Conference Presentations by Muhammed Furkan MUTLU
UMKA’22 1. Ulusal Mimarlık ve Kent Araştırmaları Sempozyumu , 2022
İnsan kentsel mekânda farklı var olma biçimleriyle sosyal, kültürel ve toplumsal olarak kentle il... more İnsan kentsel mekânda farklı var olma biçimleriyle sosyal, kültürel ve toplumsal olarak kentle ilişki kurmaktadır. Bu ilişkinin koşulları niteliği insanın çevresel algısına bağlı olarak gelişir. Algı sürecinde ise kentsel mekânda gerçekleştirilen eylemin biçimi, niteliği, hedefi, kullanılan araçlar çevreyle kurulan ilişkide etkili faktörlerdir. Çevresel algı ve imgelenebilirlik bu faktörlerle şekillenmekte ve yol bulma kavramıyla birlikte çalışmayı teorik olarak beslemektedir. Bu bağlamda, kent mekânındaki en etkin bireysel eylem olan yürüme, bir yere ulaşma amacıyla yol bulma etkinliğini içermesi halinde, bireyin kent mekânını nasıl algıladığının araştırılması için ideal bir çerçeve sunmaktadır. Ayrıca çağdaş yön bulma araçları olarak kullanılan dijital harita uygulamalarının yaygınlaşmasıyla algılama biçimimizin nasıl dönüştüğü bu kapsamda incelenmesi gereken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmanın amacı kentsel mekânda yön bulmak için gerçekleştirilen yürüme eylemi boyunca bireyin çevresel davranışının ve algısının yeni nesil dijital yön bulma araçlarından etkilenip etkilenmediğinin araştırılmasıdır. Bakılan ana ilişki duyusal belleğe aktarılan algısal verilerin uzamsal niteliklerinin neye göre ve nasıl farklılaştığıdır. Bu çerçevede araştırmanın hipotezi, kullanılan aracın algısal süreci etkileyeceği kabulü ile (1) yürüme eylemi boyunca dijital harita kullanımının daha hızlı hareket etmeyi sağlayacağı; (2) yürüme eylemi sonrasında anımsanan mekânsal bilgilerin dijital haritalı yön bulma eyleminde daha sınırlı ve iki boyutlu, tarif ile yol bulma eyleminde ise daha zengin ve üç boyutlu verileri içereceğidir. Alan çalışması kapsamında İstanbul ilinde belirlenen kentsel rotayı birinci grup yazılı bir tarif üzerinden, ikinci grup ise dijital bir harita uygulaması üzerinden takip ederek deneyimlemiştir. Deneyim süresince ücretsiz bir uygulamayla katılımcıların yürüme eylemine dair veriler olan adım sayıları, hızları, rotayı tamamlama süreleri ve GPS bilgileri kaydedilmiştir. Deneyimin tamamlanmasının hemen ardından tüm katılımcılara bilişsel harita çizdirilerek algısal veriler toplanmıştır. Elde edilen davranış verileri sayısal değerleri üzerinden, bilişsel harita verileri ise içerik ve biçim özellikleri üzerinden karşılaştırılmıştır. Çalışmaya 14 kadın, 6 erkek olmak üzere 20 kişi katılmıştır. Alan çalışması bulguları iki grubun davranış biçimleri arasında anlamlı bir fark ortaya koymamış, her iki grubun da yürüdükleri mesafe, yürüme süreleri ve adım sayılarının çok yakın değerler aldığı görülmüştür. Grupların kentsel mekân algılarına dair yapılan analizler öncelikle her iki grubun bilişsel haritalarında da çevredeki sabit ve dinamik bileşenlere yakın oranlarda yer verildiğini göstermiş, ancak bileşenlerin ifade biçimleri gruplar arasında değişmiş ve tarif üzerinden yol bulan grupta plan ve görünüş tekniklerinin yanında perspektif tekniğiyle daha detaylı çizimler yapılmıştır. Çalışma sonuçları, (1) her iki grubun da çevreyi benzer biçimde algılayabileceğini, buna karşın anımsanan çevresel bileşenlerin ve niteliklerin ifadesinin (2) tarif ile yol bulma ve dijital harita ile yol bulma arasında uzamsal açıdan anlamlı ölçüde farklılaştığını göstermektedir. Yeni nesil dijital yol bulma deneyiminin kentsel mekândaki insan davranışı ve algısını nasıl etkileyebileceğinin çeşitli bireysel değişkenler üzerinden araştırması ile farklılaşan bu çalışma daha kapsamlı bir araştırmanın ilk aşamasıdır. Yöntemin geliştirilmesi ve katılımcı sayısının arttırılması ile devam eden aşamalarda kentsel mekânda çağdaş yol bulma stratejilerinin tanımlanabileceği ve kentsel tasarım çalışmalarının geliştirilmesinde yol gösterecek etkin bulguların elde edilebileceği öngörülmektedir.
Anahtar Kelimeler: İmgelenebilirlik, bilişsel harita, yol bulma, çevresel algı, kentsel rota
Uploads
Conference Presentations by Muhammed Furkan MUTLU
Anahtar Kelimeler: İmgelenebilirlik, bilişsel harita, yol bulma, çevresel algı, kentsel rota
Anahtar Kelimeler: İmgelenebilirlik, bilişsel harita, yol bulma, çevresel algı, kentsel rota