Surinam
Nagsasabtan: 4°N 56°W / 4°N 56°W
Republika ti Surinam Republiek Suriname (Olandes) | |
|---|---|
 Wagayway
 Eskudo
| |
| Napili a pagsasao: Justitia – Pietas – Fides (iti Latin) "Hustisia – Rebbeng – Pammagtalekan" | |
| Nailian a kanta: God zij met ons Suriname (iti Olandes) ('Apo Dios Kuyogam ti Surinammi') | |
 | |
| Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Paramaribo 5°50′N 55°10′W / 5.833°N 55.167°W |
| Opisial a sasao | Olandes |
| Nagan dagiti umili | Surinames, Taga-Surinam |
| Gobierno | Unitario a parlamentario a batay-linteg a republika |
| Chan Santokhi | |
| Ronnie Brunswijk | |
| Wayawaya | |
• manipud iti Olanda | 25 Nobiembre 1975 |
| Kalawa | |
• Dagup | 163,821 km2 (63,252 sq mi) (Maika-91) |
• Danum (%) | 1.1 |
| Populasion | |
• Karkulo idi 2011 | 491,989 (Maika-167) |
• Senso idi 2004 | 492,829[1] |
• Densidad | 2.9/km2 (7.5/sq mi) (Maika-231) |
| GDP (PPP) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $5.060 bilion[2] |
• Tunggal maysa a tao | $9,475[2] |
| GDP (nominal) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $3.790 bilion[2] |
• Tunggal maysa a tao | $7,096[2] |
| Gini (1999) | 52.9[3] nangato |
| HDI (2013) |  0.705[4]nangato · Maika-100 |
| Kuarta | Doliar ti Surinam (SRD) |
| Sona ti oras | UTC-3 (ART) |
• Kalgaw (DST) | UTC-3 (saan a mapalpaliiw) |
| Pagmanehuan | kanigid |
| Kodigo ti panagtawag | 597 |
| TLD ti internet | .sr |
Ti Surinam, opisial a ti Republika ti Surinam (Olandes: Republiek Suriname, Panangibalikas nga Olandes: [ˌrepyˈblik ˌsyriˈnaːmə]), ket maysa a pagilian idiay akin-amianan nga Abagatan nga Amerika. Nabeddenganna ti Pranses a Guiana iti daya, ti Guyana iti laud, ti Brasil iti abagatan, ken ti Taaw Atlantiko iti amianan. Ti Surinam ket sigud idi a kolonia iti Britaniko ken iti Olándes, ken ammo idi a kas ti Olandes a Guiana. Nakagun-od ti Surinam iti wayawaya manipud iti Olanda idi 25 Nobiembre 1975.
Iti basbassit laeng ngem 165,000 km2 (64,000 sq mi) ti Surinam ket isu ti kabassitan a naturay nga estado idiay Abagatan nga Amerika (Pranses a Guiana ket mangbukel ti basbassit a teritorio, ngem daytoy ket Pranses a teritorio). Adda ti nakarkulo a populasion iti agarup a 490,000, a kaaduan ket agtaeng idiay amianan a pantar iti daytoy a pagilian, a pakabirukan ti kapitoliona a Paramaribo.
Naggappuan ti nagan
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti naga a Surinam mabalin a naggapu manipud dagiti Taino (dagiti agsasao iti Arawak) a grupo a natawtawgan a "Surinen" a dagitoy ket isu ti immuna a nagtaeng iti daytoy a rehion sakbay ti isasangpet dagiti Europeano.[5]
Kasisigud a ti pagilian ket naisurat a kas ti Surinam babaen dagiti Ingles a nagtaeng nga immuna a nagipatakder ti kolonia idiay Waig ni Marshall,[6] a mairaman ti Karayan Surinam, ket paset idi daytoy ti grupo dagiti kolonia a makunkuna a Olandes a Guiana. Ti Surinam ket mabirukan pay laeng kadagiti Ingles. Ti maysa a nangruna a pagarigan iti daytoy ket ti bukod a nailian nga eroplano ti Surinam, ti Surinam Airways.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Algemeen Bureau voor de Statistiek in Suriname – Senso a langa iti agpang a distrito Naiyarkibo 2012-01-30 iti Wayback Machine
- ^ a b c d "Surinam". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 22 Abril 2012.
- ^ "GINI index". World Bank. Naala idi 26 Hulio 2013.
- ^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
- ^ Ti Baro nga Ensiklopedia Britanika, Ensiklopedia Britanika, Tomo 5. Edision 15. Nangipablaak Ensiklopedia Britanika, 2002, p. 547.
- ^ Ensiklopedia Britanika: Diksionario dagiti Arte, Siensia, ken Sapasap a Literatura, Tomo XI (Maikasiam nga Edision—Popular a Naimaldit nga ed.). Naala idi 4 Mayo 2008.
Idi 1614 dagiti estado iti Olanda ket nangited kadagiti sinoman nga umili ti Olandes iti uppat a monopolio iti ania man a sangladan wenno lugar ti komersio a maduktalanna iti dayta a rehion (Guiana). Ti immuna a pagtaengan, nupay kasta, idiay Surinam (idi 1630) ket naaramid babaen ti maysa nga Ingles, a ti naganna ket napreserba babaen ti Waig ni Marshall.
| Dagiti naturay nga estado |
|  | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Dagiti agkamkammatalek | ||||||
| Sapasap | |
|---|---|
| Dagiti nailian a biblioteka | |
| Dadduma | |
- Surinam
- Dagiti pagilian a nagbeddengan ti Taaw Atlantiko
- Dagiti pagilian ken teritorio nga agsasao ti Olandes
- Dagiti dati a kolonia ti Olanda
- Dagiti dati a kolonia ti Ingles
- Dagiti estado a kameng ti Organisasion ti Islamiko a Pagtitinnulongan
- Dagiti republika
- Dagiti pagilian ti Abagatan nga Amerika
- Dagiti pagilian ti Karibe
- Dagiti estado ken teritorio a nabangon idi 1975
- Dagiti estado a kameng ti Komunidad ti Karibe
- Dagiti estado a kameng ti Kappon ti Pagsasao nga Olandes
- Dagiti estado a kameng ti Kappon ti Pagpagilian ti Abagatan nga Amerika
- Dagiti estado a kameng ti Nagkaykaysa a Pagpagilian