Kumpulan 17 Gaguritan MisterM77
Kumpulan 17 Gaguritan MisterM77
Kumpulan 17 Gaguritan MisterM77
1. PANCA DATU
2. NAGA BHANDA
3. SUDAMALA
4. BIMA SWARGA
5. DALEM BALINGKANG
6. DALEM SIDAKARYA
7. SAPUHLEGER
8. SEGARA RUPEK
9. SRI SEDANA
10. JAYAPRANA
11. CUPAK GRANTANG
12. SAMPIK INTAY
13. PITEKET
14. LUBDAKA
15. CANGAK
16. RAJAPALA
17. KASMARAN
DAFTAR ISI
Daftar Isi
Gaguritan Panca Datu .................................................................... 1
Gaguritan Naga Bhanda ................................................................. 7
Gaguritan Sudamala ...................................................................... 13
Gaguritan Bima Swarga ................................................................. 19
Gaguritan Dalem Balingkang ......................................................... 25
Gaguritan Dalem Sidakarya ........................................................... 31
Gaguritan Sapuhleger .................................................................... 38
Gaguritan Segara Rupek ................................................................ 47
Gaguritan Sri Sedana ..................................................................... 53
Gaguritan Jayaprana ...................................................................... 59
Gaguritan Cupak Grantang ............................................................ 80
Gaguritan Sampik Ingtay ................................................................ 102
Gaguritan Piteket .......................................................................... 132
Gaguritan Lubdaka ........................................................................ 147
Gaguritan Cangak ......................................................................... 158
Gaguritan Rajapala ....................................................................... 163
Gaguritan Kasmaran ...................................................................... 180
GAGURITAN PANCA DATU
PUPUH SINOM
PUPUH GINADA
PUPUH GINANTI
6. Sapuput ida mawuwus, Melecat ring sunya ening, Raris sang resi
ngandika, Bapa man pawisik kawi, Apang nabdab nusa dawa,
Kenken idep paman jani.
PUPUH PANGKUR
10. Sisyan ida ngiring titah, Ngalgal alas, Munggul taru ageng alit,
Kidang lutung sami rarud, Dewata ring nusa dawa, Kagyat
ngaksi, Sisiane munggul taru, Raris ngatag rencang ida, Bhuta
bhuti kala kali.
11. Bhuta kalane mangucap, Napi wenten, Karya ratu sane mangkin,
Hyang batara mawuwus, Ene ada jlema pangkah, Ngalgal alas, Ia
sing nganutin nganutin unduk, Tusing maduluran yadnya,
Lawutang tadah ne jani.
PUPUH GINADA
12. Bhuta bhuti raris ngucap, Mula gaen ingong iki, Nadah jlema
tanpa yadnya, Puput matur sapuniku, Aji wegig kauncarang,
Sisyan resi, Ngutah mising raris padem.
14. Sang pandita, Mawacana sada sedih, Paman sisyan bapa, Yaning
kukuh ngoyong dini, Sinah lampus jak makejang.
15. Paling melah, Jalan malipetan mulih, Matur sisyan ida, Madaging
wecanan resi, Ngiring nemangkin matulak.
PUPUH SEMARANDANA
17. Resi markandia raris, Ngungsi genah jati mula, Puncak gunung
raung kawot, Drika ida mangastawa, Singgih ratu hyang bhatara,
Ngawi wenang bhwana agung, Aksi sembah bhaktin tityang.
18. Ratu sasuhunan luwih, Rihin ratu nitah tityang, nabdab nusa
dawa reko, Tityang sampun ngiring titah, Dados ratu nenten
sweca, Sisyan tityang akeh lampus, Napi wenten iwang tityang.
PUPUH SINOM
19. Hyang pasupati nylantara, Apang cening tatas uning, Nira ne jani
nartayang, Tiga dasar hindu jati, Yadnyane maka pangawit,
Katur sakeng manah nulus, Ping kalih solas susila, Tatwane
maka kantrini, Krama hindu, Patut nyalanang makejang.
21. Maharesi suksma tuhu, Polih wisik pasupati, Raris ida matur
sembah, Malecat hyang pasupati, Raris ida mabawosan, Maring
sisyan ida sami.
22. Uduh paman sisyan ingsun, Bapa buwin kal mawali, Nabdab
jagat nusa dawa, Ada ke paman ne ngiring, Lautang matur ken
bapa, keneh pamane sujati.
PUPUH DURMA
24. Sang resi ledang ida miragiang, Sane kantun samas diri, Sami
ngiring ida, Tur gegancangan mamarga, Raris rawuh ring toh
langkir, Genah nirmala, Nanging pingite tan sipi.
25. Aris ida nyukat genah nangun yadnya, Carune katurang rihin,
Bhuta kala dengen, Sami rawuh nadah yadnya, Raris ida
maharesi, Mendem pdagingan, Panca datu wastan wali.
PUPUH SINOM
27. Rsi markandia gargita, Ring sisya mabawos aris, Ene dini tongos
paman, Nah suba seken mabukti, Paman mangguh kertan urip,
28. Ane buwin besik paman, Tongos bapa nangun wali, Panca
datune kapendem, Ditu gaenang palinggih, Basukihan wastan
plinggih, Nah ento anggon pamucuk, Genah ngastawa betara,
Mangden ida asung asih, Nuntun damuh, Nyiratang kakertan
jagat.
PUPUH GINANTI
29. Apang ada pingit tuhu, Olih kramane ring gumi, Bapa dini
nabdab jagat, Kaduluran bahan wali, Jani bapa ngicen adan, Dini
kucap jagat bali.
30. Bali wali teges iku, Wali dasar gumi bali, Wali taler kucap
yadnya, Yadnyane ngajegang bali, Teges bali kukuh siteng, Bali
kukuh sangkan wali.
PUPUH PUCUNG
32. Kenyung asru, Ida rsi raris mawuwus, Paman maan merta,
Sakeng suecan hyang widhi, Paman patut, Matur suksma baan
yadnya.
33. Yadnya katur, Metu sakeng manah nulus, Sikutang ring raga,
Nista madya lan utami, Benjang pungkur, Apang sing nyelsel
agama.
34. Sapunika, Sisyan ida wawu tatas, Pari indik jagat bali, Yadnya
dasar jagat, Tityang sami mundut tekek, Nyarwakang sentana
sami, Pageh mayadnya, Mangajegang jagat bali.
35. Panca datu, Puput sampun kapidarta, Kawit wastan jagat bali,
Ngiring pundut tekek, Mangda jagat bali ajeg, Kirang langkung
sinampuri, Ngiring puputang, Sineb antuk prama santi.
PUPUH DURMA
37. Bali dwipa, Sadawege purwa kala, Nyeneng prabu lintang luwih,
Waturenggong ngaran, Jenek maring gelgel pura, Sida ngardi
jagat trepti, kerta raharja, Kapuji panjak sami.
PUPUH GINADA
42. Hyang indra dahat gargita, Uduh resi sayang mami, Mai
tampekin manira, Sang resi umatur raris, Singgih ratu naweg
tityang, Tityang dekil, Purun ring anggan paduka.
44. Sang prabu raris ngandika, Uduh paman tanda mantri, Bawos
nira ne pedasang, Apang sida paman weruh, Kenken abete
madaya, Ida resi, Setata nyumbungang raga.
PUPUH MASKUMAMBANG
45. Sada dabdab, Gusti patih matur raris, Ratu tedung jagat, Purun
tityang matur mangkin, Saksat nasikin segara.
50. Nanging ana, Piteket nirane jani, Asing maweruha, Patut nyepel
apang singid, Asing tempal janten pejah.
PUPUH SINOM
51. Puput ngelarang winaya, Saget rawuh ida resi, Watek patih
matur sembah, Ida dalem manganjali, Singgih ratu resi luwih,
Ampurayang tityang matur, Tambet tityange kalintang, Ledang
ratu ngandikain, Maring sumur, Swaran napike punika.
53. Masuryak ida sang nata, Kasarengin para patih, Tuhu resi
lintang bobab, Nira twara mangugonin, Agung dosa kurang pati,
Tan urungan pacang lampus, Mangda tan dados tuladan,
Nyurudang wibawan puri, Jani ingsun, Nibakang danda ring
bapa.
54. Matur ida sang pandita, Sotaning manyakra werti, Mula patut
manibakang, Sama beda danda pati, Nanging patut manyelehin,
Ne iwang kalawan patut, Yaning sampun yukti iwang, Tityang
nyadya manatakin, Asing tuduh, Tityang nenten purun tempal.
55. Kagiat ida sang nata, Yaning keto idep resi, Jani nira
mamuktiang, Mai bareng tureksanin, Para patih maka saksi, Ne
nyengguhang iwang patut, Yaning iwang bawos gelah, Nyadya
gelah manyungkemin, Ngantos ungkur, Mamanjak ring ragan
bapa.
PUPUH SEMARANDANA
57. Ida dalem nangis raris, Singgih ratu sang pandita, Ampurayang
iwang ake, Nebah kadi linggih bapa, Wireh ake tuna tiaga,
Manyelehin daging tutur, Jani keni panangkanya
PUPUH DURMA
61. Tan kawarnan, Lampah ida maka rwa, Ngalinggihin naga sakti,
Saget rawuh ring swarga, Ida dalem angob nyingak, Katon
wenten taman asri, Ida pandita, Manyengguhang sari.
62. Ida dalem, Mamarga ngiterin swarga, Saget wenten titi ganjih,
Ring sornyane kawah linggah, Kasumpangin geni ngabar,
Ngawenang sang prabu rimrim, Punika wantah, Tambra goh
muka yukti.
64. Wenten malih, Atmane sane sewosan, Pati grasah uber cicing,
Kema mai mailehan, Malih dalem manakenang, Kocap kalaning
dumadi, Tanpa geginan, mawinan kauber cicing.
66. Nika atma, Sane ngelarang pangiwan, Sauripe ngardi ugig, Ring
kerak kawah magenah, Munggah pisan sarap macan, Bencar
daging dados cacing, Uled lalintah, Palaning sang manesti.
67. Rsi critayang, Ri lampah ida sang natha, Saget rawuh jogor
manik, Kasarengin maha kala, Dora kala sang suratma, Kala
ngadang mangunggkurin, Ngelur ngadebras, Tuhu lintang
mangresresin.
68. Apa alih, Teke mai klapat-klapat, Cai atma tuna budi, Sang natha
raris ngaturang, Tityang wantah manusa matah, Ngiring
sapamargin resi, Ampura dahat, Yaning tityang manyungkanin.
69. Wus karenga, Saturan sira sang natha, Jogor manik mojar raris,
Sang resi ring indra loka, Jani nira mangatehang, Durusang
dewa mamargi, Tangkil ring ida, Hyang indra sampun manganti.
PUPUH GINANTI
70. Maring indra loka sampun, Katon puri luwih jati, Mapanyengker
taman sekar, Nudut kayun sang ngatonin, Sang natha dahat
kasatan, Meled pacang manuutin.
74. Ri sampun ida ngalungsur, Sang kalih raris mapamit, Ida dalem
maring untat, Sang resi ring ulu linggih, Naga miber ring
ambara, Jagat baline kaungsi.
75. Ring kori agunge tedun, Sang resi ngandika aris, Naga punika
kasupat, Naga bandha kawastanin, Rehning sangkan prandha
bodha, Tur katami rawuh mangkin.
PUPUH MASKUMAMBANG
PUPUH SINOM
81. Kacrita ida hyang siwa, Abih rabi jegeg asri, Parab rabi dewi
uma, Sampun suwe laki rabi, Sanghyang siwa meled uning,
Bhaktin rabi sane tuhu, Raris ida ngeka naya, Mapi sungkan
rahat gati, Yukti pangus, Ngruguh maring pamereman.
PUPUH MASKUMAMBANG
83. Dewi uma, Gelis matur maring rabi, Ratu sanghyang siwa,
Jantos dumun maring puri, Tityang mangrerehang tamba.
PUPUH PANGKUR
PUPUH SINOM
PUPUH GINADA
89. Dewi uma ngeka naya, Tityang polih tamban beli, Ring
pangangon tityang numbas, Hyang siwa raris mawuwus, Uduh
cening sanghyang gana, Dong tenungin, Kenken unduke ne
saja.
PUPUH DURMA
PUPUH SEMARANDANA
93. Eling manados raksasi, Dewi uma nunas ica, Inggih beli dewa
kawot, Ampura tityang dursila, Tuhu linyok ring sasana,
Tityang nglungsur swecan ratu, Ledang lukat malan tityang.
94. Hyang siwa masabda aris, Ento mula phala karma, Dhurga aran
adi reko, Setra gandamayu ungguan, Makelone roras tiban,
Malan adi punah pupug, Kalukat sang sahadewa.
PUPUH DURMA
95. Bhatari durga Raris ngungsi genah setra, Abih bhuta bhuti
sami, Sesampune roras warsa, Raris ngutus kalanjaya,
Kalantaka malih siki, Ka indraprasta, Nguragada siang latri
PUPUH GINADA
98. Raris bhuta bhuti prapta, Sahadewa tan ajerih, Sampun nyaluk
sandi kala, Sang hyang durgha raris rawuh, Para sisyane
katitah, Ngelus tali, Panegulan sahadewa.
PUPUH DURMA
101. Tanwarnanan Dukan ida bhatari durgha, Iba sing nyak nglukat
kai, Tandang dosan iba, Sang sahadewa kapakpak, Nanging tan
kored nyang kedik, Reh sanghyang siwa, Ngicen mantra sakeng
singid.
PUPUH GINANTI
104. Rah ida dados tulud nyud, Miwah dados sekar mitir, Susu
dados pisang saba, Galih dados tebu salit, Nika srana pitra
yadnya, Tan dados srana ka widhi.
106. Raris rawuh sang kalika, Tityang nunas, Swecan jerone luwih,
Durus malan tityang bancut, Mangda tityang nirmala,
Sahadewa, Raris nyawis dabdab alus, Dosan jerone lintang
ageng, Tan sida kalukat mangkin.
107. Sang kalika jengah erang, Yaning cai, Tusing nyak nglukat
malan kai, Satuwuh kaine idup, Jeg mamusuh teken iba,
Sahadewa, Nyawis antuk bawos alus, Yan keto keneh idewa,
Tityang yatna manangkepin.
PUPUH SINOM
108. Raris sang nakula prapta, Uduh sahadewa adi, Ngiring mangkin
adi budal, Ibu kunti sedih kingking, Mangayunang ragan adi,
Sang sahadewa satinut, Gageson matulak budal, Maring
parangalas prapti, Drika pangguh, Maharesi tamba petra.
PUPUH DURMA
PUPUH SINOM
114. Maring puri indraprasta, Ida ibu dewi kunti, Mebawos sareng
putra, Ibu mireng atma nangis, Atman ibu dewi madri, Miwah
atman aji pandu, Kalebok ring kawah nraka, Durus mangkin
mrika cening, Pendak tuntun, Atman aji miwah biyang.
PUPUH DURMA
117. Jani aku, Lakar ngangkid aji biyang, Men kenken beli lan adi,
Raka rai ngucap, Yan idewa jagi mrika, Tityang sareng sami
ngiring, Ida sang bima, Raris nunggalang adnyani.
PUPUH PANGKUR
120. Ida sang bima nyelehang, Nanging nenten, Kapanggih atma ibu
aji, Raris hyang suratma rawuh, Atma uli dija iba, I sang bima,
nyawis nora atma aku, Adan si aku sang bima, Ngalih atman
ibu aji.
121. Wawu punika sang bima, Ipun ida, Sang suratma kagyat tuwi,
Ye ne iba jlema tuhu, Bani mai clapat-clapat, Ento tongos, Atma
apang cai weruh, Dosan iba gede pesan, Sing buwungan iba
mati.
PUPUH DURMA
123. Rawuh aris, Ida hyang batara yama, Kasarengin jogor manik,
Mangrebut sang bima, Sang bima sampun yatna, Tur sang kalih
kapantigin, Runtuh tengkayak, Tan purun malih matanding.
126. Sampun sami atma munggah, Ibu aji wawu panggih, Kapundut
medal sakeng kawah, Okane nyembah mabriuk, Wantah sang
bima tan nyembah, Atma kalih, Nenten prasida mangadeg.
PUPUH GINANTI
128. Sang nakula muwus alus, Ngeka naya maya sandi, Oh beli sang
bima sayang, Ngudyang jrijin beli nyangsih, Kiwa panjang
tengen bawak, Tegarang ja sukat beli.
129. Sang bima aris mawuwus, Ane encen kucap nyangsih, Kiwa
tengen kacakupang, Sampun nyembah ibu aji, Atma kalih sida
ngadeg, Nanging mabawos tan uning.
130. Sang bima mawuwus bangsul, Ih ih sahadewa cai, Liyu saja cai
ngelah daya, Darmawangsa muwus aris, Uduh adi bima sayang,
Eda adi duka brangti.
PUPUH GINADA
PUPUH DURMA
134. I sang bima, tuhu satrya mawisesa, Dyastun rejek dewa sami,
Tan mundur atampak, Angga akas kadi waja, Sebet nguyeng
gada wesi, Para dewata, Nenten sida manangkepin.
135. Raris ida, Hyang betara bayu prapta, Dyastun iba panak kai,
Jani sing buwungan, Kai mancut urip iba, Sang bima nyawis
digelis, Eda bes cager, Nagih mancut urip kai.
136. I sang bima, Lan hyang bayu maruket, Kadi gajah yan umpami,
Pada mawisesa, Sampune lawas mayuda, Betara bayu kalilih,
Raris matilar, Sang bima nguber digelis.
PUPUH GINADA
138. Sang hyang jagatnata prapta, Uduh hyang bayu winuwih, Sang
bima matyang idewa, Jagate tusing mabayu, Tur pamuput sami
padem, Raris gelis, Hyang bayu ngurip sang bima.
140. Bima matur, Sesananing putra iku, Bhakti ring mraga rerama,
Becik sekantun maurip, Nyantos lampus, Mangda bhaktin
setata.
141. Aji ibu, Ring sampune ida lampus, Putra patut ngupakara,
Ngaben nyekah manut dresti, Nika sampun, Swadarmaning
dadi putra.
PUPUH SINOM
PUPUH DURMA
143. I sang bima, Raris nunas pican betara, Ibu aji kasiratin, Raris
sida mangucap, Mawacana suksma pisan, Ulian subhaktin
cening, Aji lan biang, Mangkin sampun pari purni.
PUPUH SINOM
147. Ring jagat bali duk kuna, Madeg agung prabu luwih, Jaya
pangus parab ida, Ring panarajon mapuri, Wicaksana ngenter
gumi, Raris wenten encik rawuh, Tatuek ipun madolan, Sareng
istri oka siki, Jegeg ayu, Kang cing wi wastan sang oka.
PUPUH GINANTI
148. Maha prabu jaya pangus, Lulut asih ring kang cing wi,
Bagawanta mapiteket, Inggih jaya pangus gusti, Ampura
tityang iwerda, Matur pakeling ring gusti.
PUPUH GINADA
PUPUH PANGKUR
153. Puput natab pawiwahan, Saget wenten, Cihna sane kawon jati,
Tedun sabeh krebek kerug, Metu blabar kabinawa,
Manganyudang, Purin ida maharatu, Tur nganyudang umah
panjak, Urip panjak keh ngemasin.
154. Reh puri anyudang blabar, Raris ida, Ngrereh genah sane becik,
Maring balingkang katuju, Drika nangun puri anyar, Ida dalem,
Balingkang ida kawuwus, Drika ida nabdab panjak, Sareng rabi
dyah kang cing wi.
PUPUH SINOM
155. Sampune swe marabian, Siki tan nedunang waris, Raris ida
mawecana, Uduh adi dyah kang cing wi, Beli jagi nangun yogi,
Maring pucak gunung batur, Dumogi hyang betara sweca,
Ngicen ragan beli waris, Benjang pungkur, Wenten ngentos
madeg nata.
156. Kang cing wi manyawis nimbal, Yan punika kayun beli, Nika
margi becik pisan, Durusang beli mayogi, Mogi sueca hyang
kawi, Sang prabu garjita tuhu, Mireng bawos rabin ida, Raris
digelis mamargi, Ngungsi gunung, Pucak batur ne nirmala.
158. Dabdab alus, Sang prabu raris mawuwus, Sang jegeg idewa,
Sira jerone puniki, Dados purun, Jero wenten driki ngraga.
159. Istri iku, Nyawis kenyung dabdab alus, Dewi danu tityang,
Mangda jero tatas uning, Drika sampun, Purin tityange sekala.
160. Ih sang bagus, Tityang taler meled wuruh, Ragan jero sira,
Dados jero wenten driki, Inggih durus, Jerone mangkin
nartayang.
PUPUH SINOM
161. Maha prabu ngeka naya, Apang uning adan beli, Ne beli dalem
balingkang, Beli mlila cita mai, Truna genten ragan beli, Beli
mangkin tanpa bayu, Nyingak kaayon idewa, Tambanin ja beli
mangkin, Mati hidup, Ngiring driki ngecap tresna.
162. Dewi danu raris ngucap, Yaning keto kayun beli, Tityang
nenten purun tulak, Tur ngawit punika raris, Sang kalih alaki
rabi, Raris mobot dewi danu, Sampun embas putran ida, Mraga
detya anak alit, Tur kawuwus, Ida sang maya danawa.
PUPUH PANGKUR
163. Kang cing wi mangkin carita, Pageh jati, Nyantos irabi ring
puri, Suwe irabi tan rawuh, Ngayunang rabine sengkala, Raris
nyrepin, Irabi ka pucak batur, Rahina wengi mamarga, Maring
gunung batur prapti.
PUPUH DURMA
166. Ida dewi danu raris mangregepang, Sakeng netra metu geni,
Kang cing wi kagyat, Ring sor taru ageng mengkeb, Genine
nguber kang cing wi, Murub mangabar, Tur geseng masmi kang
cing wi.
PUPUH SEMARANDANA
167. Sang prabu kagiat ngaksi, Anggan rabi basmi geseng, Raris
manangis kadalon, Uduh dyah kang cing wi sayang, Beli ane
mula iwang, Ne ngawinang adi lampus, Ledang adi
ngampurayang.
168. Uduh dewi danu adi, Beli ngangken truna genten, Banget
pakayun beline, Manganggen adi kurenan, Pang sida
numbuhang putra, Reh kang cing wi sakeng dumun, Durung
numbuhang sentana.
PUPUH DURMA
PUPUH PANGKUR
171. Panjak ida ring balingkang, Suwe nyantos, Gustine tan mawali,
Raris maserep mabriuk, Maring gunung batur prapta, Kagyat
sami, Wenten layon lanang wadu, Kajantenang layon punika,
Layon sang nata wiakti.
PUPUH GINADA
PUPUH PUCUNG
PUPUH DURMA
177. Keto paman, Pundut jani linggan ida, Sida paman mangguh
santi, Panjak mundut titah, Linggan sang kalih kastawa, Dalem
balingkang kang cing wi, Sakeng niskala, Ngenter panjak
mangda santi.
PUPUH GINADA
180. Nepacang mungguh ring gita, Sang wiku luwih utami, Nyeneng
maring jawa dwipa, Brahmana keling kasengguh, Tuhu ida
pascat pisan, Ring sedaging, Sastra aji makabehan.
182. Wus ida nyurya sewana, Digelis raris memargi, Manut bawos
ring sunia, Kelod kangine kaduluh, Saget ana alas jimbar, Anak
lingsir, Masanekan marerepan.
PUPUH PANGKUR
PUPUH GINANTI
188. Mangke ana idep ingsun, Rengen kena apang teling, Bipraya
manangun yadnya, Pangenteg linggih kang nami, Sida ajeg
kang negara, Sukerta rawuh kawingking.
190. Ida dalem mapaungu, Ring anggan ida sang resi, Sigra ratu
midartayang, Sedaging yadnya puniki, Menyawis sang resi
alad, Jani bapa mengawitin.
192. Wiwitannye mangke katur, Sangkaning tri rna yukti, Dewa rsi
lan pitara, Tan dadi baan ngelidin, Dewa rna ne kawedar, Utang
urip ring hyang widhi.
193. Resi rna mangantur, Utang ring guru sujati, Utang aji
kaweruhan, Tan sida pacang nyasapin, Taler yadnya muputan,
Rsi yadnya maka nami.
PUPUH SINOM
195. Durung puput babawosan, Matur dane gusti patih, Singgih ratu
suryan tityang, Yukti wawu tityang eling, Yan tan ratu
makelingin, Janten tityang natan weruh, Kotamaning sang
meyadnya, Nika lungsur tityang mangkin, Ledang ratu, Mapica
ring sikian tityang.
196. Ledang ida miragiang, Idep cening luwih jati, Jani bapa
manuturang, Apang cening tatas uning, Nyupat lara kaping siki,
Ngardinin jagat rahayu, ping telune mangda tatas, Yaning
matuk tan mawali, Sapuniku, Palaning manangun yadnya.
197. Agung dosa yan ngengsapang, Mirat dana kawastanin, Bilih yan
pariceda, Menyengkalen sang makerti, Dyastun numitis ping
keti, Tan sida pacang manawur, Kedeh bapa makelingin,
Pisaratang sakeng mangkin, Mapitulung, Yukti sangkan nekeng
tuwas.
199. Kapertama swaran weda, Pujan ida sang sulinggih, Genta sane
kaping ruwe, Suaran kidung kaping tri, Kawewehin gita santhi,
Kakleningan raris ngetut, Gendongane kaping untat, Pinaka
tatenger gumi, Sangkan patut, Yan nepak tong dadi ngawag.
PUPUH DURMA
PUPUH GINADA
208. Cutet tityang tan ngiringang, Pangidih bapane sukil, Sinah dadi
kakedekan, Ngawenang purine surud, Lengeh tityang yan
nuwutang, Manimpalin, Jadma buduh turin punyah.
PUPUH DURMA
209. Tan kawarnan, duka ida sang brahmana, Kone bali dwipa
luwih, Nguda manusane sugal, Alus bapa manuturang, Duleg
cai manimpalin, Tana pengrasa, Saja cai tuna budi.
211. Yaning keto, Jani bapa mamuktiang, Wireh cai kliwat banggi,
Sawewengkon gelgel pura, Wastu gering tan milaradan, De
pesan cai nyelselin, Yadnyane rusak, Solah cai agung sisip.
215. Ida dalem lintang osah, Meweh ida mikayunin, Grubug gering
tan pegatan, Ngawinang sungsut ring kayun, Mangen-angen
ring pamereman, Dija mirib, Tuna yasa kertin tityang.
216. Dauh dasi sampun lintang, Saget parekane tangkil, Ida dalem
raris medal, Malinggih ring kerta sampun, Kenken paman
gagesonan, Teka tangkil, Apa mirib ne saratang.
PUPUH MASKUMAMBANG
223. Keto paman, Manut babawos sang muni, Geng yasa geng goda,
Musuh awake yanain, Sad ripu sapta timira.
PUPUH SEMARANDANA
224. Angob ida mengatonin, Sang brahmana yukti wikan, Mula adi
tempek ace, Lega ace manarima, Enak lungguh peparenga,
Nyakre werdi lawan ingsun, Gelgel pura mogi kertha.
225. Mangke ana warah beli, Panjak sami apang tatas, Buat pejalan
adine, Ngalahan sedahan papa, Lamakaning paripurna, Sida
kang karyan ingulun, Mangke ulun mapaica.
226. Mangke adi kapasihin, Dalem sida karya ngaran, Ngawit jani
pastu ace, Temuang rawuh kawingking, Asing sang menangun
yadnya, Tirta ida patut lungsur, Ngaksamayang tur muputang.
PUPUH GINANTI
PUPUH SINOM
230. Sang hyang kala raris lunga, Siwa loka kaparanin, Kesambrama
sang hyang siwa, Sang hyang kala jwe cening, Nembe cening
rawuh tangkil, Lawutang idewa matur, Bapa nyadya
mamirengang, Atur cening sane mangkin, Kala ditu, Sang hyang
kala mangabaktya.
PUPUH GINADA
234. Caritayang sang hyang siwa, Osek tan jenek ring linggih, Toyan
panone nurabyas, Kyun ida nrawang-nrawung, Kangen ring
sanghyang kumara, Manedunin, Nyujur linggih putran ida.
PUPUH SEMARANDANA
236. Hyang siwa ngandika raris, Uduh cening hyang kumara, Ada
gatra dahat kawon, Mawit saking sanghyang kala, Rawuh
nyane kebrahmantyan, Nyengguh cening salah wetu,
Nyamenin Pawetwan ida.
237. Sane ngardi sungsut aji, Pinunas belin idewa, Kedeh nadah
dewa reko, Tan sida kapariwangdyang, Apang idewa siaga,
Cening sida urun lampus, Upayane lan dabdabang.
239. Uduh hyang kumara cening, De dewa sumanang saya, Aji mastu
dewa mangko, Apang setata rareya, Jahtasmat sanghyang
kumara, Meraga rare satuwuh, Betara ka siwa loka.
240. Sampun puput, Sengker ida pitung dina, Sang kala gelis
mamargi, Nyujur siwa loka, Ring linggih batara siwa, Nunas
subayane rihin, Naweg betara, Hyang kumara tunas mangkin.
242. Tan wasitan, Betara siwa ring awan, Rawuh ring kumara puri,
Dewa hyang kumara, Sanghyang kala suba teka, Pacang nadah
dewa jani, Apang lascarya, Manyerahang ragan cening.
243. Saha tangis, Atur dane hyang kumara, Tityang nenten sairing,
Ajrih manah tityang, Uningang ring sanghyang kala, Tityang
tan tempal ring aji, Durus mamarga, Betara siwa raris mewali.
PUPUH GINANTI
246. Hyang kala makayun-kayun, Yan jani tadah iadi, Tonden wareg
suba telah, Swireh iya nu cerik, Raris matur ring hyang siwa,
Wangde tityang nadah mangkin.
PUPUH PANGKUR
PUPUH MASKUMAMBANG
252. Kacarita, Sampun puput tigang wai, Hyang kala ring awan,
Sanghyang siwa mapapasih, Ring dane rare kumara.
PUPUH SINOM
258. Uduh cening sanghyang kala, Yan keto pinunas cening, Bapa
yukti tusing nawang, Ring genah kumara ari, kemaja alih-
alihin, Dumadak sida kapangguh, Iadi rare kumara, Bapa
nyantosang ring puri, Kala ditu, Sanghyang kala
kebrahmantyan.
259. Batara kala mangerak, Aji linyok teken janji, Sinah aji
mangengkebang, Tityang ngelungsur mapamit, Ngetut hyang
kumara ari, Ring dija sida kacunduk, Sinah jagi tadah tityang,
Sampunang aji myalangin, Jeg malayu, Hyang kala ngetut
kumara.
261. Sanghyang kala raris nadah, Jatma ring telenging margi, Wireh
purun clapat-clapat, Rikalaning kala sandi, Nuju kalitepet
malih, Ring tengahing margi agung, Wenang ketadah hyang
kala, Lanturang caritane mangkin, Dane rawuh, Ring jagat
kerta nagara.
PUPUH GINADA
267. Nekapangguh ajin ida, Sanghyang kala matur raris, Naweg aji
sanghyang siwa, Rikanjekan tityang muru, Iadi rare kumara,
Panggih aji, Rikalaning tajeg surya.
268. Aji praya tadah tityang, Nyalah masa jwa mamargi, Sanghyang
siwa nyawis nimbal, Yan keto alpaka guru, Tan urung manggih
naraka, Ragan cening, Klebok ring kawah gomuka.
271. Sanghyang kala mangebaktya, Matur sisip tityang aji, Tan keni
antuk tityang, Nyawis cecimpedan iratu, Sampunang menggah
piduka, Ngawit mangkin, Tityang tan purun langgana.
PUPUH SEMARANDANA
PUPUH MASKUMAMBANG
PUPUH SINOM
279. Kadaut kayun hyang kala, Nadah caru banten bebali, dwaning
dane luwe pisan, Katangehang wong mabalih, Juru gender taler
ngaksi, Sanghyang kala nadah caru, Kauningang ring ki dalang,
Ki dalang raris nakenin, Ndaweg ratu, Dados tadah carun
tityang.
PUPUH GINANTI
PUPUH SINOM
285. Bali duking purwakala, Kantun nunggil sareng jawi, Ring jawi
wenten rsi werda, Sidimantra parab resi, Suwe tan nedunang
waris, Raris homa yadnya katur, Saget wenten manik abang,
Kastawa dados nak alit, Tur kawuwus, Ida bang manik
angkeran.
PUPUH GINADA
PUPUH PANGKUR
PUPUH GINADA
292. Kacrita nuju rahina, Wenten klecan rames gati, Jinah ida
sampun telas, Bang manik angkeran bingung, Raris eling
maring angen, Bawos singid, Sakeng aji ring i biyang.
295. Hyang basuki muwus banban, Yening keto idep cening, Manira
suksma pisan, Ene ada pican ingsun, Slaka tuwah duang
gembel, Enggal cening, Tampi paican manira.
PUPUH PANGKUR
299. Geni murub abar-abar, Nguber ring dija bang angkeran melaib,
Alas cemara katuju, Genah bang angkeran mengkeb, Puwun
geseng alas cemara punika, Kucap alas cmara geseng, Bang
angkeran taler basmi.
PUPUH SEMARANDANA
301. Gentane nggen pinget yukti, Nika layon putran ida, Sang resi
nangis kadalon, Uduh cening pyanak bapa, Bapa tetep nunas
ica, Apang cening mangguh ayu, Ngudiang kene tepuk bapa.
302. Raris rawuh hyang basuki, Mawacana alus banban, Uduh dewa
resi kawot, Ene mula pala karma, Pyanak cening pangkah
pisan, Mandung pepayasan ingsun, Jani patut kapuponang.
PUPUH SINOM
304. Hyang basuki muwus banban, Yening keto idep cening, Manira
asung lugraha, Nanging cening ledang ugi, Sida nyambung ikut
mami, Sidimantra raris matur, Sanggup nyambung untat ida,
Raris ida nguncar aji, Atep tuhu, Untat ida kadi mula.
305. Hyang basuki ledang pisan, Raris ida nguncarang aji, Mangurip
manik angkeran, Raris murip kenak jati, Bang angkeran kemad
tuwi, Ngaksi hyang basuki asung, Raris amatur sembah,
Ampura tityang batari, Iwang laku, Cumangkah ring hyang
batara.
PUPUH GINANTI
306. Sidimantra raris matur, Inggih ratu hyang basuki, Swecan iratu
kalintang, Pinaka sukseman ati, Tityang ngaturang putra,
Mamanjak ring hyang batari.
308. Hyang basuki muwus alus, Yening keto idep cening, Depang
suba ajak nira, Ngrisakin plinggihe dini, Sambil melajahin raga,
Pireng tutur nira jani.
310. Bawos tuhu, Yen menang gedegang musuh, Yening suba kalah,
Panak somah magedegin, Keto tepuk, Bebotohe di pakraman.
311. Sai tepuk, Yan menang mangulah laku, Tusing dadi apa, Yan
kalah utang ngandongin, Tusing kimud, Ngadep ngadeang
pagelahan.
312. Pican ratu, Warisan para leluhur, Karang carik tegal, Sing
buwung alihang pipis, Apang payu, Mangetohang momon
keneh.
314. Cening bagus, Tuture pinaka suluh, Anggon suluh keneh, Ento
ingetang sesai, Monto malu, Nira nuturin i dewa.
PUPUH PANGKUR
PUPUH DURMA
319. Drika sitine celed liahin toya, Dados segara pramangkin, Dohne
apaneleng, Kabawos segara rupek, Mangkin kocap selat bali,
Ngawit punika, Bali pasah sareng jawi.
PUPUH SINOM
322. Kacarita ida hyang siwa, Parum sareng dewa-dewi, Hyang siwa
ngawit masabda, Inggih para dewa sami, Unteng paruman ne
mangkin, Pari indik mertan damuh, Tityang makayun mapica,
Merta ane mautami, Mangden sampun, Ne katunas wantah
sela.
323. Raris hyang siwa ngregepang, Ring tangan idane raris, Wenten
winih tan pasangkan, Katah winihe asiki, Mawarna kuning
ngrining, Hyang siwa raris mawuwus, Para dewa silih tunggal,
Utus nira ka bhuani, Mangda nandur, Winih anggen mertan
panjak.
PUPUH PANGKUR
324. Puput hyang siwa masabda, Tan pasangkan, Ana angin baret
gati, Ngampehang winih puniku, Runtuh ring sapta patala, Para
dewa, Sami nguber nanging lacur, Winihe sampun kauntal, Olih
hyang ananta bogi.
PUPUH GINADA
327. Para dewa sinamian, Raris mundut anak alit, Katur ring ida
hyang siwa, Hyang siwa garjita tuhu, Nganggen anak alit putra,
Kawastanin, Dewa sri lan hyang sedana.
328. Kudang warsa wus punika, Dewi sri dehe asri, Taler ida hyang
sedana, Munggah truna mengpeng pekik, Nanging solahe
durbudi, Sareng nyama asih lulut, Sang hyang siwa duka pisan,
Raris ngeka daya singid, Napi antuk, Masahang oka kasmaran.
PUPUH PUCUNG
PUPUH DURMA
332. Wawu punika, Atur ida hyang seda, Hyang siwa duka brangti,
Ih cai sedana, Jeg alus kai mapeta, Nanging iba kukuh ati, Lulut
ken nyama, Sandang jani dosan cai.
334. Hyang siwa nitah dewa wan lan wara, Makta peti ke pertiwi,
Dewa maka rua, Ngiring titah ida hyang siwa, Gagesonan
manikul peti, Sampun prapta, Penepin kali dalem tuwi.
PUPUH GINADA
335. Peti nika katedunan, Dewa wara meled uning, Daging petine
punika, Petine kaungkab lantur, Sang kalih kagiat nyingak,
Daging peti, Layon ida hyang sedana.
PUPUH MASKUMAMBANG
337. Nyaluk semeng, Dewi sri sampun metangi, Rakane tan wenten,
Raris ngruruh mrika-mriki, Nyantos lingsir tan keniang.
340. Dewi sri nangis sedih, Raris tangkil ring hyang siwa, Belin
tityang padem reko, Sira sane ngemademang, Napi iwang belin
tityang, Mawinan ngemasin lampus, Ledang aji midartayang.
341. Hyang siwa nyawis gelis, Unduk belin cening seda, Aji ane
ngematiang, Wireh iya masolah nista, Mademenan ajak nyama,
Gamia gamana kawuwus, Solah mangletehin jagat.
342. Dewi sri matur aris, Yan wiakti sapunika, Aji megat tresnan
tityang, Nirdon pisan idup tityang, Prade yukti aji sweca,
Mangkin urip tityang bancut, Mangda pateh kadi raka.
PUPUH PANGKUR
343. Sang hyang siwa duka pisan, Netra metu Geni geseng dewi sri,
Pramangkin ngemasin lampus, Tur layone kasabatang, Taler
plaliyanan Sunarine kararung, Sami runtuh ring bhuwana,
Maring wana sane singid.
344. Kaki patuk mangkin kocap, Nini patuk wastan rabi, Semengan
mangungsi alas, Jagi ngrereh sela kladi, Anggen ajengan sesai,
Layon dewi sri ka pangguh, Kaki tangkejut ngarenggeng, Sira
ragan jro puniki, Sira tuhu, Anake lagas nyedayang.
345. Nini patuk raris ngucap, Anake mati takonin, Buin pidan tetep
mendep, Paling melah tanem jani, I kaki patuk sairing, Ngai
bangbang sada gupuh, Layone raris kapendem, Katur yadnya
genep tanding, Nini patuk, Gupuh nyawis upakara.
347. Ento ada alas wayah, Kaki ngalgal anggon carik, Dadi masih
anggon tegal, Anggon nandur padi ditu, Beneh baan
metanduran, Suba pasti, Kaki sing kuangan merta.
PUPUH GINANTI
348. Kaki ngelah panak cucu, Tuturin sabilang wai, Kaki keweh
ngalgal alas, Anggon tegal karang carik, Cucune pang sing
aluhan, Nagih ngadep ngaliang pipis.
349. Yening ngelah rasa kimud, Raga nawang sastra aji, Sinah elek
ngadep karang, Sawireh ipekak kumpi, Mapakardi lemah
peteng, Mengain cucu karang carik.
350. Tuturin ja panak cucu, Apang tusing ngelek ati, Ngarap carik
yadin tegal, Ento tetamian luwih, Ane patut kaajegang, Pinaka
budaya bali.
PUPUH GINADA
351. Hyang siwa raris melecat, Kaki patuk miwah nini, Ngalgal alas
anggen sawah, Lantur padine katandur, Tur sunarine katanceb,
Tempuh angin, Suaran nyane nudut manah.
352. Raris ilelipi saab, I kecetrung lan be julit, Lindung kakul miwah
katak, Ragan hyang sedana iku, Sami-sami kadaut manahne,
Raris ngungsi, Sunari wenten ring sawah.
353. Buron iku, Sami jagi anggen ring sawah, garjita mireng sunari,
Sambil magebagan, Asing mrana ipun nadah, Bikul katadah
lelipi, Balang lan wereng, Paksi kacetrung nyototin.
354. Kaki patuk, Suksma ring buron samian, Burone kasihin sami,
Punika makahawinan, Padine mabuah nged, Sampune kuning
ka anyi, Tan kirang pangan, Kaki patuk miwah nini.
PUPUH DURMA
356. Wenten geguritan anyar, Ginada anggonnya gending, di
Gumbreg Buda Keliwon, tanggal pisan sedek dalu, Sasih Kalima
rahina, duk mangurit, Sri Puspa Jiwa Kawarna.
358. Tui goak mamata barak, tuhu titiang wantah jati, beloge
manyonyang arsa, ririhe tong dadi pesu, anging sawetu ban
titiang, ngawe gurit, mangawe kidung panyapa.
366. Wang jero jani kocapan, pabisik ia pada nabing, mapeta teken
roanga, ento anak tuhu bagus, dumadak titiang padika, nene
mangkin, baan I Jayaprana.
367. Ade len malih angucap, ada nyuangang sesangi, yan sih titiang
kapaica, ngaturang guling pepitu, ngarepin sanggah kemulan,
pesu mulih, majekjekan pitawala.
371. Anake Agung semu ica, nguda keto baan nani, sok tencebin
sawen dogen, kema iba pesu nganggur, di pekene di bancingah,
ditu lingling, anake luas ka pasar.
372. Dewa Ratu Gustin titiang, titiange rauh sairing, tumuli mapadu
lima, manyumbah mapamit pesu, ka pekene di bancingah, ia
nglingling, anake luas ka pasar.
377. Wang apa anake busan, tarunane bajang cerik, I Ketut sumaor
alon, makrempiang munyine alus, tan wenten titiang
manawang, rupa becik, baguse ngenyudang manah.
385. Dewa Ratu Gustin titiang, titiange rauh sairing, tumuli majalan
reko, mangetan lampahe sampun, tan kocapan di jalan, kaget
prapti, kocapan di Banjar Sekar.
387. Dane Jero Bandesa lanang, tengkejut laut nyapatin, cai ke ulidi
jero, tumbensan meriki nganggur, punapi sih wenten karya,
ulat gati, meriki raris menekan.
396. Anake Agung ngandika, suba ke nani katampi, antuk dane Jero
Bendesa, I Jayaprana umatur, inggih sampun ko katangkap,
dane ngiring, parekan Cokor I Dewa.
404. Ade mangawe adegan, ada ngimbal ada ngukir, ada nabas bakal
parba, gopalane agung-agung, maukir mapinda gruda, ngapit
kori, togoge manganggar pedang.
411. Anake Agung ka jaba, kari kaulane sami, Maman pada lamun
apa, magusti tekening aku, singnya Maman mangadoang,
ngutang Gusti, singa ada musuh teka.
431. Mangde yennya suba pejah, I Nyoman apanga manjing, yan kai
tuara mabaan, nyai Nyoman Dewa Ratu, tan urungan kai pejah,
mati sedih, yan tan polih Nyai Nyoman.
442. I Layonsari angucap, rauh saja Beli Gusti, dening ia wau prapta,
kenak manahe sagunung, I Layonsari manyumbah, lintang
bakti, tekening I Jayaprana.
443. Tumuli ngaturang sekar, suka manahe tan sipi, anuli raris
mataken, satingkah anake paum, I Jayaprana angucap, Dewa
Gusti, dini jumah apang melah.
450. Ilang anyudang belabar, keto ipian titiang Beli, tan urung
mamanggih kaon, mandeg Beli luas kauh, tan urungan Beli
pejah, laut nangis, I Layonsari sigsigan.
456. Bau mara tatas galang, tumuli raris mamargi, rauh di Grokgak
reko, Patase sampun kaungkur, pamargine tan rerenan, megat
ceking, Tanjung Serne sampun liwat.
460. Marebut teken roanga, luir Sugriwa lan Subali, marebutin Dewi
Tara, Trunalaksemana nulung, sareng ring Sang Ramadewa,
Mintakasih, roangnyane mabelasan.
473. Genter pater asauran, lumarap katon ring langit, ujan rajane
masiok, teja guling kuung-kuung, Sanghyang Surya
makalangan, kilap tatit, prabawan I Jayaprana.
474. Ketug lindu magenjotan, remrem tur riris alit, prebekele sami
bengong, ada ia angucap alus, tan urungan manggih suarga,
bina pelih, Sang Prabu dumadi panjak.
480. Buin tuara bakat tawar, petang diri buin mati, tumuli majalan
encol, teked di Katapangudu, lipi gadang saget teka, manujahin,
mati roange bin dadua.
484. Tuara bareng teken Maman, sing nya kari ia di uri, I Layonsari
ia bengong, di korine kitak kituk, nakonang I Jayaprana, dereng
prapti, saliun anake mentas.
486. Pejah kauh di Tarima, petan maman teken nyai, kocap sisip
nyane reko, margan cai Nyoman lampus, baannya mangelah
somah, ayu luih, nyai te gelis ka pura.
489. Sarauhe maring umah, nyai Nyoman ngunus keris, wang jerone
ngrebut reko, Gusti Nyoman Dewa Ratu, nyai Nyoman
kapetengan, tuara meling, I Layonsari ring umah.
492. Wang Bajo ngejuk manjangan, kebone telah kabedil, tui ada
buka keto, sakadi ortane malu, prebekele saur sembah, Dewa
Gusti, inggih wenten sapunika.
494. Parekan Cokor I Dewa, cai Nyoman ipun mati, padem ipun
sarap samong, bangkene tong bakat tutug, sareng teken roang
titiang, pada mati, mantuk wantah siangolas.
495. Anake Agung ngebug tangkah, aduh pira saja cai, bau pidan
pabuncingang, dadi cai jani lampus, ten kocapan sapunika,
kocap malih, I Layonsari ring umah.
498. Beli mati tan padosa, kari nyai apang becik, tumuli malecat
reko, I Layonsari ia bangun, kapupungan patigarap, laut nangis,
I Layonsari angucap.
499. Beli Nyoman Dewan titiang, lalisan Beli ngalahin, juang titiang
da makelo, apang titiang bareng lampus, sengketan Beline
suba, bareng mati, I Beli ngalahin titiang.
500. Jero Bandesa jani kocap, luh muani pada ngeling, ne muani ia
manoho, duh Dewan Bapane Ratu, cai Nyoman Dewan Bapa,
baya lalis, cai mangalahin Bapa.
501. Ibi puane kantenang, bapa sukane tan sipi, buka tong
mamanggih kaon, sayang antuk Anak Agung, apa ja dosane
mirah, ne ne mangkin, sampun rauh maring pura.
507. Sampun sanja surup surya, wang jerone pada prapti, mamakta
ajengan reko, Anake Agung tumurun, nyai Nyoman mas I
Mirah, dong meriki, I Mirah sareng madaar.
510. Yan tan nyai Nyoman ica, tan urungan beli mati, I Mirah
mamanggih kaon, kadi toya di don candung, seng agigis, tan
urung labuh ka tanah.
511. Masih beli nyai Nyoman, kadi kedis kelik-kelik, di masan sasih
katiga, ngajap tawang nagih jauh, yan tan ica nyai Mirah,
mangujanin, tan urung mati panesan.
518. Sedihe tong kena pasah, dadi ia ngelalu pati, tuara wedi ngunus
pedang, kasuduk luuring susu, sapisan laut ia pejah, embeh
rawit, layone kadi mapeta.
520. Nyai Nyoman Dewan titiang, dong ampakin titiang kori, titiang
wantah nunas ica, kasuen tuara masaut, raris ida nebah
lawang, tan pakancing, katon nyai Nyoman pejah.
522. Wang jro katon manjangan, dadi ida ngunus keris, dadi
mangamuk di jero, sing paak dadi kasuduk, ada mati di luanan,
ada mati, di jlanane nungkayak.
523. Ada len mati di sombah, ada ya mati ngaliing, ada mati menek
tembok, ada len mati di bucu, ada mati sedek nyakan, nunun
ngantih, ada ya mati manyikat.
525. Sarauhe maring jaba, parekane pada ginting, pada yatna teken
raga, masiat ia saling amuk, mauderan di bancingah, ne ne jani,
siate maduk-adukan.
526. Tuara karoan musuh roang, sing paak pada tebekin, getihe
nyandang kerobok, bangkene tan kena itung, Anake Agung ia
pejah, ne ne mangkin, sedane manyuduk raga.
528. Rauh maring jero para, bangkene akeh kapanggih, pada aba
ngajabaang, ditu ya jani mapunduh, pada teka brayannya,
mangelingin, raris katanem ring sema.
529. Kocap dane Jero Bandesa, luh muani pada prapti, mangalih I
Layonsari, bangkene sampun kapundut, kabakta ka Banjar
Sekar, ya ngraris, sampun purna kaurugan.
===== P U P U T =====
PUPUH DURMA
535. Ada satwa ujang tityang ring sasaman, pecak saking Majapahit,
wong manyama sareng rwa, pada lanang maka dua, I Gede
Cupak kapartami, ne alitan, Made Grantang mapapasih.
536. Rupa bagus basa drana alep pisan, kemikane nyurnyur manis,
asing anak mangatonang, lanang wadon sami suka, anging sane
pinih kelih, ya I Cupak, rupa bocok idep culig.
537. Pangucape lintang sumbung twi pisuna, twara ngelah olas asih,
tan mamineh raga bocok, cangkem linggah roma barak, kumis
nyempang basang endig, kereng madahar, acaplokan tan
mindoin.
PUPUH SINOM
540. Kancit rawuh Gede Cupak, sada gisu nyagjag yadi, tur angucap
ring adinnya, pangucapne masemu asih, Made Grantang adin
beli, depang lampid beli mikul, Made Grantang alon nimbal,
rihinan sampun budal beli, tityang manjus, beline nual ling ne
getar.
542. I Gede Cupak ngeka daya, ngawe rupa apang weci, mangda
pangus wus matekap, manyelibin idepe lengit, risampune
lintang menyi, raris ditu ngundag laku, mapi mapi kalesonan,
jlempah-jlempoh ya mamargi, sampuniku, solah ipun I Gede
Cupak.
544. Sigsigan I Cupak nimbal, lacur kolane tan kadi, ngelah adi Made
Grantang, lengit twara nyak ngalampit, kola dogen matekap
tuni, nyantos lesu kola langkung, Made Grantang ipun ilang,
carat-curut tanpa indik, sareng nak eluh, wangsitin kola ipun
galak.
545. Bawos nanang ling I Cupak, bapan ipun jeg berangti, raris
ngajum I Gede Cupak, pangajume alus manis, pyanak bapa sang
apekik, kema cening manjus dumun, wusan juwa maselselan,
bapa nyantos I Made Prapti, prade rawuh, I Made praya tigtig
bapa.
549. Nora midep pesan bapa, solah cai asapuniki, rupan iba dogen
melah, idep solah caine letuh, nguluk-uluk I rarama, mobab
tuwi, ngado-adoang payuk jakan.
550. Dija molih ajaran keto, mula ane keto tulad cai, nirdon pisan
tuyuh bapa, ngemit cai uli malu, suban jani masa wireng, idep
cai, saksat kadi asu singal.
PUPUH SEMARANDANA
555. Ndaweg bapa miwah bibi, adin tityang I Made dija, masaur aris
bapan ipune, I adi sampun tundung tunian, mara keto bapane
muwus, I Cupak nangis maselselan, nguda tundung I Made
Grantang.
556. Raris matur I Cupak nangis, wantah tityang ngawe naya, apa
sisip adin kolone, krana tundung I made bapa, dija jani alih I
Grantang, bas kalajok bapa ngopak ipun, nundung yadi tanpa
salah.
PUPUH DURMA
558. Tur ngangsekang matur sisip ring I Cupak, ampura sisip bapa
cening, kalojok bapa nitig pyanak, matbat nundung adin I
dewa, Gede Cupak ya nyaurin, jani kola, praya luas ngalih yadi.
559. Nah karyanang jani kolo bekel luas, apang gelis ne mamargi,
gisu memene ngaryanang, atengah keplok katakilang, sampun
puput ne cumawis, Gede Cupak, raris mangkat ngalih yadi.
PUPUH GINANTI
564. Margi sampun adi mantuk, Made Grantang nanggal aris, kemo
beli dogen budal, cutet tityang tan mawali, apan eman tityang
budal, I rarama sampun tan ngemit.
566. Pang sapalan, kolo murip sareng adi, nikul suka duka, margi
murud dumun adi, bayun kolo lesu pisan.
PUPUH PANGKUR
570. Raris ipun magahgahan, sada gisu, ngesop nasi tolah tolih,
ngawaspada adine rawuh, takilane katelahang, sampun telas,
kulitnyane kaura ditu, wusan ngura takilannya, mapi aturu
geris-geris.
572. Raris matur ring adinnya, nguda adi, bekele adi benyah latig,
sinah sampun besbes asu, bes lami adi ngalih toya, ngantos
bekel, bakat tinggal beli aturu, kadung kari ne sisannya, margi
dahar bareng adi.
575. Akudang desa sampun liwat, lampah ipun sang kakalih, kocap
rawuh ring bancingah, diwang puri di kadiri, bancingahe
sampun tuwi, nora ada wong lumaku, asu dogen kapirengang, I
Cupak ngetut nyesed yadi, adi bagus, nguda jagate dini sunya.
576. Rasa jejeh manah kola, ngalampahin jagat niki, yan tan iwang
kola narka, manawi jagat keni gering, Made Grantang
Manyawurin, mendep bli da papak hitung, kocap rawuh naring
pasar, taler ditu dahat sepi, twah aukud, ada dagang nasi katon.
577. Sada silib ya madolan, tur marika sang kakalih, mapitakon ring
I dagang, I Cupak ipun ngawitin, uh dagang kolo matari, angapa
adi gumine suwung, orahin ja malu kola, apang kolo nawang
jani, adin ipun, raris banban ling I Grantang.
578. Ndaweg tityang jero dagang, ampura atur tityang rihin, kalih
atur belin tityang, ampura pisan kadi mangkin, atur tityang
kaping kalih, ring jero atanya matur, jagat niki napi wastannya,
punapi dados samun tuwi, lintang suwung, twara ada wong
mamasar.
579. Yan tan iwang siksa tiang, buat sasuduk jagat niki, manawi ada
jalarannya, I dagang nasi manyawurin, inggih jero sang perapti,
jagat kadiri niki mungguh, awinannya lintang sunya, keni ala
jagate dini, I Manaru, mandung putran Ida Sang Nata.
PUPUH GINADA
580. Keto jero kawitannya, sangkan jagat dini sepi, munggwing Ida
Sri Narendra sedeng bingung di puri agung, mangitungin
putran ida, ne kamaling, I Manaru di puri nata.
583. I Gde Cupak elah nanggal, raja belog kasorang maling, Manaru
aukud ngasorang, kolo biasa nampah Manaru, kemo orahang
jani kolo, ne matindih, teken Ida Sang Narendra.
PUPUH GINANTI
PUPUH MASKUMAMBANG
586. Tur umatur, I Made naring dagang nasi, inggih sang madolan,
rauhang atur tityang niki, kapin Ida Sri Narendra.
587. Prade keto, buat unduk jagate dini, tityang sareng rwa, sadia
angatur ayah ka puri, sanggup nyabut jiwan I dusta.
588. I dagang nasi, nuli gisu pedek ka puri, tangkil risang nata,
sampun napak ya di puri, raris matur risang nata.
PUPUH DURMA
590. Sang prabu raris nual manohara, nyesed atur sang manangkil,
neke cai rencang nira, ring ira ayat misuguh apa, durus sampun
aturang jani, digelisan, sang tangkil ngaturang aris.
591. Punika ana tamiu prapta, ngaturang ayah sadia ka puri, ipun
sanggup ngamademang, ne mandung sunun cokor I dewa, I
Manaru minakadi, tur angucap, Ida Sang Nata risang tangkil.
592. Prade keto atur I dewa kapin nira, orahin suba ya ka puri, sang
manangkil nora tulak, matur pamit tur mamarga, gelis lampah
ne kawarni, I jro dagang, ring genahnyane ngadol nasi.
PUPUH SINOM
596. Made Grantang lan I Cupak, matur pamit tur mamargi, wawu
maring puri napak, rencang puri malaibin, salit tarka sareng
sami, kaden I Manaru rawuh, tur ngawangsit I Cupak ngerak,
nguda malaib sareng sami, oja takut, iki kolo I Cupak teka.
597. Sadian kolone midep teka, ayat matindih kolo ka puri, majeng
Ida Maharaja, katiben ala purine dini, ento kranannya kolo mai,
nyadia nyabut jiwan I Manaru, rencang puri sami bengong,
mireng basan I tamiu prapti, purusa langkung, nyentokang
sakti nigtig wijang.
PUPUH GINADA
599. Made Grantang alon nanggal, naling Ida Sri Bupati, ampura
ratu atur tityang, tityang saking majalangu, Made Grantang
aran tityang, mwah I beli, mawasta I Gede Cupak.
600. Malih tityang jadma nista, ring I ratu nyadia tangkil, maka
sadian manah tityang, sareng kalih medek ratu, tityang praya
ngaturang awak, kadi mangkin, majeng anggap cokor I dewa.
602. Nging sadurung kolo luas, ada pabuat kolo jani, icen kolo
ngidih ajengan, wireh basang kolo seduk, sakit idep Made
Grantang, mamiragi, atur I Cupak asapunika.
603. Anging ipun tanpa ngucap, antuk kimude tan kadi, sang prabu
nuli ngandika, yan buat nasi eda cai kengguh, durung mandeg
naling ida, saget prapti, panyoan ida ya marerod.
604. Sami pada masuhunan, nyuhun dulang misi nasi, ada ngaba
lawar barak, guling babangkit a ukud, paese ngetel I Cupak
nyugagak, punjung nasi, mabe guling empuk nyugegag.
605. Sang kalih raris nunas, pica Ida Sri Bupati, I Grantang asila
namping dulang, nglungsur pican anake agung, kadi ipun I
Gede Cupak, durung becik, tegak ipun nengel lawar.
606. Ngiwa tengen limane ngarap, ngesop nasi ngebis guling, sepan-
sepan ya madahar, telas lisig guling a ukud, jukut lawar tanpa
sisa, muah nasi, kasapu ane adulang.
PUPUH MASKUMAMBANG
PUPUH DURMA
614. Made Grantang sang abagus adin kolo, jalan mareren ajahan
adi, kolongan beli bedak pesan, sedeng melah ngaton telaga,
kolo praya kema jani, nginem toya, adinnyane tan ngicenin.
615. Beli Gede tan wenang ditu ngalih toya, ento enceh Manaru
yukti, makesyab takut bayun I Cupak, mara mireng munyin
adinnya, layu dudus muane putih, batis ngetor, pramangkin ya
nagih mulih.
617. Pan tan tityang maksa beli tan purusa, becik sampun beli
mulih, kadung salit sanggup tityang, napi puaran ne matulak, I
Made Grantang laut mamargi, I Gede Cupak, saget nutug
ngundang margi.
PUPUH GINADA
622. Ngetel toyan aksin I Cupak, antuk takute ne sipi, raris matur
ring I Grantang, sambil nangis sleguk-sleguk, adi bagus ampura
kolo, kadi mangkin, adi antos kolo diwang.
623. Anging ada idih kola, sadurung adi ninggal kolo, ka goan ipun I
Manaru, tegul malu dewek kolo, dini adi, ring wit asem sane
kawot.
624. Made Grantang twara tulak, raris bincuh ngalih tali, anggon
negul ipun I Cupak, raris I Cupak bedbeda ditu, sampun kaot
slimbedannya, tur mamunyi, I Made minget ipun I Cupak.
626. Prade kelod tumbake pungkat, cirin tityang mati beli, yen
kangin ebah ya I tumbak, maka cirin tityang unggul, keto beli
wangsit tityang, sane mangkin, beli Gede tinggal tityang.
629. Ye nu midep urip iba, matulak iba ane jani, I Made Grantang ya
wirang, apa petan iba Manaru, nyaplok jlema cuil nyalah,
sumbung tuwi, kading kai iba mapeta.
630. Yaning iba twara nawang, kai Grantang teka mai, nyadya
nyabut urip iba, mendak sunun anake agung, yan dot murip
idep iba, raden dewi, serahang ida teken icang.
631. Mara keto I Made matbat, I Manaru ngelur brangti, laut nyaup I
Gerantang, pascad ngeliuk I Made ditu, sambil ya ngalih salah,
tur ngecogin, nebek Manaru keni basangnya.
636. Adi Grantang adin kolo, encen Manaru buin adi, lakar onyo
tampah kolo, sambil manyrere raden dewi, I Cupak kasmaran
buduh paling, adinnyane kajum-kajum, Made Grantang bagus I
dewa, kolo ja ngajak I Raden Dewi, adi bagus, beli lesu suud
mayuda.
640. Nanging aksamayang pisan, ragan aji kadi mangkin, reh manut
darmaning nata, linyok ujar nora dadi, dening sampun kadung
mijil, ujar aji duk ulangun, I Manaru jalarannya, mandung I
dewa di puri, aji linglung, mangitungang ragan I dewa.
641. Ditu aji maduhan, lawan para rencang sami, asing ana purun
mademang, sane mandung ragan cening, sasangin aji
kapaicain, ring kadiri kadeg agung, muah kadi ragan I dewa,
temuang aji maring puri, mangkin ipun, I Cupak sida
ngamatiang.
PUPUH DURMA
642. Sapunika tatas aji ring I dewa, I Cupak mangkin sesed aji,
cening bagus Gede Cupak, punapi I Manaru sampun pejah,
Gede Cupak manyawurin, suba pragat, cahcah kolo ipun mati.
645. Reh Dewa Agung Anom Ngurah Gede Cupak, tan maren ida
nagih guling, muah jukut lawar barak, tuak arak tan pegat, ne
rahina yan tan nguling, prabu anom, mapuara mapajar pedih.
PUPUH SEMARANDANA
647. Nguda kene lacure numadi, tan pegat manandang lara, yan
amone cucud I dewek, dadi tetep mangguh ala, uli cenik tan
nemu suka, napi malih yayah ibu, nora pesan ngelah pena.
PUPUH PANGKUR
653. Inggih jero anak lanang, dong olasin, tityang mangkin nandang
sedih, tityang I Grantang niki rawuh, uningang ja mangkin
tityang, risang nata, praya tangkil ka puri agung, ne tunas icain
twara tulak, tur mamargi tangkil ka puri.
654. Sampun rawuh ring purian, raris matur, ring sang bupati
mangubakti, sugra ratu dewa agung, niki wenten panjak duh
kita, mapidonan, ayat tangkil ring I ratu, saget eling I Raden
Cupak, kapin I Grantang ring guane kari.
PUPUH GINADA
655. Raden Cupak nual bangras, tur mekonin rencang puri, ih patih
kolo ne makejang, kema jlema tamyune ejuk, gulung aji tikeh
plasa, apang mati, ditu di tukade entungang.
656. Antuk titah Sri Narendra, para patih sami ngiring, raris
mangkat sinamian, di jaban puri grantang kaejuk, kagulung
antuk tikeh plasa, tur matali, ring tukade kaentungang.
658. Nuwut luah ya majalan, nikul pencar jroning kali, durung ejoh
ya majalan, kancit tepuk tikeh magulung, kampih maring
sisining luah, sang kalih, kejut manah ne ngatonang.
PUPUH GINANTI
661. Liang idep bapan bekung, polih pyanak sampun kelih, muah
sampun masa wirang, turin bagus ngulangunin, sasukate maan
pyanak, twara taen kirang napi.
663. Liyu anak kema rawuh, twara pegat lanang istri, ulangun idep
sang ngantenang, bungane anut risang ngemit, para bajang ka
semaran, ngaton I Grantang bagus abra.
666. Dadi ada wong jro rawuh, wong jro puri di kadiri, mapisadya
numbas sekar, ka pasar agung ring Kediri, men bekung ditu
katon, ngadol sekar aneka warni.
667. Lawut ditu numbas sekar, nenten nawah ipun malih, sami
kambil bunga punika, I Men Bekung enggal mulih, wong jrone
warna malih, maring puri sampun rawuh, sekarnyane
kaaturang, kapin ida raden dewi, sekar niku, raris kambil olih
ida.
668. Wawu Raden Dewi ngaras, kancit nyrawat ring pangaksi, ring
sekare anak wala, malih bagusne tan kadi, dadi eling raden
dewi, ring I Grantang wala bagus, Raden Dewi mangandika,
ring embane sane nangkil, sada kenyung, Raden Dewi
misesdang.
669. Jani ada tanyan gelah, dija meli bunga niki, mani ateh gelahe
kema, ring I dagang pang sida uning, emban ida manyahurin,
inggih ratu tityang tumut, kocap sampun dina enjing, kairing
Ida Raden Dewi, ka pasar agung, mapisadya numbas sekar.
671. Raden Dewi mangandika, ring men bekung sada aris, memen
bekung ndaweg gelah, gelah numbas sekar akidik, anging
sadurung gelahe ngambil, mangkin gelah atanya dumun,
memen bekung kamemegan, matur kapin I Raden Dewi,
singgih ratu, durus sampun wacanayang.
672. Raden Dewi ida nual, dija jeron meme yukti, gelah sareng kal
marika, mangden gelah pedas mangkin, memen bekung ya
masinggih, nging ampura pisan ratu, panjak I ratu ne wimuda,
prade ratu ledang mangku, margi sampun, simpangin panjak I
ratu.
Kumpulan Gaguritan MisterM77 99
673. Sigra mangkin kaucapang, ring umah men bekung prapti,
bapan bekung makwewangan, nyumbah mendak I raden dewi,
I Grantang ningeh wane bingkih, tur manyagjag sada gisu, dadi
raden dewi katon, raden dewi nganampekin, saha ngelut,
nangis ida masambatan.
674. Beli bagus Made Grantang, nguda kutang tityang beli, saking
dumun ajap tityang, apan beli rawuh ka puri, dados beli tan ka
puri, ngruruh tityang sane sungsut, tityang mrasa mutang jiwa,
kapin ragan bli asiki, mati hidup, ragan beli iring tityang.
PUPUH KUMAMBANG
PUPUH DURMA
680. Disubane beli Cupak baduhuran, tityang maring guane kari,
sedek nuwut bun ngamenekang, ditu bune kapegatang, belin
tityang ngamegatin, ulung tityang, ka tengah gua matulak
malih.
Kumpulan Gaguritan MisterM77 100
681. Ngantos lami tityang maring tengah gua, nandang duka tambis
mati, yan kudang sasih sampun lintang, mara inget ngeka naya,
tulang manarune kanggon nimbangin, mangkat muah, kaget
sida ban nindakin.
682. Suban maring jaban puri tityang napak, tabeng puri nyandak
malih, ditu laut kaparikosa, kagulung ban tikeh plasa, kaluahe
tityang kapaid, kaanyudang, luya kadi bangken cicing.
684. Mara napak sang tatiga naring puri, prabu lingsir suka ngaksi,
maweweh ledang kayun ida, ngaton putrane prapta, ajak
Grantang tuwi masanding, twara pisan, lanang wadon masor
singgih.
PUPUH GINADA
686. Neke iba Cupak , tan mawas ira kapin cai, pascad cai ngadu
daya, nguluk-uluk ira prabu, solah goba anut pisan, kalih budhi,
budin cai tan manusa.
687. Mintar cai iba Cupak, pang tan letuh puri dini, rupan cai ne
makada, Gede Cupak tanpa saur, jeg nyarutcut ya majalan,
rendang kadiri, wusan ngingu raja edan.
===== P U P U T ======
PUPUH SINOM
689. Tersebut didalam lontar, gantinin baan basa bali, ada sengke
pangkat mayor, sugih tong ada nandingin, maumah ring wacia
negri, ngelah pianak luh aukud, wawu mara menek bajang, ayu
tong ada nandingin, nyandang kasub, sami anake muduhang.
691. Pageh baannya ngaba awak, tahu teken bajang cenik, dadi
ngelah keneh elas, meme bapannya kealih, maka kalih
ketampekin, negak matimpuh maatur, inggih meme bapan
tityang, tityang pamit sane mangkin, pacang nyujur, masekolah
ring aciu Negara.
692. Bapannya mesaut nimbal, ento nguda keto cening, pianak bapa
tuah I dewa, luih baan bapa nyayangin, yening cening
meninggalin, tan urungan bapa lampus, mati katinggal baan
pianak, Ni Nyonyah kenyem nyaurin, titiang durus, sampunang
bapa nyebetang.
697. I Babah raris nartayang, nah ne suba umah beli, gumi Bociu
arannya, beli madan Babah Sampik, buka pituduhing Widhi,
katuju pada macunduk, beli masih masekolah, Ni Nyonyah
cendek nyawurin, pada adung, ngiring beli masarengan.
698. Sang kalih raris masumpah, ala ayu bareng mati, maka saksi
Sanghyang Surya, kalih Ida Batara sami, wusan masumpah
mamargi, motore keras masepuk, durung wenten tengah ejam,
rawuh ring Aciu Negari, raris tedun, Ni Nyonyah kantun
pungkuran.
701. Tuan Guru manerima, nah te cai, malajah apang rajin, waneng
suud kelas pitu, amonto suba peragat, gelis wengi, sang kalih
mapamit pesu, pacang ngarereh dunungan, nyewa kamar
wantah siki.
707. Belog tuara nyak manadah, mirib ia, betek malu layah duri,
ngarumuk lantas ia pesu, nyujur tongos padewekan, ya
manyilib, memanah pacang mabanyu, tangar pacang
katanggehan, nyilib ngalih tongos sepi.
717. Yan tan ica inten danda, mamuponin, ilara tan pakanti, apa
gunane nu hidup, setata mangguh duhkita, pisan mapamit,
pacang mumunggelin tuwuh, matinggal satiba para, mati di
gunung pasisi.
719. Yan Ratu Mas Durung ica, nggih elingang, bangken alune
kampih, rarisang icenin rurub, lukaran sinjanga patra, satsat
kajang, momonin gantene nyangluh entas baan toyan waspa,
rarengih anggen kekawin.
722. Porod gajah tuara ginjal, apan itu, tongosnyane mabersih, suka
makumkuman arum, saha Surya Sewana, kadi angsa, tuara
surud sai manjus, ngulati danu pawitra, mangulurin legan hati.
723. Buka kadi sakit manah, gela-gela, hidupe padalan mati, setata
nulame suwung, sai manyelsel awak, apa jua, palan pegawene
malu, dadi manemu sangsara, buka kedis kelik-kelik.
726. Tong dadi pasah adina, dening bahu, mupu rasa ngelangit,
kelangene tan petanggu, rasa masalin diawak, di pengipian,
nyandang iring mangelangun, mangincerang legan manah,
yadin manuut manyisi.
742. Anak jegeg, matimpal ia bagus genjing, solah anut pisan, rarase
ngejudang hati, kadi ratih lan samara.
747. Sapunika, atur titiang ring jeng beli, bengong ia I Babah, cendek
masawur mangkin, eda adi liu pangerasa.
749. Ejo para, madune kalahang pahit, keto upaminnya, apang adi
tatas uning, jengah manahnya Ni Nyonyah.
763. Yan ana tan sira diyah ari, atma jiwa, manahta muit pisan,
satiba laku parase, anut luah pasir gumung, suket jurang
pringga tribis, akar onlara wirang, sopaning lampus tumiba
ring swanegara, kadang mitra, rtan kantun ayayah bibitan
ngitung amurang lampah.
775. Yadian saharsa rajia inulik, masa ana, kadi sira tuan, listu ayu
tata warnane, tansah angawe lutut, nyaya muksahane ngaksi,
anuksemeng sakalanguan, resning pasir gunung, rumrumning
masa kartika, duh mas mirah, pasang cahyaning kerasmin,
manista noraken kilang.
777. Duh Diah Murti Girindra Putri, Sanghyang ning Hyang, kesti
ring swacita asihe, amertaning uwus antu, luir goh kapteking
trebis, sengka kena pangeran, awe ana nyuh, nyaya pitra
manggih papa, merih linukat, panudaning lara kingking,
anyunta aneng sayana.
778. Yan sampun prasida nikang gati, inugrahan, wirasa rimang ana
pranidana mangke, bratanikang iwang ginung, raineng kulem
tumuting, riarjaning nuroja anamtami ngakung, ataker semara
rejasa, kocap ganda, kehentian-entian sarasmin, walening
angidep lara.
783. Agung kapo pidendaning Widhi, tan panaha, aweh lara bara
kangawak paran jadmane, awet kari tumuwun, anglaken lara
kingking, nirdon uripmu ana, twas amanggih kewuh, sing
katon anggatra-gatra, angde uyang, tan kena ring tadah guling,
akarang tirtaning adria.
786. Saksat ratu nudu pitik bengil, mamilara, nyupat pitra kasasar,
gela-gela ring kawahe, urip tityang sampun lampus, keto
upaminnya adi, nyadia mamarekan, Ni Nyonyah raris masaur,
minab tan wenten utang tityang mamarekan, ring beli kadi
mangkin, sara tuduhing Betara.
787. Duh manu Batara Hyang Widhi, wila sana, manahta luir,
brongka sidaken pamisdiane, umungs rumningi madu,
sumbawa dahat kapanggih, yan tkatakana dening wang, pasah
jeladi gunung, muang jurang wana, bera umpaminnya, tansah
ulun anganti angulati rumta dewa.
788. Tityang takut kena munyi manis, ngaku tresna, gampang nagih
nadtad, anak eluh uli dini, batangin baan selaka siu, hjoh para
bakatang beli, salingke antuk kemikan, makemulan galir
bungut, dija pacang saud jemak, tuyuh ngucap, ngadenan suba
manengil, pangda nundun dakin basang.
793. Kaden iba kai bangsa barang, ne mula jadma jati, bani salah
sahidupan, yadian pacang makutang, magedong peteng sing
perduli, urip ibane jaga, pedas mangemasin mati.
794. Kenken idep caine jani orahang, prawira saja cai, kejagur I
Congkliwat, nanging tuara ada kena, dening sebet ia makelid,
ngwales I Congkliwat, pagulete rames gati.
810. Babah Ingtae ia tusing dini ada, Ni Nyonyah Ingtae dini, ayune
kalintang, nak sugih lintang pradnyan, ngiring merika sane
mangkin, Raris I Babah, manututin uli duri.
PUPUH GINADA
813. Alise makuris asar, putih nyalang pupur wangi, bon lengise
malimpungan, pender tulen nomor satu, ayune masanding
bungah, mangedanin, Cina sami kasemaran.
817. Berendi anggur arak cina, air Belanda lan sempeni, sopi bir
limunada, mamanisan miwah senterup, roko manila lan
wedang, saluir roti, mabeled ia pada teka.
820. Beli kija tumben ngapang, napi wenten karyan beli, becik
nikayang ring tityang, I Sampik bengong tangkejut, nguda keto
teken tityang, manawi lali, ring pasubayane suba.
821. Adi seneng ngendah pelag, tityang tuwon teken janji, durusang
ratu panjakang, Ni Nyonyah bengong tengkejut, dadi beli
ngandikayang, ngorahang janji, janji apa mara nadak.
824. Kemo beli malipetan, mulih beli dinane jani, eda liu
mareraosan, belog beline kelangkung, beli salah padidian,
cendek jani, niki anggen kapi tresnan.
825. Cusuk konde niki juang, saksat sampun tityang ngiring, pang
eda sangkaning tityang, manciri demen mangapus, mula beli
mawak cacad, japi ngeling, nyen pacang manungkulang.
PUPUH SEMARANDANA
833. Peteng lemah sai sedih, nyelsel awak tani bagia, mangenang
baan lacure, dening kena cecangkikan, baan Ni Nyonyah
bangsat, Babah Sampik mangkin buduh, kemak-kemik
maselselan.
834. Tan jenek tadah aguling, rasa tanpa atma jiwa, dekdek lidek
jajerone, kadi gadahe pantigang, bencar sambeh rinasa, ulun
angen dekdek renyuh, kebus bara buka lablab.
838. Apa saja manumadi, dadi jadma buka kene, baas kaliwat lacure,
twara taen mangguh lega, saking rare sampun lara, manawi tan
ada guru, anggon nungkulang seksek manah.
839. Bilang inget makita ngeling, manahe tong dadi pasah, osah
manahe kearad, antuk Ni Ingtae Nyonyah, duka di padunungan,
bilang peteng medem mapunduh, dipelangkane ajak dadua.
843. Jan tan baas lacur pisan, bapa nyentanayang cai, dija unduk
maan sengkala, apa saja manumadi, len terunan bapa nguni,
micudangin anak eluh, bapa pepes manyidayang, twara taen
mamindoin, asal manyung, bapa bani mangembulang.
849. Sebet icange kaliwat, cening tong dadi tungkasin, bas kadung
ya buah basang, jeneng nyai tan pakerti, duk nyaine
mapekardi, memennya jani masaut, bapannya liunan ujar,
bungut ilar buin galir, sai nganggur, kapisaga ngalih sentilan.
PUPUH DEMUNG
857. Tityang lacur ngelah gusti lintang tiwas, makahyur ring iratu,
saking rihin sampun, iratu maninggalin, tuara kahyun
masocapan, awinan kahyune sungut, yan wantah ratu ledang,
ida malih margelilir, misadya wantah mamarekan, raga tambet
sira ngrungu.
860. Mangda sinah saking margi ring kuburan dening tityang praya
rawuh merika kakubur, pacang nyelamatin beli sapunika atur
tityang, sunia mertane kajujur, punika jua ungsilang, tityang
pacang kapanggih, matemu ring jeroning tilam, ngulurin
sakahyun-kahyun.
861. Sampun puput tulise kapaica, ipaksi nori malih makebur, gelis
sampun rawuh, ngaturang surat manangkil, I Babah nglawanin
negak, maca tulis daah duuh, mawantun-wantun mamaca, bah
nyelempoh angkih-angkih, meme bapannya teka, kambang-
kumbang tan pabayu.
PUPUH KUMAMBANG
863. Nyen ja ngawe, awanan ceninge mati, cening sing ngelah salah,
ento rongrong gogor bibis, mati truna kabiseka.
869. Liu teka, nelokin I Sampik mati, mekelin yeh mata, bangke
lumlum putih gading, nyalang kadi base nguda.
872. Laut katanem, bangkene kaurugin, kubur semen asat, cat biru
mungguh I Sampik, maplester ya katon tinggar.
875. Beli Babah, sapunika tityang mangkin, yan jati beli sarat, dadas
meneng kadi mangkin, kadi anak iseng-isengan.
879. Sada liu, bapannyane mesuang munyi, merasa ring awak, gede
ombak gede angin, pragat kendel teke lega.
PUPUH DURMA
881. Maidehan gumine ane kaundang, pat belas raja sami, ane
sampun kaundang, lan malih para menak, makadi prayayi
sami, pacang misadya, ngatur tamune sami.
891. Beli Macun ditu malu jantos tityang, Bandar Macun magingsir,
maring pinggir marga, Ni Nyonyah masembahyang, aksi
tityang kuda beli, subaktin tityang, mamarek ring lungguh beli.
892. Niki beli be lan sanganan ajengan, guling ring jatah bawi,
rarisang beli mangan, sami sampun sadya, ngrayunin beli
becik-becik, elingang tityang, tresna bakti ngiring beli.
893. Tityang kari genten tan wenten larangan, mangda beli tatas
uning, kayang kawekas, ajak tityang bareng neraka, nyadia
wantah ngiring, dadosang abangbang, ginadayang kahyun beli.
895. Pwaran tityang dewa, kari hidup buka jani, sengsara nemu
neraka, dong antosang tityang ditu, dititi gonggang punika, beli
ngaksi, rawuh maring marga sanga.
897. Ujaring aksara utama, sastrane nem-belas siki, Ongkara lan Tri
Aksara, Ang Ah Dasaksara puput, karingkes ring Adu Muka,
terus mamurti, mangeresepang pangelepasan.
904. I Macun duhkita bara, jengah nyane buka mati, nyeluk kantong
nyemak jinar, uang kertas sambehang ditu, kaanggon upah
mamongkar, ngalih kuli, kubure raris kabongkar.
PUPUH ADRI
907. Batu mentik dadi jati miwah bambu, mawinan tan dados
pasangan, taru jati lawan petung, panumadyan anak luwung,
ayu nulus genjing bagus, atman sang kalih kaswargan, ring
meru tumpang selikur, widiadari pangayahe, rena manahnya
ring swargan.
Pupuh Sinom
Pupuh Ginada
Pupuh Pangkur
Pupuh Durma
1011. Trikaya parisuda, tingkahé tatêlu jati, wêtu saking budi satwa,
wasanané ngawé bêcik, kayika laksana lêwih, wacika bawos
sadu, manacika kanirmalan, kayun suci jati hêning, nyandang
tuju, anggén ngêmban sang hyang atma.
1012. Kayika mangkin kawitang, nyandang bobotang puponin, êda
ngosa gêlah timpal, ngugonin tingkah mamaling, da pêsan
mamati-mati, nyakitin sarwa tumuwuh, tingkahé drati krama,
né twara nyandang lakonin, smara dudu, ngawé buwut di
kurênan.
1013. Wacika jani kaucap, utama bahan mamunyi, êda mobab
mamisuna, da ngêtahang rawos pingit, mamunyi pêlapanin,
êda bangras pati kacuh, ngawénin anak duhkita, mamisuh
cêmêr impasin, ênto mungguh, babacakan wak capala.
1014. Manacika ngaran manah, manahé nirmala suci, suci tan
kahanan loba, loban hidêp iri hati, hatiné mamusuh sêngit,
sêngit têkén anak payu, payu wêtu manah sasar, sasar hidêpé
mamurti, murka punggung, punggêl bahan, kanirmalan.
PUPUH SINOM
1058. Indik Siwa Ratri kocap, mayoga sane utami, dening nuju dina
melah, sasih kepitu nujonin, rawuh panglong ngemalihin, ping
patbelas ngaran iku, payogan Ida Sanghyang Siwa, wong
sejagat patut ngiring, ngardi ayu, maring jagat sinarengan.
PUPUH DURMA
1063. Umah nyane, maring alas gunung pucak, ngaran alas lintang
asri, ngulangunin pisan, nora ada kesayangan, dening gawe ne
ngawinin, maring alas, maburu mamati-mati.
1064. Nora ada, rasa sayang ring sesaman, sane ngaran kawit
tunggil, buron iku ngaran, wantah lian manah rupa, sami
kardi Sanghyang Widhi, iwang solah, dados buron manumadi.
1066. Kasuwen ya, melaksana maring alas, daging alas sami jerih,
nanging wenten galak, makadi ipun imacan, wireh timpalnya
kweh mati, budi nyarap, ngewalesang sang nyakitin.
1068. Nganggen baju, barak ulem makta panah, maring alas lintang
asri, babungah ring alas, munggah munduk tedun jurang,
tukad pangkung kepanggihin, toya medal, maring paras
lintang ening.
1073. Danu ika, kaungkulin taru bila, daunnyane lintang luwih, tan
pendah sanjata, sanjata ngaran gagelaran, anggen bakti ring
Hyang Widhi, sida karya, panyudine sane jati.
1074. Sang Lubdaka, takut nyane mangeliwat, dening daging alas
pajrit, minab ngewalesang, Sang Lubdaka gelis munggah, taru
bila ne unggahin, mangda sida, katunggonin antuk urip.
PUPUH GINANTI
1086. Sang Lubdaka kocap iku, duking mungguh kala wengi, maring
witing taru bila, manuju dewasa luwih, payogan Ida
Sanghyang Siwa, megadang ya takut mati.
1087. Aswening usan maburu, Sang Lubdaka nemu sakit, sakit rahat
jantos seda, sang atma ne maninggalin, mesat mabur ring
ambara, pacang nuju swarga luwih.
1088. Sang atma mangkin kawuwus, kari dane maring margi, paling
bingung ring ambara, nora manggih marga jati, saget rawuh
Yama Bala, Sang Lubdaka kategul gelis.
PUPUH DURMA
1090. Nora bisa, ngerasa kapiolasan, ring sesaman galak sai, ditu
maring alas, jani cai apang nawang, rasan ane kesakitin, tan
pangucap, sang atma merasa pelih.
1093. Kocap mangkin, ring Lingga Siwa Loka, Sang Hyang Siwa
ngandika aris, maring watek dewa, duh dewa makesamiyan,
merika mangkin rawuhin, wenten atma, Yama Bala
menyakitin.
1094. Atma iku, ajak maring Siwa Loka, Sanghyang Yama ne aturin,
mangda usan duka, menyakitin ya sang atma, dening mangkin
kanugrahin, ring sang atma, pengampura sane luwih.
1098. Yen dumadi, patut ngaba pala karma, dadi buron mangelining,
ditu maring alas, menatingin sarwa galak, kaborosin sai-sai,
kanti berag, malaibin takut mati.
1100. Tan urungan, pacang pejah kesakitin, yening solah kari dekil,
twara nawang sila, manumadi tan pegatan, dening sai ngawe
pelih, mangawinang, sakit manah sai-sai.
1101. Apan buron, mula wantah pinih andap, andap asor nista jati,
banding ring manusa, sida molih tapa brata, mangirangin
solah pelih, sayan nunggal, kaluwihan ne numadi.
PUPUH ADRI
1102. Watek dewa sami ida bendu, Yama Bala ne ngawinang, nora
kayun mangicenin, mengambil atma puniku, dening atma
ngaba letuh, patut pulang ring kawahe, kesakitin siyu tahun,
nora keneng sinupatan, Yama Bala memanggehang.
1105. Watek dewa agelis lumaku, atma Sang Lubdaka, ring Siwa
Loka manangkil, maring Ida Hyang Sinuhun, Sanghyang Siwa
wit kasungsung, manangkilang Sang atmane, kenak ida tur
mawuwus, uduh cening Sang Lubdaka, kapatutang mangguh
swarga.
1106. Apan cening tuwah jati tuhu, menginutin yoga, tapa brata
sane suci, saduk Siwa Ratri iku, jani cening pacang mangguh,
ane ngaran woh kardine, jani cening nampi puput, kalwihan
ring Siwa Loka, masarengan ring dewata
1107. Kocap mangkin sampun Ida rawuh, Hyang Yama ring Siwa,
gelis Ida matur bakti, maring Sanghyang Siwa iku, saha
sembah suci tuhu, nunasang indik atmane, sane ngaran iwang
patut, mangda tatan iwang parna, mengawinang salit marga.
1111. Iku ngaran pageh ring yoga tuhu, solah nya utama, sarwa
letuh ical sami, suci jati ngaran iku, wenang molih genah ayu,
maring suwarga lokane, maring Siwa Loka tumut, molih ring
genah utama, suci dahat iku ngaran.
1117. Kala wengi aturu tatan kawenang, tekaning esok niya enjing,
iku ne utama, yoga semadi lanturang yening sida ngawit
malih, nangun yasa, nora turu ngemalihin.
1118. Saking semeng dugi sore surup surya, iku ngaran lintang
luwih, utamaning yoga, suci nirmala mangaran, panunggalan
cakra nadi, margi galang, Upadesa kerauhin.
Pupuh Ginada
Pupuh Sinom
1126. Yan kudang dina kapo I cangak, nalanang dāya ane culig
mābét abet twara mangsa, yadin adā manguyakin, bene iya
saayan bani, mapunduh ya tur mangrubung, ada bani
manétésang, maatur manunas sisip, aksama ratu, tityang
mangkin manunasang.
Kumpulan Gaguritan MisterM77 158
1127. Tityang dahat angob pisan, dados dusan mamati māti,
mamaksa sakancań tityang, sang bhaka kéńung naawurin, yen
ento tunasang céning, nah ońangan malu tumpul, apang ońa
madingéhang, critan bapane ne ngūni, saking tuhu, jani bapa
manuturang.
1130. Bapa tusing bani tulak, téken pawisik sang hyang widhi, jani
suba bapa ńalanang, suwud mangsa mamāti-mati, dadi
padānda mraga śuci, dosan bapa ane malu, tébus bapa apang
télah, éda takut céning jani, mai mapunduh, ngajak bapa
mapénéman.
1132. Sédih bapa tan pahingan, reh lekete téken céning, bapa suba
pédas pésan, ortha ne ya suba pasti, méndega péńcar lan
pańcing jaring, tukang sungsung lan sewu, lakar tékā
mangubékang, di sasih kapate jani, twara buwung, céning
ońya kabakatang.
Pupuh Pangkur
1138. Twah aukud ane tulak, I yuyu sangat śiksa di ati, akéték
twara ja ngugu, téken solahne I cangak, dija unduk bwayane
tuwara ngamu, ngakal ngae pulés-pulésan, apang bani
manésékin.
1139. Yening mūla dasar corah, yadin kaput, sapradég bān kamén
putih, kaswen pasti ya luntur jāti waluya mūla, ane jani, twah
ya mapi-mapi sāddhu, mābétābét twara mangsā, apang éńak
manésékin.
Pupuh Ginada
1148. I Cangak sāda runtag, yen pet katara ne jani, sing buwung
lakar kaséngkala, I yuyu ngarépang ditu, bawongńane
kagisiyang, antuk kāpit, tur mātūr apanga enggal.
1151. Tulang apa to makacakan, miwah dhanune śuci, jani kai suba
pédas, iba mapi-mapi sādhu, ńyaman kai télah amah, cai da
mungkir, bhukti géde mańyihnayang.
1154. I Yuyu jani manimbal, dā cai liyu mamuńyi, aba kai malipétan
di tongos kaine malu, yening cai nora éńyak, dini mati, basing
kaine gragétan.
1157. Jani kal manutugang, muńyin kal ane tuni, cai tuwi madasar
corah, satata madya apus, sing pantés baang ukuman, bangkā
cai, anggon pamayahan salah.
***PUPUT***
SINOM DASAR
SINOM SEWAGATI
1164. Rase lesu tan kahanan, Dening bedak tan sinipi, Kayun gelis
mangguh desa, Mawinan ipun mewali, Pejalane sawat gati,
Tan wenten desa kepangguh, Nuli ipun dane merarian,
Mateduh ring beten bingin, Dahat atut, Ngicalang lacur ring
manah.
SINOM DASAR
SINOM TOPENG
DANGDANG
1178. Manut ring sastre agame, Ne kaucap istri luwih, Tan dadi
langgah langgane, Diastu somahne jugul, Dase silane gelarang,
Anggen sidi, Nincap grihaste asrame.
GINADA DASAR
GINADA JAMINTORO
1181. Sang kalih ngalile cite, Sambil ngalih genah becik, Genah
ngewangun paumahan, Yadin magogobe kubu, Titiang pacang
mangiringan, Anggen ciri, Satyan titiange ring somah.
1182. Lawas sampun pirang warse, Adung sang kalih merabi, Pade
manyandayang awak, Jegege matimpal bagus, Kensulasih
sampun ngidam, Nuli raris, Sang kalih mangkin maitungan.
1184. Tan kewarne maring jalan, Kocap sampun rawuh gelis, Wong
desane pade bengong, Kensulasih lintang ayu, Pawakane
langsing lanjar, Kulit gading, Rambut nyane selem panjang.
GINADA DASAR
SINOM DASAR
1186. Ken Sulasih lintang rena, Laksanane olas asih, Manut kadi ring
agame, Catur Paramitha luwih, Wong desane pade asih,
Pituture ne kalungsur, Ken Sulasih wong pradnyan, Dening
watek widyedari, Dane nuntun, Solah jadme pang utame.
1189. Osek manah Rajapale, Eling ring indike rihin, Kalaning ngiket
subaye, Ring rabine Kensulasih, Rase keweh maminehin,
Sinah larane kepangguh, Yan putrane sampun medal, Rabine
pacang ngalahin, Liwat bingung, bare kayun nepulasan.
SINOM LAWE
SINOMDASAR
SINOM PAYANGAN
SINOM BANCIH
SINOM DASAR
GINADA DASAR
1200. Rajapale matur dabdab, I dewa kaliwat lali, Napi tan eling ring
iputre, Kantun alit tur manyusu, Napi puaran ye iputre,
Yening mangkin,Idewa budal ke kendran.
GINADA JAMINTORO
1202. Inggih beli Rajapale, Dados beli mangkin lali, Titiang boye je
manuse, Suwe ring lemah tan patut, Kedande olih dewate,
Nike mangkin, kayunin beli pang melah
SEMARANDANE
DURMA
1209. Cai Durme, pianak bape paling wayah, Tumbuh cai ne kasisi,
Katinggal ban biang, Jumah Dewa apang melah, Bape luas
nangun kerti, Kagunung alas, Idepang bapane mati.
1211. Ade nenem, musuh manuse pecak, Sad ripune ento keadanin,
Ne sandang kedasang, Mangde tan ngliput manah, Reh
ngawinang manah weci, Mangde terang,jage wacak bape
mangkin.
1212. Kame sane, pertame ento elingan, Siksa manah sesai, Pacang
ane melaksane, Mangde tan mekardi cacad, Ne ngawinan wug
gumi, Reh pastike,tingkah metu saking manahne
1215. Ne ping lime, Mada ipun kaucap, Mateges bingung ring hati,
Iwang tan kesanan, Iwang patut tan keparna, Ngawinang
solahe weci, Ne ping untad,matsarya nyandang impasin.
MAS KUMAMBANG
1222. Tanpe ngitung panes bare tur memargi, Bedak turin layah,
Boye kahitungan malih, Mangde gelis polih genah.
SINOMTOPENG
SINOMSEWA GATI
1229. Uduh cening Wayan Durme, Cutet ngawit uli jani, Dini sube
cening manongos, Ngaturang ayah dipuri, Wireh cening enu
cerik, Uruk nire cening malu, Masastre miwah masolah,
Disubane cening kelih, Lawut ditu, ambil sekancan pekaryan.
Kumpulan Gaguritan MisterM77 173
1230. I Durme ngaturang sembah, Medasar manah subakti, Gelisang
mangkin caritayang, Wayan Durme sampun kelih, Macihne
budine luwih, Duweg lan gobane bagus, Panjake sami
ngajumang, Pare dahane ngolahin, Sami lulut, ngupaye
nesekang rage.
SINOM PAYANGAN
SINOM SILIR
1232. Pare istri pade osak, Kasemaran buduh paling, Katuju dine
purname, I Durme ye makekawin, Ring bale bencingah puri,
Bengong Ide sang perabu, Arjune wiwahe pace, Metanganan
tur mengarti, Tuhu pangus, rupe solah lan suare.
SINOM LAWE
1233. Sang prabu nuli ngandike, Wireh cai sube kelih, Nire jani
maicenin, Sekancan istrine luwih, Dijabe lan dijero puri,
Lautang pilihin ditu, I Durme ngaturang sembah, Suksme
titiang i gusti, Indik iku, durung kemanah baan titiang.
GINADA JAMINTORO
GINADASELEM BAWA
GINADABAGUS SEMARA
1239. Duh cai parekan sayang, Nire nampi raos cai, Nanging ade
bawos nire, Pang side cai mituhu, Cai anggon nire putre, Uling
nguni, gumanti kayang wekasan.
1240. Nire tan merase lega, Cai mejalan pedidi, Ngungsi alas
madurgame, Buron galak liu ditu, Ipaman ento iringan,
Anggen kanti, selantang cai mejalan.
DANGDANG
DURMA
1257. Gelis reko rawuh maring bungas gue, Nyandag lampah sareng
sami, Raris mapitungan, Pade yatne ye makejang,
Durgedening liwat sakti, Prade ampah, Sinah tan nutugan
urip.
1260. Wayan Durme sedih nuli ngawe naye, Kelangen ring prajurit,
Sinah pacang telahang, Mangkin dane menyadiang, Uduh adi
Durgedening, Wusan dewa, Beli pacang menyanggupin.
GINADATIKUS KEPANTING
GINADAJAMINTORO
1266. Manut kadi ring betare, Sane patut ngepet urip, Yaning mani
sampun ade, Watek saking kendran turun, Merabi sareng
manuse, Nuli raris, nyidayang maduwe putre.
GINADADASAR
1269. Durgedening liwat tresne, Nuli matur alus manis, Beli Durme
ngude bengong, Wusan beli manyungsut, Ngiring mangkin
mulianan, Sahe ngetis,tangan dane kagisiang.
*** P U P U T ***
PUPUH SINOM
1270. Aruh titiang sakit gidat, ulangun titiang ring gusti, nakin
kuping ilu pisan, ngengese tengesang sai, baan tiang
ngupadi gusti, apang madon jaka payu, makaronan ring i
mirah, rurub bangkene alapis, manindihang, buka ubayane
suba.
1273. Tuak sekeh titiang suka, buaya tegal ngelalu mati, yadin
maadin guungan, mangranjang tatune mati, ngotak arak
tong gingsir, raab bolong titah tuduh, titiang mapangapon
jawa, kacatri ngemasin gusti, sarin tanah, tuara ibuk teken
baya.
1277. Nyatsat jagut tuara pelag, gelar kayu baan gusti, mangebet
natah misalah, wantah kedis nyander pitik, titiang liang ring
gusti, majaum dadua di tunun, tuara titiang menyumpilang,
tepung gulung kebenduin, katak wayah, dong kanggo gusti
matingkah.
1288. Bedugul natah yen lepas, sai manyuang yeh ening, macare
tekening titiang, pugpug di tunun mingsisip, langgatan di
paon gusti, punapi kayun i ratu, titiang mabale di sanggah,
liang pisan ring i gusti, basang bregah, tambel ke gusti
mratingkah.
1301. Jani tuah mabanggul tukad, nitiang matur ring gusti, laut
malabak pandalan, menter i gusti ne jani, bulun siape jering,
baya nyungsang titiang ratu, gusti mamintang di tukad,
mamlekeneng sai-sai, nyepit ental,pepesang bukane suba.
1302. jani baya gantin awak, sai ngetipat don tiing, tan purun
titiang ngaserang, masok gede mangodadagin, asaih
mapayuk cenik, ngumadel i gusti ayu, masih mamrengkes
tabuan, manumtumang nene mangkin, nyuh manyahnyah,
saurin ja atur titiang.