon kadi ngalap
bunga, pagulanting, ada mangalap wohwohan.

460. Marebut teken roanga, luir Sugriwa lan Subali, marebutin Dewi
Tara, Trunalaksemana nulung, sareng ring Sang Ramadewa,
Mintakasih, roangnyane mabelasan.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 70


461. Tan kawarna ia di jalan, kocap lampahe lumaris, rauh ia di
Pagametan, enggal lampahe andarung, suba teked di Tarima,
sirep sepi, I Jayaprana kocapan.

462. Sampun ia ngrasa pejah, nanging benehe tindihin, yadin kene


yadin keto, mareren di batan kayu, sarwi ia marerokoan, ne ne
jani, I Saunggaling angucap.

463. Masih Maman cai Nyoman, Maman kautus ne mangkin, antuk


Gustin caine reko, apang eda salah sengguh, puniki surat paica,
teken cai, I Jayaprana manangkap.

464. Tumuli raris kapaca, salinging surate mangkin, ya te nani


Jayaprana, tuara sedeng bakal pupu, majalan nani pang melah,
ne ne jani, konkon kola ngamatiang.

465. Sisip nanine prasangga, mamaden tingkahing Gusti, somah


nanine I Nyoman, ia pacang juang aku, tong pantes cai
ngelahang, ne ne jani, apang da nani nglawan.

466. Sampun tatas ya pinaca, salinging surate sami, I Jayaprana


lingnialon, titiang ngiring Dewa Ratu, titiang suka kapademang,
tan pasisip, lamun ento masin titiang.

467. Yen pacang Cokor I Dewa, mangambil I Layonsari, apang becik


mamanjakang, nyai Nyoman Dewa Ratu, liwat bane tani bagia,
Nyai Gusti, kari nyai apang melah.

468. I Jayaprana angucap, titiange rauh sairing, ne ne mangkin


sapasira, utusan Anake Agung, pacang mamademang titiang, ne
ne mangkin, I Saunggaling angucap.

469. Masih Maman cai Nyoman, Maman kautus ne mangkin, da cai


salah raos, apan sih Maman kautus, mangiringang pangandika,
ia te jani, mamargi cai pang melah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 71


470. Sangsarane akresekan, marga becik tuut cai, rain caine I
Nyoman, tuara makelo pacang nutug, sareng cai manggih
suarga, eda gingsir, I Jayaprana angucap.

471. Tuara titiang takut pejah, mangiring kayun I Gusti, sadiane


mamula titiang, mangkin kayun ida ngabut, prebekele
kapiwelas, pada ngeling, ngatonang I Jayaprana.

472. Kasuduk lambunge kiwa, medal getihe sumirit, ebonnyane


maimpugan, maebo dedes tinggalung, prebekele pada sigsigan,
pada ngeling, ebahnyane manungkayak.

473. Genter pater asauran, lumarap katon ring langit, ujan rajane
masiok, teja guling kuung-kuung, Sanghyang Surya
makalangan, kilap tatit, prabawan I Jayaprana.

474. Ketug lindu magenjotan, remrem tur riris alit, prebekele sami
bengong, ada ia angucap alus, tan urungan manggih suarga,
bina pelih, Sang Prabu dumadi panjak.

475. Sampun kagawenang bangbang, layone kadi aguling, lumiep


netrane reko, mirib kedek ulat kenyung, angkebin ban don
andongbang, sampun ilid, sampun purna kaurugan.

476. I Saunggaling angucap, kari Nyoman Maman pamit, tumuli


majalan reko, teke macane manutug, ada macane manutug, ada
macane petangdasa, ninut buri, manyarap di jalan-jalan.

477. Rauh maring Pagametan, mati roange kakalih, rauh maring


Pamuteran, Tanjung Serne ya kapungkur, Pulakine sampun
liwat, sampun prapti, di Tukad Pule mararyan.

478. Sampun ya tatas rahina, tumuli laut mamargi, sampun rauh di


Grokgak, kecag roange akutus, Patase sampun liwat, kaget
prapti, Pangulon di Carangrata.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 72


479. Celuk bawang sampun liwat, tukad jurange kapanggih, sampun
rauh di Barongbong, enggal lampahe andarung, kaget naga
teka galak, mangutilin, mati roange lelima.

480. Buin tuara bakat tawar, petang diri buin mati, tumuli majalan
encol, teked di Katapangudu, lipi gadang saget teka, manujahin,
mati roange bin dadua.

481. Tan kocapan ia di jalan, suba teked jani mulih, I Layonsari


kocapan, atine makesiab suung, mangenang I Jayaprana, baya
mati, Beli kauh di Tarima.

482. Gowake maseliweran, mangalup-alup, mamunyi, duur umahe


ngegalok, I Layonsari ia pesu, maningeh-ningehang orta, ne ne
jani, kocap prebekele teka.

483. Kaget ada anak mentas, I Layonsari majinjin, Maman ko titiang


matakon, kocap prebekele rauh, Beli Nyoman dane dija, dereng
prapti, anake alon angucap.

484. Tuara bareng teken Maman, sing nya kari ia di uri, I Layonsari
ia bengong, di korine kitak kituk, nakonang I Jayaprana, dereng
prapti, saliun anake mentas.

485. Sing takonin mangorahang, makejang tuara nepukin, ada anak


mentas nunggal, kapiwelas ia mawuwus, rakan nyai sampun
pejah, tigang wengi, I Saunggaling nyedaang.

486. Pejah kauh di Tarima, petan maman teken nyai, kocap sisip
nyane reko, margan cai Nyoman lampus, baannya mangelah
somah, ayu luih, nyai te gelis ka pura.

487. Anake Agung kedanan, manyingak ring rupan nyai, da nyai


manuturang, pamunyin Mamane bau, tan urungan Maman
pejah, mangemasin, bungut Maman anggon dosa.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 73


488. I Layonsari angucap, olas Mamane tan sipi, mangorahin titiang
reko, apa anggon titiang naur, utang titiange ring Maman,
mutang urip, I LLayonsari mulihan.

489. Sarauhe maring umah, nyai Nyoman ngunus keris, wang jerone
ngrebut reko, Gusti Nyoman Dewa Ratu, nyai Nyoman
kapetengan, tuara meling, I Layonsari ring umah.

490. Tan kawarna sapunika, prebekele kocap mangkin, sampun


rauh ring bancingah, ditu ia jani mapunduh, Anake Agung ka
jaba, manilikin, kocap prebekele teka.

491. Sarauhe ring bancingah, prebekel sada nangkil, Anake Agung


lingnialon, kenken Maman tunden aku, luas kauh ka Tarima,
manitenini, kocapan praune bencah.

492. Wang Bajo ngejuk manjangan, kebone telah kabedil, tui ada
buka keto, sakadi ortane malu, prebekele saur sembah, Dewa
Gusti, inggih wenten sapunika.

493. Wang prau ngejuk manjangan, dapet titiang di pasisi, jaga


iapun munggah kejong, gelisan titiang mangamuk, padem
wenten kalih dasa, sisan mati, gelisan ipun malayar.

494. Parekan Cokor I Dewa, cai Nyoman ipun mati, padem ipun
sarap samong, bangkene tong bakat tutug, sareng teken roang
titiang, pada mati, mantuk wantah siangolas.

495. Anake Agung ngebug tangkah, aduh pira saja cai, bau pidan
pabuncingang, dadi cai jani lampus, ten kocapan sapunika,
kocap malih, I Layonsari ring umah.

496. Sampun liwar asirepan, I Nyoman masih tan meling, kaget ya


makelap katon, I Jayaprana macelub, manegak bareng mapeta,
saur tangis, dini jumah apang melah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 74


497. Munyin beli nyai Nyoman, kari nyai beli pamit, yan nyai pacang
ka jero, apang melah ngadu semu, melahang nyai mamanjak,
teken Gusti, gawenang daya upaya.

498. Beli mati tan padosa, kari nyai apang becik, tumuli malecat
reko, I Layonsari ia bangun, kapupungan patigarap, laut nangis,
I Layonsari angucap.

499. Beli Nyoman Dewan titiang, lalisan Beli ngalahin, juang titiang
da makelo, apang titiang bareng lampus, sengketan Beline
suba, bareng mati, I Beli ngalahin titiang.

500. Jero Bandesa jani kocap, luh muani pada ngeling, ne muani ia
manoho, duh Dewan Bapane Ratu, cai Nyoman Dewan Bapa,
baya lalis, cai mangalahin Bapa.

501. Ibi puane kantenang, bapa sukane tan sipi, buka tong
mamanggih kaon, sayang antuk Anak Agung, apa ja dosane
mirah, ne ne mangkin, sampun rauh maring pura.

502. Tumuli tatas rahina, teka parekan mangalih, kapangandikaang


ka jero, antuk Ida Anake Agung, I Layonsari majalan, ne ne
mangkin, sampun rauh maring pura.

503. Anake Agung ngandika, tekening I Layonsari, aduh Dewa nyai


Nyoman, liwat bane tutug lacur, tuara katuduh di jaba, ya ka
puri, katuduh i nyai Nyoman.

504. I Layonsari belbelan, manyumbah raris mangeling, pesu


munyine nyalesos, titiang pamit ring I Ratu, titiang tumut
pramasatia, ne ne mangkin, Anake Agung ngandika.

505. Nguda keto ban I Nyoman, sampunang kadurus sedih, mangde


yen nyai masatia, bangkene tuara katepuk, yen manah beline
mirah, ne ne jani, apang I Mirah di pura.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 75


506. Luih yan I Mirah ica, mapupu beline mangkin, idepang I
Jayaprana, sedihe apanga lipur, lila-lilaang di manah, ne ne jani,
apang nyai Nyoman ica.

507. Sampun sanja surup surya, wang jerone pada prapti, mamakta
ajengan reko, Anake Agung tumurun, nyai Nyoman mas I
Mirah, dong meriki, I Mirah sareng madaar.

508. I Layonsari mamindah, seosan aturin sagi, wang jerone pada


encol, I Layonsari tan kayun, sedihe tong kena pasah, buka
sanding, Beli Nyoman Jayaprana.

509. Sampun liwar asirepan, Anake Agung matangi, meling ring I


Layonsari, pangandikan ida alus, nyai Nyoman Dewan titiang,
ne ne mangkin, titiang wantah nunas tamba.

510. Yan tan nyai Nyoman ica, tan urungan beli mati, I Mirah
mamanggih kaon, kadi toya di don candung, seng agigis, tan
urung labuh ka tanah.

511. Masih beli nyai Nyoman, kadi kedis kelik-kelik, di masan sasih
katiga, ngajap tawang nagih jauh, yan tan ica nyai Mirah,
mangujanin, tan urung mati panesan.

512. Kadi tunjung upamannya, kasatan toyane mangkin, di tengah


telagane reko, geseng matemahan layu, kapanesan Sanghyang
Surya, tanwun mati, tunjunge kasatan toya.

513. Kadi dasih kapetengan, katileman dening sasih, engkik-engkik


mailehan, manyadangin kangin kauh, bulane tuara ya endag,
ati-ati, ngame-ame makelemah.

514. Mangde yan I Mirah ica, mamupu beline mangkin, sadaging


purine reko, apang I Mirah mamungkul, tuara titiang
mamelihang, luihing rabi, I Mirah manganggon panjak.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 76


515. I Layonsari angucap, titiang mapamit ne mangkin, yan kayun I
Ratu ngantos, suene solas dalu, Anake Agung semu maras,
mamaakin, I Nyoman manganggar pedang.

516. Anake Agung kerangan, semengan ka jaba mijil, pepek


prebekele reko, Anak Agung semu sendu, tuara medal
pangandika, ne ne mangkin, prebekele takut makejang.

517. Tan kocapan sapunika, kocapan I Layonsari, sedihe tong dadi


lila, yeh matane deres pesu, magaleng-galeng yeh mata, Dewa
Gusti, pawekan I Jayaprana.

518. Sedihe tong kena pasah, dadi ia ngelalu pati, tuara wedi ngunus
pedang, kasuduk luuring susu, sapisan laut ia pejah, embeh
rawit, layone kadi mapeta.

519. Anake Agung kocapan, eling ring I Layonsari, tumuli ida ka


jero, ngagenang pacang ngerumrum, manyogjog masawang
tangar, Dewa Gusti, ngandika jabaning lawang.

520. Nyai Nyoman Dewan titiang, dong ampakin titiang kori, titiang
wantah nunas ica, kasuen tuara masaut, raris ida nebah
lawang, tan pakancing, katon nyai Nyoman pejah.

521. Saup sangkol aras-aras, bangkene jua papasihin, nyai Nyoman


Dewan titiang, munyine pati jelamut, tuara karoan jejalangan,
dadi paling, panyingakan kasaputan.

522. Wang jro katon manjangan, dadi ida ngunus keris, dadi
mangamuk di jero, sing paak dadi kasuduk, ada mati di luanan,
ada mati, di jlanane nungkayak.

523. Ada len mati di sombah, ada ya mati ngaliing, ada mati menek
tembok, ada len mati di bucu, ada mati sedek nyakan, nunun
ngantih, ada ya mati manyikat.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 77


524. Ada mati di pedeman, ne becatan ia malaib, ada mati batan
umah, ada ia mati makutu, wang jerone sampun telah, raris
mijil, Anake Agung ka jaba.

525. Sarauhe maring jaba, parekane pada ginting, pada yatna teken
raga, masiat ia saling amuk, mauderan di bancingah, ne ne jani,
siate maduk-adukan.

526. Tuara karoan musuh roang, sing paak pada tebekin, getihe
nyandang kerobok, bangkene tan kena itung, Anake Agung ia
pejah, ne ne mangkin, sedane manyuduk raga.

527. Tan kawarna sapunika, prebekele rauh sami, suba teked di


bancingah, dapetang bangkene liu, laut jemak ya punduhang,
ne ne jani, raris ia ka jero pura.

528. Rauh maring jero para, bangkene akeh kapanggih, pada aba
ngajabaang, ditu ya jani mapunduh, pada teka brayannya,
mangelingin, raris katanem ring sema.

529. Kocap dane Jero Bandesa, luh muani pada prapti, mangalih I
Layonsari, bangkene sampun kapundut, kabakta ka Banjar
Sekar, ya ngraris, sampun purna kaurugan.

530. Anake Agung kocapan, layone sampun kaambil, kabakta ka


tunon reko, raris ya kapendem ditu, sampun purna kaurugan,
ne ne mangkin, prebekele raris budal.

531. Ada len malih kocapan, pitrane I Layonsari, rauh maring


Panangsaran, I Jayaprana ia ditu, mangantos I Layonsari, kaget
prapti, atmane I Layonsari.

532. I Jayaprana angucap, rauh saja Dewa Gusti, makelo titiang


mangantos, I Layonsari sumaur, titiang eling ring sengketa,
bareng mati, ala ayu bareng titiang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 78


533. Tan kocapan sapunika, papendake kaget prapti, joli emase
ngencorong, mamas cendek tedung agung, sakatahing
sopacara, sampun prapti, munggah ring joli kencana.

534. Gending gonge masauran, cumangkirang angrerengih,


dedarine ngayap reko, pepitu ia ayu-ayu, sampun munggah
maring Swarga, ne ne mangkin, sapolahe tan kawarna.

===== P U P U T =====

Kumpulan Gaguritan MisterM77 79


GAGURITAN CUPAK GRANTANG

PUPUH DURMA
535. Ada satwa ujang tityang ring sasaman, pecak saking Majapahit,
wong manyama sareng rwa, pada lanang maka dua, I Gede
Cupak kapartami, ne alitan, Made Grantang mapapasih.

536. Rupa bagus basa drana alep pisan, kemikane nyurnyur manis,
asing anak mangatonang, lanang wadon sami suka, anging sane
pinih kelih, ya I Cupak, rupa bocok idep culig.

537. Pangucape lintang sumbung twi pisuna, twara ngelah olas asih,
tan mamineh raga bocok, cangkem linggah roma barak, kumis
nyempang basang endig, kereng madahar, acaplokan tan
mindoin.

538. Kocap mangkin ya I Cupak lan adinnya, dina enjing ya ka carik,


nandan sampi ayat matekap, sampun naring carik prapta,
sampinnyane kaugain, huwus masangan, I Grantang raris
ngalampit.

539. Nging I Cupak adinnyane tan karunguang, apisan idepne


malali, carat curut tan padohan, ngantos liwat pukul siya, I
Cupak malali ninggal adi, Made Grantang, raris wusan ya
ngalampit.

PUPUH SINOM
540. Kancit rawuh Gede Cupak, sada gisu nyagjag yadi, tur angucap
ring adinnya, pangucapne masemu asih, Made Grantang adin
beli, depang lampid beli mikul, Made Grantang alon nimbal,
rihinan sampun budal beli, tityang manjus, beline nual ling ne
getar.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 80


541. Prade keto rawos I dewa, rihinan sampun kola mulih, basang
kola seduk pisan, twara sida bahan nampanin, kema sampun
manjus adi, wus angucap ya lumaku, sambil natad ubuhannya,
tolah tolih ya mamargi, ring tengah enu, I Cupak raris
maguyang.

542. I Gede Cupak ngeka daya, ngawe rupa apang weci, mangda
pangus wus matekap, manyelibin idepe lengit, risampune
lintang menyi, raris ditu ngundag laku, mapi mapi kalesonan,
jlempah-jlempoh ya mamargi, sampuniku, solah ipun I Gede
Cupak.

543. Sampun napak diwang umah, gelar gelur ipun nangis,


raramannya katno gama, mireng I Cupak rawuh nangis, raris
gisu manyagjagin, tur masesed ring isunu, nguda cening nangis
prapta, tur blolotan ragan cening, kalih ipun, adin cening I
Made dija.

544. Sigsigan I Cupak nimbal, lacur kolane tan kadi, ngelah adi Made
Grantang, lengit twara nyak ngalampit, kola dogen matekap
tuni, nyantos lesu kola langkung, Made Grantang ipun ilang,
carat-curut tanpa indik, sareng nak eluh, wangsitin kola ipun
galak.

545. Bawos nanang ling I Cupak, bapan ipun jeg berangti, raris
ngajum I Gede Cupak, pangajume alus manis, pyanak bapa sang
apekik, kema cening manjus dumun, wusan juwa maselselan,
bapa nyantos I Made Prapti, prade rawuh, I Made praya tigtig
bapa.

546. Lila idep I Gede Cupak, mireng atur bapane berangti,


sadurunge I Made Prapta, I Cupak raris ya melali, ngaba ayam
bulu buwik, kabongbong ring kantin ipun, sasat anggon
pasiliban, pang tan ngenah idepne culig, sampuniku, I Cupak
bahan ngeka daya.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 81


PUPUH GINADA

547. Kocap mangkin I Made Grantang, wusan manjus marik carik,


ngalantur ipun majalan, kantun leson awak ipun, mamargi ya
mangangsehan, kocap mangkin, sampun napak ring
diwangnya.

548. Sampun rawuh maring umah, bapannyane manyagjagin, jeg


sahasa nyambak pianak, tur manigtig miwah nanjung, I Made
Grantang ya kabatbat, mintar cahi, nirdon bapa nerehang iba.

549. Nora midep pesan bapa, solah cai asapuniki, rupan iba dogen
melah, idep solah caine letuh, nguluk-uluk I rarama, mobab
tuwi, ngado-adoang payuk jakan.

550. Dija molih ajaran keto, mula ane keto tulad cai, nirdon pisan
tuyuh bapa, ngemit cai uli malu, suban jani masa wireng, idep
cai, saksat kadi asu singal.

PUPUH SEMARANDANA

551. Made Grantang osah ya miragi, nguntul nangis ta sigsigan, raris


matur ring bapane, ampura bapa sisip tityang, manut kadi ling
I bapa, nundung dewek tityang wawu, tityang nyadya
ngamargyang.

552. Sadurunge tityang mapamit, aksi sembah tityang bapa, mogi-


mogi patilar tityange, turin I bapa bagya jumah, muah belin
tityang I Cupak, apang twara nemu kengguh, pamit sampun
tityang bapa.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 82


553. Made Grantang ya mamargi, nyelsel raga maring lampah,
maminehin sisip ragane, nanging twara kacundukang, sampun
maring tengah lampah, lemet manah I Made ditu, antuk twara
keni amertha.

554. Ngalawanin ya mamargi, idepne asah ngutang raga, olih dahat


nandang sakite, sakit manah sakit angga, sampun doh iya
lumampah, I Cupak mara rawuh ipun, tur atanya ring
bapaknya.

555. Ndaweg bapa miwah bibi, adin tityang I Made dija, masaur aris
bapan ipune, I adi sampun tundung tunian, mara keto bapane
muwus, I Cupak nangis maselselan, nguda tundung I Made
Grantang.

556. Raris matur I Cupak nangis, wantah tityang ngawe naya, apa
sisip adin kolone, krana tundung I made bapa, dija jani alih I
Grantang, bas kalajok bapa ngopak ipun, nundung yadi tanpa
salah.

PUPUH DURMA

557. Raramannya kejut mireng ling I Cupak, nartayang adine ne tan


sisip, engsek manahne kalintang, rasa twara sida ngucap, eling
kaping raga sisip, ngopak pyanak, gangsar tindak tuna budi.

558. Tur ngangsekang matur sisip ring I Cupak, ampura sisip bapa
cening, kalojok bapa nitig pyanak, matbat nundung adin I
dewa, Gede Cupak ya nyaurin, jani kola, praya luas ngalih yadi.

559. Nah karyanang jani kolo bekel luas, apang gelis ne mamargi,
gisu memene ngaryanang, atengah keplok katakilang, sampun
puput ne cumawis, Gede Cupak, raris mangkat ngalih yadi.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 83


560. Gelar-gelur ya I Cupak maring marga, I Made Grantang
kajeritin, sami jejeh wong ngatonang, narka gamang ne
mamarga, mendah pada wong nyimpedin, ada narka, gring
mamargi jerat-jerit.

561. Ngantos lesu Gede Cupak ya lumampah, ngesengin I Made


jerat-jerit, masih durung kacundukang, gelis lampah ne carita,
napak maring wana giri, ngalih adinnya, sarwa buron takut
sami.

562. Ya I kidang mlaib numplak ngatok I Cupak, sarwa kedis umung


mamunyi, mwah I bojog ya pakerok, saling wangsit ring
ruangnya, ngaton anak baneh mamargi, nyusup alas, rupan
nyane lintang pingit.

PUPUH GINANTI

563. Sampun telenging alas rawuh, I Made wawu ne kapanggih,


raris matur ring adinnya, pangucapne ngasih-asih, adin beli
bagus I dewa, ampura sisip beline adi.

564. Margi sampun adi mantuk, Made Grantang nanggal aris, kemo
beli dogen budal, cutet tityang tan mawali, apan eman tityang
budal, I rarama sampun tan ngemit.

565. Malih tityang sampun katundung, banggyang sampun tityang


pamit, dyastu tityang ngemasin pejah, sampun puput tityang
ngitungin, mangkin beli apang wikan, kapin idep tityange yukti.

PUPUH MAS KUMAMBANG

566. Pang sapalan, kolo murip sareng adi, nikul suka duka, margi
murud dumun adi, bayun kolo lesu pisan.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 84


567. Malih kolo, kadung makta bekel akidik, margi sampun dahar,
sareng ruwa nahar adi, Made Grantang manuturang.

568. Jeg macepol, Gede Cupak ya malinggih, antuk seduk pisan, I


Made raris kapekonin, katiwakin ngalih toya.

569. Made Grantang, Twara nulak tur mamargi, ka tukade ngalih


toya, sampun doh ring pamargi, I Gde Cupak ngeka daya.

PUPUH PANGKUR

570. Raris ipun magahgahan, sada gisu, ngesop nasi tolah tolih,
ngawaspada adine rawuh, takilane katelahang, sampun telas,
kulitnyane kaura ditu, wusan ngura takilannya, mapi aturu
geris-geris.

571. Twara lami kacarita, Made Grantang, kocap mangkin ya prapti,


dapetang beline aturu, takilane mabrarakan, dagingne telas, I
Cupak raris ya kadundun, nuli enten makwewangan, mapi-
mapi twara uning.

572. Raris matur ring adinnya, nguda adi, bekele adi benyah latig,
sinah sampun besbes asu, bes lami adi ngalih toya, ngantos
bekel, bakat tinggal beli aturu, kadung kari ne sisannya, margi
dahar bareng adi.

573. Masawur ipun I Grantang, durus sampun, dahar beli ne padidi,


tityang twara marasa seduk, I Gede Cupak idepe egar, ban
rumasa, mapikolih dayane letuh, tur madahar malih I Cupak,
nahar sisan ipun padidi.

574. Ngiwa tengen ya masopan, wusan ipun, nahar nasi mataag


cicih, adinnyane tan mangrungu, nuli ipun ngundag lampah,
nyusup alas, beline lesu menuwut, busan-busan nagih budal, I
Made Twara ya mangiring.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 85


PUPUH SINOM

575. Akudang desa sampun liwat, lampah ipun sang kakalih, kocap
rawuh ring bancingah, diwang puri di kadiri, bancingahe
sampun tuwi, nora ada wong lumaku, asu dogen kapirengang, I
Cupak ngetut nyesed yadi, adi bagus, nguda jagate dini sunya.

576. Rasa jejeh manah kola, ngalampahin jagat niki, yan tan iwang
kola narka, manawi jagat keni gering, Made Grantang
Manyawurin, mendep bli da papak hitung, kocap rawuh naring
pasar, taler ditu dahat sepi, twah aukud, ada dagang nasi katon.

577. Sada silib ya madolan, tur marika sang kakalih, mapitakon ring
I dagang, I Cupak ipun ngawitin, uh dagang kolo matari, angapa
adi gumine suwung, orahin ja malu kola, apang kolo nawang
jani, adin ipun, raris banban ling I Grantang.

578. Ndaweg tityang jero dagang, ampura atur tityang rihin, kalih
atur belin tityang, ampura pisan kadi mangkin, atur tityang
kaping kalih, ring jero atanya matur, jagat niki napi wastannya,
punapi dados samun tuwi, lintang suwung, twara ada wong
mamasar.

579. Yan tan iwang siksa tiang, buat sasuduk jagat niki, manawi ada
jalarannya, I dagang nasi manyawurin, inggih jero sang perapti,
jagat kadiri niki mungguh, awinannya lintang sunya, keni ala
jagate dini, I Manaru, mandung putran Ida Sang Nata.

PUPUH GINADA

580. Keto jero kawitannya, sangkan jagat dini sepi, munggwing Ida
Sri Narendra sedeng bingung di puri agung, mangitungin
putran ida, ne kamaling, I Manaru di puri nata.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 86


581. I Manaru sakti pisan, tabeng ida kasor sami, rawuh para
rencang ida, tan purun medal lanang wadu, mangkin wenten
naling ida, nah dauhin, para rencange samian.

582. Sira purun ngalampusan, manaru iku sane mangkin, manut


naling Ida Sang Nata, ring Kediri kadeg agung, maka miwah
sunun ida, risang molih, bakal temuang di puri nata.

583. I Gde Cupak elah nanggal, raja belog kasorang maling, Manaru
aukud ngasorang, kolo biasa nampah Manaru, kemo orahang
jani kolo, ne matindih, teken Ida Sang Narendra.

PUPUH GINANTI

584. Kaling Manaru tuah aukud, dangan kolo mangitungin, I


Grantang megat ling I Cupak, eda beli langkung ban mamunyi,
adi mula getap pisan, tuara nyuang bayun beli, edake kaling
mupah jagat, ban nasi dogen kendel beli.

585. Lan pademang I Manaru sampun, apang taen ngisi gumi,


sampunika ling I Cupak, Made Grantang nual malih, prade keto
beli Cupak, tityang ngiring atur beli.

PUPUH MASKUMAMBANG

586. Tur umatur, I Made naring dagang nasi, inggih sang madolan,
rauhang atur tityang niki, kapin Ida Sri Narendra.

587. Prade keto, buat unduk jagate dini, tityang sareng rwa, sadia
angatur ayah ka puri, sanggup nyabut jiwan I dusta.

588. I dagang nasi, nuli gisu pedek ka puri, tangkil risang nata,
sampun napak ya di puri, raris matur risang nata.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 87


589. Ndaweg ratu, nunas ampura tityang mangkin, anging
ampurayang, kadi prasangga tityang prapti, bahan ane aturang
tityang.

PUPUH DURMA

590. Sang prabu raris nual manohara, nyesed atur sang manangkil,
neke cai rencang nira, ring ira ayat misuguh apa, durus sampun
aturang jani, digelisan, sang tangkil ngaturang aris.

591. Punika ana tamiu prapta, ngaturang ayah sadia ka puri, ipun
sanggup ngamademang, ne mandung sunun cokor I dewa, I
Manaru minakadi, tur angucap, Ida Sang Nata risang tangkil.

592. Prade keto atur I dewa kapin nira, orahin suba ya ka puri, sang
manangkil nora tulak, matur pamit tur mamarga, gelis lampah
ne kawarni, I jro dagang, ring genahnyane ngadol nasi.

593. Kacundukang ya I Cupak ngumbah tangan, jenggot kumis


manasi-nasi, I Made kimud ngaton I Cupak, lana ngaba basang
layah, I Grantang raris matur sisip, jero dagang, ampura sisip I
Cupak mangkin.

PUPUH SINOM

594. Sane pisaratang tityang, sisip belin tityang mangkin, tan


patangi maring tityang, ngambil nasin jero akidik, ledang jro
ngampura jani, tityang nora muat panuku, nyaur I Cupak sada
lagas, yukti kula ngambil nasi, ampura dumun, basang kolo
seduk pisan.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 88


595. Kangen idep I jro dagang, mireng atur I Grantang asih, atur I
Cupak tan karengwang, matur nyawis I dagang nasi,
nguningang naling Sri Nrapati, marep teken jro tamiu, jro
tamiu ndaweg pisan, mangkin kandikain tangkil, ka puri agung,
antuk linggih Ida Sang Nata.

596. Made Grantang lan I Cupak, matur pamit tur mamargi, wawu
maring puri napak, rencang puri malaibin, salit tarka sareng
sami, kaden I Manaru rawuh, tur ngawangsit I Cupak ngerak,
nguda malaib sareng sami, oja takut, iki kolo I Cupak teka.

597. Sadian kolone midep teka, ayat matindih kolo ka puri, majeng
Ida Maharaja, katiben ala purine dini, ento kranannya kolo mai,
nyadia nyabut jiwan I Manaru, rencang puri sami bengong,
mireng basan I tamiu prapti, purusa langkung, nyentokang
sakti nigtig wijang.

598. Mawangsit nyingid I Grantang, kapin beline mamunyi, eda


kalajok beli angucap, gedenan pasanggup twara dadi, sang
prabu ngucap aris, marep I sang mawak tamiu, eneke ke cai
ajak dadua, saking dija pecake yukti, kalih pungkus, sira pada
aran I dewa.

PUPUH GINADA

599. Made Grantang alon nanggal, naling Ida Sri Bupati, ampura
ratu atur tityang, tityang saking majalangu, Made Grantang
aran tityang, mwah I beli, mawasta I Gede Cupak.

600. Malih tityang jadma nista, ring I ratu nyadia tangkil, maka
sadian manah tityang, sareng kalih medek ratu, tityang praya
ngaturang awak, kadi mangkin, majeng anggap cokor I dewa.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 89


601. Mogi sida antuk tityang nyabut jiwan I Manaru mangkin, I
Cupak saget nimbal ngucap, kolo twara bias matur, anging
yuktin idep kolo, patuh tuwi, kapin I Made adin kolo.

602. Nging sadurung kolo luas, ada pabuat kolo jani, icen kolo
ngidih ajengan, wireh basang kolo seduk, sakit idep Made
Grantang, mamiragi, atur I Cupak asapunika.

603. Anging ipun tanpa ngucap, antuk kimude tan kadi, sang prabu
nuli ngandika, yan buat nasi eda cai kengguh, durung mandeg
naling ida, saget prapti, panyoan ida ya marerod.

604. Sami pada masuhunan, nyuhun dulang misi nasi, ada ngaba
lawar barak, guling babangkit a ukud, paese ngetel I Cupak
nyugagak, punjung nasi, mabe guling empuk nyugegag.

605. Sang kalih raris nunas, pica Ida Sri Bupati, I Grantang asila
namping dulang, nglungsur pican anake agung, kadi ipun I
Gede Cupak, durung becik, tegak ipun nengel lawar.

606. Ngiwa tengen limane ngarap, ngesop nasi ngebis guling, sepan-
sepan ya madahar, telas lisig guling a ukud, jukut lawar tanpa
sisa, muah nasi, kasapu ane adulang.

607. Macape-cape ya I Cupak, jenggot kumis manasi-nasi, Made


Grantang kimud nyingak, I Cupak twara ngelah kimud, sampun
wusan ya madahar, sareng kalih, nunas pamit risang nata.

PUPUH MASKUMAMBANG

608. Mawacana, Sri Narendra risang kalih, sadurunge mangkat, ana


pican nira malih, ring I dewa sareng rwa.

609. Niki ana, bungkung emas tatamyan puri, socanyane mirah,


miwah keris duwe puri, icen nira ring I dewa.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 90


610. Sasat cirri, I dewa dados utusan puri, kaotang jua makta,
kayang katon I Raden Dewi, paica niki byaktayang.

611. Made Grantang, matur suksma tur mapamit, nuli ya lumampah,


gelis lampah sang kakalih, ring tengah alas wayah prapta.

612. Sampun napak, ring genah Manaru ya mamargi, I Cupak bedak


layah, numut adinne mamargi, saget ada katon telaga.

613. Manggih linggih, tiyan nyane masawang kuning, enyud kayun I


Cupak, nuli nyambat ring iadi, buat bedak ipune lintang.

PUPUH DURMA

614. Made Grantang sang abagus adin kolo, jalan mareren ajahan
adi, kolongan beli bedak pesan, sedeng melah ngaton telaga,
kolo praya kema jani, nginem toya, adinnyane tan ngicenin.

615. Beli Gede tan wenang ditu ngalih toya, ento enceh Manaru
yukti, makesyab takut bayun I Cupak, mara mireng munyin
adinnya, layu dudus muane putih, batis ngetor, pramangkin ya
nagih mulih.

616. Made Grantang raris ngucap ring I Cupak, lingne manis


mamanesin, nirdon beli nutug tityang, tan satya beli ring
wacana, sareng tityang numpang margi, hidup pejah, tonden
apa nagih mulih.

617. Pan tan tityang maksa beli tan purusa, becik sampun beli
mulih, kadung salit sanggup tityang, napi puaran ne matulak, I
Made Grantang laut mamargi, I Gede Cupak, saget nutug
ngundang margi.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 91


618. Durung munapi matindakan Sang Karuwa, Cupak ngaton
gumuk maririg, raris mitakon ring adinnya, adin kolo made
grantang, nyen ngae gagumuk dini, I Made nual, tain Manaru
niki beli.

619. Mara keto kapireng munyin adinnya, jeg nyalempoh I Cupak


ngeling, yan amone geden tainnya, amongken geden Manarune
ya, jalan sampun matulak adi, yan tan enyak, twara urung kolo
mati.

620. Tan kaingetang duk madahare di puri, nyaplok lawar mesbes


guling, I Manaru beli sanggup nampah, goban I Cupake kuning,
nylempoh negak, matah-matah peluhne mijil.

621. Tur katinggal I Gede Cupak ring adinnya, I Cupak ngrepak


manutugin, gelis mangkin caritayang, saget umah I Manaru
katon, ring tengah guwane ngempi, di sisinnya, abing lampung
bes tan sipi.

PUPUH GINADA

622. Ngetel toyan aksin I Cupak, antuk takute ne sipi, raris matur
ring I Grantang, sambil nangis sleguk-sleguk, adi bagus ampura
kolo, kadi mangkin, adi antos kolo diwang.

623. Anging ada idih kola, sadurung adi ninggal kolo, ka goan ipun I
Manaru, tegul malu dewek kolo, dini adi, ring wit asem sane
kawot.

624. Made Grantang twara tulak, raris bincuh ngalih tali, anggon
negul ipun I Cupak, raris I Cupak bedbeda ditu, sampun kaot
slimbedannya, tur mamunyi, I Made minget ipun I Cupak.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 92


625. Uduh beli Gede Cupak, pang awas idep beli dini, sadurung
tityang masentok,ene tumbak cirin tityang magebuk, risampun
tityang mayuda, tumbak niki, cirin tityang alah menang.

626. Prade kelod tumbake pungkat, cirin tityang mati beli, yen
kangin ebah ya I tumbak, maka cirin tityang unggul, keto beli
wangsit tityang, sane mangkin, beli Gede tinggal tityang.

627. Raris tuwun Made Grantang, nuluh ebun ya mamargi, rawuh


maring tengah guwa, saget katon I Manaru, sedek nagih
marikosa, Raden Dewi, I Made nuli matengkeman.

628. I Manaru katang gama, tur angucap sada nuding, ih manusa


cuil iba, mai teka wanen tuhu, nyalah kai nadah iba, wong cilik,
a caplokan nu kuangan.

629. Ye nu midep urip iba, matulak iba ane jani, I Made Grantang ya
wirang, apa petan iba Manaru, nyaplok jlema cuil nyalah,
sumbung tuwi, kading kai iba mapeta.

630. Yaning iba twara nawang, kai Grantang teka mai, nyadya
nyabut urip iba, mendak sunun anake agung, yan dot murip
idep iba, raden dewi, serahang ida teken icang.

631. Mara keto I Made matbat, I Manaru ngelur brangti, laut nyaup I
Gerantang, pascad ngeliuk I Made ditu, sambil ya ngalih salah,
tur ngecogin, nebek Manaru keni basangnya.

632. Ngelur I Manaru kasakitan, gelurane ngebekin gumi, I Cupak


ningeh diwangan, maogahan kadi lindu, I Cupak takut tur
nyelungsat, jerat-jerit, pakacretcet encehe muyag.

633. Kancit pegat slimbedannya, I Cupak ulung makraik, raris


bangun glayah-glayah, inget teken tumbake ditu, dimarane
kawaspada, saget panggih, pungkat kangin ya I tumbak.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 93


PUPUH SINOM

634. Maseriang ilang takut ne I Cupak, ngaton tumbak pungkat


kangin, pesun munyin nyane getar, mrasa teken adinne molih,
adi Grantang antos beli, kolo ja ngalawan I Manaru, yan tan
kolo maan masiat, sakit idep kolo adi, I Manaru, jani lakar
cahcah kolo.

635. Nuli tuwun ya I Cupak, grepe-grepe nuluh tali, sampun rawuh


ring betenan, I Manaru suba mati, bintak I Cupak manebekin,
ngantos benyah bangken ipun, saget kacunduk I Grantang,
sedek ngemban raden dewi, nuli matur, I Gde Cupak ring
adinnya.

636. Adi Grantang adin kolo, encen Manaru buin adi, lakar onyo
tampah kolo, sambil manyrere raden dewi, I Cupak kasmaran
buduh paling, adinnyane kajum-kajum, Made Grantang bagus I
dewa, kolo ja ngajak I Raden Dewi, adi bagus, beli lesu suud
mayuda.

637. Adinnyane manuwutang, manyerahang I Raden Dewi, I Cupak


gisu ya menekang, ngemban Ida Raden Dewi, risampune
duuran prapti, I Raden Dewi kaurud ditu, nuli I Cupak sepan-
sepan, nuju bungut guhane malih, raris ditu, tali bune
kapegatang.

638. Ngaluluk ulung I Grantang, ka tengah goa manyungkling, dadi


girang idep I Cupak, ngiring Raden Dewi ka puri, tan kawarna
ya di margi, sampun rawuh di puri agung, kocap mangkin Sri
Narendra, ledang kayun ida tan sipi, tur mawuwus, ring
putrane sane prapta.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 94


639. Nanak aji ayu I dewa, suka idep aji tan sipi, ya I pandung
sampuh pejah, tur I dewa sampun di puri, anging ana jalaran
kidik, bas banget aji sungkan kayun, nyiksikan ragan I dewa,
ayat matemu teken anak cuil, boya lutung, ucap gamang ya
twara.

640. Nanging aksamayang pisan, ragan aji kadi mangkin, reh manut
darmaning nata, linyok ujar nora dadi, dening sampun kadung
mijil, ujar aji duk ulangun, I Manaru jalarannya, mandung I
dewa di puri, aji linglung, mangitungang ragan I dewa.

641. Ditu aji maduhan, lawan para rencang sami, asing ana purun
mademang, sane mandung ragan cening, sasangin aji
kapaicain, ring kadiri kadeg agung, muah kadi ragan I dewa,
temuang aji maring puri, mangkin ipun, I Cupak sida
ngamatiang.

PUPUH DURMA

642. Sapunika tatas aji ring I dewa, I Cupak mangkin sesed aji,
cening bagus Gede Cupak, punapi I Manaru sampun pejah,
Gede Cupak manyawurin, suba pragat, cahcah kolo ipun mati.

643. Anging sengkala adin kolo I Gerantang, lempag Manaru ipun


mati, aget kolo maan nyelinab, baong I Manaru lantas tugel
kolo, basangne embud ipun mati, tur kacahcah, lantas bakat I
Raden Dewi.

644. Gelis mangkin caritayang I Gede Cupak, kasenapati naring puri,


risampune nyeneng nata, rencang Kediri sami ngayah, nyabran
dina panjake nguling, mwah ngalawar, lanang istri ibuk sami.

645. Reh Dewa Agung Anom Ngurah Gede Cupak, tan maren ida
nagih guling, muah jukut lawar barak, tuak arak tan pegat, ne
rahina yan tan nguling, prabu anom, mapuara mapajar pedih.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 95


646. Candeg dumun prabu anom kawarniang, I Made Grantang
ujang malih, kantun maring tengah goa, yan kudang sasih
sampun warna, ngantos berek I Manaru mati, Made Grantang,
kocap ditu sedih kingking.

PUPUH SEMARANDANA

647. Nguda kene lacure numadi, tan pegat manandang lara, yan
amone cucud I dewek, dadi tetep mangguh ala, uli cenik tan
nemu suka, napi malih yayah ibu, nora pesan ngelah pena.

648. Ratu Sanghyang Parama Kawi, bancut sampun urip tityang,


katimbang teken lara kene, lama nandang kaduhkitan, apa
keman tityang majiwa, ngalih bajang tua pangguh, durus ratu
pademang tityang.

649. Wusan ngame Sanghyang Widhi, dadi medal nayan I Grantang,


eling kapin bangken Manarune, sampun berek turin nyag, kari
tulang ipune katon, ento kanggen ya lumaku, kanggen tungked
ngamenekang.

650. Jlempah-jlempoh ya mamargi, nyabran lengeh ya mararyan,


matungked ban tulang Manarune, sakeng swecan Sanghyang
Tunggal, I Grantang ngantos baduwuran, sampun rawuh ya
baduhur, nylempoh ditu ngunamana.

PUPUH PANGKUR

651. Sampun becik karasayang, Made Grantang, lantur mamargi


ngungsi puri, ngalawanin ya lumaku, busan-busan ya
mararyan, ban limuhnya, yen kudang dina ya ring laku, gelis
mangkin cinaritayang, ring jaban puri sampun perapti.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 96


652. Katah mlaib wong ngatonang, I Made Grantang, ya Prapti
brenges cuil, lanang wadu pada takut, ada malih tonyan setra,
anging ada, anak midep tresna a ukud, nganampekin I
Grantang, I Grantang nuli mamunyi.

653. Inggih jero anak lanang, dong olasin, tityang mangkin nandang
sedih, tityang I Grantang niki rawuh, uningang ja mangkin
tityang, risang nata, praya tangkil ka puri agung, ne tunas icain
twara tulak, tur mamargi tangkil ka puri.

654. Sampun rawuh ring purian, raris matur, ring sang bupati
mangubakti, sugra ratu dewa agung, niki wenten panjak duh
kita, mapidonan, ayat tangkil ring I ratu, saget eling I Raden
Cupak, kapin I Grantang ring guane kari.

PUPUH GINADA

655. Raden Cupak nual bangras, tur mekonin rencang puri, ih patih
kolo ne makejang, kema jlema tamyune ejuk, gulung aji tikeh
plasa, apang mati, ditu di tukade entungang.

656. Antuk titah Sri Narendra, para patih sami ngiring, raris
mangkat sinamian, di jaban puri grantang kaejuk, kagulung
antuk tikeh plasa, tur matali, ring tukade kaentungang.

657. Malih enjange caritayang, Pan Bekung luas ka pasih, sareng


wadone mamencar, twara maan be a ukud, ngantos lesu ipun
mencar, sampun wengi, bapan bekung nuli budal.

658. Nuwut luah ya majalan, nikul pencar jroning kali, durung ejoh
ya majalan, kancit tepuk tikeh magulung, kampih maring
sisining luah, sang kalih, kejut manah ne ngatonang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 97


659. Bapan Bekung nelektekang, gulungan tikehe ne panggih, saget
kebat-kebut katon, tur kaambil tikeh niku, sareng rwa alon
ngahgah, saget panggih, anak sampun budin seda.

660. Bapan Bekung kangen nyingak, sang kapanggih kajak mulih,


risampune teked jumah, kapertenin ban Men Bekung, gaenang
bubuh nyabran dina, sayan wahi, sayan misi awak I Grantang.

PUPUH GINANTI

661. Liang idep bapan bekung, polih pyanak sampun kelih, muah
sampun masa wirang, turin bagus ngulangunin, sasukate maan
pyanak, twara taen kirang napi.

662. Kalih ipun memen bekung, di pasar madolan lais, I Grantang


anteg matataneman, entikan bunga warna-warni, ngantos
sakaumbin tanam, boye miyik malimpungan.

663. Liyu anak kema rawuh, twara pegat lanang istri, ulangun idep
sang ngantenang, bungane anut risang ngemit, para bajang ka
semaran, ngaton I Grantang bagus abra.

664. Kala I Grantang malapan ditu, para bajange manyuwopin, ditu


pada ngaduang liat, bajange sami bingung hati, ngaton sebeng
ne I Grantang, kemikane nyurnyur manis.

665. Wusan ngalap sekar sampun, sang manguwopin raris mulih,


mwang I Grantang ipun budal, makta bunga warna-warni,
memen bekung ya ka pasar, ngadol bunga pada lais.

666. Dadi ada wong jro rawuh, wong jro puri di kadiri, mapisadya
numbas sekar, ka pasar agung ring Kediri, men bekung ditu
katon, ngadol sekar aneka warni.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 98


PUPUH SINOM

667. Lawut ditu numbas sekar, nenten nawah ipun malih, sami
kambil bunga punika, I Men Bekung enggal mulih, wong jrone
warna malih, maring puri sampun rawuh, sekarnyane
kaaturang, kapin ida raden dewi, sekar niku, raris kambil olih
ida.

668. Wawu Raden Dewi ngaras, kancit nyrawat ring pangaksi, ring
sekare anak wala, malih bagusne tan kadi, dadi eling raden
dewi, ring I Grantang wala bagus, Raden Dewi mangandika,
ring embane sane nangkil, sada kenyung, Raden Dewi
misesdang.

669. Jani ada tanyan gelah, dija meli bunga niki, mani ateh gelahe
kema, ring I dagang pang sida uning, emban ida manyahurin,
inggih ratu tityang tumut, kocap sampun dina enjing, kairing
Ida Raden Dewi, ka pasar agung, mapisadya numbas sekar.

670. Suban rawuh maring pasar, men bekung ya kapanggih,


sedekan madagang sekar, Raden Dewi manampekin, kejut
kayun raden dewi, ngaton bungkung I men bekung, emas tur
masoca mirah, keni ban ida mangelingin, bungkung niku,
duwen Ida Prabu Jada.

671. Raden Dewi mangandika, ring men bekung sada aris, memen
bekung ndaweg gelah, gelah numbas sekar akidik, anging
sadurung gelahe ngambil, mangkin gelah atanya dumun,
memen bekung kamemegan, matur kapin I Raden Dewi,
singgih ratu, durus sampun wacanayang.

672. Raden Dewi ida nual, dija jeron meme yukti, gelah sareng kal
marika, mangden gelah pedas mangkin, memen bekung ya
masinggih, nging ampura pisan ratu, panjak I ratu ne wimuda,
prade ratu ledang mangku, margi sampun, simpangin panjak I
ratu.
Kumpulan Gaguritan MisterM77 99
673. Sigra mangkin kaucapang, ring umah men bekung prapti,
bapan bekung makwewangan, nyumbah mendak I raden dewi,
I Grantang ningeh wane bingkih, tur manyagjag sada gisu, dadi
raden dewi katon, raden dewi nganampekin, saha ngelut,
nangis ida masambatan.

674. Beli bagus Made Grantang, nguda kutang tityang beli, saking
dumun ajap tityang, apan beli rawuh ka puri, dados beli tan ka
puri, ngruruh tityang sane sungsut, tityang mrasa mutang jiwa,
kapin ragan bli asiki, mati hidup, ragan beli iring tityang.

PUPUH KUMAMBANG

675. Becik sampun, sane mangkin tangkil ka puri, sareng-sareng


tityang, tangkil kapin Sri Bupati, I Grantang matur alon pisan.

676. Midartayang, pakantenan risang dewi, sasuduk ne liwar,


ndaweg pisan raden dewi, ampurayang sisip tityang.

677. Jalarane, tan prasida tityang nangkil, lacure makada, tityang


mela I ratu nguni, duk I Manaru marikosa.

678. Disubane, I Manaru ipun mati, ring tengahing guha, belin


tityang dadi prapti, I ratu patimbalan tityang.

679. Baan lesu, manah tityang kaliwat tuwi, krana tityang


nimbalang, linggih ratu ring I beli, dangan tityang maminehin.

PUPUH DURMA
680. Disubane beli Cupak baduhuran, tityang maring guane kari,
sedek nuwut bun ngamenekang, ditu bune kapegatang, belin
tityang ngamegatin, ulung tityang, ka tengah gua matulak
malih.
Kumpulan Gaguritan MisterM77 100
681. Ngantos lami tityang maring tengah gua, nandang duka tambis
mati, yan kudang sasih sampun lintang, mara inget ngeka naya,
tulang manarune kanggon nimbangin, mangkat muah, kaget
sida ban nindakin.

682. Suban maring jaban puri tityang napak, tabeng puri nyandak
malih, ditu laut kaparikosa, kagulung ban tikeh plasa, kaluahe
tityang kapaid, kaanyudang, luya kadi bangken cicing.

683. Memen bekung bapan bekung bengong ngaton, tanpa ucap


sareng kalih, kadi saksat kendel ilang, gagancangan
mangucapang, Made Grantang Raden Dewi, mwah embannya,
sareng tiga tangkil ka puri.

684. Mara napak sang tatiga naring puri, prabu lingsir suka ngaksi,
maweweh ledang kayun ida, ngaton putrane prapta, ajak
Grantang tuwi masanding, twara pisan, lanang wadon masor
singgih.

685. Prabu Anom Raden Cupak kamemegan, ngaton adinnyane


prapti, metu kayun nyane rundah, tur manguntuk tanpa
ngucap, mawacana prabu lingsir, ring I Cupak, wacanane dahat
brangti.

PUPUH GINADA

686. Neke iba Cupak , tan mawas ira kapin cai, pascad cai ngadu
daya, nguluk-uluk ira prabu, solah goba anut pisan, kalih budhi,
budin cai tan manusa.

687. Mintar cai iba Cupak, pang tan letuh puri dini, rupan cai ne
makada, Gede Cupak tanpa saur, jeg nyarutcut ya majalan,
rendang kadiri, wusan ngingu raja edan.
===== P U P U T ======

Kumpulan Gaguritan MisterM77 101


GAGURITAN SAMPIK INGTAY

PUPUH SINOM

688. Buat percobaan mengarang, waktu hari minggu legi, tanggal


belanda enam belas, bulannyane januari, tahun sampun
kawilangin, seribu Sembilan ratus, langkung malih lima belas,
rikala mengarang niki, cerita dumun, wong cina kagaterayang.

689. Tersebut didalam lontar, gantinin baan basa bali, ada sengke
pangkat mayor, sugih tong ada nandingin, maumah ring wacia
negri, ngelah pianak luh aukud, wawu mara menek bajang, ayu
tong ada nandingin, nyandang kasub, sami anake muduhang.

690. Nyonyah ingtae arannya, asing ngeton buduh paling, bocok


bagus tua bajang, sami pada linglung paling, ne mapangkat
sami paling, watek buruh sami buduh, ditu masombong-
sombongan, ni nyonyah tan kumarisin, tong ngarungu, surat
penglamare membah.

691. Pageh baannya ngaba awak, tahu teken bajang cenik, dadi
ngelah keneh elas, meme bapannya kealih, maka kalih
ketampekin, negak matimpuh maatur, inggih meme bapan
tityang, tityang pamit sane mangkin, pacang nyujur, masekolah
ring aciu Negara.

692. Bapannya mesaut nimbal, ento nguda keto cening, pianak bapa
tuah I dewa, luih baan bapa nyayangin, yening cening
meninggalin, tan urungan bapa lampus, mati katinggal baan
pianak, Ni Nyonyah kenyem nyaurin, titiang durus, sampunang
bapa nyebetang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 102


693. Keto aturnya Ni Nyonyah, tan mari laut mangeling, inggih
meme bapan tityang, sampunang ja mamitetin, manah tityang
kadi mangkin, sapunika atur ipun, tumuli meseh mapayas,
nyukur rambut ngangge muani, jaler baju, nganggo topi
ganteng pisan.

694. Bagus gejing tulia lanang, pangus nganggon cara muani,


nyemak motor laut majalan, meme bapannya mangeling,
bengong-bengong mangurimik, saling gelut segu-segu, kangen
teken pianak, dadi elas maninggalin, sedih ngunngun, kacrita
mangkin Ni Nyonyah.

695. Rawuh ring tengahing marga, mararian tepining siring, maring


soring wit cemara, saget rawuh anak muani, maaran I Babah
Sampik, anak truna turin bagus, tingkah alep solah dabdab, I
Babah kenyem nakenin, beli bagus, saking napi paragayan.

696. Sira mungguhing pasengan, pacang kija lunga mangkin, Ni


Nyonyah mesaut nimbal, midarta indike sami, I Babah kenyem
miragi, dening pamargane patuh, pada pacang masekolah, Ni
Nyonyah sebenge kenying, beli bagus, ring dija genah punika.

697. I Babah raris nartayang, nah ne suba umah beli, gumi Bociu
arannya, beli madan Babah Sampik, buka pituduhing Widhi,
katuju pada macunduk, beli masih masekolah, Ni Nyonyah
cendek nyawurin, pada adung, ngiring beli masarengan.

698. Sang kalih raris masumpah, ala ayu bareng mati, maka saksi
Sanghyang Surya, kalih Ida Batara sami, wusan masumpah
mamargi, motore keras masepuk, durung wenten tengah ejam,
rawuh ring Aciu Negari, raris tedun, Ni Nyonyah kantun
pungkuran.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 103


PUPUH PANGKUR

699. Ngungsi kantor sekolahan, tur ngeranjing, sinarengan


ngungkab topi, nunas lugra ring Tuan Guru, Tuan Guru
maanggutan, tur ngandika, uli dija cai bagus, nyen cai maka
dadua, angob bapa mangiwasin.

700. Inggih Babah Ingtae titiang, mungguing ipun, mawasta I Babah


Sampik, umah titiang selat gunung, Waciu lan Bociu kuta,
inggih mangkin, mangda sweca Tuan Guru, nyadia titiang
masekolah, duaning parek sareng kalih.

701. Tuan Guru manerima, nah te cai, malajah apang rajin, waneng
suud kelas pitu, amonto suba peragat, gelis wengi, sang kalih
mapamit pesu, pacang ngarereh dunungan, nyewa kamar
wantah siki.

702. Risampun pukul delapan, Ni Ingtae, meweh mapineh mangkin,


dening awak jati eluh, elek yen katangehan, ngawe asri,
nganggo muani tuhu bagus, tingkah alip asri pisan, I Sampik
mitahen muani.

703. Pangus baannye ngabe awak, tuhu pradnyan, wicaksana sujati,


Babah Sampik satinut, pawilangan ia Ni Nyonyah, sane
mangkin, kamare ka embadin sabuk, asing nglanggar wenang
danda, kertas dawat teken mangsi.

704. Sampun puput pasubaya, tur sami, sampun pada yatna


mangkin, I Sampik nyingkrung aturu, entil tan makerisikan,
tangar gati, nesek watese aturu, Ni Nyonyah bangun
mangawas, pules leplep ia I Sampik.

705. Langkung sampun pukul solas, Babah Sampik, keni ipun


ketimpalin, nyaru onyah jag mengelut, kagiatbangun I Babah,
tur nakonin, nguda keto cai ngelut, ganti cai kena danda, Ni
Nyonyah raris nyawurin.
Kumpulan Gaguritan MisterM77 104
706. Inggih yadin sapunika, titiang ngiring, katibanan danda
mangkin, nyadia wantah manaur, I Babah nampi danda, ya
masimbing, I Nyonyah saking manyaru, bungute tempuh
timbungan, sikep galak desek pitik.

707. Belog tuara nyak manadah, mirib ia, betek malu layah duri,
ngarumuk lantas ia pesu, nyujur tongos padewekan, ya
manyilib, memanah pacang mabanyu, tangar pacang
katanggehan, nyilib ngalih tongos sepi.

708. Ngambil mangsi katogtogang, bilang dangka, batarane


kaberecetin, nyaruang awake eluh, wireh suba menek bajang,
nyaru-nyaruang, apang danan timpale tahu, keto akalnya Ni
Nyonyah, anggen nyinyidang dewek istri.

709. Sami keni kaperentah, bahan akalnya, Ni Nyonyah ya sai-sai,


masih tuara ada tahu, Nyonyah Ingtae ya pradnyan, budi luwih,
maan pangkat paling malu, punggelang punang carita, mangkin
rauh dina Cimbing.

710. Masan anak masembahyang, kakuburan, muride telas sami,


kewanten sang kalih kantun, I Sampik sareng Ni Nyonyah,
sareng kalih, pacang ngelanglang ulangun, maka kalih nyujur
taman, taman luwih lintang asri.

711. Iseng manuturang ipian, ditu mapinda, ia nepukin dadari,


maciri miyik malimpug, magulem sarin pudak, hujan angin,
tambulilingane pagriung, nemonen sasih kapat, angine raris
ngasisir.

712. Makelapan ngalap bunga, langsing lanjar, pamulare nyandat


gading, tayungane lemet mangelo, ngenahku-kune lantang,
mangeranyab, nyalang kadi manik banyu, yaning nyerere
malihat, nyaledet makadi tatit.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 105


713. Asin pusunge raresonan, selem demdem, tingkahe ngenyudang
hati, madadi gelem kapitu, mangemu-ngemu hujan,
manguririm, samine ngalenteng halus, menundunin enyud
manah, mangelor mangaras pipi.

714. Pajalane magamparan, asing laku, sasolahane teka pangid,


kudiang tuara ngawe linglung, manah sang magantenang, tra
ada mada, kenyung manis ngemu madu, Sanghyang Ratih
nyalantara, waluya bulan purnami.

715. Umpama bunga angsana, wawu mekar, kembangnya nedeng


miyik, kadi sekar harum dalu, tambulilingane pasliab, ngalih
bunga, nunas kehayon I Ratu, nyandang sungsung
dipemereman, silunglunging pati urip.

716. Ngasih-asih masasambatan, sai sedih, makadi itadah asih,


manuju tilem kapitu, maganti-ganti bulan, duh duhkapan,
setata mangajap suwung, uyang paling mamulisah, meh mati
naanang sedih.

717. Yan tan ica inten danda, mamuponin, ilara tan pakanti, apa
gunane nu hidup, setata mangguh duhkita, pisan mapamit,
pacang mumunggelin tuwuh, matinggal satiba para, mati di
gunung pasisi.

718. Tarpana baan pitresna, raris kutang, mabade ban susu


nyangkih, maturon di jeroning lasur, malandasan ban dada,
patulangan, bangkiange ramping alemuh, irika rarisang lukar,
oremang icen rarengi.

719. Yan Ratu Mas Durung ica, nggih elingang, bangken alune
kampih, rarisang icenin rurub, lukaran sinjanga patra, satsat
kajang, momonin gantene nyangluh entas baan toyan waspa,
rarengih anggen kekawin.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 106


720. Panetehin baan tangan, mangda kukuh, tunjel baan legan hati,
awune rarisang anyut, di sawange ane linggah, maulekan,
ngalepas hati ngulangun, di pasisinyane alas, sarwa bunga
nedeng miyik.

721. Kaucap Taman Baginda, pesayuban, Ida Sanghyang Semara


Ratih, kala ngalanglang ulangun, waluya kadi suargan, gunung
emas, ane mamudak inten murub, kukuh kadi tulak bara, di
sisin danune nginjil.

722. Porod gajah tuara ginjal, apan itu, tongosnyane mabersih, suka
makumkuman arum, saha Surya Sewana, kadi angsa, tuara
surud sai manjus, ngulati danu pawitra, mangulurin legan hati.

723. Buka kadi sakit manah, gela-gela, hidupe padalan mati, setata
nulame suwung, sai manyelsel awak, apa jua, palan pegawene
malu, dadi manemu sangsara, buka kedis kelik-kelik.

724. Lami makambang-kambangan, tuara ada, anak sudi


mangolasin, tan bina entikan gadung, mangurepe pati gabag,
tuara ada, tongos ngalilitang ebun, kadurus mapulisahan,
pangkah pesan nyujuh langit.

725. Yening durus ica, mamanjakang, I nista keasih-asih, kenken nto


legane ditu, maan nyungsung pratima, di pemereman, rasa
tuara nawang pesu, mati hidup di pedeman, buka bukale
ngulanting.

726. Tong dadi pasah adina, dening bahu, mupu rasa ngelangit,
kelangene tan petanggu, rasa masalin diawak, di pengipian,
nyandang iring mangelangun, mangincerang legan manah,
yadin manuut manyisi.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 107


727. Raris mematutang pasang, yaning suku, ulune kacelekin,
pantesang beten baduur, yaning magegiringan, manekekang,
angsele ambahang suud, sekenang ban madingehang, cirin
pratama ngawitin.

728. Becik ratu ping kalihang, kalangene rarisang ka pesisi,


manyingak pasihe halus, ombake maneduhang, sayan asat,
katon kadi kasur lembut, nunas raris magarang, nuduk
derandang raruwit.

729. Bangsah pengosokan sengkang, kanggen sutra, rarentengan


bulun wilis, onem pangukupe pusung, genah biase asat,
pangenyahnyah, buka bungane ketabur, bungah katon
makacakan, yuyu cacah saing-saing.

730. Ngeraris majejukungan, ngungsi tengah, arungane kapetitis,


irika genah kelangun, becikang matetimbang, yening luah,
bidake singsetang ngulang, titiang ngiring mabatekan, dayung
angine aris.

731. Yan tan waneh malancaran, nunas tedun, mangungsiang


kapesisi, yan sampun merasa lesu, mariki tatanggung
maembah, ngamantukang, tekekang antuk mangelut, dening
ngamarginin bias, macelos robet mamargi.

732. Duh mas mirah atma jiwa, nggih ampura, wusanang


manyakitin, dadi paling pati usud, peteng lemah nadak uyang,
masesambatan, engsap teken kangin kauh, kudang bulan
mendet mata, sinah bengul sai sedih.

733. Tan bina pitera kesasar, majambangan, kebus kadi tandusin,


matimbung dikawah endut, yan tan ica imirah, mangelukat,
baan suksemaning kahyun, kahyune di pemeraman, pujain
baan rarengih.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 108


734. Tan pagawe yang gentenang, kadi sekar, kembang nyane dadi
miyik, yan kasuwen sayan layu, madune malaradan, nggih
picayang, mumpung dedeg manis harum, atambulilingane
ngayap, masadia ngemasin manis.

735. Semalih yaning mamandal, raris basta, baan bulang suntagi,


pademang di jeroning kasur, tebek baan cacingak, nggih
rarisang, sepeg ban rarik malecut, kawelangin baan tengan,
tumbak baan susu nyangkih.

736. Pabesen titiang ring mirah, yan sampun, titiang mangemasin


mati, gulung ban wastra sakuwub, gelisang manyayubang,
soring madya, waluya suba makubur, mamurti swarga utama,
tong ada buin rasanin.

737. Ambulne ja kacerita, di pangipian, saget suba galang kangin,


siape suba makruyuk, munyin lesunge padigdag, sada sawat,
carucuke kemerucut, maseriong katak buyan, mangulun
cicinge tarik.

738. Mara bangun kaden saja, makebiah, kedutane dadi paling,


kangen-kangen kadi limuh, langite mangendepang, samar-
samar, sayan peteng manyalimut, manadi sumbrah ke mara,
sigsigan mawetu ngeling.

739. Nah suba ceritayang, indriyane, mundur buka duudunin,


paingenan suba lacur, buka negen gong belah, awak bahat,
nengeh munyi pati kacuh, andeyang kadi matagtog, pipis telah
lima daki.

PUPUH MAS KUMAMBANG

740. Inggih beli, jengah titiang kapirengin, beli maselselan, nyesel


raga sai sedih, ngiring beli lan matinggal.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 109


741. Kemu laku, ditu ada gedong cenik, bersih wawu pragat, sang
kalih raris ngeranjing, saget ngenah gagambaran.

742. Anak jegeg, matimpal ia bagus genjing, solah anut pisan, rarase
ngejudang hati, kadi ratih lan samara.

743. Teka bengong, I Sampik sambil ngurimik, nyen bisa nulad,


tingkah gambare puniki, inggih beli tuara saja.

744. Lakar melahang, gambare kadi puniki, tuara amunapa, jegeg


bagus tuara karing, yadin karirihan tuna.

745. Tiang ngiring, sareng beli sane mangkin, tingkah makurenan,


mepayas ia apang becik, waluya Ratih lan samara.

746. Asing ngatonang, sami ia buduh paling, nanging ampurayang,


titiang tambet kadi mangkin, mangda beli saweruha.

747. Sapunika, atur titiang ring jeng beli, bengong ia I Babah, cendek
masawur mangkin, eda adi liu pangerasa.

748. Teka soleh, paitungan adine mangkin, dija unduk menang,


awak muani sareng kalih, ngawe kadekan anak.

749. Ejo para, madune kalahang pahit, keto upaminnya, apang adi
tatas uning, jengah manahnya Ni Nyonyah.

750. Raris mangkin, manyihnayang raga istri, I Babah mapas lihat,


engsek manahnyane mangkin, waluya tanpa engsengan.

751. Ni Nyonyah, ngewalek mangkin ngedekin, ditu ia I Babah,


bengong kangen maminehin, anak eluh jegeg pisan.

752. Dadi maclos, manahnya I Sampik mangkin, bengong


maselselan, magebras ia manyagjagin, raris maranin Ni
Nyonyah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 110


753. Duh mas mirah, tulung titiang gelis-gelis, urip jua titiang,
sampun Ratu manyakitin, titiang nista kalaran.

754. Tumusang pisan, suwecan Ratune mangkin, nyadia


mamarekan, saumur kantun maurip, sekahyun Ratu
manyakang.

755. Yadin iwang, sane rihin mangkin tembenin, nunas


pengampura, mangda sweca Ratu mangkin, ngampurayang
iwang titiang.

756. Ngasih-ngasih, I Sampik maatur aris, sedih mapangenan,


dening kena munyi manis, beloge baas ngaliwat.

757. Di pedeman, sai ia uyang paling, uyang mamulisah, galeng


gulinge gelengin, engkak-engkak padidian.

758. Ratu agung, gelisang ratu meriki, titiang kasangrasan, sweca


ratu manambanin, sakit titiang baas kelaran.

PUPUH DANGDANG GULA

759. Duh Ratnayu ndatan pasiring, nindiyeng sarat, anerang


sakendran, pangabaning kahayune, rengwa akena pakulun,
sambating muda kasih-asih, waya aneng wilapa, katut maring
sanga erum, rinipta lambang dadakan, maka cihna, kandahan
lara saragi, galisah angajap tawang.

760. Pirang dina kuneng ikang latri, asesambat, luir centakeng


tawang, mider-mider panglayange, asoji masa lahru, tan patut
tibaning riris, atur lung nikang jangga, cumangkah anglangguk,
winiteting wiat, keadodohan, angangkat atangi-tangi, wiakti
ngurambating lemah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 111


761. Saitia sumambe sihing Widhi, nada unggahan, yaya tadah arsa,
ripadem nikang wulane, angel angelaken kung, tan mari
angasih-asih, amarih tejaning wulan, lair kumbang anambung,
wangining lenga cendana, duh mas mirah, tulus asih ta diyah
asri, amupus lara wigena.

762. Wiakti tan keneng tadah guling, ruksa mawar, pameratning


sarimang, angebeki wradayane, tan kena yan inukur, agung
aksara pretiwi, lara tan tinambahan, yan atan sih sangarum,
rarase sajeroning tilam, luwung pejah, sapudi kari ahurip,
satya anandang wirang.

763. Yan ana tan sira diyah ari, atma jiwa, manahta muit pisan,
satiba laku parase, anut luah pasir gumung, suket jurang
pringga tribis, akar onlara wirang, sopaning lampus tumiba
ring swanegara, kadang mitra, rtan kantun ayayah bibitan
ngitung amurang lampah.

764. Wusan angdani lara kingking, sasuhunan, ayunta ngede cuna,


panyurit siratmayane adoh landep ikang hru, akilat menduning
liring, maletukan, roma panjang luir mega menjauh,
bangkitinglati ngamiran, kramaning waja, kagiwang laraning
ali lempunging gatra gumiwang.

765. Rengka rengkaning raga ngerecapin, sengning rimang wawu


anut wayah, luir puspa mengpeng kembange ninging anrus
nagantum, arereb sadpada nerangi, semirit sarimang nangken
belebur, tapa brata, japa yoga, pamahning ayunta ari, nemu
manah ayu sejagat.

766. Yan winang wang rasmita diyahari, tan pepama, anirna


kalanguan, tuna budining kawine, yan amarna ring ayu, meh
asalah tanah singi, dewati anggada rat, tan papadong rumrum,
mangke matemah manusa, nora ka kakenan seragi, pandita
asalah brata.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 112


767. Panglingga rasaning diyahari, amegena, sang pangehing brata,
mandereng wala bratane, Bagawan Tresna Windu, kahayat
ikang semadi, atur mangke pangeran, Hianging pasir madu,
Hianging masa kartika, asarira, atemahan Ratnayuwati, pantes
yan lingga arcana.

768. Pratista rimadianing jina merik, sopacara, raspati pinuja,


sedam pati astawane, sirumruming pematuh, wijiling suwara
manis, serasaning wredaya, maka satune pungku, agenta
rengihning diyah, wawu, apuspa susu arupit, adi pameratning
semara.

769. Aganda mrik wangining panepi, linukaran, pingenikang waja,


maka wiyah pamujane, siratmayane angrengu, sirewesta yan
inapti, anare rasning madia, nabi suwamba ring rum,
kaputeraning amerta, sudang manah, wetuning nganangga
ratih, akaron tengahing padma.

770. Pangastulaning kena seragi, uga sira, kasumbungin warna yan


nolik nora wadane, pati berata anulus, saksat Sanghyang Datra
Dewi, pekiraning wadana, angirang sitangsu, arja inderaring
nuraja, tur anusar anaser, bilulu kuning, rupit pamelaring dada.

771. Yan mesem kadahan rumning gendis, rasning madia, arja


gumalunggang, kagiwang lungning janggane, membata
astalumengkung, erang semining geninjring, panginguning
jarijaya, rumning bakung, naka luir manik ginulap, arja tinerap,
arasocan manik werih, aspati anandang payas.

772. Ngengkab paduning wastra ngenahing, wetis ika, amudak


cenaga, tan pagasa ros pupune, anrakasa lumaku, atindak semu
anindih, pangigul ikang madia, sangga wiating ngaluh, njanya
tan penapak lemah, sawang muksa, ri rumrumning sarwa sari,
kalaning masa kartika.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 113


773. Kalanta Brata Siwa Latri, nandang Sweta, aganda mrik sumar,
tan iwang Hianging Kendrane, model atebing gelung, Sri Nata
atapa wilis, sening lati ngalunga, jaya iduh madu, waja anerang
sridanta, sinusuran, wenesning wedana sepi, anerang wulan
karainan.

774. Labihing Brata Sang enjang-enjing, mangun rimang anamun


kanglihan, mepatani pangungane, tumukul angelesu, tan
komara wraning weni, arja amilet madia, sengning soca luru,
sor dalaning ngucap, lagia ngadepi kangaksi, sor kalintang
citera.

775. Yadian saharsa rajia inulik, masa ana, kadi sira tuan, listu ayu
tata warnane, tansah angawe lutut, nyaya muksahane ngaksi,
anuksemeng sakalanguan, resning pasir gunung, rumrumning
masa kartika, duh mas mirah, pasang cahyaning kerasmin,
manista noraken kilang.

776. Yan winarna ayunta aneng ketaki, dinabadan, tinubning


nganila, amerik sumirit gandane, kinaraning kitangsu, wang
aneng ersola minging, kinusa ring wekunta, asa ertebu,
rinubunganing bramara, sawang jangga, merik sinungsemeng
panapi, ingut kata inampura.

777. Duh Diah Murti Girindra Putri, Sanghyang ning Hyang, kesti
ring swacita asihe, amertaning uwus antu, luir goh kapteking
trebis, sengka kena pangeran, awe ana nyuh, nyaya pitra
manggih papa, merih linukat, panudaning lara kingking,
anyunta aneng sayana.

778. Yan sampun prasida nikang gati, inugrahan, wirasa rimang ana
pranidana mangke, bratanikang iwang ginung, raineng kulem
tumuting, riarjaning nuroja anamtami ngakung, ataker semara
rejasa, kocap ganda, kehentian-entian sarasmin, walening
angidep lara.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 114


779. Pira sukaning angamong manik, ring pemereman, pehning
surya candra, nyata mamanggih swargane, arja kungdang
kalangun, alanglangi sakala ngaksi, mahas ring wana semara,
asaha tanah gunung, rinancana lareng kuna, sinang sipta,
kalawangin pasir ukir, ramianing masa kartika.

780. Wening durga nikang wanagiri, jurang pringga, katik sananing


arka, atuntun tan lakune, yan pindaning alesu, manahta
ngemanta ngarih, angulati pangemban, araryan keneng watu
sinalan atik-atikan, urup sepah, anicip manisning latih, angiras
aras kapeya.

781. Namun Batara mangke tingali, wang kalaran, keneng semara


astra, duh kapan sira kajeki, salamine anemu, ulah sang sara
kaptine, baya tan aneng kuna, sila brata ayu, maiki pala
tinaama, duh betara, wisarja ikanang urip, wusan anandang
lara.

782. Duh linangdaning smara bahni luir Hiang Smara, kena


pwiropata, linara-lara uripe angel angidepaken, kung linilatan
kena lali, umumpang gerenging kumbang, arebat sarja rum,
semalih anglipur lara, sayan amerat, amewehin lara kingking,
luir pejahing panungguhan.

783. Agung kapo pidendaning Widhi, tan panaha, aweh lara bara
kangawak paran jadmane, awet kari tumuwun, anglaken lara
kingking, nirdon uripmu ana, twas amanggih kewuh, sing
katon anggatra-gatra, angde uyang, tan kena ring tadah guling,
akarang tirtaning adria.

784. Ratu massangluir kumuda wati, wawu mekar, apasir sarkana,


agunung gula manise, asuketing salulut pamupu, ling sarwa
manis, durgama linaksanan, kinemiting bukung maraga singa
gajah, lengandarba, asreng prasama angawi maderan ana
waleng awak.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 115


785. Durganing segara anginjing, mina rodra uwaya, angangsar
lumba-lumba pangadange, asuket nikang aselur, ula lempe
amis ani, berare kasarakat, sancayaning mercu, sapawaning
wani yan tumama, maring tengah, anempel rumta, maskwari,
yan tan sinayaning dewa.

786. Saksat ratu nudu pitik bengil, mamilara, nyupat pitra kasasar,
gela-gela ring kawahe, urip tityang sampun lampus, keto
upaminnya adi, nyadia mamarekan, Ni Nyonyah raris masaur,
minab tan wenten utang tityang mamarekan, ring beli kadi
mangkin, sara tuduhing Betara.

787. Duh manu Batara Hyang Widhi, wila sana, manahta luir,
brongka sidaken pamisdiane, umungs rumningi madu,
sumbawa dahat kapanggih, yan tkatakana dening wang, pasah
jeladi gunung, muang jurang wana, bera umpaminnya, tansah
ulun anganti angulati rumta dewa.

788. Tityang takut kena munyi manis, ngaku tresna, gampang nagih
nadtad, anak eluh uli dini, batangin baan selaka siu, hjoh para
bakatang beli, salingke antuk kemikan, makemulan galir
bungut, dija pacang saud jemak, tuyuh ngucap, ngadenan suba
manengil, pangda nundun dakin basang.

789. Masok gadenan bikas beline dini, ngodag-odag merasa teken


awak, suba ririh digumine, pepes menang bane buruh, nasi
matahan kadung lekin, bungut galir cerewet pisan, tuara
nyandang kapigugu, lawar gerang eda nyagerang, dasar moka,
nah to beli jani rasanin, damar langit meh bulanan.

790. Durung puput mararasan sang kalih, lawut teka, madan I


Congkliwat, utusan mapag Ingtae mangda gelis nyonyah
mantuk, dening wenten rawos pingit, Ni Nyonyah
smisadiayang, pacang gelis mantuk, kapiragi ia Ni Nyonyah,
gagelisahan, irika raris I Sampik, kroda idepnya kalintang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 116


PUPUH DURMA

791. Keras bangras patakone ring putusan, tuara nolih kasamping,


beler ngapak apak, tong nawang tata krama, mukul meja tur
manuding, ngepet cidra, nista dama manumadi.

792. Corah momo langgana cumangkah, urip caine tangarin, tan


urungan sengkala, Babah Sampik nuding matmat, sahasa
mangagem keris, makirig udang, I Congkliwat makelid.

793. Kaden iba kai bangsa barang, ne mula jadma jati, bani salah
sahidupan, yadian pacang makutang, magedong peteng sing
perduli, urip ibane jaga, pedas mangemasin mati.

794. Kenken idep caine jani orahang, prawira saja cai, kejagur I
Congkliwat, nanging tuara ada kena, dening sebet ia makelid,
ngwales I Congkliwat, pagulete rames gati.

795. Jagur-kejagur pada sebet masilat, I Congkliwat mamunyi, sada


keras bangras, twi sato keneh iba, layah nagih nadah kai,
ngadokang pongah, dursila ngawe weci.

796. Ngadug-adug tingkahe jalanang, ngambekang tata bengis, tuara


nawang adat, manut ring agama, ngulurin kalengan hati,
merirak I Babah, Sampik ia mangunus keris.

797. Ni Nyonyah irika raris mamelat, dening nagih mamati-mati,


keungsi I Congkliwat, I Babah kedandan, pangelemeke nyunyur
manis, mamelat perana, lek jengah tidong gigis.

798. Nunas ica sasambate ngelad perana, dong padalem ke beli,


ngada manampokang, tresnan beline manyama, tityang mula
subakti, daging tityang, nunas iwang ipun sami.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 117


799. Wus beli sungsut daging atur tityang pirengang, banggiang
tityang mulih, irika beli peradang, gelis ngarereh tityang,
mangda beli rawuh mamadik, ditu tityang, nutugang
makurenan ring beli.

800. Ne dewasane jalanin beli luas, elingang sampunang lali, telu


pitu nemnem patpat, dadua kutus dina melah, yaning kasep
beli nampi, janten anak lian, elingang sampunang lali.

801. Punika jua beli anggen paingetan, tityang mangkin mapamit,


iriki beli ngaraga, sakolahe puputang, I Babah liang manampi,
nggih ratu mirah, budal I Ratu pang becik.

802. Puput mamerasan Ni Nyonyah majalan, I Sampik ia


mangulapin, antuk saputangan, idepnyane tan dadi pasah,
yadin ya sampun majanji, sadina-dina, mangajah nalame
imanik.

803. Bengong-bengong I Sampik mapangenan, bengong kauh


bengong kangin, inget teken pasubaya, motore ia suba liwat, I
Sampik ia tolah tolih, mesuang yeh mata, saputangane telas
licit.

804. Gelis rawuh Ni Nyonyah ring umahnya, luh muani nganggurin,


suba dasa dina, rawuh ya ngelamar, I Babah Macun mangidih,
bapannya tan panjang, lakar ngelah mantu sugih.

805. Ni Nyonyah kawehin bungkung tanda mata, maka cihna ning


asih, Ni Nyonyah nerima, meme bapannya lega, ceritayang I
Babah Sampik, eling ring subaya, dening subaya pasti.

806. Sampun tigang dasa dina wawilangin, dewasa pacang


marginin, makta bebandaran, sandangan kuli dadua, seantukan
kelintang nis, kewanten makta, larapan memadik.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 118


807. Gelis pemargine pelimunan pisan, saget sampun ia perapti,
jegjeg Sanghyang Surya, panese mangentak-entak, I Sampik
kasereb ring margi, tur bedak layah, kuline keruang-keruing.

808. Madahet pamargine tan rerenan, teked ditu suba lingsir,


sedeng becika pisan, wenten panjeroan Ni Nyonyah,
manyantosang maring margi, kacunduk diwangan, lawut ia
saling takonin.

809. I Sampik matakon gagisonan pisan, Nyonyah Ingtae tawang


nyai, dija dini umahnya, orahin jua tityang, kenyem ia sang
katakonin, jero uli dija, patakone sada gelis.

810. Babah Ingtae ia tusing dini ada, Ni Nyonyah Ingtae dini, ayune
kalintang, nak sugih lintang pradnyan, ngiring merika sane
mangkin, Raris I Babah, manututin uli duri.

PUPUH GINADA

811. Ne mangkin kawit ucapang, jumah ia Ni Nyonyah sai, mapayas


ia sarwa endah, kamben batik bangsa halus, masumang
cempaka petak, katon asri, baju putih tepi lendra.

812. Cucuk konde kembangan mas, masasocan inten wilis, socan


subenge berlian, gelang emas lintang halus, masumpel masoca
mirah, tuhu asri, jati solah Nyonyah Raja.

813. Alise makuris asar, putih nyalang pupur wangi, bon lengise
malimpungan, pender tulen nomor satu, ayune masanding
bungah, mangedanin, Cina sami kasemaran.

814. Gawene tuah manyulam, diloteng tegeh mangenjik, jendelane


keampekang, mara ia manolih tuwun, saget ngenah ya I Babah,
tolah tolih, Ni Nyonyah tuwun manyagjag.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 119


815. Mekasih tangan medandan, penyapane nyunyur manis, raris
sang beli munggahan, dikorsi goyang malungguh, tegake
maselat meja, ia I Sampik, papinehe telas rusak.

816. Gageritinan gagerepenan, makita nyegut nyipcipin, manis


nyanggel sada rasa, lebih banget peteng libut, Ni Nyonyah
nawang semita, mangawukin, inum-inumane jemak.

817. Berendi anggur arak cina, air Belanda lan sempeni, sopi bir
limunada, mamanisan miwah senterup, roko manila lan
wedang, saluir roti, mabeled ia pada teka.

818. Pengayahe sami bajang, Ni Nyonyah kenyem mamunyi, Beli


Sampik nggih durusang, sane ngken mantuk ring kahyun,
nanging beli ampurayang, ya I Sampik, manginum sareng Ni
Nyonyah.

819. Ngerekang colok nyiup manila, sebeng binar kenyir-kenyir,


cager pacang keantenang, anak sugih nganggon mantu, keto
kenehne I Babah, sane mangkin, Ni Nyonyah tandruh
nakonang.

820. Beli kija tumben ngapang, napi wenten karyan beli, becik
nikayang ring tityang, I Sampik bengong tangkejut, nguda keto
teken tityang, manawi lali, ring pasubayane suba.

821. Adi seneng ngendah pelag, tityang tuwon teken janji, durusang
ratu panjakang, Ni Nyonyah bengong tengkejut, dadi beli
ngandikayang, ngorahang janji, janji apa mara nadak.

822. Ni Nyonyah nekep tangkah, masidakep mecuk alis, nguda beli


kapupungan, dadua kutus telu pitu, nemnem patpat sengker
tityang, yan sujati, dasa dina keto tityang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 120


823. Ping telu ngorahang dasa, janjin tityange ring beli, kaden beli
buin abulan, duang dasa lemeng sampun, beli kasep ngalih
tityang, belog gati, nampi munyi twara nawang.

824. Kemo beli malipetan, mulih beli dinane jani, eda liu
mareraosan, belog beline kelangkung, beli salah padidian,
cendek jani, niki anggen kapi tresnan.

825. Cusuk konde niki juang, saksat sampun tityang ngiring, pang
eda sangkaning tityang, manciri demen mangapus, mula beli
mawak cacad, japi ngeling, nyen pacang manungkulang.

826. Cucuk konde mas katrima, I Sampik ngepes mangeling,


ngawelesang ngunting tahocang, katur ring I Nyonyah ayu,
cihnan beli mangula, ludin miskin, ento anggen makecihna.

827. Jani nerima mannimayang, Ni Nyonyah nundung I Sampik,


ngaadang ngetog tityang, di korsi goyang nyaruyung, Ni
Nyonyah masuk kakamar, ngancing kori, I Babah sedih kejaba.

828. Negak sarwi ngundang-undang, grubug desti kakawukin,


keneh panes buka borbor, nyelsel awak merah-meruh,
lehengan suba ya pejah, dewa sami, gelis bancut urip tityang.

829. Nandang lara sakit manah, joh sawat masih jalanin,


mangulahang nyujuh sadia, dadi jengah ia ketepuk, Widhine
lebih tan ica, kadi mangkin, ngumandang di jalan-jalan.

830. Lemet batise ngamulihang, siang jalan-jalan mangeling,


sambilang manyelsel awak, tuwi saja tityang lacur, kene suba
tityang dewa, saget prapti, jumah lantas kakantoran.

831. Tuara inget ngembus pakaian, dipedeman sedih ngeling, sedihe


matungtung jengah, uyang paling slegak sleguk, twara sida ban
manahang, setengah mati, sakit manahe kalintang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 121


832. Dumara inget dimanahnya, purnayang idepe jani, mirib ya Ni
Nyonyah teka, kaaduk kenehne inguh, inget teken tingkahe
suba, malih ngeling, kena guna kasemaran.

PUPUH SEMARANDANA

833. Peteng lemah sai sedih, nyelsel awak tani bagia, mangenang
baan lacure, dening kena cecangkikan, baan Ni Nyonyah
bangsat, Babah Sampik mangkin buduh, kemak-kemik
maselselan.

834. Tan jenek tadah aguling, rasa tanpa atma jiwa, dekdek lidek
jajerone, kadi gadahe pantigang, bencar sambeh rinasa, ulun
angen dekdek renyuh, kebus bara buka lablab.

835. Lek jengah pati limlim, dados tanggun kakedekan, ngahngah


congah asing katon, rasa sami ngadesemang, kedek kenying
masuryak, yan sawangan tulia taru, reges ligir kapanesan.

836. Sasih katiga nemonin, kebus bara ngentak-entak, malih pidan


tedun sabehe, ngasih-asih ngajap tawang, banggi guleme ical,
tan durus katiben blabur, Babah Sampik mapangenan.

837. Babah Sampik sayan keris, rahina wengi magadang, kecud


kuning swabawane, ucem kuru tanpa teja, tan pendah kadi
bulan, katadah baan Kala Rawu, byapara setata osah.

838. Apa saja manumadi, dadi jadma buka kene, baas kaliwat lacure,
twara taen mangguh lega, saking rare sampun lara, manawi tan
ada guru, anggon nungkulang seksek manah.

839. Bilang inget makita ngeling, manahe tong dadi pasah, osah
manahe kearad, antuk Ni Ingtae Nyonyah, duka di padunungan,
bilang peteng medem mapunduh, dipelangkane ajak dadua.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 122


PUPUH SINOM

840. I Sampik tong nawang natah, pragat dikamar mangeling, urag


arig engkak-engkak, bapannya tumben nelokin, ngatabtab
tengkejut ngeling, nto kenapa cai bangkrut, indayang tuturin
bapa, I Sampik mangasih-asih, saha matur, tingkah pajalane
suba.

841. Lacure san bapa mapyanak, atitiang keni kedangkik, baan Ni


Intae Nyonyah, pinter ngasorang nak muani, akal liu dueg
mamunyi, goba jegeg lintang ayu, ngciwayang sajagat, depang
digamine dini, sami nguwub, nika bapa apang sida.

842. Wireh tong dadi pasahang, manah tityang kadi mangkin,


bapannya masaut nimbal, belog cai buka jani, cai ngawe kedek
gumi, tambet twara nawang unduk, mirib twara enyah bapa,
apa ne sekolahin cai, anak eluh, ajak medem twara tawang.

843. Jan tan baas lacur pisan, bapa nyentanayang cai, dija unduk
maan sengkala, apa saja manumadi, len terunan bapa nguni,
micudangin anak eluh, bapa pepes manyidayang, twara taen
mamindoin, asal manyung, bapa bani mangembulang.

844. Cai ayem ngalepu pisan, paling melah ia tetepin, nyakitang Ni


Nyonyah bangsat, sing sedeng belanin jati, bapa tanggung
ngalihang cai, anak luh nyang akutus, ento pilihin anggon
somah, eda cai nyakit hati, bapa lacur, ngelah pyanak tuah
idewa.

845. Tutur bapane resepang, ngalih somah ya pilihin, patemone nto


takonang, eda cai ngulah-angalih, yadin maan anak sugih,
patemone tusing adung, tusing buwung cai rusak, yadin tiwas
alih cai, suba anut, satru mitrane takonang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 123


846. Buina tatasang pesan, ngalanggar gununge cai, yaning cai suba
maan, melah patemone sami, rahayune ya kepanggih, saumur
cai nu lanus, keto jua ya imanusa, mangardi sentana becik,
nanak bagus, keto bahan maningkahang.

847. I Sampik masaut nimbal, wyakti bapa patut sami, wacanan


bapa tan iwang, dening bapa sampun rihin, ngrereh rabi
mamilihin, manggehang ane tatelu, imanah mawak wisesa,
manitah laksana sami, krana mangguh, jele melah suka duka.

848. Yan tan side ya Ni Nyonyah, banggyang sampun tityang mati,


keweh ya meme bapannya, ngrasanin keneh I Sampik, sakit
hati ubad sungkil, hatin nagane saunduh, miwah uat siap emas,
keto ubad nyakit hati, mangda weruh, pyanak nyai sakit keras.

849. Sebet icange kaliwat, cening tong dadi tungkasin, bas kadung
ya buah basang, jeneng nyai tan pakerti, duk nyaine
mapekardi, memennya jani masaut, bapannya liunan ujar,
bungut ilar buin galir, sai nganggur, kapisaga ngalih sentilan.

850. Ngrumuk bapannya matinggal, ngorahang pyanak amah desti,


jadma twara nawang adat, joh rahayune kapanggih, mangebras
bangun I Sampik, inget teken mangubuh, kedis nori bulu
gadang, mamunyi ya lintang ririh, ya kautus, kantun
manyantosang surat.

PUPUH DEMUNG

851. I Babah manyemak mangsi, tur manyurat, negak nulis ya


manguntul, surat praya katur ring sang kadi ratih, buat
ndawegang pisan, nunas bekel ring iratu bekelang kayang
kawekas, tityang mapamit mati, mati nyakitang I dewa, I dewa
tan kahyun nulung.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 124


852. Tulung apang buwung mati, buin ajahan, mangkin sinah
sampun kuru, kuru kirangan sangu, sangu tityang imas manik,
atma jiwan tityang, gelis suweca iratu, yan wantah iratu ledang
ngicenin tityang pamargi, tityang misadya pisan, pacang
matemu ring iratu.

853. Sapunika ratu mas manik, wusan menggah, dening tityang


lintang sungut, ngarereh margi patut, kantun uyang glalang-
gliling, atmane unu sangsara, pacang mangungsiang suwung,
ngungsi sunya loka, kantun ngantosang mas manik, yan ratu
tan kayun nyingak, malih tigang dina lampus.

854. Sampun puput manyurat raris kapaca, paksi nori sampun


nerima, raris makebur, rawuh ring maciu negari kepanggih Ni
Nyonyah manyulam, ipaksi nori maatur inggih ratu mas mirah,
niki tityang ngaturang tulis, saking dane mekel tityang, I Babah
Sampik mangutus.

855. Ni Nyonyah manampi tulis tur mangawas, munyin tulis manis


muluk, pantes anak bagus, pangunyape nyunyur manis, pecak
masekolah raja, daging surat puniku, sami sampun ya
kemanah, ipaksi manulurin, wenten malih atur tityang, tityang
kapitelas matur.

856. Waluya tityang nasikin segara, nanginin sampun maungu becik


elingang, duke sane sampun-sampun, masengketa ditu, jele
melah bareng mati, sapunika sasangketan mirah, mangkin
dados linyok ratu, lali ring pasubaya, wawu nyingak anak
sugih, yan samian sapunika, ne lacur sing ngelah unduk.

857. Tityang lacur ngelah gusti lintang tiwas, makahyur ring iratu,
saking rihin sampun, iratu maninggalin, tuara kahyun
masocapan, awinan kahyune sungut, yan wantah ratu ledang,
ida malih margelilir, misadya wantah mamarekan, raga tambet
sira ngrungu.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 125


858. Ni Nyonyah kedek kenying maningehang, munyin kedise badil
muluk, mai cai malu, embok enu manulis, negak ngarepin meja,
kalaning jani suwung, anak ririh mangingetang, munyi manis
manyakitin daging beli ampurayang tan sida antuk manutug.

859. Masomah ring beli kadung iwang, pagawen beline sampun


cendek sampun puput, sampun malih alang eling, mangda
sampun kasangsaran, pamargin beline mantuk, nyujur sunia
loka, tityang rawuh nyembahyangin, nanging wenten pakeling
tityang kubure mangda maecat biru.

860. Mangda sinah saking margi ring kuburan dening tityang praya
rawuh merika kakubur, pacang nyelamatin beli sapunika atur
tityang, sunia mertane kajujur, punika jua ungsilang, tityang
pacang kapanggih, matemu ring jeroning tilam, ngulurin
sakahyun-kahyun.

861. Sampun puput tulise kapaica, ipaksi nori malih makebur, gelis
sampun rawuh, ngaturang surat manangkil, I Babah nglawanin
negak, maca tulis daah duuh, mawantun-wantun mamaca, bah
nyelempoh angkih-angkih, meme bapannya teka, kambang-
kumbang tan pabayu.

PUPUH KUMAMBANG

862. Suwud mamaca, macepol niwang I Sampik, ciri suba kalah,


meme bapannya nungkulin, mangeling masasambatan.

863. Nyen ja ngawe, awanan ceninge mati, cening sing ngelah salah,
ento rongrong gogor bibis, mati truna kabiseka.

864. Sing ja kaget, cening manengel abedik, yadin maring kawah,


apang bisa cening ngalih, wales apanga neraka.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 126


865. Nah dumadak, cening sadya mangelilir, meme masaudan,
kapekong ngaturang guling, kakonca masemayang.

866. Wawu puput, memennya masesangi, ngeliap I Babah, inget


teken nampi tulis, ento reke kabesenang.

867. Inggih bapa, sampunang ja ngalempasin, kadi linging surat,


bapannya cendek nyawurin, pegat pabesen pegat angkihan.

868. Mangulayang, atmane I Babah Sampik, ngungsi sunya merta,


tansyah Ni Nyonyah kaesti, ya kasawang karedana.

869. Liu teka, nelokin I Sampik mati, mekelin yeh mata, bangke
lumlum putih gading, nyalang kadi base nguda.

870. Madabdaban, pacang nguburang ne jani, peragat upakara,


bangkene suba mapeti, raris munggah kabale wadah.

871. Raris mamargi, akeh anake nututin, ulian ya I Babah, marerod-


rerod ring margi, saget rawuh ring kuburan.

872. Laut katanem, bangkene kaurugin, kubur semen asat, cat biru
mungguh I Sampik, maplester ya katon tinggar.

873. Angen-angen anake ngalahin mulih, maganti cerita, Ni Intae


kawalinin, ibuk uyang rasa kaajap.

874. Tunggal peteng, sai ya mangeling sedih, buyar mabiyayuhan,


goba kecud munyi paling, tong dadi ya laliang.

875. Beli Babah, sapunika tityang mangkin, yan jati beli sarat, dadas
meneng kadi mangkin, kadi anak iseng-isengan.

876. Mara keto, tiyahnya macebur melaib, merasa kena sipta,


nyantep ngalih mantu sugih, dapetang I Macun ya jumah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 127


877. Kasinahang, munyin Ni Nyonyahe sami, I Macun ya liang, tan
pajanji ya nyanggupin, raris mangundang-undang.

878. Bapannyane, jani teka masadu mulih, Ni Nyonyah mamendak,


bapannya kenyir-kenyir, jani gantin cening sadya.

879. Sada liu, bapannyane mesuang munyi, merasa ring awak, gede
ombak gede angin, pragat kendel teke lega.

880. Mula seleb, Ni Nyonyah ya jati ririh, ngaba sasebengan, keweh


ingan patuh sami, pradnyan ring durmanggala.

PUPUH DURMA

881. Maidehan gumine ane kaundang, pat belas raja sami, ane
sampun kaundang, lan malih para menak, makadi prayayi
sami, pacang misadya, ngatur tamune sami.

882. Panitya panyanggra tamyu siaga, nabdabang pacang linggih,


genah pacang mapesta, meja kursi sampun dabdab, ngangge
taplak putih sami, ya papatehan, sami ia katon bersih.

883. Kalih minggu I Macun matamiu-tamiuan, tamyu dura negara


sami, tigang dina mainepan, sampun wenten pasangrahan,
ramya sarahina wengi, balih-balihan, sasunglapan lan komedi.

884. Soren ipun Bandar Macun mailehan, kaanter antuk tamyu


sami, pangantene kliling kota, kalih priyayi samyan, ebok jejel
maring margi, bengong ngatonang, panganggen nyane
mangendih.

885. Pamargine kasarengin tatabuhan, swaran musik ngarerengih,


ngulangunin pisan, orgel miwah harmonika, swaran nyane
sami manis, mapanta-panta, para nyonyah mamucukin.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 128


886. Mabarisan mamargi keliling kota, Ni Nyonyah amargi
masanding, magayot ma joli emas, keto tingkah pangantenan,
puput sampun aci-aci, mangkin matulak, praya majalan mulih.

887. Banban pamargine rawuh ring marga tiga, mararian ya agelis,


engsek manah ya Ni Nyonyah, kangen raris mararian, eling ring
I Babah Sampik, alon mapajar, beli Macun tityang eling.

888. Tityang ngelah kakantenan lintang tresna, madan I Babah


Sampik, duke sareng masekolah, kocap ipun sampun pejah,
nunas kakuburan mangkin, iring tityang, nyembahyangin dane
Sampik.

889. Liu nututin Ni Nyonyah masembahyang, upakara pepek sami,


sampun matanding sayaga, liline sampun mapasang, endihan
liline hening, maka cihnannya, I Sampik bangun mangaksi.

890. Galang- gumilang kubure katon suteja, macap ya I Babah


Sampik, sinah ya katon terang, Ni Nyonyah tuwun madandan,
liu anake nelokin, raris Ni Nyonyah, nabdabang upakara sami.

891. Beli Macun ditu malu jantos tityang, Bandar Macun magingsir,
maring pinggir marga, Ni Nyonyah masembahyang, aksi
tityang kuda beli, subaktin tityang, mamarek ring lungguh beli.

892. Niki beli be lan sanganan ajengan, guling ring jatah bawi,
rarisang beli mangan, sami sampun sadya, ngrayunin beli
becik-becik, elingang tityang, tresna bakti ngiring beli.

893. Tityang kari genten tan wenten larangan, mangda beli tatas
uning, kayang kawekas, ajak tityang bareng neraka, nyadia
wantah ngiring, dadosang abangbang, ginadayang kahyun beli.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 129


PUPUH GINADA

894. Ni Nyonyah ya masasambatan, masih twara ada nyawurin,


twah saja beli melesang, mangutang ngalihin lampus, elingang
janjine suba, inggih beli, sampunang mangutang tityang.

895. Pwaran tityang dewa, kari hidup buka jani, sengsara nemu
neraka, dong antosang tityang ditu, dititi gonggang punika, beli
ngaksi, rawuh maring marga sanga.

896. Merasa kenyel masasambatan, mangkin eling ring pawisik,


magentos selendang petak, karajah anggen kakudung, raris
ngetep inan lima, kaanggen nulis, rah nyane kasuratang.

897. Ujaring aksara utama, sastrane nem-belas siki, Ongkara lan Tri
Aksara, Ang Ah Dasaksara puput, karingkes ring Adu Muka,
terus mamurti, mangeresepang pangelepasan.

898. Mantra kamoksane regepang, Buana Mabah Raja Peni, Goya


Wijaya kusuma, Kundalini lan Jong Biru, Bwana Kosa
Gandapura, sadyat kerti, Tanalum lan Mudalara.

899. Nika sami sampun mawak, Anuswara lan Sudukswari, telas


sampun katemuang, dadi ya mawetu kukus, tojalaran
Sanghyang Atma, sampun molihing, nuju maring sunia loka.

900. Badawang Nalane engkag, Ni Nyonyah ya suba ilid, gelis


matemu ring I Babah, makaronan dados akubur, Ni Nyonyah ya
jani ilang, I Macun nyerit, nyagjagin Nyonyah dikuburan.

901. Kambene bakat kajemak, Ni Nyonyah enggalan ilid, kubur teleh


jati mula, dening titah Sanghyang Tuduh, I Macun kelangan
somah, maretag-retig, kadi cina kabegalan.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 130


902. Tudang-tuding makaukan, munyi ngacuh sada paling, I Babah
ya liwat bergah, cai ulah ngalih aluh, tuara kabean kakucah, iba
Sampik, somah kai juang iba.

903. I Macun ya ngeling sigsigan, gerong-gerong dengkak-dengkik,


iba bangke kliwat pongah, mangeranayang kai balu, kedek
anake mabriag, ada banggi, andup-andup suryak-suryak.

904. I Macun duhkita bara, jengah nyane buka mati, nyeluk kantong
nyemak jinar, uang kertas sambehang ditu, kaanggon upah
mamongkar, ngalih kuli, kubure raris kabongkar.

PUPUH ADRI

905. Kuline ya jani mongkar kubur, mangalih sawane, Ni Nyonyah


lan Babah Sampik, kroda I Macun kalangkung, kaicalan anak
eluh, wawu mara pangantenan, maring kubur kabancut, I
Macun jengahe lintang, akeh nganggen sasenggakan.

906. Kacerita bangkene sampun gugur, bangke tusing ada, kewala


mawetu ciri, maka cihna sampun lampus, kupu-kupu dadua
makebur, maka jiwan Sampik lan Nyonyah, ring dasar
kacunduk batu, I Macun raris ngentungang, mangda palas
madoh-dohan.

907. Batu mentik dadi jati miwah bambu, mawinan tan dados
pasangan, taru jati lawan petung, panumadyan anak luwung,
ayu nulus genjing bagus, atman sang kalih kaswargan, ring
meru tumpang selikur, widiadari pangayahe, rena manahnya
ring swargan.

====== PUPUT ======

Kumpulan Gaguritan MisterM77 131


GAGURITAN PITEKET

Pupuh Sinom

908. Sinom anggén jumun têmbang, nêmbangang “pitêkêt” puniki,


kêtusan karyan sang wikan, kahatur ring truna-truni, miwah
para alit-alit, dumadak kayunnya cumpu, nêlêbang nganggo
pangancan, nyujur hidup mahutami, lampah anut, ring kêcap
sastra agama.
909. Patuté numadi jadma, sanuné cênik gêlitik, malajah mangulik
sastra, anaké lingsir tunasin, sakandan tuturé lêwih,
kotamané jroning hidup, manusané kadi lalang, tajêp
sahênuné cênik, dadi puntul, tur bingung yan suba tuwa.
910. Dabdabang malu dabdabang, mungpung ragané nu cêrik,
malajah ningkahang awak, darma patuté gugonin, êda pati iri
hati, dulêg têkén anak lacur, êda bonggan têkén awak, laguté
kaucap ririh, êda sumbung, mangunggulang awak bisa.
911. Tiru-tiruang matingkah, di raga galih-galihin, gobané malu
pêdasang, mêka anggén manyuluhin, ditu suba sinah pasti,
goba kasar tui bagus, mêkané suba ngédéngang, solahé masih
suluhin, ala hayu, tutur anggon manyinahang.
912. Saking alit jua dabdabang, masolah patut apikin, tata sila
mangdén tatas, alêp manis ngulangunin, adoh saking pêrih
nyilib, sang satia bêcik ya tinut, jujur mulus tan pacéda, apik
mamêrsihin diri, budi luhur, dadi sunaring buwana.
913. Solah laksanané mêlah, anggon bêkêl sanun urip, pang bisa
manyama braya, mabanjar makadang wargi, braya mitra
apang asih, saling asah saling asuh, kadi singa têkén alas,
pada-pada saling kêmit, saling tulung, jalaran manêmu suka.
914. Ngaba raga apang tangar, apang êda kêna cangkit, bibih
katuruhin gula, êjité kakilit bandil, wiréh liu cara jani, kulit isi
twara patuh, ngasih-asih ngaku trêsna, nanging jati musuh
sêngit, twara kimud, lakar manyangkalén timpal.
915. Incêpang pêsan dimanah, kayunné tuntun galihin, sêlêhin
jroning agama, tata-susila tuwutin, sébêt tangar siang latri,
dulurin nirmalan kayun, sing solahang pang maguna, têkén
kadang braya wargi, budi sadu, jana nuraga utama.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 132


916. Ida sang mraga utama, né madué gagunan lêwih, têlêb ring
sadaging sastra, satata ngandapang diri, kadi pantun yan
upami, né jêlih tan mari nguntul, né puyung ya dadi jêrang,
pêdasang to anggon cêrmi, maka suluh, tingkahé manadi
jadma.
917. Malih kadi jun upama, ané bêk misi nêngil, ané mbuhan ya
ngoncang, kéto waluyané jati, jadmané bêk sastra aji, twara
liu munyin ipun, nanging yan tuna kabisan, sombong bangras
mabêt ririh, munyi liu, nyunjung awak ngandap ruang.
918. Da dêmên ngandapang anak, déwéké apang kapuji, anaké
apanga nyêrah, mucukang bênêh padidi, bênêh-lêpas ngêbêk
di gumi, makêjang ya makta patut, masih pada misi iwang, to
malu patut pêdasin, nyén nyak nuwut, sakita karêp iraga.
919. Êda nyacad-nyacad anak, rêsêpang sai dihati, twara ada tan
pacacad, sahananing isin gumi, ênto bulané di langit, cacad
bané misi bungkut, suryané panês pisan, sagarané mayéh
pahit, twara pangguh, ayu nêrus maring jagat.
920. Yén cêning sayang ring raga, anaké malu trêsnanin, wantah
kéto sasulurnya, da cêning iwang minêhin, anaké tan bina
yukti, sayangé ring raga patuh, sami mangantêbang raga,
masuwuk ngopénin urip, sida durus, lantur mangguh
karaharjan.
921. Munyiné sangêt ngranayang, dadi nista dadi luih, kapuji
miwah kacéda, kéman miwah kagêdêgin, rawosé masih
ngawénin, sangkan sang pradnyan puniku, sang tatas ring
gunan sabda, mangrawos tan mari apik, manis muluk, nudut
manah sang mirêngang.
922. Yan kadung biasa agal, magéhék sai nakutin, gangsul tan
paharimbawa, tan urung mangêlahlahin, kadang braya kula
wargi, twara ngasén milu jêndul, kuping barêngan nêbêlang,
sayan twara ningêh munyi, nagih ngêlur, apang sida
kadingêhang.
923. Kênêhé sai incêpang, sagumi pang manggih bêcik, olas hatiné
gêdénang, anak lan iraga tuwi, têkaning isarwa prani,
mangdénnya rumasa patuh, sukayang yan anak suka,
angênang yan anak sêdih, apang tuhu, awaké rumasa tunggal.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 133


924. Dursila ngawé sangsara, gêdêg têkén anak lêwih, ngulah payu
padidiyan, kênêhnyané sai iri, tusing nulung anak sêdih,
bikasé satata ngagu, tau têkén awak ngêlah, wiréh tusing
lakar ngidih, pêsu bêgug, têkéning anaké tiwas.
925. Yéning têkén anak ngêlah, arta brana karang carik, twara
sêdêng mapadana, twara ja lakar katolih, masih sing
nyandang nulungin, antuk dadaharan liu, anaké né suba
warêg, réh kadi ujan upami, ka pasih ulung, dadi lêbur tan
paguna.
926. Têkéning anaké tiwas, céda angga masih misi, maimbuh sakit-
sakitan, lêmah pêtêng kama-mai, ngagéndong mangalih bukti,
énggalang patut matulung, dasarin ban asih olas, lascaria jati
tan pamrih, saking cumpu, nulungin anak sangsara.
927. Bibit sayangé pamula, apang sida kanti mêntik, kênêhé
manulung anak, bani manêsang di hati, ngalih né anggon
nulungin, mangda kasidan rahayu, tan takut manadi béla,
matindih mangardi bêcik, ika tuhu, darmaning sang
mahutama.
928. Sang nyalanang asih sayang, luput saking sêdih kingking, loba
pêrihnya matinggal, ia manulung saking aris, twara ngitung
untung rugi, né saratang wantah hayu, talêr tan mari
ngastawa, nunas ica ring Hyang Widi, kancan hidup,
mangdénnya kêrta raharja.
929. Kéto tingkah ka sakala, purukin sai astiti, mungguing ané ka
niskala, baktiné ring Sang Hyang Widi, kênêhé apang
mangilis, têhêr bakti tan patanggu, jiwa ragané aturang,
anggon caru manandangin, ala hayu, paican Ida Batara.
930. Sêngsarané apang ilang, magawé sêlêgang jani, apang ngêlah
arta brana, da nyêlsêlang Sang Hyang Widi, sangkan ada tiwas
sugih, ada bocok ada bagus, tuwah uli karma phala, êda pêsan
pada lali, iki tutur, kawêdar saking sang pradnyan.

Pupuh Ginada

931. Êda ngadén awak bisa, dêpang anaké ngadanin, gaginané


buka nyampat, anak sahi tumbuh luhu, hilang luhu êbuk
katah, yadin ririh, liyu ênu pêlajahang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 134


932. Bisa manyumbungang awak, kalingké cai nu cêrik, ada
satwannyané suba, Ida Hyang Batara Wisnu, sarêng ida
Hyang Bêrahma, ngangkên sakti, lawut kacêpolan lingga.
933. Linggan Ida Sang Hyang Siwa, manyêlêg nêkêd ka langit,
Hyang Bêrahma ngalih mênékan, Hyang Wisnu mangalih
tuwun, kayang jani twara bakat, sangkan kari, toyané ngulah
nuwunang.
934. Apiné nu ngamênékang, kéto satwannyané yukti, êda déwa
sumbar-sumbar, sukêh ngalih ané patut, tingkah kadi ngalih
sahang, mamêsêlin, amun ingané mangaba.
935. Plapané buka manêgak, dêpang éndépan agigis, bas têgêh ban
manêgak, yén labuh bawongé êlung, kéto déwa ja ingêtang,
pêlajahin, sahi anggon gagêndingan.
936. Êda bogbog rawos mudah, kêdéké dêpang tunain, alêpang jua
matingkah, mamunyi da pati kacuh, êda linyok ring ubaya,
napi malih, ring rarama tulah bannya.
937. Êda êmêd mlajah sastra, sai-sai to plajahin, anggon
manyuluhin raga, ala ayu pang katêpuk, ring sakala lan
niskala, nging da banggi, bané ngêlah kawisésan.
938. Sêkênang déwa malajah, êda ima êda lêkig, yaning ririh nyén
ngêlahang, mula kéwêh ngalih sulur, pradé pêlih ban
nyulurang, ngamong urip, pét rusak kéwêh nabdabang.
939. Tingkah laksanané lémpas, twara ngugu tutur jati, kanti kêlih
masih aba, sukêh ngêséhin prilaku, malês lêngité mapunya,
kanti mumbi, kénkénang kadung kaliwat.
940. Yan kêrasa salah lampah, énggalang obah êséhin, pang da
kanti nyêlsêl awak, tingkah dadi jalma hidup, dabdabang
tingkahé mêlah, jantên panggih, réh tondén kadaluwarsa.
941. Twara ada ulian gampang, kênêh makatang né rumit, sinah
madasar laksana, laksana né pagêh kukuh, madasar santêp
malajah, jantên pasti, mapikolih phala mêlah.
942. Kéto tingkah ané mêlah, malajah apang sasai, êda lénga ngaba
awak, sêlêgang malajah malu, pang da nyêlsêl têkén awak,
ngancan kêlih, patut pinêhin satata.
943. Langah Widiné maruang, têkén anak malês lêkig, diastu
ngaturang daksina, dija lakar ngidih tulung, bêlogé suba
magandong, suba pasti, lakar nêpukin sêngkala.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 135


944. Jani jumunin malajah, awak lêkad suba kêlih, tiru-tiru
kapatutan, sastrané ya anggon suluh, nyuluhin ragané
makêjang, ala bêcik, sastrané ditu majarang.
945. Sastrané mawak Widi Wasa, anggom mêka sai-sai, ngalanting
ditu pang mêlah, lêmah pêtêng ida sungsung, mabraya
mawadésa, êda jail, da mêrkak makakakan pêta.
946. Da iri-iri di manah, bogbog momoné impasin, êda déwa
mamisuna, êda ngaku-ngaku wêruh, prajani nêmu wisia,
manggih wéci, panês bara maring raga.
947. Êda ngajum gunan awak, anak liu mamêdasin, lamun mula
twah rêjang, doh para kadéna gambuh, kramannya dadi
manusa, pêlapanin, kadi anak ngalih saang.
948. Mêsêlé dadi gêdénang, ngaba abot pala sakit, lamun ingané
mangaba, amonto pêsêlang luwung, buka anaké manêgak,
pêlapanin, dêpang éndépan manêgak.
949. Labuh ya dadi gigisan, yan bas têgêh ban malinggih, dilabuhé
sakit pisan, képék dadi bawongé êlung, kéto kramané pasaja,
bogbog munyi, pajalané tuna kêjokan.
950. Ênto ala nêmu jêngah, tingkah jani suba langsih, êda mulus
ngugu pêta, réh munyiné katah mauk, munyi trêsna lampah
dusta, munyi kasih, lampahnyané satru galak.
951. Êda surud masang cidra, lampah pêtané dasarin, darma sadu
pêlajahang, êda punyah pati kacuh, ingêtang jua apang mêlah,
néné bêcik, anggon suluh pêtêng lêmah.
952. Ring Hyang Widi mangastawa, sanggahé êda mangêngsapin,
pagêh éstiang di manah, mabraya mitra pang tuhu, mararama
êda capala, tulah urip, salara-lara têmuang.
953. Yan katah nandur kotaman, katah wohnya kapuponin, yan
nandur kapah tur langah, kapah sukané kapupu, liu sêlag
kakéwêhan, tong maludih, tiwas-suka sugih-duhka.
954. Né madan malaning manah, kroda loba iri hati, ngulah suka
padidiyan, imput yan têkaning tamiu, cupar tong dadi
têmpilin, rahina wngi, ngrêgêp ilmu kadêmitan.
955. Buwina patut saratang, êda ngawé anak sakit, carayang
nyayangang raga, kén anak pang kéto patuh, ring déwa
miwah pitara, nto baktinin, satata da mangêngsapang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 136


Pupuh Ginanti

956. Ampahé makarana bingung, sangkaning laksana pêlih, malês


tur lêkig malajah, wêtu kiapé sasai, pêsu mulih ngutang
lampah, tusing ada né kaalih.
957. Gradag-grudug tanpa unduk, madasar dêmên malali,
mangulahang ané gampang, pajalané bingung paling, ngalih
galang nêmu halang, twara bakat né kaapti.
958. Yaning têlêb sinah têpuk, dyastu ané sulit-sulit, tatujoné
jantên sida, pangalangé dadi lilih, madasar bahan upaya,
majalaran jêmêt rajin.
959. Jêmêtang jantên kapangguh, ingêtang da pêsan lali, kabisané
luwir sanjata, né dadi prabotang sai, né anggén ngaruruh
mêrta, sahênuné pada hurip.
960. Malajah da pêsan kimud, pang da kémad maring gumi,
undukang jani mamanah, mapinêh saindik-indik, undukang
daya upaya, pang da rikuh ngamarginin.
961. Asung wêlas asih sadu, saratang hidêpé nampi, nampi ané
patut tulad, impasin né salah kardi, pula sané mawoh mêlah,
sané sahi ngulangunin.
962. Ilangang hidêpé umput, ampaté sami têlahin, tolih ané patut
tulad, têmpayang dini di gumi, makrama adat pastiang,
mangitung lantas marginin.
963. Êda ngawé sungkan kayun, sikut-sikutang di budi, di bwana
sahi tiruang, dumadak jadmané asih, asihé kaucap mêlah,
katah né ngadanin bêcik.
964. Pakayun ida sang sadu, nika nyandang patuwutin, êda
manuwukin manah, nganggon liyangé padidi, sêngka déwa
dadi jadma, réh onêngé misi pêlih.
965. Êda jêdig miwah punggung, langgah langgana di hati, arêpé
maring manusa, tuwa bajang agung alit, bakti plapan to
arêpang, pakukuhang siang latri.
966. Pagêhang mlaksana sadu, apang mamuktiang bêcik, hayua
obah mangênêhang, to tidong niki boyanin, kênêhang lawut
jalanang, phala karma sida panggih.
967. Êda bangras pati kacuh, bêsêh polo da ngulurin, halêpang
saking samita, munyi manis ngêtus budi, nika gunané
kabuwat, lêbur sahananing sulit.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 137


968. Wêlas asihé puniku, patut agêm apang pasti, pêtêng lêmah aja
lupa, ngacêp isarwa mahurip, apang manggih kasantosan,
pangan kinum wibuh sami.
969. Ahimsa ênto kawuwus, solah tan mamati-mati, sahi mondong
asih sayang, marêp ring sarwa mahurip, patuh sayangé ring
raga, ênto solah darma jati.
970. Sing solahang nudut kayun, ngarawos patut apikin, wiréh yan
bawosé iwang, bangras manyakitin hati, muwuh dêmêné
misuna, patêh kén mamati-mati.
971. Ênto krana cêning bagus, magéhék bangras impasin, makadi
da ngawé hala, marêp ring isarwa prani, kéto déwa apang
tatas, himsa karmané kêlidin.
972. Ring tatwa sêkên kapangguh, solahé mamati-mati,
makadinnya ring manusa, bangêt papa pacang panggih,
turunané milu jêngah, phala karmané katampi.
973. Kawit jani da manuwut, solahé mamati-mati, wiréh sêkên
ngawé dosa, santanané milu sêdih, mêlah né jani kawitang,
sila darmané marginin.
974. Kasub japa mantra dudu, antuk solah smita bangkit, hayua
nyêbêng marungusang, ênto awak bêgug hati, êda ima
manyusupang, rangsukang gunané lêwih.
975. Êda gêmba-gêmba ngrangsuk, nrima suka lila budi, panês tisé
to awakang, dêmêné anggon nyundarin, êda iri hati bonggan,
bêgig cinging drênggi jahil.
976. Nika jêlé phalanipun, maphala gêdêgin gumi, sakatah jadma
ngopêtang, ngucapang kanrakan sahi, nika dadi sisan para,
tan nyandang tiru di gumi.
977. Êda kéto cêning hayu, kadang mitra tuwah alih, liyu ngêlah
kakasihan, sraya kanti tindih-tindih, pada salulut katrêsnan,
nékéto déwa kardinin.

Pupuh Pangkur

978. Sami sêngka mamastiang, iwang patut jêlé mêlahé to sami,


yén alih sujatin ipun, sami ajak twara nawang, bênêh pêlih,
wiréh kahanané liyu, kitané pada malénan, dêmên liu akwéh
ngêdêgin.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 138


979. Subalang jani di manah, buka cêning malajah sanuné urip,
nika wênang nomêr satu, nanging pang satya dimanah, êda
ganjih, né plajahin malu hitung, apang da nuwut né iwang,
ngundukang bênêh né pasti.
980. Ila-ila ngaku bisa, sada sumbung ngorahin ya kêma mai,
kabatêk dêmên marêmbug, nuturang déwéké pradnyan,
dêmên ngorti, ngorahang iba kagugu, sujatiné jalma bêngal,
liwat pongah ngaku ririh.
981. Yan sujati anak wikan, twara pêrlu ngomongang awak padidi,
munyiné sing ngulah pêsu, munyi banban alon plapan, tangar
manis, tata krama manut sulur, milpilang pangunadika,
ngawé lêga sang miragi.
982. Intip pari krama drêsta, adigama déwagama da nulakin,
lampahé sikutang ditu, ané suka klawan duka, to pinêhin, yan
hala mabukti lacur, yan patut mabukti mêlah, kéto jani ban
minêhin.
983. Yan sing tawang êda kémad, ngêkoh hati nunasang ring sang
uning, dasarin ban hati sadu, munyi manis sêkên plapan,
apang jati, pasajané anggon tunggul, guyu bobab joh
tongosang, déning to madéwék gêni.
984. Misunané johang pisan, apan jati ngranayang sakit hati,
munyiné da ngulah pêsu, da dêmên ngomongang timpal,
kêma mai, ngaba rawos tan pasulur, mêlah jani to tinggalang,
tutur sastrané ulati.
985. Saluir pitutur anak, pêték-pêték pastikayang twah di hati, yan
tan krasa igum malu, kantiné ajak nimbangang, yéning pingit,
tan dadi tawang jak liu, saih imbané ruruhang, ingêt-ingêtang
di hati.
986. Sasolahan ané suba, adi parwa di satwa yadin gênding, ditu
ngalih imba patut, sangkan saratang malajah, wyastradi, réh
ditu kandané cukup, maka sipat pratiwimba, sastrané twah
gêlantingin.
987. Tan lyan wantah haji sastra, maka tungtung anggén pamucuk
di margi, yan ring wêngi maka suluh, ring sagara maka palwa,
ring pratiwi, maka kréta lwih kukuh, yan mati panunggun
atma, ring hidup panunggun hurip.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 139


988. Sang hyang sastra haji buat, syapa wêruh to anak suba maji,
né tan wruh né tan paunduk, tongosé sahi durinan, sêkên jati,
saratang pisan maguru, anaké têlêb ring sastra, mapikolih
guna lêwih.
989. Guna lêwih ngardi purna, jantên dirga hayu pacang
kapanggih, hayu ulah hayu têmu, ala ulah sangsara bakat, to
élingin, krana patut pagêh nêrus, malajahin sarwa sastra, sida
rahajêng kapanggih.

Pupuh Durma

990. Pêlajahin cai maningkahang awak, mamunyi pêlajahin, ngadu


sasêbêngan, sêmu wulaté nyênyêrang, kêmikan bibihé manis,
anggon mangalap, trêsnan anaké ring cai.
991. Da mamotoh mamadat mangutang-ngutang, makadi daya
lêngit, solah apang mêlah, mabanjar mapisaga, êda mangulah
piranti, apang lascarya, astiti bakti ring Widi.
992. Yan manyakap gawén pisaga di banjar, êda mamêsu mulihin,
magawé sêkênang, masawitra apang mêlah, êda manuhunin
rusit, asih mabraya, ênto anggon lima batis.
993. Singnya ada anak makuma pitrêsna, suka olas ring cai, ênto
êda mangêngsapang, têkéning pisukan anak, rasa-rasayang di
hati, apang pasaja, patuté anggon nasarin.
994. Da mamokak mêrêkak makuma bisa, twi cai sadia ririh, tau
têkén daya, wicaksana tur pêradnyan, suka bungah nandang
lêwih, kanggoang banjar, braya mitra sami asih.
995. Êda pati kêndêl bonggan nyungjung awak, liyu hênu buin
rasanin, liyat cara mbéda, munyiné anggon dosa, bungahé
makada iri, hidêp idusta, ngupaya ngapét silib.
996. Apang bisa cai maningkahang awak, ngarasayang bênêh pêlih,
da ngugu pisuna, musuh makuma rowang, rowang dadi
musuh sêngit, idusta corah, tan surud mangarusit.
997. Lamun ada anak sêdêng mawirasa, padingêhang apang pasti,
da mangêlén wulat, ingêrang apang saja, êda pati liyat-liyatin,
êda manulis tanah, kojarania salah tampi.
998. Singnya kagét ada rawos papingitan, bakat piyarsa cai, to da
mangoncarang, simpên anggon kêmitan, di hatin cainé puji,
êda mamasahang, sêdêng tohin ban hurip.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 140


999. Yaning ada budin cainé prapanca, ênto musuhin cai, êda
bahanga molah, idêpé sadu darma, ênto anggén manalinin,
saktin indriya, pêndêm cai di hati.
1000. Apang mêlah mabikas musuh di manah, tatasang bêsik-bêsik,
wêtuning tan hénak, êda manyalah para, yan pêlihé twara
musuhin, tan wurung rusak, rajah tamahé amukti.
1001. Dadi murka wulahé mangamang-amang, rowangé dadi gêting,
tungkas mapangrasa, munyiné tka galak, kéto cai sangkan
kêtil, mangamongin manah, tong bakat ban nibénin.
1002. Sangkan arang anaké tatas ring sastra, dêmêné bas tuwukin,
ênto makada lipya, têkéning sambada mêlah, ané nyandang
patuwutin, twara idêpang, nédarma kadéna wil.
1003. Kénto suba cai ada bandingannya, kêtil sukané alih, yadin cai
ngêlah, saluwiring ngéndah pélag, lamun iwang ban
ngamongin, ya dadi têlah, hilang mangalahin cai.
1004. Anging cai jani sêkênang malajah, sastrané da mangêjohin,
andéyang mémé bapa, takonin tutur satwa, kandan awaké
numadi, manggih sangsara, to né tatasang cai.
1005. Sastra anggon cai mémé miwah bapa, ditu takonang sahi,
laksanané mêlah, suba ada makêjang, néné madan bênêh
pêlih, ditu tatasang, takonang sahi-sahi.
1006. Yén sih cai suba tatas têkén sastra, tatwa adnyanané gulik,
ênto pêdasang pisan, apang êda salah para, anak liwat sêngka
gati, mabudi nawang, tatas sajroning hati.
1007. Singnya ada anak ngêndogin ban pêta,ngucapang sastra
lêwih, da ndén mangawokang, pinêh-pinêh kênêhang, êda
têka manidongin, usud takonang, apangnya kanti pasti.
1008. Êda dropon nyambatang né twara tawang, kalih tong tahén
nêpukin, da mangugu orta, ortané ortén-orténan, né abêsik
patpat dadi, méh langkung adasa, nguda né ênto gugonin.
1009. Salwir munyi kawêdar saking wong lian, dahat sêngka twah
manampi, bisa dadi pisuna, ênto tangarin pisan, apang danan
kasêngkalan, pilih ngidêpang, pawarah janané sami.
1010. Sadu darma êntoné nyandang rajêgang, anggo gêlar pati
hurip, pdasé jalanang, matané dadua ngênotang, ditu mara
sinah jati, né né sêdêng tulad, sangkan patut to pilihin.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 141


Trikaya Parisuda, Sadguna, Panca Satya,
Trimala, Sadripu, Sad Tatayi, Sapta Timira.

Pupuh Sinom [Trikaya Parisuda]

1011. Trikaya parisuda, tingkahé tatêlu jati, wêtu saking budi satwa,
wasanané ngawé bêcik, kayika laksana lêwih, wacika bawos
sadu, manacika kanirmalan, kayun suci jati hêning, nyandang
tuju, anggén ngêmban sang hyang atma.
1012. Kayika mangkin kawitang, nyandang bobotang puponin, êda
ngosa gêlah timpal, ngugonin tingkah mamaling, da pêsan
mamati-mati, nyakitin sarwa tumuwuh, tingkahé drati krama,
né twara nyandang lakonin, smara dudu, ngawé buwut di
kurênan.
1013. Wacika jani kaucap, utama bahan mamunyi, êda mobab
mamisuna, da ngêtahang rawos pingit, mamunyi pêlapanin,
êda bangras pati kacuh, ngawénin anak duhkita, mamisuh
cêmêr impasin, ênto mungguh, babacakan wak capala.
1014. Manacika ngaran manah, manahé nirmala suci, suci tan
kahanan loba, loban hidêp iri hati, hatiné mamusuh sêngit,
sêngit têkén anak payu, payu wêtu manah sasar, sasar hidêpé
mamurti, murka punggung, punggêl bahan, kanirmalan.

Pupuh Ginada [Sadguna]

1015. Nêmnêm bacakan sadguna, karahayoné kahapti, usahayang to


saratang, masadana hidêp sadu, anê jani to bacakang, bêsik-
bêsik, sasuduk madan sadguna.
1016. Sandi madan wicaksana, minêhin né rimbit-rimbit, sébêt ririh
matatimbang, êncén ngranayang pakéwuh, twara tahén
mangobêtang, yadin sukil, gampang bahan nglaksanayang.
1017. Wigraha madan kasihan, ngêlah kanti liyu gati, dêmên ngalih
paswitrayan, pasobaya saling tulung, mangranayang dadi
élah, manangkêpin, sakancan musuhé galak.
1018. Jana tuwoné mabikas, tong tahén ngalongin janji, kukuh têkén
rarawosan, mawanan dadi kagugu, nyama bêraya katrêsnan,
ngidêp munyi, tong bani nungkas kakêncan.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 142


1019. Sana duwêgé matingkah, ngaba awak sébêt ririh, wicaksana
macacidran, yadin di tongosé sêmput, nyidayang masih
mapéngkas, tur makêlid, luput tan kahanan baya.
1020. Dwésa ririh madadugan, cêlang sébêt tur cariring, nyalanang
pangindra jala, ngékanang musuhé nungkul, rêp sirêp asing
matanggal, onya jêrih, nunas ica ngaku kalah.
1021. Sraya ngalih kakanténan, ané dadi anggon kanti, têgul bahan
pasobaya, ajak magêtih abungbung, paras-paros mararasan,
saling tindih, kala nêpukin sangkala.
1022. Kéto né madan sadguna, swiréh bisa mangulati, kapitrêsnan
nyama braya, lamakan makêjang asung, ngidêpang asing
solahang, mawak sakti, kasidén kajana loka.

Pupuh Ginada [Panca Satya]

1023. Panca satyané ucapang, utama patut lakonin, anggén suluh


pakédêpan, sajroning désa makumpul, jani bacak suwang-
suwang, apang pasti, mangda bêcik mamirêngang.
1024. Kawit satya-hrêdaya, pagêhé mangamong budi, asih tuhu
cucud olas, ngardi jagat pang rahayu, twara ngitung pêtêng
lêmah, mangastiti, bakti ring nagara krama.
1025. Ping kalih satya-wacana, pagêhé têkéning munyi, tindih têkén
né rawosang, ngaranayang nyama asung, pisaga braya pada
lêga, mangugonin, ngranayang élah matingkah.
1026. Satya-laksana ping tiga, nyêmak gaé jêmêt gati, manut têkén
né rawosang, twara tahén nyalah unduk, nyêmak gaé kanti
pragat, ngalêganin, wê désané dêmên ngajak.
1027. Satya-samaya ucapang, twara linyok têkén munyi, mabawos
jati satata, ngawé lêgan anak liyu, kapihandêl kacagêrang,
sahi-sahi, dadi imba di pakraman.
1028. Satya-mitrané utama, tindih têkén braya wargi, suka duka
ajak timpal, twara tahén nguluk-uluk, sahi ngawé lêgan
timpal, katrêsnanin, nyama braya pada wêlas.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 143


Pupuh Sinom [Trimala]

1029. Trimala bacakan corah, corahé tatiga jati, kasmala corah


laksana, sané tan nyandang lakonin, mada corah di munyi,
munyi bangras pati kacuh, moha corahé di manah, manah
loba iri hati, ngawê satru, sami anaké andapang.
1030. Lêkahan irajah-tamah, itrimala ngamimitin, ngadakang
sakancan corah, ngawêtuang musuh sêngit, sad ripuné dadi
mijil, sad tatayi barêng mêtu, kalih isapta timira, musuhé ring
raga sami, dados satru, pacang ngawinang sangsara.

Pupuh Ginada [Sadripu]

1031. Kama sané mangadakang, indriyané adasa cêning, daséndriya


bacakan momo, sané ngawêtwang ulangun, buwin jêbos to
tuturang, bêsi-bêsik, babacakan daséndriya.
1032. Loba twara mangêmêdang, kasukané têkén daging,
ngalobayang gêlah timpal, yadin saking nguluk-uluk, kéwala
suba mabahan, dêmên ngidih, twara ngitung ujar para.
1033. Moha solahé né bangga, dêmên kakadénang ririh, réh andêl
têkén kabisan, dadi mêtu bêlog ajum, dêmên pêsan
kajunjungang, pongah jwari, ngêndog timpal kapisaga.
1034. Murka laksanané akas, satata mahidêp brangti, gêdêg kênêhé
jalanang, wêtu dadi ngadug-adug, salah tampi énggal pisan,
babar pêdih, andêl têkén kakêrêngan.
1035. Himsa tan kapiolasan, laksana mamati-mati, tka wirosa
ngamatiang, sawatêk sané tumuwuh, ngalakonin sakawênang,
ngapét pati, satata mahidêp kroda.
1036. Matsarya dêmên misuna, iri hati tidong gigis, maricéda
dêmên pisan, ngadén awak paling luwung, makêjang anaké
cacad, dadi hati, ngumik timpal tong jangkayan.

Pupuh Sinom [Sad Tatayi]

1037. Sad tatayi karawosang, jêlé tan nyandang lakonin, nêmnêm


buta pahidêpan, angraja-pisuna siki, angêracun kaping kalih,
nunjêlin né kaping têlu, angamuk né kaping êmpat, naranjana
ping lima malih, ping nêm ipun, drati-kramané kaucap.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 144


1038. Némadan ngraja-pisuna, munyi bobab ngawé lêk hati, dêmên
nyatwa sané nora, ngawé iyêg sahi-sahi, ngaracun tuturang
malih, dêmên nuba ngawé lampus, nunjêlin sané pamêkas,
ngênjut umah jêron widi, twara patut, nika pacang
laksanayang.
1039. Angamuk ucapang muwah, mrajaya mamati-mati, twara
ngêlah kênêh olas, maring sahananing urip, manuwutwng
pêtêng hati, byapara idêpé bingung, lagas mrajaya timpal,
twara ngitung bênêh pêlih, ngawé buwut, wa désané sambêh
buyar.
1040. Lanturang sané ping lima, anranjana kawastanin, sahi dêmên
ngutik timpal, ngawénin apanga sakit, ban solah nêluh
manésti, papasangan tanêm nyaru, ngawé pakéwêh wa désa,
bilang laku nyangsayanin, tong kagugu, nyama braya pada
gila.
1041. Ané ping nêm drati-krama, smara dudu kawastanin, dêmên
ngudik somah timpal, momon hidêpé ulurin, sahi ngawé sakit
hati, ngawinang pumahan sêmput, ngawé nyag pakurênan,
nyama braya pada sêngit, asing laku, twara sudi masocapan.

Pupuh Pucung [Sapta Timira]

1042. Pêtêng pitu, sapta timira kawuwus, bacakan dursila, né twara


nyandang lakonin, cêning hayu, pirêngang jua apang mêlah.
1043. Bacak malu ané madan pêtêng pitu, bêsik kasugihan, dadua
kapradnyanan cêning, patpat têlu, kayowanan lan kagungan.
1044. Listuhayu, kasaktyan kawiryan pitu, néjani tuturang,
laksanané bêsik-bêsik, tan rahayu, réh singsal muda hidêpan.
1045. Wêtu jumbuh, kasugihan ngawé bêgug, dêmên mandog-
ndogan, tau têkén déwék sugih, tan pasêmu, ngandapang
anaké tiwas.
1046. Nguklu-uluk, kapradnyanan ngawé bêgug, dêmên mandog-
ndogan, ngadén déwék paling ririh, wastu jumbuh, ngaku-aku
nawang swargan.
1047. Ngadug-adug, kayowanan gêdé bayu, wiréh ênu bajang,
makêjang anak êndogin, saking tan wruh, têkén déwék
pacang tuwa.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 145


1048. Babar ngagu, kawangsané agu-agu, manyinahang awak,
mandog-ndogan dêmên gati, ngadén dusun, kadang brayané
andapang.
1049. Kalistuhayu, ngadén goba jêgég bagus, satata matandang,
nyêntokang goba sasahi, wêtu jumbuh, cacad timpalé
makêjang.
1050. Wastu jumbuh, kasaktyan makada jumbuh, tingkahé
pramada, tau têkén déwék sakti, dadi bingung, pongah
mangoncarang mantra.
1051. Réncang liyu, kawiryané dadi bêgug, makêjang andapang, ban
kasadiané numitis, dadi agung, satata dêmên jungjungang.

Pupuh Sinom ( pamuput )

1052. Ngiring mangkin pêragatang, gênding cantungan puniki,


wantah amunika pisan, sida antuk tityang milpil, mawit
manahé subakti, miwah prihatin kalangkung, manggih jagat
aro-ara, rajah tamahé mamurti, minab tuhu, pangrabdaning
kali yuga.
1053. Pangabaning kaliyuga, buyar jagaté sami, mahiyêg ngrêbut
kakwasan, magulêt ring kadang wargi, sami mapi-mapi ririh,
iwangé kadalih patut, nyarah nunjêl marikosa, ngrusak
parhyangan makadi, pada rusuh, ngulurin sakita karêp.
1054. Ring masaning kaliyuga, kênêh anaké nungkalik, kadarmané
tan paguna, arta brana kahubêrin, bobab ngamawukin diri,
tata susila tan krungu, pianak langgah ring rarama, wantah
kotamaning budi, sida nglêbur, jagaté mangda raharja.
1055. Tutur indik pari krama, daging “pitêkêt” puniki, diastu jantên
lintang tuna, madak dados kanggén sundih, manyinahang
kawon-bêcik, sida milih sané hayu, maka sarana utama,
pangêmpêl panangkan kali, jagat landuh, panjaké nêmu
bahagia.
1056. Majêng ring Hyang Prama Kawia, mawit saking manah suci,
sêmbah tityang skala-niskala, Ida nuntun saking singid,
“Pitêkêt”sida kapilpil, mogi wéntên gunanipun, ring para
pangwacén samian, alit-alit truna-truni, inggih puput, kirang-
langkung ampurayang.
=== PUPUT ===

Kumpulan Gaguritan MisterM77 146


GAGURITAN LUBDAKA

JRO GDE SUKANATA

WIDYA SABHA KABUPATEN BULELENG

PUPUH SINOM

1057. Ndaweg nunas sinampura, pangkah tityang manginutin,


ngawe gita nganggen tembang, tembang sinom basa-Bali,
karunane tan paindik, wireh tembe ngawe kidung, antuk
nyalin maring kecap, kardin Ida Empu rsi, Mpu Tanakung,
pacang ngardi ayu jagat.

1058. Indik Siwa Ratri kocap, mayoga sane utami, dening nuju dina
melah, sasih kepitu nujonin, rawuh panglong ngemalihin, ping
patbelas ngaran iku, payogan Ida Sanghyang Siwa, wong
sejagat patut ngiring, ngardi ayu, maring jagat sinarengan.

1059. Ndaweg nunas kaswecanan, maring Ida Empu Resi, wus


amoring acintya, sang ngardi luwihing gurit, maka tedung
maring gumi, melid manah tityang nyumbung, kepradnyanan
ngardi gita, mautama tan sinipi, nyandang sungsung, anggen
arca maring manah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 147


1060. Dot mangenyud maring manah, tan sida antuk nawengin, nika
sane mengawinang, nunas lugra menyalin, mangda nora
katibanin, rajapinulah puniku, mangda sida kedagingan,
melajahin saking jati, sida mangguh, utamaning ring agama.

1061. Mangkin ngawit nyaritayang, kadi kecap manginutin, kirang


langkung sinampura, kayunin anggen pakeling, mangelingang
sane jati, mumpung kari urip nunggu, apan urip pacang
ninggal, anggen bekel maring margi, lunga nuju, bakti maring
Sanghyang Siwa.

PUPUH DURMA

1062. Sane mangkin, rawuh maring durmanggala, ana wong alaki


rabi, saha lawan pyanak, ngaran dane sang Lubdaka, gawen
nyane magelining, maring alas, maboros ya sai-sai.

1063. Umah nyane, maring alas gunung pucak, ngaran alas lintang
asri, ngulangunin pisan, nora ada kesayangan, dening gawe ne
ngawinin, maring alas, maburu mamati-mati.

1064. Nora ada, rasa sayang ring sesaman, sane ngaran kawit
tunggil, buron iku ngaran, wantah lian manah rupa, sami
kardi Sanghyang Widhi, iwang solah, dados buron manumadi.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 148


1065. Duke urip, nguni iwang parisolah, momo angkara tan sipi,
mamati laksana, nika sane mengawinang, dadi buron
manumadi, keto dewa, pala karma ne kepanggih.

1066. Kasuwen ya, melaksana maring alas, daging alas sami jerih,
nanging wenten galak, makadi ipun imacan, wireh timpalnya
kweh mati, budi nyarap, ngewalesang sang nyakitin.

1067. Kocap mangkin, pejalannya Sang Lubdaka, nuju dina lintang


luwih, lwih ngaran utama, pangelong ne ping patbelas, sasih
kapitu nujonin, pasemengan, raris ya mejalan nuli.

1068. Nganggen baju, barak ulem makta panah, maring alas lintang
asri, babungah ring alas, munggah munduk tedun jurang,
tukad pangkung kepanggihin, toya medal, maring paras
lintang ening.

1069. Wenten bale, kadi linggih nangun tapa, kaungkulin taru


bingin, ulangun ngantenang, tetanduran sarwa sekar, ambun
nyane merik minging, ngawe lega, tamblilingan ngisep sari.

1070. Yen bawosang, malih langkung panjang pisan, maring alas


sane luwih, ampura makirang, dening iku payas jagat, ngawe
bungah tan padaging, sane buat, wantah daging sane jati.

1071. Pejalane, sang Lubdaka maring alas, pegawene tan mikolih,


dugi arahina, nora molih baburonan, saget sampun kire
wengi, lintang payah, bedak nyane tan sinipi.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 149


1072. Mangireyang, pacang surup Sanghyang Surya, Sang Lubdaka
nora manggih, buron daging alas, merasa lesu ring manah,
marariyan ya agelis sisin toya, maring danu sane luwih.

1073. Danu ika, kaungkulin taru bila, daunnyane lintang luwih, tan
pendah sanjata, sanjata ngaran gagelaran, anggen bakti ring
Hyang Widhi, sida karya, panyudine sane jati.
1074. Sang Lubdaka, takut nyane mangeliwat, dening daging alas
pajrit, minab ngewalesang, Sang Lubdaka gelis munggah, taru
bila ne unggahin, mangda sida, katunggonin antuk urip.

1075. Rasa takut, sambilangnya mesangkliban, sayan wengi takut


malih, takute ring kiyap, yening pules sinah ala, raga runtuh
pacang mati, amah macan, macan galak ngubat-ngabit.

1076. Mangkin metu, naya melah ngawe cedang, mangicalang kiyap


jati, kiyap ngawe ala, iku ne ngaran gagodan, daun bilane
kakepik, seka bidang, maring toya katibanin.

1077. Ngepik daun, mangraris tan parariyan, abidang-abidang nuli,


tibakang ring toya, apan iku ngaran tamba, tamba kiyap sane
becik, saget galang, linggan Siwa kakeninin.

1078. Jati iku, ngaran lingga Sanghyang Siwa, mangkin sampun


sinah jati, luwir surya nyalang, dening sampun galang lemah,
Sang Lubdaka wawu eling, pacang budal, raris tedun tur
memargi.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 150


1079. Sane mangkin, sampun dane rawuh jumah, jumah nyane
langkung sepi, kadi kejarahan, Sang Lubdaka bengong
nyingak, gelis dane mangeranjing, sampun sinah, anak rabi
lintang sedih.

1080. Dapetanga, oka rabi matatangisan, dening laki nora prapti, ne


dibi ring alas, saget mangkin wawu prapta, legan nyane tan
sinipi, gelis nyapa, wawu rauh beli mangkin.

1081. Seksek keweh, manah titiyang mangantosang, dening tan


rawuh beli, nganti arahina, sengguh tityang beli ala,
kabencanen maring margi, tengah alas, dening buron galak
sai.

PUPUH GINANTI

1082. Mangkin gentos tembang ipun, anggen daging lalah manis,


mesalitan ne kaucap, ginanti ne anggen ngiring, linggan Ida
Sanghyang Siwa, ngawit nangun yoga jati.

1083. Siwa Ratri ngaran iku, gagelaran yoga semadi, mangelebur


sarwa mala, mala ngaran sarwa sisip, nunas agung
sinampura, maring Ida Sanghyang Widhi.

1084. Manuju sasih kapitu, pangelonge manujonin, ping patbelas ne


kaucap, nika wantah margi suci, pabersihan sarwa mala,
maring jagat katibenin.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 151


1085. Kala wengi ne katuju, saking sande mangda ngawit, benjang
semeng mangusanang, ngemanggehang mangda kapti, rawuh
puput sida karya, anggen bekel ne utami.

1086. Sang Lubdaka kocap iku, duking mungguh kala wengi, maring
witing taru bila, manuju dewasa luwih, payogan Ida
Sanghyang Siwa, megadang ya takut mati.

1087. Aswening usan maburu, Sang Lubdaka nemu sakit, sakit rahat
jantos seda, sang atma ne maninggalin, mesat mabur ring
ambara, pacang nuju swarga luwih.

1088. Sang atma mangkin kawuwus, kari dane maring margi, paling
bingung ring ambara, nora manggih marga jati, saget rawuh
Yama Bala, Sang Lubdaka kategul gelis.

PUPUH DURMA

1089. Mewali malih mangucap durmanggala, ne cai atma dekil,


corah mangeliwat, momo angkara ring jagat, laksana mamati-
mati, nora telad, sai-sai menyakitin.

1090. Nora bisa, ngerasa kapiolasan, ring sesaman galak sai, ditu
maring alas, jani cai apang nawang, rasan ane kesakitin, tan
pangucap, sang atma merasa pelih.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 152


1091. Sang utusan, gelis malih manibakang, pedang tumbak muang
keris, anggennya menyempal, lian malih ne ngalempag, sang
atma ya bingung paling, kesakitan, kija laku ya makelid.

1092. Kangin kawuh, kaja kelod sami nyadang, makta pedang


menyagjagin, sadiya ya pacang nyempal, sang atma ya
ketakutan, aduh-aduh jerat-jerit, nika wantah, ngaran
kenerakan jati.

1093. Kocap mangkin, ring Lingga Siwa Loka, Sang Hyang Siwa
ngandika aris, maring watek dewa, duh dewa makesamiyan,
merika mangkin rawuhin, wenten atma, Yama Bala
menyakitin.

1094. Atma iku, ajak maring Siwa Loka, Sanghyang Yama ne aturin,
mangda usan duka, menyakitin ya sang atma, dening mangkin
kanugrahin, ring sang atma, pengampura sane luwih.

1095. Watek dewa, sami mingsinggih memarga, pemargane gelis-


gelis, saget sampun tiba, maring genahnya sang atma, rawuh
ring sang menyakitin, ngandikayang, wacananing Sanghyang
Siwa.

1096. Yama Bala, bendu Ida lintang-lintang, dening wacana


ngiwangin, lempas ring sesana, atma liwat corah pisan, polih
genah langkung becik, iku iwang, tatan nganut maring awig.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 153


1097. Nora patut, genahnya di Siwa Loka, apan liyu negen pelih,
pelih ngaran nraka, patut ajak di neraka, maring kawah labuh
geni, tan supatan, siyu tahun kesakitin.

1098. Yen dumadi, patut ngaba pala karma, dadi buron mangelining,
ditu maring alas, menatingin sarwa galak, kaborosin sai-sai,
kanti berag, malaibin takut mati.

1099. Nora nawang, jurang pangkung pelaibnya, dening takut


pacang mati, tuwara ya nawang, hidup buron kesengsaran,
demen hidup takut mati, tan ngarasa, yening hidup nandang
sakit.

1100. Tan urungan, pacang pejah kesakitin, yening solah kari dekil,
twara nawang sila, manumadi tan pegatan, dening sai ngawe
pelih, mangawinang, sakit manah sai-sai.

1101. Apan buron, mula wantah pinih andap, andap asor nista jati,
banding ring manusa, sida molih tapa brata, mangirangin
solah pelih, sayan nunggal, kaluwihan ne numadi.

PUPUH ADRI

1102. Watek dewa sami ida bendu, Yama Bala ne ngawinang, nora
kayun mangicenin, mengambil atma puniku, dening atma
ngaba letuh, patut pulang ring kawahe, kesakitin siyu tahun,
nora keneng sinupatan, Yama Bala memanggehang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 154


1103. Dening tungkas sami maring kayun, bebawose sami kroda,
Yama Bala dewa sami, mengawinang yuda iku, saling sempal
saling amuk, pedang tumbak lan panahe, langkung rame pada
kukuh, yudane nora rariyanan, ngamedalang kawisesan.

1104. Aswening maring payudan iku, Yama Bala kalah, ring


payudan sami lilih, glis sami ida malayu, nangkil ring Hyang
Yama iku, nguningang kasor yudane, Sanghyang Yama lintang
bendu, metangi raris memarga, lunga maring Siwa Loka.

1105. Watek dewa agelis lumaku, atma Sang Lubdaka, ring Siwa
Loka manangkil, maring Ida Hyang Sinuhun, Sanghyang Siwa
wit kasungsung, manangkilang Sang atmane, kenak ida tur
mawuwus, uduh cening Sang Lubdaka, kapatutang mangguh
swarga.

1106. Apan cening tuwah jati tuhu, menginutin yoga, tapa brata
sane suci, saduk Siwa Ratri iku, jani cening pacang mangguh,
ane ngaran woh kardine, jani cening nampi puput, kalwihan
ring Siwa Loka, masarengan ring dewata

1107. Kocap mangkin sampun Ida rawuh, Hyang Yama ring Siwa,
gelis Ida matur bakti, maring Sanghyang Siwa iku, saha
sembah suci tuhu, nunasang indik atmane, sane ngaran iwang
patut, mangda tatan iwang parna, mengawinang salit marga.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 155


1108. Sanghyang Yama raris Ida matur, dewa Sanghyang Siwa,
ndaweg tityang menagkil, nunasang sang atma iku, sane
ngaran iwang patut, dening ana atma mangke, ngawe iwang
mangelangkung, gawennya ring merca pada, patut tiba ring
neraka.

1109. Pekarsan Bhatara sampun rawuh, katiba ring tityang, nanging


sami mangiwangin, kadi manah tityang sampun, atma corah
letuh langkung, patut ipun ring kawahe, tibenin ya geni
murub, nanging mangkin mabinayan, mangda maring Siwa
Loka.

1110. Sanghyang Siwa agelis mawuwus, duh dewa Hyang Yama,


lawan muang dewa sami, atma Sang Lubdaka iku, nora
wenang manjing letuh, apan ya duking yogane, Siwa Ratri ya
wus tinut, nora turu sawengi ya tatan obah.

1111. Iku ngaran pageh ring yoga tuhu, solah nya utama, sarwa
letuh ical sami, suci jati ngaran iku, wenang molih genah ayu,
maring suwarga lokane, maring Siwa Loka tumut, molih ring
genah utama, suci dahat iku ngaran.

1112. Indik solah Siwa Ratri ne utama, sadurungnya beresihin,


indryane kutang, suka duka ne icalang, momo angkarane
malih, mangda kedas, sarwa letuh basmi sami.

1113. Pranayama ne mangda kukuh manunggal, iku ngaran nadi


luwih, malih ne utama, ngaran uriping cakra, apan iku
ngembak margi, lanus galang, kadi surya mangalangin.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 156


1114. Mengawitang mangkin nangun bhakti yoga, nguncarang
mantram ne jati, ngagem gagelaran, tibakang tengahing
telaga, linggan Ida Sanghyang Widhi, cingak galang,
utamaning yoga jati.

1115. Mengaturang canang peras lan daksina, sekar harum burat


wangi, dupa dipa munggah, asep harum tan pegatan, dulurin
kidung kekawin, sane ngaran, gita Lubdaka kekawin.

1116. Sarwa wangi kawuwuhin daun bila, maka caru ne malihin,


bubuh muang gula, empehan sami ratengang, woh-wohan
jangan malihin, dulur ulam, asep menyan ne malihin.

1117. Kala wengi aturu tatan kawenang, tekaning esok niya enjing,
iku ne utama, yoga semadi lanturang yening sida ngawit
malih, nangun yasa, nora turu ngemalihin.

1118. Saking semeng dugi sore surup surya, iku ngaran lintang
luwih, utamaning yoga, suci nirmala mangaran, panunggalan
cakra nadi, margi galang, Upadesa kerauhin.

*** PUPUT ***

Kumpulan Gaguritan MisterM77 157


GEGURITAN CANGAK

Pupuh Ginada

1119. Bapa jani manuturang, apang cèning jwa minèhin, satwanňya


ya I sang cangak, ngeka dāya māpisādhu, momonňyane
kaéngkébang, gampil katakil, apang siddha mikolihang.

1120. Ngawit bapa manuturang, I cangak sédék minéhin, kenken


jani ban madāya, bene apang bakat éjuk, di tlagane apang
télah, sékabédik, sadina awake ngamah.

1121. Mélah jani upayaang, jani ngamah malu tuni, ngalih di


tongose lenan, bene apang tusing tahu, alusin malu ya baan,
sékabédik, mūsti iya sayan tabah.

1122. Yening suba boh makéjang, gampang jani ban ngéjukin,pépéd


ya sékabédikang, kébérang johang ya mundut, ditu mara
lawut tadah, kényir-kényir, I cangak pragat ngeka dāya.

1123. Carita ya pasémengan, di tlagane ane aśri, ditu maring


tengahing alas, kapayasin bungan tuńjung, éyehńyane dalém
pisan, turing éning, liyu bene mailéhan.

1124. Majujuk ditu I cangak, batis nengkleng sému rimrim,


mapanganggo ya sarwa pétak, méganitri lan makétu,
manting-anting masulimpang, cara suci, mirib kadi sang
bhagawān.

1125. Sing taen ngutang séméngan, sang bhaka suba maningkrik,


majujuk saih di téngah, nanghing ya sing taen ngantug,
péésnyane kagélékang, ngwalek di ati, nah jani buwin
késépan

Pupuh Sinom

1126. Yan kudang dina kapo I cangak, nalanang dāya ane culig
mābét abet twara mangsa, yadin adā manguyakin, bene iya
saayan bani, mapunduh ya tur mangrubung, ada bani
manétésang, maatur manunas sisip, aksama ratu, tityang
mangkin manunasang.
Kumpulan Gaguritan MisterM77 158
1127. Tityang dahat angob pisan, dados dusan mamati māti,
mamaksa sakancań tityang, sang bhaka kéńung naawurin, yen
ento tunasang céning, nah ońangan malu tumpul, apang ońa
madingéhang, critan bapane ne ngūni, saking tuhu, jani bapa
manuturang.

1128. Ne malu maan sakit raat, dasdasan bapa mati, ngarengreng


téken kaah-kaah, angkyan bapa nu abédik, gantin bapa nu
maurip, bhatāra asung manulung, masabda saking māntara,
mapica ubad dahat sulit, apang suwud, bapa ńalanang
hingsakamma.

1129. Di suban bapa ngiringang, bapa ségér pramangkin, tanpa


boreh tan pa ubad, di subane ségér jani, bapa bwin kandikain,
maprayascita mapupug, mawintén terus kadhiksa, nganūtin
śasana śuci, ńyalanang mādan kadharmman.

1130. Bapa tusing bani tulak, téken pawisik sang hyang widhi, jani
suba bapa ńalanang, suwud mangsa mamāti-mati, dadi
padānda mraga śuci, dosan bapa ane malu, tébus bapa apang
télah, éda takut céning jani, mai mapunduh, ngajak bapa
mapénéman.

1131. Sang bhaka kéńém di manah, reh dayāne mangambahin, bene


tusing ada réngas, pada mélér panésékin, I cangak
mańambungin, prajani ngésehin sému, mamuńi ngarod
mégat-mégat, uduh panak bapa céning, twara buwung, céning
enggal karusakan.

1132. Sédih bapa tan pahingan, reh lekete téken céning, bapa suba
pédas pésan, ortha ne ya suba pasti, méndega péńcar lan
pańcing jaring, tukang sungsung lan sewu, lakar tékā
mangubékang, di sasih kapate jani, twara buwung, céning
ońya kabakatang.

Pupuh Pangkur

1133. Pégat muńin ne nuturang, lawut mamulisah I cangak ya


mangéling, marūpa kāngén lulut, sāha ngame-ame bhatāra,
duh pukulun to dija tityang itawangunngun, nirgunā san
yājńan tityang, tan siddha antuk nulungin
Kumpulan Gaguritan MisterM77 159
1134. Bene ditu pada makésyab, katakutan, ningéh wacanan sang
mahārsi, ada ngarépang maatūr, amréra paduka pādandā,
dong tulungin, ūripang śisyan iratu, sakańcaning waték iwek,
ledang ratu mapica urip.

1135. Padānda bhaka macéngāéhan, tur sinambi, nutsut yeh cingake


kering, muńine ngrérńés alus, mécuk alis cara ngénéhang,
aduh céning, bapa inget céning bagus, ada tlaga mélah pésan,
apit gunung liwat singid.

1136. Bwina danune linggah, yehńa éning, dalémńa tan kadi-kadi,


kénéh bapane yan sépawut, jalan kéma céning mapindah,
sékā bedik, bapa ńidayang manulung, sédina bapa ngébérang,
sinah sing kabhayapati.

1137. Pragat I cangak nuturang, katinggalin, beneh apang ngitungin,


mani séméng apang cumpu, keto pabésén I ccangak, dadi gati,
bene sangkép sapawut, tusing tau teken nāya, I lubak mabulu
kédis.

1138. Twah aukud ane tulak, I yuyu sangat śiksa di ati, akéték
twara ja ngugu, téken solahne I cangak, dija unduk bwayane
tuwara ngamu, ngakal ngae pulés-pulésan, apang bani
manésékin.

1139. Yening mūla dasar corah, yadin kaput, sapradég bān kamén
putih, kaswen pasti ya luntur jāti waluya mūla, ane jani, twah
ya mapi-mapi sāddhu, mābétābét twara mangsā, apang éńak
manésékin.

1140. Liu yen imba-imbayang, anggon titi, anggon dasar


maminéhin, buka ya i kédis célépuk, buka yen kāla lemah, reh
ajerih téken sinar sūrya murub, yen péténge ya ke cédang,
katwangin dening wéngi.

Pupuh Ginada

1141. Wireh paswara ngalahang, I yuyu ya jani néngil, crita mani


paséméngan, I cangak suba jumujug, bene pada ya menekan,
saling mālwin, pang malunan kapindahang.
Kumpulan Gaguritan MisterM77 160
1142. I cangak mamuni banban, suba kapacuk ban cening, yen
pacuk lan majalan, bapa tusing maksa béngkung, lamun
céning twara énak, tusing pédih, wireh céning ngrasayaang.

1143. Swaddharmman bapa nguduhang, mapawékas téken céning,


apang tusing kéna béńcana, kénéh bapa saking tuhu, nulungin
buka I dewa, aduh céning, bayun bapa késyab-késyab.

1144. Ne jani bene magarang, ngatūrang awak saling malunin,


nunas ratu jwa gélisang, bwat tityang mangda kāntun, sang
cangak mańawisang, nah magilir, kudyang bapa acépokan.

1145. Sarāhina kagilirang, sang cangak kéndél mangikrik, mokoh


sadinā mangamah, kaéjohang maring gunung, di duwur
batune asah, ngae silib, ane nu pang dā ya nawang.

1146. Makélo-kélo suba sinah, bene ditu sayaan tékis, twara nu


magantulan,tulangańyane liu madugdug, dadi batu tongosne
ngamah, ne si duri, I yuyu kéna giliran.

1147. Di gantinne ya kapindahang, I yuyu suba di tépi, sang cangak


enggal téka, i yuyu nésék umātūr, inggih pāduka padanda,
nunas gélis, mangdā tan tityang kasepan

1148. I Cangak sāda runtag, yen pet katara ne jani, sing buwung
lakar kaséngkala, I yuyu ngarépang ditu, bawongńane
kagisiyang, antuk kāpit, tur mātūr apanga enggal.

1149. Twara dadi ya tanggéhang, I yuyu apang kaenggalin, alon I


cangak ngébérang, I yuyu ditu magantung, di bawongńane I
cangak, kaget gélis, teked di batu ne asah.

1150. I Yuyu ditu mamédasang,tulang madugdug mamutih,


nānghing ya suba sédya, jani bhūktine katému, kapitńane
kéakésang,tur mamuńyi, iba cangak nah orahang.

1151. Tulang apa to makacakan, miwah dhanune śuci, jani kai suba
pédas, iba mapi-mapi sādhu, ńyaman kai télah amah, cai da
mungkir, bhukti géde mańyihnayang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 161


1152. Sambil kapitńa kéakésang, mamatbat mangańcan mati, tébus
dosan caine cangak, urip ibane bakal bańcut, dosan ibane
kaliwat, jani asanin, bawong ibane bakal pégat.

1153. I Cangak slégak-sélégak, ngacuh muyńi ngidih urip, pélih


icang saja pésan, kwala icang ngidih idup, apa cai kakénéhang,
kal adanin, bwin seidupe mamańjak.

1154. I Yuyu jani manimbal, dā cai liyu mamuńyi, aba kai malipétan
di tongos kaine malu, yening cai nora éńyak, dini mati, basing
kaine gragétan.

1155. I Cangak sing ńidayang ngudyang, uripne suba magisi,


kudyang bān mańélsélang, malipétan bayune suwung, I yuyu
tétép sédya, satata ńépit, bawong ipune I cangak.

1156. Enggal jani kacritayang, I yuyu tékéd ya jani, di tongos ne I


pidan, dimarane méńcég tuun, kāpitńane kéakésang, sambil
mamuńyi, nguman-uman ya I cangak.

1157. Jani kal manutugang, muńyin kal ane tuni, cai tuwi madasar
corah, satata madya apus, sing pantés baang ukuman, bangkā
cai, anggon pamayahan salah.

1158. Di subane kaah-kaah, nagih bangkā kélik-kélik, enu masih cai


corah, nagih nomok apang idup, yening suba cai elah, pasti
buwita, ngulah aluh panga motah.

1159. Sajaba cai bangkaang, tan paguna nu maūrip, saidupan ngae


cāra, ne karmman caine pupu, ala ayu mūla mabwah, tur
kakapit, pégat bawong ya I cangak.

1160. Amonto bapa ńatwayang, céning bisa maminéhin, karana


céning suba tatas, śubha aśubha karmma tau, bapa twara ja
mangajah, twah pakeling, sutakerthin bapā ken panak.

***PUPUT***

Kumpulan Gaguritan MisterM77 162


GAGURITAN RAJAPALA

PUPUH PANGKUR( PANYEMBRAHMA )

Inggih panganjalin tityang, Ne kahaturyang rumaga Saraswati,


Naler Ida dane ipun, Dumadak tan kasantulan, Indik gurit anggen
titiang yadnya ratu, Nunas ica durgayusa, Apang sidane keapti.

SINOM DASAR

1161. Naweg titiang nunas lugra, Congah titiang ne menyalin,


Manah titiang ngalimbakang, Daging caritane nguni,
Kedadosang sekar alit, Nanging tan ngenakin kayun, Dening
titiang wong katunan, Katah sane tanpaindik, Tuna
langkung,Ledang ugi ngampurayang.

1162. Wenten reke katuturan, Ring wawengkon wanakeling, Wong


lanang lintang pradnyan, Rupan nyane bagus genjing, Solah
goba anut gati, Rajapala aran ipun, Geginannye tuah maboros,
Keanggen nyambungin urip, Kocap sampun,Manyusup ring
alas wayah.

SINOM SEWAGATI

1163. Saking semeng ya mejalan, Nanging tan mangguh pikolih,


Kalingke kidang manjangan, Legu tan wenten kepanggih,
Kaleson ipun memargi, Nuwut rejeng kilak-kiluk, Raris ipun
malipetan, Kebatek manah ajerih, Mangde
sampun,Kapetengan maring jalan.

1164. Rase lesu tan kahanan, Dening bedak tan sinipi, Kayun gelis
mangguh desa, Mawinan ipun mewali, Pejalane sawat gati,
Tan wenten desa kepangguh, Nuli ipun dane merarian,
Mateduh ring beten bingin, Dahat atut, Ngicalang lacur ring
manah.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 163


SINOM PAYANGAN

1165. Gelisang punang carite, I Rajapala memargi, Saget ipun


memangguhang, Taman linggah saha asri, Bungane mewarne-
warni, Ade kembang miyik ngalup, Telagane asri melah,
Bungan tunjunge mayasin, Atut ditu,Mapenyengker sarwe
puspa.

SINOM DASAR

1166. Suka lila Rajapala, Dibeten kayune ngetis, Wenten pancoran


kacingak, Toyan nyane lintang etis, Saget ade wong prapti,
Istri-istri lintang ayu, Pitung diri pade bajang, Langsing lanjar
kulit gading, Tuhu ayu,Reh widyedari makejang.

1167. Rajapala sayan lega, Bengong ipun manyingakin, Kadi wareg


tan peneda, Lesune tan wenten malih, Ngatonang anak luh
luwih, Rambut kadi mega alus, Kulitne waluye mas, Susune
nyangkih ngedanin, Lawut ditu,Rajapala masiliban.

SINOM TOPENG

1168. Dengak- dengok manletekang, Watek pare widyedari,


Sampun ngelukar busane, Katon pengadegne langsing,
Busane pade mapilpil, Ngalegar nuli macebur, Ring telage
sinarengan, Mecande sambil ngelangi, Saling buru,Kapingon
maring kasukan.

1169. Rajapala nyilib rage, Beten pandane mangintip, Ngepah elel


mangawasang, Parisolah widyedari, Busanane kapedasin,
Raris metu manah ipun, Gumanti pacang manyemak, Nanging
takut kauningin, Raris ditu, Kalilit tur kaengkebang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 164


SINOM SEWAGATI

1170. Suke manah ne kalintang, Ngalindeng sarwi magending,


Pangus buke tuare nawang, Widyedarine nyingakin, Kemad
prade katepukin, Busane pade kerangsuk, Makebur pade
ngambare, Asiki kantun ye paling, Sahe inguh, Wireh
busanane ical.

DANGDANG

1171. Kacerite ye ni widyedari, maseselan, Reh timpalne telah,


Manah jerih kasep mewali, I Rajepala katepuk, Nuli raris
ketakenin, Wecanane banban alus, Naweg jero titiang matur,
Wenten memanggihin busane, dong waliang, Akude jerone
nagih, Kadi pipis miwah emas.

1172. Rajapala ye matur raris, mengarepan, Titiang ne ngeniang,


Duwe marupe kelambi, Yan jerone kayun nebus, Boye antuk
mas pipis, Ragan jerone katunas, Tan je malih titiang matur,
Mangde kayun mangiringan, keanggen somah, Pacang ajak
idup mati, Dening titiang kari wale.

1173. Ni widyedari yemenyawis, menguningan, Jero naweg titiang,


Titiang watek widyedari, Kayun jerone tan patut, Widyedari
lan manuse, Becik mapikayun dumun, Mas pipis jero tunas,
yadin katah, Titiang purun menagingin, Durusang purun
waliang

1174. Rajapale tan menampi, dening sarat, Pang side masomahan,


Raris dane matur gelis, Yaning jerone tan kayun, Busanane
tan mewali, Kideh titiang nunas ice, Yukti titiang jadme lacur,
Tan meduwe nyame braye, lan rerame, Yan prade jero tan
ngiring, Sinah titiang kaduhkitan

1175. Olas ni widyedari raris,ya ngandike, Kayun mangiringan,


Mangde nenten titiang mangkin, Nyen parab beline tuhu,
Titiang wantah kensulasih, I Rajapala manimbal, Beli jadme
liwat lacur, Meparab I Rajapale, lintang lega, Busanane nuli
keambil, Sahe raris keaturang

Kumpulan Gaguritan MisterM77 165


GINADADASAR

1176. Kensulasih menyawisin, Duh beli titiang mejanji, Mangde beli


mangelingan, Riwus maputre aukud, Ditu titiang pacang
metilar, Tur mewali, Mengungsi indre buane.

1177. Rajapale ye manimbal, Beli wantah side menampi, Ne


mangkin ngiring dabdabang, Adi mangde sajan muruk, Purun
melajahang rage, Side ugi, Nganutin kadi kawekasan.

1178. Manut ring sastre agame, Ne kaucap istri luwih, Tan dadi
langgah langgane, Diastu somahne jugul, Dase silane gelarang,
Anggen sidi, Nincap grihaste asrame.

GINADA BAGUS SEMARE

1179. Satyeng laki ne jejerang, Kukuh laksanane luwih, Bise pageh


disemane, Tan gunjing ring anak bagus, Yan mule tan somah
gelah, Ne keapti, Sentanane apang melah.

GINADA DASAR

1180. Kensulasih malih nimbal, Inggih beli titiang ngiring, Nganutin


warah agame, Ningkahang solah rahayu, Dumadak side
maputre, Sane luwih,Suputre sadu gunawan.

GINADA JAMINTORO

1181. Sang kalih ngalile cite, Sambil ngalih genah becik, Genah
ngewangun paumahan, Yadin magogobe kubu, Titiang pacang
mangiringan, Anggen ciri, Satyan titiange ring somah.

1182. Lawas sampun pirang warse, Adung sang kalih merabi, Pade
manyandayang awak, Jegege matimpal bagus, Kensulasih
sampun ngidam, Nuli raris, Sang kalih mangkin maitungan.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 166


GINADA BASUR

1183. Mebawos I Rajapale, Ampurayang beli adi, Beli merase


talemane, Kasuwen ring alas mangubu, Ngiring mangkin
sampun budal, Kenegari, Ring desa singa pajaron.

1184. Tan kewarne maring jalan, Kocap sampun rawuh gelis, Wong
desane pade bengong, Kensulasih lintang ayu, Pawakane
langsing lanjar, Kulit gading, Rambut nyane selem panjang.

GINADA DASAR

1185. Dije polih Rajapale, Istri luwih mautame, Mirib watek


widyedari, Yan i dewek side kepangguh, Purun pacang
nguling papat, Masesangi, Ring pure kayangan tige.

SINOM DASAR

1186. Ken Sulasih lintang rena, Laksanane olas asih, Manut kadi ring
agame, Catur Paramitha luwih, Wong desane pade asih,
Pituture ne kalungsur, Ken Sulasih wong pradnyan, Dening
watek widyedari, Dane nuntun, Solah jadme pang utame.

1187. Rajapale lintang suke, Mekarye sebilang wai, Asing solah


masekaye, Murah pangan lan rezeki, Tan pegat dane ngastiti,
Putre lanang sahe bagus, Menganutin putre sesane, Ring
rerame setate bakti, Ye mawantun, Ken Sulasih kesatwayang.
1188. Kocap dane sampun mobot, Rajapale kageluhin, Beli bagus
dewan titiang, Seyage beli ne mangkin, Dadi bapan ye I
cening, Dening tutug ulan sampun, Tan suwe ye pacang
medal, Dumadak Widhine asih, Pang rahayu, Utama tan
wenten cacad.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 167


SINOM SEWAGATI

1189. Osek manah Rajapale, Eling ring indike rihin, Kalaning ngiket
subaye, Ring rabine Kensulasih, Rase keweh maminehin,
Sinah larane kepangguh, Yan putrane sampun medal, Rabine
pacang ngalahin, Liwat bingung, bare kayun nepulasan.

SINOM LAWE

1190. Kocap rare sampun embas, Maduluran ujan angin, Cihne


prebawe utame, Sanarkene mendah gati, Ne menawi cirin
gumi, Lwir tanduran pacang mupu, Cihne jagate pacang
melah, Wong desa pade ngulati, Mangde landuh, tan kirangan
sandang pangan.

SINOMDASAR

1191. Wenten malih ne mepajar, Asing tandur sarwe nadi, Asing


tuku sarwe murah, Prebawe sang nate luwih, Warnine bagus
appike, Sua teja prebawe agung, Kulit gading kadi mas,
Pisagane pade nelokin, Tuhu bagus,tan lagas ngalahin budal.

SINOM PAYANGAN

1192. Wengine mangkin ucapang, Reramane ledang ngaksi, bapane


bengong ngatonang, Siwadwarane ngendih, Dumilah murub
keaksi, Bayune liwat tengkejut, Tumuli ipun nakenang, Ring
rabine Kensulasih, Adi ayu,Cihne napi mirib ade.

SINOM BANCIH

1193. Melajah ningkahang awak, Susile patut purukin, Aywe


langgah ring rerame, Tata krame pelajahin, Pang timpale sami
asih, Asing karye apang kukuh, Malese ento icalang, Sastre
agamane elingang, Mungguh ditu, sekancan ne mautame.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 168


1194. Catur gurune ingetang, Guru reka ne pertami, Ngembasang
lan yasayang, Melantaran manah asih, Tan pegat ye
mangastiti, Mangde putrane kapungkur, Dados manuse
utame, Pengajiane ping kalih, Sandang gugu, Tunasin kancan
kawikan.

1195. Wacakane kaping tige, Guru wisesa sujati, Ne ngawasayang


panegare, Mule nyandang kebaktinin, Munguh guru ngayomin
gumi, Ucap mangkin ne ping catur, Mungguh guru suadyaye,
Tan lian Ide Hyang Widhi, Lintang luhur, keucap Sang Hyang
Jagat karane.

SINOM DASAR

1196. Putrane ngaturang sembah, Nyuksmayang tutur jati, Bapane


raris manimbal, Bape mangkin ngawuwuhin, Tutur biange jati
luih, Sandang punike pituhu, Reh manut sastre agame,
Resepang dewa pang becik, Boye patut, punike pacang
katungkas.

GINADA DASAR

1197. Manut kadi panumaya, Kensulasih mengawitin, Wecanane


banban alus, Duh beli meriki dumun, Manut subayane liwat,
Cutet mangkin, titiang matulak kekendran.

GINADA BAGUS SEMARE

1198. Rajepale kahemengan, Toyan pengaksine mijil, Deres


membah ring tepian, Bengong buke kena daut, Rase rage
tanpe jiwe, Dahat kinkin, tan side ngetelang suare.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 169


GINADA DASAR

1199. Ken sulasih mapidabdab, Sampunang duhkite beli, Elingan je


nepidan,Putrane beli ne nuntun, Titiang pacang
ngastawayang, Mangde sidi, malih tan kena bencane.

1200. Rajapale matur dabdab, I dewa kaliwat lali, Napi tan eling ring
iputre, Kantun alit tur manyusu, Napi puaran ye iputre,
Yening mangkin,Idewa budal ke kendran.

GINADA BAGUS SEMARA

1201. Yening dados tunas titiang, Tangguhang kayun adi, Jantos


pianake wale, Mangde uning maring unduk, Yan mangkin
dewa matilar, Sampun pasti, cening pacang sengsare.

GINADA JAMINTORO

1202. Inggih beli Rajapale, Dados beli mangkin lali, Titiang boye je
manuse, Suwe ring lemah tan patut, Kedande olih dewate,
Nike mangkin, kayunin beli pang melah

1203. Titiang mangkin mapinunas, Ledang beli menampenin, Jele


solah ring sekale, Laksanane ledang labuh, Suke beli
ngampurayang, Nuli gelis, dane makebur ngambare

SEMARANDANE

1204. Rajapale sedih kinkin, Mesambatan nyesel rage, Mecap-cap


toyan panonne, Uduh adi atme juwite, Jantos beli maring
kendran, Madak side beli nutug, Mebarengen ring suwarge.

1205. Suryanin beli ne mangkin, Lan I putre kasengsaran,


Kelangkung lalis adine, Beli pacang ninggal putre,
Ngemargayang tape brate, Pang side gelis matemu, Ring sid
dewa maring kendran

Kumpulan Gaguritan MisterM77 170


1206. Sampun langkung kudang sasih, Rajapale kasungsutan,
Ngaton pianak kantun rare, Bengong tan side mekarye,
Manah ne ibuk kaliwat, Setate ngapti kacunduk, Ring rabine
maring kendran.

1207. Carite I Durme mangkin, Bengong ngawasan bapanye, Yastu


ipun kantun rare, Sareng sedih manah erang, Ring ragane
kasengsaran, Raris bapane kagelut, Yeh penyingakane
membah.

DURMA

1208. Rajapale, mituturin I pianak, Kadulurang manah sedih,


Ngatonang I pianak, katinggalin antuk biangnye, tatkale
maumur alit, banban alon, munyin dane mituturin.

1209. Cai Durme, pianak bape paling wayah, Tumbuh cai ne kasisi,
Katinggal ban biang, Jumah Dewa apang melah, Bape luas
nangun kerti, Kagunung alas, Idepang bapane mati.

1210. Mani cening, disampune menek bajang, Agamane pelajahin,


Becikang metingkah, Anggen ngalap tresnan anak, Olas asihe
patut gisi, Apang elah, tan santul cening ring margi.

1211. Ade nenem, musuh manuse pecak, Sad ripune ento keadanin,
Ne sandang kedasang, Mangde tan ngliput manah, Reh
ngawinang manah weci, Mangde terang,jage wacak bape
mangkin.

1212. Kame sane, pertame ento elingan, Siksa manah sesai, Pacang
ane melaksane, Mangde tan mekardi cacad, Ne ngawinan wug
gumi, Reh pastike,tingkah metu saking manahne

1213. Kaping kalih, krodane kebaosang, Punike patut kelidin, Ne


sandang kedasang pisan, Mangde tan ngliput manah, Kaping
tige kocap mangkin, Madan loba,ngawinang momo mamurti.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 171


1214. Make wacakane sane kaping empat, Punyah manahe sesai,
Elingang punike, Mawiwit saking minuman, Tusing nyandang
paurukan, Reh ngawinan,solahe tan manut indik.

1215. Ne ping lime, Mada ipun kaucap, Mateges bingung ring hati,
Iwang tan kesanan, Iwang patut tan keparna, Ngawinang
solahe weci, Ne ping untad,matsarya nyandang impasin.

1216. Manah iri hati ne sandang icalang, Punike banget mayanin,


Eda ta nguasayang, Barang gelah anak lian, Medasar nayane
singid, Ngalih merta, tan wenang medasar weci.

1217. Satondene bape ngalahin idewa, Lanturang bape nuturin, Ne


ade pusake utame, Gamel cening apang melah, Anggon rakse
jiwan cening, Sinah pacang, bencane sami jerih.

1218. Biang idewa Kensulasih parabnye, Dane watek widyedari,


Ring suwarge magenah, Astiti tunasin ice, Melantaran manah
suci, Mogi ledang, maicenin cening pemargi.

MAS KUMAMBANG

1219. Sampun sirep Wayan Durme dahat aris, Nuli ye katinggal,


Nanging baat jeroning ati, Wireh tresne ring pianak.

1220. Janggel-janggel pejalane tolah-tolih, Buke tanpe jiwe, Merase


suwung ring ati, Katetehang dening putre.

1221. Meled manah mangde side manggih rabi, Ngungsi gunung


alas, Ngalih genah sane becik, Mangde polih daging tape.

1222. Tanpe ngitung panes bare tur memargi, Bedak turin layah,
Boye kahitungan malih, Mangde gelis polih genah.

1223. Kocap mangkin nyusup maring wane giri, Malih madurgame,


Panggih ditu taru bingin, Masile ngelarang tape.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 172


SINOM DASAR

1224. I Durme mangkin kocapan, Iye negak saha mangeling,


Katinggal baan meme bape, Sedih manahne tansipi, Pedidi
meraga alit, Sire pacang ngerungu, Anggen mangempuang
rage, Mangde side tutug urip, Raris ipun, mejalan
mengawatang awak.

1225. Ujan panes peteng lemah, Mejalan nuhutang batis, Melali


kapisage, Mitulung dane sesai, Mangde polih ngidih nasi,
Keanggen nyambungin idup, Pisagane pade sayang, Wireh
dane jemet gati, Solah luwung, Makejang pade ngajumang.

1226. Yan sampun akudang warse, Kocapang ring wana keling,


Jagate kalintang melah, Panjake sami subakti, Ring Ide Sang
Nyakrewerti, Reh pradnyan tur kasumbung, Ngagem darme
ngemban panjak, Wecane anut ring ati, Raris ditu, I Durme
ngaturang awak.

1227. Ngadpade matur masile, Nguningan ragane saking, Sang nate


raris ngandike, Uli dije cai cening, Dadi angob nire ngaksi, I
Durme mewali matur, Singa pajaron wit titiang, Wayan
Durme keparabin, Titiang jugul, tan ngelah nyame braye.

SINOMTOPENG

1228. Yaning wantah ratu ledang, Manah titiang nunas urip,


Durusang ratu mapaice, Sekancan pekaryan puri, Titiang
nyadie pacang ngambil, Prade tan manut ring kayun, Suke
ratu ngampurayang, Belog titiange tan sipi, Ledang kayun,
sang prabu tur ngandike.

SINOMSEWA GATI

1229. Uduh cening Wayan Durme, Cutet ngawit uli jani, Dini sube
cening manongos, Ngaturang ayah dipuri, Wireh cening enu
cerik, Uruk nire cening malu, Masastre miwah masolah,
Disubane cening kelih, Lawut ditu, ambil sekancan pekaryan.
Kumpulan Gaguritan MisterM77 173
1230. I Durme ngaturang sembah, Medasar manah subakti, Gelisang
mangkin caritayang, Wayan Durme sampun kelih, Macihne
budine luwih, Duweg lan gobane bagus, Panjake sami
ngajumang, Pare dahane ngolahin, Sami lulut, ngupaye
nesekang rage.

SINOM PAYANGAN

1231. Makejang pade ngonjakang, Wenten ne mesuang munyi,


Dumadak titiang makatang, Mesangi ngaturang guling, Ring
kemulan pitung besik, Rahine wengi mejangkut, Ratu dewa
sasuhunan, Paicain titiang ne mangkin, Mangde durus,
mejangkepan ring I Durme.

SINOM SILIR

1232. Pare istri pade osak, Kasemaran buduh paling, Katuju dine
purname, I Durme ye makekawin, Ring bale bencingah puri,
Bengong Ide sang perabu, Arjune wiwahe pace, Metanganan
tur mengarti, Tuhu pangus, rupe solah lan suare.

SINOM LAWE

1233. Sang prabu nuli ngandike, Wireh cai sube kelih, Nire jani
maicenin, Sekancan istrine luwih, Dijabe lan dijero puri,
Lautang pilihin ditu, I Durme ngaturang sembah, Suksme
titiang i gusti, Indik iku, durung kemanah baan titiang.

GINADA TIKUS KEPANTING

1234. Boye titiang saking timpal, Maring pangandikan i gusti,


Titiang kantun merase, Ring dewek titiange jugul, Lugrayang
titiang melajah, Mangde uning, ring patut kelawan iwang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 174


1235. Malih titiang durung tatas, Ring indik grehaste sami,
Ngaruruh sehanan boge, Sinah keweh ne kepangguh, Awinan
titiang nunasan, Ring i gusti, titiang pacang nyusup wane.

GINADA JAMINTORO

1236. Bapan titiang nangun tape, Mabesen ring titiang rihin,


Mangde titiang ngetut lampah, Ring tengah alase ditu, Wireh
sampun panumaye, Wawu mangkin, titiang purun
manguningan.

GINADASELEM BAWA

1237. Sampunang i ratu duke, Manah titiang saking yukti, Ngelarang


putre sesane, Ngupaye bakti ring guru, Ring sastre agame
kocap, Putre luwih, nganutin titah rerame.

1238. Suksme aturang titiang, Ledang ratu maicanin, Tune langkung


solah titiang, Ngaturang ayah ring ratu, Suke ratu
ngampurayang, Cutet mangkin, titiang pacang mejalan.

GINADABAGUS SEMARA

1239. Duh cai parekan sayang, Nire nampi raos cai, Nanging ade
bawos nire, Pang side cai mituhu, Cai anggon nire putre, Uling
nguni, gumanti kayang wekasan.

1240. Nire tan merase lega, Cai mejalan pedidi, Ngungsi alas
madurgame, Buron galak liu ditu, Ipaman ento iringan,
Anggen kanti, selantang cai mejalan.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 175


PANGKUR

1241. I Durme ngaturang sembah, Nunas pamit tumuli memargi,


Patih anom taler tumut, Mabekelan lebeng matah, Jage
ngungsi alas wayah nunggah gunung, Kocap mangkin sampun
prapte, Ring tengah wanane sripi.

1242. Dening kenyel ne kaliwat, Nuli patih anom ngewangsitin,


Jalan mesandekan malu, Kenyel paman ne kalintang, I durme
satinut tumuli malungguh, Beten kayu ageng pisan, Sambilang
metaki-taki.

1243. I Wayan Durme ne kagiat, Reh ngantenang anak istri luwih,


Tumuli dane majujuk, Sahe matur ring i paman,
Nguningayang indike sane katepuk, Anak luh ayu pisan, Patih
anom menyakjagin.

1244. Sareng kalih menatasang, Saget ditu anake istri nyagjagin,


Sahe menyape i tamiu, Naweg beli saking dije, Dadi rase
tembe pisan titiang pangguh, Yaning dados tunas titiang, Sire
yukti parab beli.

1245. Malihne wenten ring alas, Mirib wenten ne banget saratang


beli, Yaning dados titiang matur, Sampunang dini manongos,
Becik mangkin ring pondok titiang manutur, Titiang pacang
mangiringan, Misadie mitulung beli.

DANGDANG

1246. I Durme gelis ye menampi tur ngandike, Titiang I Durme,


Saking jagat Wanakeling, Nyen parab adi ayu, Ngude ring alas
pedidi, Rage eluh sahe bajang, Titiang merase tandruh, Side
adi manguningayang mangde tatas, Ring dije purin adi, Dadi
dini adi peragan.

1247. Durgedening lege ring ati tur ngorahang, Mangde beli


nawang, Parab titiang Durgedening, Yan beli tuare tahu,
Umah titiange iriki, Sampunang beli sengsaye, Tumuli laut
mangelut, Mengaras sahe ngeredang ye I Durme, Kebatek ke
ajakin, Mulih katengahe gue.
Kumpulan Gaguritan MisterM77 176
1248. I Durme liwat brangti tur menaplak, Menuding mematbat, Ne
te nyai Durgedening, Solah nyai liwat jaruh, Tulie bangkung
buang tuwi, Yan sing maan anak lanang, Minab jaran nyai
ejuk, Ajak nyai malumbahan liwat pongah, Tusing nawang
tatakrame, Ngulurin momo indrie.

1249. Durgedening ngawinan aris mengarepan, Beli dewan titiang,


Becikang je mikayunin, Titiang kari bajang tuhu, Mangde beli
tatas uning, Sampunang beli manulak, Pradene beli purun,
Merabi sareng titiang sampun sinah, Legene pacang
kepanggih, Titiang nyadie mangiringan.

1250. I Durme sayan brangti maningehang, Tumuli manimbal, Tulie


buron jati nyai, Pongah juari lan jaruh, Adenan je kai mati,
Gediang ibane enggalang, Tuwi nyai jadme buduh, Pang
tusing bakat matiang bas kaliwat, Solah nyai nyalahin, Puput
baos ye I Durme.

1251. Durgedening laut manuding galak pisan, Apang cai nawang,


Nyen yukti Durgedening, Tumuli ipun mangelur, Suarane
ngebekin gumi, Gobanne aeng tur bangras, Yaning cai tusing
anut, Sing buungan kai makse apang side, Makurenan ngajak
cai, Laut ipun manerjang.

DURMA

1252. Durgedening menyaup sahe ngentungan, Majibragan nyebak


nelik, Laut ye mangerak, Gigi rangap caling renggah, Nyonyo
lambih silit engging, Kamen pundat, gidat linggah ebok berit.

1253. Wayan Durme menyagjag sahe ngelempag, Sakewale tan


mintulin, Dening mawisesa pisan, I Durme laut ke bande,
Kabebed sahe kecangkling, Tur kesangkol, Raris guane
kaungsi.

1254. I Patih tumuli bangun tur menyarag, Raris nyabsab


ngererehin, Dane maseselan, Suwe sampun mangurase, I
Durme nenten kepanggih, Raris budal, Nguningayang ring
igusti.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 177


1255. Dane patih manyembah matur ngadpade, Ngampure
nguningan indik, Anake agung ngandike, Alih jani ye I Durme,
Yan tan bakat eda mewali, Dong enggalan, ajak sekancan
prajurit.

1256. Kocap ne mangkin sampun sami sayage, Sergep manandang


jurit, Rawuh maring tengah alas, Bala wadue kalantake, Singe
warak sami ajerih, Reh utame, Ksatria wirang sujati.

1257. Gelis reko rawuh maring bungas gue, Nyandag lampah sareng
sami, Raris mapitungan, Pade yatne ye makejang,
Durgedening liwat sakti, Prade ampah, Sinah tan nutugan
urip.

1258. Patih Anom menyawisan nantang yuda, Ne te nyai


Durgedening, Pesu jani ibe, Yan tuhuibe wisesa, Ngudiang
nyai mengkeb dini, Kai mule, nyadie mangetohang urip.

1259. Lawut manimbal Durgedening ye mangerak, Tulye sugar kang


pertiwi, Tumuli iye medal, Manguyak sarwe senjate, Teguh
nyane tan sinipi, Katah wadue, Melaib ulian jerih.

1260. Wayan Durme sedih nuli ngawe naye, Kelangen ring prajurit,
Sinah pacang telahang, Mangkin dane menyadiang, Uduh adi
Durgedening, Wusan dewa, Beli pacang menyanggupin.

1261. Durgedening mireng raosne I Durme, Nuli gelis menyagjagin,


Singgih beli Durme, Ngude wawu beli ledang, Titiang sayang
ring I Beli, Tur magentos, rupannyane ayu tuwi.

GINADATIKUS KEPANTING

1262. Tumuli ipun mengaras, Sahe mangembusin tali, Beli bagus


Wayan Durme, Ngiring mangkin sampun mantuk, Merike ke
tengah gue, Kagentetetin, tangan dane Wayan Durme.

1263. Wengi mangkin kaucapan, I Durme mengajum gelis, Adi jegeg


dewan titiang, Ngude adi teguh mumbul, Telas sehanan
senjate, Tan mintulin, napi sane ngeranayang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 178


1264. Yening saje adi tresne, Dong orahin beli jani, Sampunang adi
ne sengsaye, Dening beli tresne tuhu, Ngudiang beli
manguyutang, Pati urip, dadi rabine kesayang.

GINADAJAMINTORO

1265. Durgedening laut nimbal, Yening keto kayun beli, Titiang


nyadie mangorahang, Kewale sampunang uyut, Wantah pican
betare, Saking nguni, sedaweg titiang metape.

1266. Manut kadi ring betare, Sane patut ngepet urip, Yaning mani
sampun ade, Watek saking kendran turun, Merabi sareng
manuse, Nuli raris, nyidayang maduwe putre.

1267. Punike sane manyidayang, Jage nyabut pati urip, Dikapan ye


pacang ade, Keto beli apang tahu, Sampunang beli nguyutang,
Mangde sepi, wantah beli sane nawang.

GINADADASAR

1268. I Durme kenyem ningehang, Wirang runtag jeroning ati, Sinah


ibe tusing nawang, Kai mule sane patut, Pacang ngematiang
ibe, Jroning ati,manguntul mipilang naye.

1269. Durgedening liwat tresne, Nuli matur alus manis, Beli Durme
ngude bengong, Wusan beli manyungsut, Ngiring mangkin
mulianan, Sahe ngetis,tangan dane kagisiang.

*** P U P U T ***

Kumpulan Gaguritan MisterM77 179


GAGURITAN KASMARAN

PUPUH SINOM

1270. Aruh titiang sakit gidat, ulangun titiang ring gusti, nakin
kuping ilu pisan, ngengese tengesang sai, baan tiang
ngupadi gusti, apang madon jaka payu, makaronan ring i
mirah, rurub bangkene alapis, manindihang, buka ubayane
suba.

1271. Sampun gusti nyarang joan, sangketan gustine pasti,


ngenyat telaga di tukad, marangkepan bin asasih, titiang nu
mawadah taji, ngarimpiang dayane malu, apang da nuke
cenikan, kacecetan tiang di margi, jaring bukal, baan
sambangane katah.

1272. Togog ental dayan titiang, pangutik puntule gusti,


kaogangang ban ketara, meh tiang nyelaka kuning,
mangemasin gusti mati, jalane macontok batu, kuciwa sing
jalan-jalan, gelar majujuk di pasih, kabeletang, panambel
mata kacadang.

1273. Tuak sekeh titiang suka, buaya tegal ngelalu mati, yadin
maadin guungan, mangranjang tatune mati, ngotak arak
tong gingsir, raab bolong titah tuduh, titiang mapangapon
jawa, kacatri ngemasin gusti, sarin tanah, tuara ibuk teken
baya.

1274. Kraro Bali sok i mirah, ngatumbah lalah ngicanin, emase


polesin tanah, sepah sangun tiang mati, janmane majambot
sai, cihnayang tresnane ratu, malinggih cara Selam,
mamanjakang i kasih-asih, grobag jinah, i manik upetin
titiang.
Kumpulan Gaguritan MisterM77 180
1275. Yan payu matatu di lima, sida matemu ring gusti, tityang
makamben di tangkah, anteng ngayahin i manik, yadin
mangalap padi, manyingal yen gusti lesu, titiang masarin
grago, misrahang kayun i gusti, sangihan alus, titiang
mangulurin pisan.

1276. Yadin makacang cenikan, lucu gusti masuang munyi,


brangti mamacan di jumah, mengo-mengo nalin taji,
mangambulang manyebengin, wantah titiang godel bikul,
sok kenying-kenying doang, baane matali besi, mante pisan,
wakul busung tuara panjang.

1277. Nyatsat jagut tuara pelag, gelar kayu baan gusti, mangebet
natah misalah, wantah kedis nyander pitik, titiang liang ring
gusti, majaum dadua di tunun, tuara titiang menyumpilang,
tepung gulung kebenduin, katak wayah, dong kanggo gusti
matingkah.

1278. Batu bintang panteg waja, i gusti mraceka sai, nganten


pradang ngalih matua, titiang maserah ring gusti, yadin
majoan pancing, mangwales ican i ratu, mangkin madasar
meka, pangrasan titiang ring gusti, ngempas selem, nulus
pisan ring i dewa.

1279. Dwaning titiang mabuah pandan, mangendog kayun i gusti,


wiakti lumurud di basang, titiang manurut i gusti, sai
mangranjang upih, ngujurin sakayun-kayun, yeh asibuh
siratang, tuara titiang nulak gusti, tembok jarak, titiang
pageh ring ubaya.

1280. Ali-ali lelengisan, seseran titiang ring gusti, wadah agung


mangkin titiang, kabade manawi sering, marga alite gusti,
keneh titiang narurung, baas pakpak ko titiang, kumuguten
ring i gusti, kampak bunter, tong dadi kapokang titiang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 181


1281. Yan gusti matanah jalikan, mangaonin titiang mangkin,
rurung gede margan titiang, sundih duur rurube gusti,
kangen titiang tan sipi, tumbak lesung baya anglu, satus
kirang abidang, eda mengelongin munyi, mas panyambung,
malah titiang mengendelang.

1282. Sampun macengceng cenikan, mangrincikang daya sai,


masih malakar pagehan, durusang icane mangkin, sai
manyintok di Bali, mule saja gusti ayu, sampean pesel dong
gelisang, arak Jawa da ngewerin, pucung merpat, titiang
elas teken awak.

1283. Yen payu ngulat ambengan, maingketan ring i gusti, titiang


majaring petingan, manangkepin kayun gusti, gadung di
alase wiakti, manah titiang ring ratu, pacang mabale di
sema, silunglung ngiring i gusti, preret buluh, uling cenik
ban muduhang.

1284. Dong gusti masuling pandan, jembone bas tani gigis,


mapajenge cara menak, bas ngungkulin sai-sai, tepung
kaange gusti, mormor saja gusti ayu, ngaput sekahe dewa,
ajume bas tani gigis, pindang jemuh, makejang pada
cegerang.

1285. Genuk jawa kaling titiang, masaung pamaja gusti, kadung


sangkal uling suba, panak bulan lintang sedih, baya mabuah
panyalin, tulus ngonong titiang ratu, tapuk nyuh duh
kapengin, titiang mamanggih i gusti, blakas bengkot, masih
titiang maimpasan.

1286. Adasa teken abidang, olasin ja titiang gusti, apang majaring


di tukad, mangde sauhan ngigis, sai ketan meragi, mangape-
ape i ratu, unus wayah, duk bin pidan, kumis tangkah
manglesanin, slagan tunun, apang gusti nyrere titiang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 182


1287. Sampun ko matali benang, gun-gun titiang sai-sai, kulkul
sampi ko i dewa, nguda mamencong ngulining, guungan
uyahe gusti, tulus nyopak titiang ratu, masih matukad anas,
suluk pisan ring i gusti, telu pindo, masih titiang tong
keneman.

1288. Bedugul natah yen lepas, sai manyuang yeh ening, macare
tekening titiang, pugpug di tunun mingsisip, langgatan di
paon gusti, punapi kayun i ratu, titiang mabale di sanggah,
liang pisan ring i gusti, basang bregah, tambel ke gusti
mratingkah.

1289. Sundih langit kuda bulan, carik bet kamenengin, beboreh


anak manakan, reh titiang kabuatan asih, soan culik emed
gusti, meh maoton duur lesung, kapegatan teresna, tong
dadi masaung keris, kal sambungang, jaring perit lampus
pisan.

1290. Sampun ko masabuk jaran, manyampet kayun i gusti, sabi


gagas jeneng titiang, togog kayu titiang meling, tembok di
wangan gusti, paseleng sengkerin dumun, patuk saange
dewa, pangandikane i gusti, tumbak jantra, kumancan
titiang kelihan.

1291. Ambulto ban nyanggah pandalan, cecagcegane ring gusti,


dumun masirah urangka, dangan manglebangin munyi, jani
semprong makatik, ilih-milihin i ayu, mangalih padang di
tegal, bajang-bajang ne becik, semprong sema, durus ke
gusti ring titiang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 183


1292. Ambulne ban nglaklak tuak, mangaule ring i manik, malih
dadi tanah wayah, maras i gusti ne mangkin, majempong
siap ne jani, ngambul-ambul gusti ayu, taluh bebeke ne
anyar, gusti nambarang ne mangkin, arak tape, malu duke
di pamereman.

1293. Sanggupe manulak jantra, ngandikaang titiang nganti,


duaning mabuah di alas, i gusti kari kapuji, dingding matane
gusti, lalisan i gusti ayu, nguda maguling di sema, ngantun-
antun gusti mangkin, cawan gedah, ngimur-imur teken
titiang.

1294. Bungut siap nyen suksukang, makubun bebeke gusti,


sampun titiang masembada, damuh langit ko i gusti, pidan
mangetelang munyi, panganggo adulang ratu,
mangrantasang pangandika, jlanan kayune pinguri, jegjeg
jukung, tiange bakal selselang.

1295. Titiang mangkin mapan tambah, mongkolin matur ring


gusti, basan tape piragiang, nawi boreh baun gusti, iwang
titiang ne mangkin, tumpung be julite ratu, pongorin ugi
titiang, bibih jaring boya eris, uled bulih, wireh sampun
gusti nyandang.

1296. Dajan Jangkuk nyen sayangang, kelor di alase gusti,


tuinnyane tuah i dewa, wadah jajane ne bangkit, dangin
Dudane gusti, sangkan titiang dadi anyud, makakul pagehan
titiang, bin pidan tiang maisi, talin kendang, apang tuara
ngajengetang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 184


1297. Sampun ngentep tegil siap, manegesang matur ring gusti,
bayam anak suba tua, samayam gustine pasti, manawi
mabawang putih, pisunane gugun ratu, mejaja begina
matah, nabi dadalane pelih, kamben nyuh, laut mangas
teken titiang.

1298. Munyin kambing tembe pisan, matumbak sasake gusti, lali


manyendekang daya, katimun paite gusti, mangupaya sai-
sai, apang mabunga di pusung, macunduk ring gusti mirah,
nasi puun titiang ngintip, kunyit alas, apang matemu ring i
mirah.

1299. Sanggah marongan tetiga, kemulan titiang ring gusti,


wayang-wayang pangawak, tan lenan ragan i gusti, ane
nyubatah panyalin, ati-atin titiang ratu, mengatikin ancak-
ancak, apang da gusti ngalahin, bean siap, gusti nyandang
tohin titian

1300. Carang tiing kacang tua, mamaket gentenge gusti, masih


kari makekelat, unteng jakane i gusti, tong kagugu baan
gusti, benange di serat maug, suluhin ugi titiang, tikeh tiing
dong pidenin, kacang dumla, pidabdabe teken titiang.

1301. Jani tuah mabanggul tukad, nitiang matur ring gusti, laut
malabak pandalan, menter i gusti ne jani, bulun siape jering,
baya nyungsang titiang ratu, gusti mamintang di tukad,
mamlekeneng sai-sai, nyepit ental,pepesang bukane suba.

1302. jani baya gantin awak, sai ngetipat don tiing, tan purun
titiang ngaserang, masok gede mangodadagin, asaih
mapayuk cenik, ngumadel i gusti ayu, masih mamrengkes
tabuan, manumtumang nene mangkin, nyuh manyahnyah,
saurin ja atur titiang.

Kumpulan Gaguritan MisterM77 185


1303. kulambine cara jawa, kamajuane i gusti, apang manyuun di
lima, wenten tanpan titiang mangkin, gerang masuksuk jani,
nguda nep ja gusti ayu, manotok bungan jaka, malu gusti
manyanggupin, payung edon, titiang kari mapelapan.

1304. Masih madewan pempatan, sengkalane tidong gigis, sai


ko makeker lua, keyuhe tan sipi-sipi, sunduk tenggalane
gusti, katetehan baan lacur, kunyit bungane barak, baan
milu-milu jani, kukur gadang, buin tunaan makejang.

1305. Buin masiap di alas, i gusti masih nyekerin, panggangene


uli jawa, panglemese suba pasti, wantah madangin jasi, i
gusti kari kajunjung, masih ngilehang jempana, tong
makanda baan jani, negul perahu, dong ke jani buka
cangcang.

1306. Munyin sampin momo pisan, apang maeron maringgit,


kalamakan titiang dewa, mancing baan jukung di pasih,
sampunang gusti melasin, manyitsit entale ratu, tuara ja
gusti majangka, taluh goreng midadarin, kutun padang,
apang da kadonga malang.

1307. Kene baan mamucuk raab, manyungsung linggih i gusti,


mabunga gadung di karna, masih gusti gelenterin, kunyit di
alase gusti, baya titiang yong ketemu, matain pangelocokan,
pademtitiang nene mungkin, batis nyalian, yening gusti
ngetepesang.

1308. Malu matunjung di tegal, pitutur gustine pasti, tulis carik


dong elingang, sampunang jua mangengsapin, maliat
maarep kuri, tolihan gustine liu, isen nguda
mangrangkuang, arite tuare gobedin, wantah keto, tekep
payuk ban nuptupang.
*** PUPUT ***

Kumpulan Gaguritan MisterM77 186

Anda mungkin juga menyukai