Jump to content

Baro a Selanda: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Content deleted Content added
Xqbot (tungtungan | aramid)
m r2.7.3) (Robot: Agsuksukat tl:Bagong Selanda idiay tl:New Zealand
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
 
(Dagiti 32 nga agtengnga a rebision babaen dagiti 8 nga agar-aramat a saan a naipakita)
Linia 1: Linia 1:
{{coord|42|S|174|E|scale:5000000_source:GNS|display=title}}
{{Infobox pagilian
{{Infobox pagilian
|native_name = ''Aotearoa''
|native_name = ''Aotearoa''
Linia 4: Linia 5:
|common_name = New Zealand
|common_name = New Zealand
|image_flag = Flag of New Zealand.svg
|image_flag = Flag of New Zealand.svg
|image_coat = Coat of Arms of New Zealand.svg
|image_coat = Coat of arms of New Zealand.svg
|image_map = NZL_orthographic_NaturalEarth.svg
|image_map = NZL orthographic NaturalEarth.svg
|map_caption = Ti hemisperio a naipatengnga idiay Baro a Selanda
|map_caption = Ti hemisperio a naipatengnga idiay Baro a Selanda
|national_anthem =<center>[[Papeles:God Defend New Zealand instrumental.ogg]]</center><br />"'''[[Apo Dios Ikanawam ti Baro a Selanda]]'''" <br />"[[Apo Dios Isalakanmo ti Reina]]"{{#Tag:ref|Ti "Apo Dios Isalakanmo ti Reina" ket opisial a nailian a kanta ngem mapasap a maus-usar laeng kadagiti naarian ken bise a naarian a paspasamak.<ref>{{cite web| url=http://www.mch.govt.nz/nz-identity-heritage/national-anthems |title=Dagiti Nailian a Kanta ti Baro a Selanda |publisher=[[Ministro para iti Kultura ken Tinawtawid]] |accessdate=17 Pebrero 2008}}</ref><ref name="AnthemProtocol">{{cite web| url=http://www.mch.govt.nz/nz-identity-heritage/national-anthems |title=Pagalagadan para iti panag-usar kadagiti Nailaina a Kanta ti Baro a Selanda |publisher=Ministro para itifor Kultura ken Tinawtawid |accessdate=17 Pebrero 2008}}</ref>|group =n}}
|national_anthem ={{brk}}"'''[[Apo Dios Ikanawam ti Baro a Selanda]]'''"{{brk}}"[[Apo Dios Isalakanmo ti Reina]]"{{#Tag:ref|Ti "Apo Dios Isalakanmo ti Reina" ket opisial a nailian a kanta ngem mapasap a maus-usar laeng kadagiti naarian ken bise a naarian a paspasamak.<ref>{{cite web| url=http://www.mch.govt.nz/nz-identity-heritage/national-anthems |title=Dagiti Nailian a Kanta ti Baro a Selanda |publisher=[[Ministro para iti Kultura ken Tinawtawid]] |accessdate=17 Pebrero 2008}}</ref><ref name="AnthemProtocol">{{cite web| url=http://www.mch.govt.nz/nz-identity-heritage/national-anthems |title=Pagalagadan para iti panagusar kadagiti Nailian a Kanta ti Baro a Selanda |publisher=Ministro para iti Kultura ken Tinawtawid |accessdate=17 Pebrero 2008}}</ref>|group =n}}{{brk|2}}[[Papeles:God Defend New Zealand instrumental.ogg|center]]
|capital = [[Wellington]]
|capital = [[Wellington]]
|coordinates = {{Coord|41|17|S|174|27|E|type:city}}
|latd=41 |latm=17 |latNS=S |longd=174 |longm=27 |longEW=E
|largest_city = [[Auckland]]
|largest_city = [[Auckland]]
|official_languages = [[Baro a Selanda nga Ingglés|Ingglés]] (95.9%){{#Tag:ref|Ti porsiento ti pagsasao ket agnayon ti adadu ngem 100% gapu ta adu dagiti tattao nga agsasao ti adadu ngen maymaysa a pagsasao. Saanda nga iraman dagiti saan a mausar a sungbat ken dagiti saan nga agsao ti pagsasao (a kas dagiti ubbing unay nga agsao).|group =n}}<br />[[Pagsasao a Māori|Māori]] (4.2%)<br />[[Senial a pagsasao ti Baro a Selanda]] (0.6%)
|official_languages = [[Ingles ti Baro a Selanda|Ingles]] (95.9%){{#Tag:ref|Ti porsiento ti pagsasao ket agnayon ti ad-adu ngem 100% gapu ta adu dagiti tattao nga agsasao ti ad-adu ngen maysa a pagsasao. Saanda nga iraman dagiti saan a mausar a sungbat ken dagiti saan nga agsao ti pagsasao (a kas dagiti ubbing unay nga agsao).|group =n}}<br />[[Pagsasao a Māori|Māori]] (4.2%)<br />[[Senial a pagsasao ti Baro a Selanda]] (0.6%)
|languages_type = [[Nailian a pagsasao]]
|languages_type = [[Nailian a pagsasao]]
|languages = [[Baro a Selanda nga Ingglés|Ingglés]] (98%)
|languages = [[Ingles ti Baro a Selanda|Ingles]] (98%)
|ethnic_groups = 78%&nbsp;[[Baro a Selanda nga Europeano|Europeano]]/Dadduma oay{{#Tag:ref|Ti porsiento ti etnisidad ket agnayon ti sumurok a 100% gapu ta adu dagiti tattao a nainaganan nga adadu ngen maymaysa nga etniko a grupo.<ref name="EthnicityData">{{cite journal |first1=Robert |last1=Didham |last2=Potter|first2=Deb|last4= Allan|first3=Jo-anne |url=http://www.stats.govt.nz/browse_for_stats/population/census_counts/review-measurement-of-ethnicity/~/media/Statistics/Publications/Analytical-reports/review-measurement-ethnicity/understanding-working-ethnicity-data.ashx |title=Pannakaawat ken Panagobra iti Datos ti Etnisidad |date=Abril 2005 |publisher=[[Estadistika ti Baro a Selanda]] |isbn=9780478315059 |accessdate=19 Septiembre 2010 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20071125133402/http://www.stats.govt.nz/NR/rdonlyres/F9967810-E15B-4D28-A8E3-DBAD6B80954C/0/UnderstandingWorkingEthnicityData.pdf |archivedate = 25 Nobiembre 2007}}</ref>|group =n}}<br />14.6% [[Tattao a Māori|Māori]]<br />9.2% [[Asian people|Asian]]<br />6.9% [[Taga-isla ti Pasipiko|Tattao ti pasipiko]]
|ethnic_groups = 78%&nbsp;[[Baro a Selanda nga Europeano|Europeano]]/Dadduma oay{{#Tag:ref|Ti porsiento ti etnisidad ket agnayon ti sumurok a 100% gapu ta adu dagiti tattao a nainaganan nga ad-adu ngen maymaysa nga etniko a grupo.<ref name="EthnicityData">{{cite journal |first1=Robert |last1=Didham |last2=Potter |first2=Deb |last3=Allan |first3=Jo-anne |url=http://www.stats.govt.nz/browse_for_stats/population/census_counts/review-measurement-of-ethnicity/~/media/Statistics/Publications/Analytical-reports/review-measurement-ethnicity/understanding-working-ethnicity-data.ashx |title=Pannakaawat ken Panagobra iti Datos ti Etnisidad |date=Abril 2005 |publisher=[[Estadistika ti Baro a Selanda]] |isbn=978-0-478-31505-9 |accessdate=19 Septiembre 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071125133402/http://www.stats.govt.nz/NR/rdonlyres/F9967810-E15B-4D28-A8E3-DBAD6B80954C/0/UnderstandingWorkingEthnicityData.pdf |archivedate=2007-11-25 |url-status=live }}</ref>|group =n}}<br />14.6% [[Tattao a Māori|Māori]]<br />9.2% [[Tattao nga Asiano|Asiano]]<br />6.9% [[Taga-isla ti Pasipiko|Tattao ti pasipiko]]
|demonym = [[Taga-Baro a Selanda]], <br />[[Kiwi (tattao)|Kiwi]] (panagsarsarita)
|demonym = [[Taga-Baro a Selanda]], <br />[[Kiwi (tattao)|Kiwi]] (panagsarsarita)
|sovereignty_type = [[Pananagwayawayas iti Baro a Selanda|Panagwaywayas]]
|sovereignty_type = [[Pananagwayawayas iti Baro a Selanda|Panagwaywayas]]
|sovereignty_note = manipud ti Nagkaykaysa a Pagarian{{#Tag:ref|Adda dagiti adu a petsa a mangibaga ti panagwayawayas (kitaen ti [[Pananagwayawayas iti Baro a Selanda]]).|group =n}}
|sovereignty_note = manipud iti Nagkaykaysa a Pagarian{{#Tag:ref|Adda dagiti adu a petsa a mangibaga ti panagwayawayas (kitaen ti [[Pananagwayawayas iti Baro a Selanda]]).|group =n}}
|established_event1 = [[Batay-linteg a Tignay ti Baro a Selanda 1852]]
|established_event1 = [[Batay-linteg a Tignay ti Baro a Selanda 1852]]
|established_date1 = 17 Enero 1853
|established_date1 = 17 Enero 1853
Linia 26: Linia 27:
|established_event4 = [[Batay-linteg a Tignay 1986]]
|established_event4 = [[Batay-linteg a Tignay 1986]]
|established_date4 = 13 Disiembre 1986
|established_date4 = 13 Disiembre 1986
|government_type = [[Unitario nga estado|Unitario]] a [[Parlamentario a sistema|pariamentario]] a [[batay-linteg a monarkia]]
|government_type = [[Unitario nga estado|Unitario]] a [[Parlamentario a sistema|parliamentario]] a [[batay-linteg a monarkia]]
|leader_title1 = [[Monarkia iti Baro a Selanda|Monarkia]]
|leader_title1 = [[Monarkia iti Baro a Selanda|Monarkia]]
|leader_name1 = [[Elizabeth II|Isabel II]]
|leader_name1 = [[Elizabeth II|Isabel II]]
|leader_title2 = [[Gobernador-Heneral iti Baro a Selanda|Gobernador-Heneral]]
|leader_title2 = [[Gobernador-Heneral iti Baro a Selanda|Gobernador-Heneral]]
|leader_name2 = [[Jerry Mateparae|Sir Jerry Mateparae]]
|leader_name2 = [[Cindy Kiro]]
|leader_title3 = [[Kangrunaan a Ministro iti Baro a Selanda|Kangrunaan a Ministro]]
|leader_title3 = [[Kangrunaan a Ministro iti Baro a Selanda|Kangrunaan a Ministro]]
|leader_name3 = [[John Key]]
|leader_name3 = [[Jacinda Ardern]]
|area_rank = Maika-75
|area_rank = Maika-75
|area_magnitude = 1 E11
|area_km2 = 268,021
|area_km2 = 268,021
|area_sq_mi = 103,483 <!--Saan nga ikkaten [[WP:MOSNUM]]-->
|area_sq_mi = 103,483 <!--Saan nga ikkaten [[WP:MOSNUM]]-->
|percent_water = 1.6{{#Tag:ref|Ti panakaitutop ti lugar iti Baro a Selanda (malaksid dagiti estuario) dagiti nasakupan ti karayan, dagiti danaw ken dagiti alog, manipud kadagiti bilang ti Kelleb ti Kasisigud a Datos ti Baro a Selanda,<ref>{{cite web |url=http://www.mfe.govt.nz/issues/land/land-cover-dbase/index.html |title=Ti Kelleb ti Kasisigud a Datos ti Baro a Selanda |work=Kelleb ti Kasisigud a Datos ti Baro a Selanda 2 |publisher=Ministro ti Katutubo ti Baro a Selanda |date=1 Hulio 2009 |accessdate=26 Abril 2011}}</ref> ket (357526 + 81936) / (26821559 – 92499–26033 – 19216) = 1.6%. No dagiti nalukatan nga estuario a danum, manglares, ken dagiti naapgadan a mulmula ket mairaman, ti bilang ket 2.2%.|group =n}}
|percent_water = 1.6{{#Tag:ref|Ti pannakaitutop ti lugar iti Baro a Selanda (malaksid dagiti estuario) dagiti nasakupan ti karayan, dagiti danaw ken dagiti alog, manipud kadagiti bilang ti Kelleb ti Kasisigud a Datos ti Baro a Selanda,<ref>{{cite web |url=http://www.mfe.govt.nz/issues/land/land-cover-dbase/index.html |title=Ti Kelleb ti Kasisigud a Datos ti Baro a Selanda |work=Kelleb ti Kasisigud a Datos ti Baro a Selanda 2 |publisher=Ministro ti Katutubo ti Baro a Selanda |date=1 Hulio 2009 |accessdate=26 Abril 2011 |archive-date=2011-03-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110314113106/http://www.mfe.govt.nz/issues/land/land-cover-dbase/index.html |url-status=dead }}</ref> ket (357526 + 81936) / (26821559 – 92499–26033 – 19216) = 1.6%. No dagiti nalukatan nga estuario a danum, manglares, ken dagiti naapgadan a mulmula ket mairaman, ti bilang ket 2.2%.|group =n}}
|population_estimate = 4,414,400<ref>{{cite web |url=http://www.stats.govt.nz/browse_for_stats/population/estimates_and_projections/NationalPopulationEstimates_HOTPSep11qtr.aspx |title= Karkulo ti Nailian a Populasion: Pagkapat ti Septiembre 2011 |publisher=Dagiti Estadistika ti Baro a Selanda |date= 14 Nobiembre 2011 |accessdate=15 Nobiembre 2011}}</ref>
|population_estimate = 5,132,870 <ref name="populationestimate">{{cite web |url=https://www.stats.govt.nz/tools/population-clock|title=Population clock |publisher=[[Statistics New Zealand]] |access-date=22 October 2021}}</ref>
|population_estimate_year = Septiembre 2011
|population_estimate_year = October 2021
|population_estimate_rank = Maika-22
|population_estimate_rank = Maika-121
|population_census = 4,027,947<ref>{{cite web |url=http://stats.govt.nz/Census/2006CensusHomePage/QuickStats/quickstats-about-a-subject/nzs-population-and-dwellings/population-counts.aspx |title=QuickStats a Maipanggep ti Populasion ken Pagtaengan idiay Baro a Selanda: Dagiti bilang ti populasion |work=2006 Snso |publisher=Dagiti Estadistika ti Baro a Selanda |accessdate=14 Abril 2011}}</ref>
|population_census = 4,699,755<ref>{{cite web|url=https://www.stats.govt.nz/information-releases/2018-census-population-and-dwelling-counts|title=2018 Census population and dwelling counts|publisher=[[Statistics New Zealand]]|date=23 Sep 2019|access-date=25 Sep 2019|df=dmy-all}}</ref>
|population_census_year = 2006
|population_census_year = [[2018 New Zealand census|2018]]
|population_density_km2 = 16.5
|population_density_km2 = 19.1
|population_density_sq_mi = 42.7 <!--Saan nga ikkaten [[WP:MOSNUM]]-->
|population_density_sq_mi = 49.5<!--Saan nga ikkaten [[WP:MOSNUM]]-->
|population_density_rank = Maika-202
|population_density_rank = Maika-167
|GDP_PPP = $122.193&nbsp;billion<ref name=imf2>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=57&pr.y=12&sy=2009&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=196&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=Baro a Selanda |publisher=Internasional a Pundo ti Panguartaan |accessdate=2012-04-20}}</ref>
| GDP_PPP = {{increase}} $226.566 billion<ref name=imf2>{{cite web |url= https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=193,122,124,156,423,935,128,939,172,132,134,174,532,176,178,436,136,158,542,941,946,137,546,181,138,196,142,182,359,135,576,936,961,184,144,146,528,112,111,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,LUR,LE,&sy=2018&ey=2025&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=Report for Selected Countries and Subjects: October 2020 |publisher=International Monetary Fund |access-date=21 October 2020}}</ref>
|GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_rank = 64th
|GDP_PPP_year = 2011
| GDP_PPP_year = 2021
|GDP_PPP_per_capita = $27,668<ref name="imf2"/>
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $44,226<ref name="imf2" />
|GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_PPP_per_capita_rank = 42nd
|GDP_nominal = $161.851&nbsp;billion<ref name="imf2"/>
| GDP_nominal = {{increase}} $243.332 billion<ref name="imf2" />
|GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_rank = 50th
|GDP_nominal_year = 2011
| GDP_nominal_year = 2021
|GDP_nominal_per_capita = $36,648<ref name="imf2"/>
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $47,499<ref name="imf2" />
|GDP_nominal_per_capita_rank =
| GDP_nominal_per_capita_rank = 22nd
| Gini_year = 2019
|HDI = {{increase}} 0.908<ref>{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Table1.pdf|title=Reporta ti Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan 2011|publisher=Nagkaykaysa a Pagpagilian|accessdate=2011-11-02}}</ref>
| Gini_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
|HDI_rank = Maika-5
| Gini = 33.9<!--number only-->
|HDI_year = 2011
| Gini_ref = <ref>{{cite web |title=Household income and housing-cost statistics: Year ended June 2019
|HDI_category = <span style="color:#090;">nangato unay</span>
|url= https://www.stats.govt.nz/assets/Uploads/Household-income-and-housing-cost-statistics/Download-data-corrected/household-income-and-housing-cost-statistics-year-ended-june-2019-corrected-21-feb-2020.xlsx |format=[[XLSX]] |at=Table 9 |publisher=[[Statistics New Zealand]] |access-date=24 February 2020 |archive-url= https://web.archive.org/web/20200224040109/https://www.stats.govt.nz/assets/Uploads/Household-income-and-housing-cost-statistics/Download-data-corrected/household-income-and-housing-cost-statistics-year-ended-june-2019-corrected-21-feb-2020.xlsx |archive-date=24 February 2020}}</ref>
|Gini = 36.2<ref>{{cite web |url=http://hdrstats.undp.org/en/indicators/161.html |title=Equality and inequality: Gini index |work=Reporta ti Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan 2009 |publisher=Programa ti Panagrangrang-ay ti Nagkaykaysa a Pagpagilian]] |accessdate=14 Abril 2011}}</ref>
| Gini_rank =
|Gini_year = 1997
| HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
|Gini_category = <span style="color:#fc0;">kalalainganna</span>
| HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
|currency = [[Baro a Selanda a doliar]]
| HDI = 0.931<!--number only-->
| HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web |url= http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf |title=Human Development Report 2020 |publisher=[[United Nations Development Programme]] |date=December 15, 2020 |access-date=December 15, 2020}}</ref>
|HDI_rank = Maika-14
|currency = [[Doliar ti Baro a Selanda]]
|currency_code = NZD
|currency_code = NZD
|time_zone = [[Oras iti Baro a Selanda|NZST]]{{#Tag:ref|Ti [[Is-isla ti Chatham]] ket addaan iti sabali a sona ti oras, 45 minuto nga umuna ngem ti Baro a Selanda.|group =n}}
|country_code = NZ
|time_zone = [[Oras iti Baro a Selanda|NZST]]{{#Tag:ref|Ti [[Is-isla ti Chatham]] ket addaan ti sabali a sona ti oras, 45 minuto nga umuna ngem ti Baro a Selanda.|group =n}}
|utc_offset = +12
|utc_offset = +12
|time_zone_DST = [[Oras iti Baro a Selanda|NZDT]]
|time_zone_DST = [[Oras iti Baro a Selanda|NZDT]]
|DST_note = (Sep aginggana ti Abr)
|DST_note = (Sep aginggana ti Abr)
|utc_offset_DST = +13
|utc_offset_DST = +13
|date_format= dd/mm/yyyy
|date_format= aa/bb/tttt
|drives_on = left
|drives_on = kanigid
|cctld = [[.nz]]{{#Tag:ref|Dagiti teritorio iti [[Niue]], ti [[Is-isla ti Cook]] ken [[Tokelau]] ket adda bukodda a [[Pagilian a kodigo ti kangatuan a pagturayan|cctlds]], [[.nu]], [[.ck]] ken [[.tk]] respectively.|group =n}}
|cctld = [[.nz]]{{#Tag:ref|Dagiti teritorio iti [[Niue]], ti [[Is-isla ti Cook]] ken [[Tokelau]] ket adda bukodda a [[Pagilian a kodigo ti kangatuan a pagturayan|cctlds]], [[.nu]], [[.ck]] ken [[.tk]] respectively.|group =n}}
|calling_code = [[+64]]
|calling_code = [[+64]]
Linia 78: Linia 81:
}}
}}


Ti '''Baro a Selanda''' ({{lang-en|New Zealand}}) ({{lang-mi|Aotearoa}}) ket maysa nga isla a pagilian a mabirukan idiay abagatan a laud ti [[Taaw Pasipiko]]. Ti heograpiko a pakabuklan daytoy a pagilian ket buklen ti dua a kangrunaaan a bagi ti dagdaga iti [[Amianan nga Isla|Amianan]] ken [[Abagatan nga Isla|Anagatan nga is-isla]] ‒ ken dagiti adu pay a [[Is-isla iti Baro a Selanda|babassit nga is-isla]]. Naisanglad ti Baro a Selanda ti {{convert|1500|km|-2}} a daya iti [[Australia]] ti ballasiw ti [[Baybay Tasman]] ken ti agarup a {{convert|1000|km|-2}} nga abagatan dagiti [[Is-isla ti Pasipiko|isla apagilian ti Pasipiko]] iti [[New Caledonia|Baro a Kaledonia]], [[Fiji]], ken [[Tonga]]. Gapu ti kaadayona, isu daytoy ti kaudian a nataengan ti tattao.
Ti '''Baro a Selanda''' ({{lang-en|New Zealand}}) ({{lang-mi|Aotearoa}}) ket maysa nga isla a pagilian a mabirukan idiay abagatan a laud ti [[Taaw Pasipiko]]. Ti heograpiko a pakabuklan daytoy a pagilian ket buklen ti dua a kangrunaaan a bagi ti dagdaga iti [[Amianan nga Isla|Amianan]] ken [[Abagatan nga Isla|Abagatan nga is-isla]] ‒ ken dagiti adu pay a [[Is-isla iti Baro a Selanda|babassit nga is-isla]]. Naisanglad ti Baro a Selanda ti {{convert|1500|km|-2}} a daya iti [[Australia]] ti ballasiw ti [[Baybay Tasman]] ken ti agarup a {{convert|1000|km|-2}} nga abagatan dagiti [[Is-isla ti Pasipiko|isla a pagilian ti Pasipiko]] iti [[New Caledonia|Baro a Kaledonia]], [[Fiji]], ken [[Tonga]]. Gapu ti kaadayona, isu daytoy ti kaudian a tinagtagitao ti tattao.


Dagiti [[Polinesio]] ket tinaenganda ti Baro a Selanda idi 1250–1300 CE ken nakaparang-ayda ti naisangsangayan a [[Māori a kultura]], kendagiti [[Dagiti etniko a grupo idiay Europa|Europeano]] ket immunada a nakadanon idi 1642 CE. Ti panangiyam-ammo ti patatas ken dagiti maskit ket nangirugi kadagiti yaalsa kadagiti [[Tattao a Māori|Māori]] idi las-ud ti kasapaan ti maika-19 a siglo, a nangiturongan dagiti suppiat ti tribu a [[Maskit a Gubgubat]]. Idi 1840 dagiti Britaniko ken Māori ket nagpirmada ti [[Tulag ti Waitangi|maysa a tulagan]] a nangaramid ti Baro a Selanda a kas maysa a kolonia ti [[Britaniko nga Imperio]]. Ti bilang dagiti imigrante ket immad-adu unay ken dagiti suppiat ket kimmaro kadagiti [[Gubgubat ti Baro a Selanda]], a nagbanagan iti adu a [[panagala ti daga iti Baro a Selanda|panagala kadagiti daga ti Māori]] idiay tengnga ti Amianan nga Isla. Ti ekonomiko a panagsagsagaba ket sinarunuan babaen dagiti paset ti panawen iti politikal a reporma, nga addan ti [[Panagbutos ti babbai idiay Baro a Selanda|ti pannakagun-od ti babbai a makabutos]] idi las-ud ti tawtawen ti 1890, ken ti maysa a [[nam-ay nga estado]] a naipatpatakder manipud idi tawtawen ti 1930. Kalpasan ti Sangalubongan a Gubat II, ti Baro a Selanda ket kimmaddua iti Australia ken ti Estados Unidos iti seguridad a tulagan ti [[ANZUS]], urayno ti Estados Unidos iti kalpasan daytoy, aginggana idi 2010, ket pinasardengna ti tulagan idi ti Baro a Selanda ket [[Nawaya a sona ti nuklear ti Baro a Selandad|nangiparit kadagiti armas a nuklear]]. Ti Baro a Selandad ket paset ti pannakibingbingayan ti intelihensia kadagiti Angloesperio a pagilian, ti [[UKUSA a Tulagan]]. Dagiti Tga-Baro a Selanda ket agragrag-oda ti maysa a kangatuan nga [[alagaden ti panagbiag]] iti lubong idi tawtawen ti 1950, ngem idi tawtawen ti 1970 daytoy ket nakakitan ti nakaro a a resesions, a pinakaro babaen kadagiti kellat ti petroleo ken ti iseserrek ti Nagkaykaysa a Pagarian iti [[Ekonomiko a Komunidad ti Europa]]. Ti pagilian ket napan iti [[Rogernomiko|nangruna nga ekonomiko a panabalbaliw]] idi las-ud ti tawtawen ti 1980, a nnagibaliw daytoy manipud iti maysa a [[protektionismo|protktionista]] iti maysa a liberalisado a [[nawaya a panagtagilako]] nga ekonomia. Dagiti pagtagilakuan ti Baro a Selanda kadagiti eksport ti agrikultura ket immadu a nagdumaduma manipud idi tawtawen ti 1970, nga adda idi ti kaaduan nga eksport ti dutdut ket sinukatan ti babaen ti paggatasan a produkto, karne, ken bino.
{{pungol-nangruna}}


== Pinagibasaran ==
=== Dagiti paammo ===
<references group="n"/>
{{Reflist|group=n}}

{{reflist}}
=== Dagiti dakamat ===
{{Reflist}}

== Dagiti nagibasaran ==
* {{cite book|author=Alley, Roderic |title=Ti Baro a Selanda iti Lubong a Pannakibiang iti IV 1990–2005|url=http://books.google.com/books?id=VEa-0PKh__oC|year=2008|publisher=Unibersidad ti Victoria a Pagmalditan}}
* {{Cite book |first=Carolyn |last=Bain |publisher=Lonely Planet |title=Baro a Selanda |year=2006 |isbn=1-74104-535-5 }}
* {{cite book |title=Australia, Baro a Selanda, ken ti Pasipiko: ti maipapan ti enbiromento a pakasaritaan |first=Donald |last=Garden |year=2005 |publisher=ABC-CLIO/Greenwood |series=Katutubo ken dagiti Kagimongan ti Tao |editor-last= Stoll |editor-first=Mark |isbn=978-1-57607-868-6}}
* {{cite book|year=2007|title=Kultura ken Panangidaulo iti Ballasiw ti Lubong: Ti GLOBO Libro kadagiti Nasayaat a Panagadal kadagiti 25 a Kagimongan|editor1-first=Jagdeep |editor1-last=Chhokar|editor2-first=Felix |editor2-last= Brodbeck|editor3-first=Robert|editor3-last=House|isbn=978-0-8058-5997-3|publisher=Psychology Press|location=US|chapter=Panangidaulo ken Kultura idiay Baro a Selanda|first=Jeffrey |last= Kennedy}}
*{{cite book|title=Dagiti dialekto titi Ingles: Ingles ti baro a Selandah|first1=Jennifer |last1=Hay|first2=Margaret|last2= Maclagan|first3=Elizabeth|last3=Gordon|isbn=978-0-7486-2529-1|publisher=Unibersidad ti Edinburgh a Pag,malditan|year=2008}}
* {{Cite book | last = King | first = Michael | authorlink = | title = Ti Penguin a Pakasaritaan ti Baro a Selanda | publisher=Penguin Books | year = 2003 | location = Baro a Selanda| isbn = 978-0-14-301867-4}}
* {{Cite book| last = Mein Smith| first = Philippa| title = Ti Ababa a Pakasaritaan ti Baro a Selanda |publisher=Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan| year = 2005| location = Australia |isbn = 0-521-54228-6}}

== Adu pay a mabasbasa ==
*{{cite book |title=Bateman nga Ensiklopedia ti Baro a Selanda |year=2005 |isbn=1-86953-601-0 |edition=Maika-6 |editor=Bateman, David}}
*{{cite book| last=Sinclair |first=Keith |title=Ti Pakasaritaan ti Baro a Selanda|year=2000 |isbn=978-0-14-029875-8 |authorlink=|author2=Dalziel, Raewyn}}
* Dagiti Estadistika ti Baro a Selanda. ''Opisial a Tinawen a Libro ti Baro a Selanda'' (tinawen). {{ISBN|1-86953-776-9}} (2010).

== Dagiti akinruar a silpo ==
* {{Commons-nailinia}}
* {{Wikivoyage-inline|New Zealand|Baro a Selanda}}
* {{dmoz|Regional/Oceania/New_Zealand}}
* {{wikiatlas|New Zealand|Baro a Selanda}}
* [http://newzealand.govt.nz/ Portal ti Gobierno ti Baro a Selanda] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070813175450/http://newzealand.govt.nz/ |date=2007-08-13 }}
* [http://www.mch.govt.nz/ Ministro para iti Kultura ken Tawidan]
* [http://www.stats.govt.nz/ Dagiti Estadistika ti Baro a Selanda] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110226234248/http://stats.govt.nz/ |date=2011-02-26 }}
{{Kontrol ti autoridad}}


[[Kategoria:Baro a Selanda| ]]
[[Kategoria:Baro a Selanda| ]]
[[Kategoria:Dagiti purpuro ti Taaw Pasipiko]]
[[Kategoria:Dagiti purpuro ti Taaw Pasipiko]]
[[Kategoria:Dagiti batay-linteg a monarkia]]
[[Kategoria:Dagiti batay-linteg a monarkia]]
[[Kategoria:Dagiti pagilian ken teritorio nga agsasao ti Inggles]]
[[Kategoria:Dagiti pagilian ken teritorio nga agsasao ti Ingles]]
[[Kategoria:Dagiti dati a kolonia ti Britaniko]]
[[Kategoria:Dagiti dati a kolonia ti Britaniko]]
[[Kategoria:Dagiti isla a pagilian]]
[[Kategoria:Dagiti pagilian nga isla]]
[[Kategoria:Dagiti liberal a demokrasia]]
[[Kategoria:Dagiti estado a kameng ti Mankomunidad ti Pagpagilian]]
[[Kategoria:Dagiti estado a kameng ti Mankomunidad ti Pagpagilian]]
[[Kategoria:Dagiti estado a kameng ti Nagkaykaysa a Pagpagilian]]
[[Kategoria:Dagiti estado a kameng ti Nagkaykaysa a Pagpagilian]]
Linia 99: Linia 127:
[[Kategoria:Dagiti estado ken teritorio a nabangon idi 1840]]
[[Kategoria:Dagiti estado ken teritorio a nabangon idi 1840]]
[[Kategoria:Selandia (kontinente)]]
[[Kategoria:Selandia (kontinente)]]
[[Kategoria:Nangruna nga artikulo]]

{{Link FA|sr}}
{{Link GA|de}}
{{Link GA|en}}
{{Link GA|es}}
{{Link GA|fr}}
{{Link GA|ru}}

[[ace:Seulandia Barô]]
[[af:Nieu-Seeland]]
[[als:Neuseeland]]
[[am:ኒው ዚላንድ]]
[[an:Nueva Zelanda]]
[[ang:Nīƿe Sǣland]]
[[ar:نيوزيلندا]]
[[arc:ܢܝܘ ܙܝܠܢܕ]]
[[arz:نيوزيلاندا]]
[[ast:Nueva Zelanda]]
[[az:Yeni Zelandiya]]
[[ba:Яңы Зеландия]]
[[bar:Neiseeland]]
[[bat-smg:Naujuojė Zelandėjė]]
[[bcl:Nueva Zelanda]]
[[be:Новая Зеландыя]]
[[be-x-old:Новая Зэляндыя]]
[[bg:Нова Зеландия]]
[[bi:Niu Zilan]]
[[bm:New Zealand]]
[[bn:নিউজিল্যান্ড]]
[[bo:ནིའུ་ཛི་ལེན་ཌི།]]
[[bpy:নিউজিল্যান্ড]]
[[br:Zeland-Nevez]]
[[bs:Novi Zeland]]
[[bxr:Шэнэ Зеланд]]
[[ca:Nova Zelanda]]
[[cdo:Sĭng-să̤-làng]]
[[ceb:New Zealand]]
[[ckb:نیوزیلاند]]
[[crh:Yañı Zelandiya]]
[[cs:Nový Zéland]]
[[cv:Çĕнĕ Зеланди]]
[[cy:Seland Newydd]]
[[da:New Zealand]]
[[de:Neuseeland]]
[[diq:Zelandaya Newiye]]
[[dsb:Nowoseelandska]]
[[dv:ނިއުޒިލޭންޑު]]
[[dz:ནིའུ་ཛི་ལེནཌ་]]
[[el:Νέα Ζηλανδία]]
[[en:New Zealand]]
[[eo:Nov-Zelando]]
[[es:Nueva Zelanda]]
[[et:Uus-Meremaa]]
[[eu:Zeelanda Berria]]
[[ext:Nueva Zelanda]]
[[fa:نیوزیلند]]
[[fi:Uusi-Seelanti]]
[[fiu-vro:Vahtsõnõ Meremaa]]
[[fo:Nýsæland]]
[[fr:Nouvelle-Zélande]]
[[frp:Novèla-Zèlande]]
[[frr:Nei-Sialun]]
[[fy:Nij-Seelân]]
[[ga:An Nua-Shéalainn]]
[[gag:Eni Zelandiya]]
[[gd:Sealainn Nuadh]]
[[gl:Nova Zelandia - New Zealand]]
[[got:𐌽𐌹𐌿𐌾𐌰 𐍃𐌰𐌹𐍅𐌰𐌻𐌰𐌽𐌳]]
[[gv:Yn Teelynn Noa]]
[[hak:Néu Sî-làn]]
[[he:ניו זילנד]]
[[hi:न्यूज़ीलैण्ड]]
[[hif:New Zealand]]
[[hr:Novi Zeland]]
[[hsb:Nowoseelandska]]
[[ht:Nouvèl Zelann]]
[[hu:Új-Zéland]]
[[hy:Նոր Զելանդիա]]
[[ia:Nove Zelanda]]
[[id:Selandia Baru]]
[[ie:Nov-Zeland]]
[[io:Nova-Zelando]]
[[is:Nýja-Sjáland]]
[[it:Nuova Zelanda]]
[[ja:ニュージーランド]]
[[jbo:zis. poi cnino]]
[[jv:Sélandia Anyar]]
[[ka:ახალი ზელანდია]]
[[kbd:Зелэнд ЩӀэ]]
[[kk:Жаңа Зеландия]]
[[kl:New Zealand]]
[[km:ញូស៊ីឡែន]]
[[kn:ನ್ಯೂ ಜೀಲ್ಯಾಂಡ್]]
[[ko:뉴질랜드]]
[[krc:Джангы Зеландия]]
[[ku:Zêlanda Nû]]
[[kv:Выль Зеландия]]
[[kw:Mordir Nowydh]]
[[la:Nova Zelandia]]
[[lad:Mueva Zelanda]]
[[lb:Neiséiland]]
[[lez:ЦӀийи Зеландия]]
[[li:Nui-Zieland]]
[[lij:Neuva Selanda]]
[[lmo:Növa Zelanda]]
[[lo:ປະເທດນູແວນ ເຊລັງ]]
[[lt:Naujoji Zelandija]]
[[lv:Jaunzēlande]]
[[mi:Aotearoa]]
[[mk:Нов Зеланд]]
[[ml:ന്യൂസീലൻഡ്]]
[[mn:Шинэ Зеланд]]
[[mr:न्यू झीलँड]]
[[mrj:У Зеланди]]
[[ms:New Zealand]]
[[mt:New Zealand]]
[[my:နယူးဇီလန်နိုင်ငံ]]
[[na:Niu Djiran]]
[[nah:Yancuīc Zetlālpan]]
[[nds:Niegseeland]]
[[nds-nl:Ni'j-Zeelaand]]
[[ne:न्यू जील्याण्ड]]
[[new:न्यु जिल्यान्द]]
[[nl:Nieuw-Zeeland]]
[[nn:New Zealand]]
[[no:New Zealand]]
[[nrm:Nouvelle Zélande]]
[[oc:Nòva Zelanda]]
[[or:ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡ]]
[[os:Ног Зеланди]]
[[pa:ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ]]
[[pam:New Zealand]]
[[pih:Nyuu Ziilan]]
[[pl:Nowa Zelandia]]
[[pms:Neuva Zelanda]]
[[pnb:نیوزی لینڈ]]
[[pnt:Νέα Ζηλανδία]]
[[pt:Nova Zelândia]]
[[qu:Musuq Silanda]]
[[rm:Nova Zelanda]]
[[ro:Noua Zeelandă]]
[[roa-rup:Naua Zeelanda]]
[[roa-tara:Nuève Zelanne]]
[[ru:Новая Зеландия]]
[[rue:Новый Зеланд]]
[[rw:Nuveli Zelande]]
[[sa:न्यू-जीलैंड]]
[[sah:Саҥа Зеландия]]
[[scn:Nova Zilanna]]
[[sco:New Zealand]]
[[se:Ođđa-Selánda]]
[[sh:Novi Zeland]]
[[simple:New Zealand]]
[[sk:Nový Zéland]]
[[sl:Nova Zelandija]]
[[sm:Niu Sila]]
[[so:New Zealand]]
[[sq:Zelanda e Re]]
[[sr:Нови Зеланд]]
[[su:Selandia Anyar]]
[[sv:Nya Zeeland]]
[[sw:New Zealand]]
[[szl:Nowo Zylandyjo]]
[[ta:நியூசிலாந்து]]
[[te:న్యూజీలాండ్]]
[[tg:Зеландияи Нав]]
[[th:ประเทศนิวซีแลนด์]]
[[tk:Täze Zelandiýa]]
[[tl:New Zealand]]
[[tpi:Niu Silan]]
[[tr:Yeni Zelanda]]
[[tt:Яңа Зеландия]]
[[ty:Aotearoa]]
[[ug:يېڭى زېلاندىيە]]
[[uk:Нова Зеландія]]
[[ur:نیوزی لینڈ]]
[[uz:Yangi Zelandiya]]
[[vec:Nova Zełanda]]
[[vep:Uz' Zelandii]]
[[vi:New Zealand]]
[[vls:Nieuw-Zêeland]]
[[vo:Nula-Seleäns]]
[[wa:Nouve Zelande]]
[[war:New Zealand]]
[[wo:Seland-Gu-Bees]]
[[wuu:新西兰]]
[[xal:Шинзелендин Орн]]
[[xmf:ახალი ზელანდია]]
[[yi:ניו זילאנד]]
[[yo:New Zealand]]
[[za:Saen Saelanz]]
[[zea:Nieuw-Zeêland]]
[[zh:新西兰]]
[[zh-classical:紐西蘭]]
[[zh-min-nan:Sin Jia̍t-lân-jia]]
[[zh-yue:紐西蘭]]
[[zu:INyuzilandi]]

Kinaudi a rebision manipud idi 00:08, 26 Septiembre 2023

Nagsasabtan: 42°S 174°E / 42°S 174°E / -42; 174

Baro a Selanda
Aotearoa
Wagayway ti New Zealand
Wagayway
Eskudo ti New Zealand
Eskudo
Nailian a kanta: 
"Apo Dios Ikanawam ti Baro a Selanda"
"Apo Dios Isalakanmo ti Reina"[n 1]

Ti hemisperio a naipatengnga idiay Baro a Selanda
Ti hemisperio a naipatengnga idiay Baro a Selanda
KapitolioWellington
41°17′S 174°27′E / 41.283°S 174.450°E / -41.283; 174.450
Kadakkelan a siudadAuckland
Opisial a sasaoIngles (95.9%)[n 2]
Māori (4.2%)
Senial a pagsasao ti Baro a Selanda (0.6%)
Nailian a pagsasaoIngles (98%)
Grupgrupo ti etniko
78% Europeano/Dadduma oay[n 3]
14.6% Māori
9.2% Asiano
6.9% Tattao ti pasipiko
Nagan dagiti umiliTaga-Baro a Selanda,
Kiwi (panagsarsarita)
GobiernoUnitario a parliamentario a batay-linteg a monarkia
• Monarkia
Isabel II
Cindy Kiro
Jacinda Ardern
Panagwaywayas 
manipud iti Nagkaykaysa a Pagarian[n 4]
17 Enero 1853
26 Septiembre 1907
11 Disiembre 1931 (naampon idi 25 Nobiembre 1947)
13 Disiembre 1986
Kalawa
• Dagup
268,021 km2 (103,483 sq mi) (Maika-75)
• Danum (%)
1.6[n 5]
Populasion
• Karkulo idi October 2021
5,132,870 [5] (Maika-121)
• Senso idi 2018
4,699,755[6]
• Densidad
19.1/km2 (49.5/sq mi) (Maika-167)
GDP (PPP)Karkulo idi 2021
• Dagup
increase $226.566 billion[7] (64th)
• Tunggal maysa a tao
increase $44,226[7] (42nd)
GDP (nominal)Karkulo idi 2021
• Dagup
increase $243.332 billion[7] (50th)
• Tunggal maysa a tao
increase $47,499[7] (22nd)
Gini (2019)negatibo nga idadakkel 33.9[8]
kalalainganna
HDI (2019)increase 0.931[9]
nangato unay · Maika-14
KuartaDoliar ti Baro a Selanda (NZD)
Sona ti orasUTC+12 (NZST[n 6])
• Kalgaw (DST)
UTC+13 (NZDT)
(Sep aginggana ti Abr)
Pormat ti petsaaa/bb/tttt
Pagmanehuankanigid
Kodigo ti panagtawag+64
Kodigo ti ISO 3166NZ
TLD ti internet.nz[n 7]

Ti Baro a Selanda (Ingles: New Zealand) (Māori: Aotearoa) ket maysa nga isla a pagilian a mabirukan idiay abagatan a laud ti Taaw Pasipiko. Ti heograpiko a pakabuklan daytoy a pagilian ket buklen ti dua a kangrunaaan a bagi ti dagdaga iti Amianan ken Abagatan nga is-isla ‒ ken dagiti adu pay a babassit nga is-isla. Naisanglad ti Baro a Selanda ti 1,500 kilometro (900 mi) a daya iti Australia ti ballasiw ti Baybay Tasman ken ti agarup a 1,000 kilometro (600 mi) nga abagatan dagiti isla a pagilian ti Pasipiko iti Baro a Kaledonia, Fiji, ken Tonga. Gapu ti kaadayona, isu daytoy ti kaudian a tinagtagitao ti tattao.

Dagiti Polinesio ket tinaenganda ti Baro a Selanda idi 1250–1300 CE ken nakaparang-ayda ti naisangsangayan a Māori a kultura, kendagiti Europeano ket immunada a nakadanon idi 1642 CE. Ti panangiyam-ammo ti patatas ken dagiti maskit ket nangirugi kadagiti yaalsa kadagiti Māori idi las-ud ti kasapaan ti maika-19 a siglo, a nangiturongan dagiti suppiat ti tribu a Maskit a Gubgubat. Idi 1840 dagiti Britaniko ken Māori ket nagpirmada ti maysa a tulagan a nangaramid ti Baro a Selanda a kas maysa a kolonia ti Britaniko nga Imperio. Ti bilang dagiti imigrante ket immad-adu unay ken dagiti suppiat ket kimmaro kadagiti Gubgubat ti Baro a Selanda, a nagbanagan iti adu a panagala kadagiti daga ti Māori idiay tengnga ti Amianan nga Isla. Ti ekonomiko a panagsagsagaba ket sinarunuan babaen dagiti paset ti panawen iti politikal a reporma, nga addan ti ti pannakagun-od ti babbai a makabutos idi las-ud ti tawtawen ti 1890, ken ti maysa a nam-ay nga estado a naipatpatakder manipud idi tawtawen ti 1930. Kalpasan ti Sangalubongan a Gubat II, ti Baro a Selanda ket kimmaddua iti Australia ken ti Estados Unidos iti seguridad a tulagan ti ANZUS, urayno ti Estados Unidos iti kalpasan daytoy, aginggana idi 2010, ket pinasardengna ti tulagan idi ti Baro a Selanda ket nangiparit kadagiti armas a nuklear. Ti Baro a Selandad ket paset ti pannakibingbingayan ti intelihensia kadagiti Angloesperio a pagilian, ti UKUSA a Tulagan. Dagiti Tga-Baro a Selanda ket agragrag-oda ti maysa a kangatuan nga alagaden ti panagbiag iti lubong idi tawtawen ti 1950, ngem idi tawtawen ti 1970 daytoy ket nakakitan ti nakaro a a resesions, a pinakaro babaen kadagiti kellat ti petroleo ken ti iseserrek ti Nagkaykaysa a Pagarian iti Ekonomiko a Komunidad ti Europa. Ti pagilian ket napan iti nangruna nga ekonomiko a panabalbaliw idi las-ud ti tawtawen ti 1980, a nnagibaliw daytoy manipud iti maysa a protktionista iti maysa a liberalisado a nawaya a panagtagilako nga ekonomia. Dagiti pagtagilakuan ti Baro a Selanda kadagiti eksport ti agrikultura ket immadu a nagdumaduma manipud idi tawtawen ti 1970, nga adda idi ti kaaduan nga eksport ti dutdut ket sinukatan ti babaen ti paggatasan a produkto, karne, ken bino.

Dagiti paammo

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ Ti "Apo Dios Isalakanmo ti Reina" ket opisial a nailian a kanta ngem mapasap a maus-usar laeng kadagiti naarian ken bise a naarian a paspasamak.[1][2]
  2. ^ Ti porsiento ti pagsasao ket agnayon ti ad-adu ngem 100% gapu ta adu dagiti tattao nga agsasao ti ad-adu ngen maysa a pagsasao. Saanda nga iraman dagiti saan a mausar a sungbat ken dagiti saan nga agsao ti pagsasao (a kas dagiti ubbing unay nga agsao).
  3. ^ Ti porsiento ti etnisidad ket agnayon ti sumurok a 100% gapu ta adu dagiti tattao a nainaganan nga ad-adu ngen maymaysa nga etniko a grupo.[3]
  4. ^ Adda dagiti adu a petsa a mangibaga ti panagwayawayas (kitaen ti Pananagwayawayas iti Baro a Selanda).
  5. ^ Ti pannakaitutop ti lugar iti Baro a Selanda (malaksid dagiti estuario) dagiti nasakupan ti karayan, dagiti danaw ken dagiti alog, manipud kadagiti bilang ti Kelleb ti Kasisigud a Datos ti Baro a Selanda,[4] ket (357526 + 81936) / (26821559 – 92499–26033 – 19216) = 1.6%. No dagiti nalukatan nga estuario a danum, manglares, ken dagiti naapgadan a mulmula ket mairaman, ti bilang ket 2.2%.
  6. ^ Ti Is-isla ti Chatham ket addaan iti sabali a sona ti oras, 45 minuto nga umuna ngem ti Baro a Selanda.
  7. ^ Dagiti teritorio iti Niue, ti Is-isla ti Cook ken Tokelau ket adda bukodda a cctlds, .nu, .ck ken .tk respectively.

Dagiti dakamat

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ "Dagiti Nailian a Kanta ti Baro a Selanda". Ministro para iti Kultura ken Tinawtawid. Naala idi 17 Pebrero 2008.
  2. ^ "Pagalagadan para iti panagusar kadagiti Nailian a Kanta ti Baro a Selanda". Ministro para iti Kultura ken Tinawtawid. Naala idi 17 Pebrero 2008.
  3. ^ Didham, Robert; Potter, Deb; Allan, Jo-anne (Abril 2005). "Pannakaawat ken Panagobra iti Datos ti Etnisidad". Estadistika ti Baro a Selanda. ISBN 978-0-478-31505-9. Naiyarkibo (PDF) manipud iti kasisigud idi 2007-11-25. Naala idi 19 Septiembre 2010. {{cite journal}}: Makasapul ti dakamat journal iti |journal= (tulong)
  4. ^ "Ti Kelleb ti Kasisigud a Datos ti Baro a Selanda". Kelleb ti Kasisigud a Datos ti Baro a Selanda 2. Ministro ti Katutubo ti Baro a Selanda. 1 Hulio 2009. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-03-14. Naala idi 26 Abril 2011.
  5. ^ "Population clock". Statistics New Zealand. Naala idi 22 October 2021.
  6. ^ "2018 Census population and dwelling counts". Statistics New Zealand. 23 Septiembre 2019. Naala idi 25 Septiembre 2019.
  7. ^ a b c d "Report for Selected Countries and Subjects: October 2020". International Monetary Fund. Naala idi 21 October 2020.
  8. ^ "Household income and housing-cost statistics: Year ended June 2019". Statistics New Zealand. Table 9. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (XLSX) idi 24 February 2020. Naala idi 24 February 2020.
  9. ^ "Human Development Report 2020" (PDF). United Nations Development Programme. December 15, 2020. Naala idi December 15, 2020.

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  • Alley, Roderic (2008). Ti Baro a Selanda iti Lubong a Pannakibiang iti IV 1990–2005. Unibersidad ti Victoria a Pagmalditan.
  • Bain, Carolyn (2006). Baro a Selanda. Lonely Planet. ISBN 1-74104-535-5.
  • Garden, Donald (2005). Stoll, Mark (ed.). Australia, Baro a Selanda, ken ti Pasipiko: ti maipapan ti enbiromento a pakasaritaan. Katutubo ken dagiti Kagimongan ti Tao. ABC-CLIO/Greenwood. ISBN 978-1-57607-868-6.
  • Kennedy, Jeffrey (2007). "Panangidaulo ken Kultura idiay Baro a Selanda". Iti Chhokar, Jagdeep; Brodbeck, Felix; House, Robert (dagiti ed.). Kultura ken Panangidaulo iti Ballasiw ti Lubong: Ti GLOBO Libro kadagiti Nasayaat a Panagadal kadagiti 25 a Kagimongan. US: Psychology Press. ISBN 978-0-8058-5997-3.
  • Hay, Jennifer; Maclagan, Margaret; Gordon, Elizabeth (2008). Dagiti dialekto titi Ingles: Ingles ti baro a Selandah. Unibersidad ti Edinburgh a Pag,malditan. ISBN 978-0-7486-2529-1.
  • King, Michael (2003). Ti Penguin a Pakasaritaan ti Baro a Selanda. Baro a Selanda: Penguin Books. ISBN 978-0-14-301867-4.
  • Mein Smith, Philippa (2005). Ti Ababa a Pakasaritaan ti Baro a Selanda. Australia: Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan. ISBN 0-521-54228-6.

Adu pay a mabasbasa

[urnosen | urnosen ti taudan]
  • Bateman, David, ed. (2005). Bateman nga Ensiklopedia ti Baro a Selanda (Maika-6 nga ed.). ISBN 1-86953-601-0.
  • Sinclair, Keith; Dalziel, Raewyn (2000). Ti Pakasaritaan ti Baro a Selanda. ISBN 978-0-14-029875-8.
  • Dagiti Estadistika ti Baro a Selanda. Opisial a Tinawen a Libro ti Baro a Selanda (tinawen). ISBN 1-86953-776-9 (2010).

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]