Leikslokasiðfræði
| Siðfræði |
| Almennt |
|
Siðspeki |
| Hagnýtt siðfræði |
|
siðfræði heilbrigðisvísinda / líftæknisiðfræði |
| Meginhugtök |
|
réttlæti / gildi / gæði |
| Meginhugsuðir |
|
Sókrates / Platon / Aristóteles / Epikúros |
| Listar |
Leikslokasiðfræði eða afleiðingasiðfræði er sú tegund siðfræðikenninga sem heldur því fram að afleiðingar athafnar ákvarði hvort hún sé siðfræðilega rétt eða röng, með öðrum orðum að spyrja skuli að leikslokum. Leikslokasiðfræðikenning heldur því fram að siðferðilega rétt athöfn sé sú sem hefur bestar afleiðingar.
Íslensku orðin „leikslokasiðfræði“ og „afleiðingasiðfræði“ eru þýðingar á enska orðinu „consequentialism“, sem G.E.M. Anscombe bjó til í ritgerð sinni frá árinu 1958 „Siðfræði nútímans“ („Modern Moral Philosophy“).
Frægasta leikslokasiðfræðikenningin er nytjastefnan, sem á rætur að rekja aftur til Davids Hume (1711-1776) og Jeremys Bentham (1748-1832) en frægasti málsvari hennar var John Stuart Mill (1806-1873) sem setti kenninguna fram í riti sínu Nytjastefnan árið 1861.
Meginmunurinn á nytjastefnunni og annarri aðgerðasiðfræði er sá að nytjastefnan heldur því fram að bestu afleiðingarnar séu fólgnar í því að hámarka hamingju sem flestra. Nytjastefnan er útbreiddasta og vinsælasta leikslokasiðfræðikenningin en hin endanlegu gildi nytjastefnunnar er eigi að síður ekki nauðsynlegt einkenni á allri leikslokasiðfræði. Leikslokasiðfræðingur gæti til að mynda haldið því fram að bestu afleiðingarnar séu ekki fólgnar í því að hámarka hamingju sem flestra, heldur auka jöfnuð meðal manna sem mest.
