Vintro-milito
| Vintro-milito | |||
| |||
| Finlandana soldati kun mitralioso Maxim M-32. | |||
| Dato: | 30ma di novembro 1939 til la 13ma di marto 1940 | ||
| Loko: | frontiero inter Finlando e Soviet-Uniono | ||
| Rezulto: | vinko Sovietiana | ||
 Sovietia
|
↔ |  FinlandoVolontarii Suediana Volontarii Hungara | |
| Iosif Stalin Kirill Meretskov Kliment Voroshilov Semyon Timoshenko Aleksandr Vasilevsky Leonid Govorov Aleksandr Novikov |
↔ | Kyösti Kallio Risto Ryti Carl Gustaf Emil Mannerheim | |
| 425 640 til 760 578 soldati de Reda Armeo 2514 til 6541 tanki 3880 avioni |
↔ | 337 mil til 346 500 soldati 8260 volontarii Sueda 32 tanki 114 avioni 534 kanoni 29 navi e bateli | |
| 126 875 til 166 244 mortinti, di qui 71 214 dum kombati 138 mil vunditi 5572 militala kaptiti 492 tanki 261 til 315 avioni |
↔ | 48 243 mortinti 43 557 vunditi 1100 militala kaptiti 20 til 30 tanki 62 avioni | |
Tale nomizita vintro-milito (Finlandane: talvisota; Ruse: Зимняя война; Suede: vinterkriget) komencis kande Sovietia atakis Finlando ye la 30ma di novembro 1939, tri monati pos komencar la Duesma mondomilito. Konseque, Soviet-Uniono ekpulsesis de la Ligo di la nacioni ye la 14ma di decembro sam yaro, akuzita pri komencar atako-milito.[1]
██ Neutra landi
██ Germania e teritorii anexita
██ Sovietia e teritorii anexita
██ Neutra landi kun militala bazi nelegale okupita da Sovietia en septembro ed oktobro 1939
La konflito komencis pos ke Sovietiani probis sensucese recevar Finlandana teritorii, demandante, inter altri, la cedo di diversa frontierala teritorii di Finlando kambie teritorii en altra loki, mencioninta motivi di sekureso, nome grantar la defenso di Leningrad, urbo distanta nur 32 kilometri de Finlandana frontiero. Finlando negis cedar, pro to Sovietia invadis la lando. Multa historiisti afirmas ke l'intenco Sovietiana fakte esis konquestar tota Finlando, e krear marioneto-rejimo segun sekreta protokoli del pakto Ribbentrop-Molotov.[2][3] [4] [5] [6] Ja altra fonti ne kredas ke l'intenco Sovietiana esis konquestar Finlando komplete.[7] Finlando repulsis Sovietian ataki dum plu kam 2 monati, ed efektigis granda perdaji en l'invadera trupi, qui luktis sub temperaturi qui atingis -43 °C. Erste pos riorganizar sua armeo e modifikar sua taktiki, Sovietiani armeo sucesis avancar e vinkar Finlandani.
La milito finis en marto 1940, pos ke paco-pakto signatesis en Moskva. Finlando cedis 11% de lua teritorio, qua lor reprezentis 30% de lua ekonomio a Soviet-Uniono. La perdaji Sovietiana esis granda, e lua reputeso internaciona domajesis. Soviet-Uniono recevis plu multa tereni kam lua demandi ante la milito, inkluzite vasta arei vicina a lago Ladoga, ed en la nordo di Finlando. Altralatere, Finlando konservis sua suvereneso e plubonigis lua internaciona reputeso. La febla kombato-kapaceso di Reda Armeo stimulis Adolf Hitler pensar ke ula atako kontre Sovietia esus sucesosa, samatempe kam la prestijo di Sovietian armeo en l'Ocidento diminutis.
Pos 15-monata provizora paco, en junio 1941 Naziista Germania komencis tale nomizita Operaco Barbarossa, e samatempe komencis tale nomizita Prolongo-milito inter Finlando e Soviet-Uniono.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ ru:Исключение СССР из Лиги Наций- Artículo Expulsión de Sovietia de la Sociedad de Naciones de la Wikipedia en idioma ruso
- ↑ Manninen, Ohto:Miten Suomi valloitetaan: Puna-armeijan operaatiosuunnitelmat 1939-1944. Publikigita da Edita. Dato di publikigo: 2008. Idiomo: Finlandana. , pp. 37, 42, 43, 46, 49
- ↑ Rentola, Kimmo:Motstrøms: Olav Riste og norsk internasjonal historieskrivning. Publikigita da Cappelen Akademisk Forlag. Dato di publikigo: 2003. Pagino/pagini: 188–217. Idiomo: Norvegiana.
- ↑ Finnország függetlenségi harca 1917-1945, Magyar önkéntesek Finnországban Publikigita da Wysocki Légió Hagyományőrző Egyesületnek. Dato di publikigo: 2003. Pagino/pagini: 3. Idiomo: Hungara.
- ↑ Autoro: Michael H. Clemmesen e Marcus Faulkner. Northern European Overture to War, 1939-1941: From Memel to Barbarossa. Publikigita da Brill. Dato di publikigo: 2013. Pagino/pagini: 76.
- ↑ Autoro: Thomas W. Zeiler e Daniel M. DuBois. A Companion to World War II. Publikigita da Wiley-Blackwell. Dato di publikigo: 2012.
- ↑ Autoro: Chubaryan, A.. Stalin and the Soviet-Finnish War, 1939-1940. Publikigita da Kulkov, E.; Rzheshevskii, O.; Shukman, H.. Dato di publikigo: 2002.