იხილეთ წყარო გვერდისთვის ნაპოლეონ III

{{მრავალმნიშვნელოვნება|ნაპოლეონი|ნაპოლეონი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა მმართველი
|ქვეყანა = [[საფრანგეთი]]ს
|თანამდებობა = [[საფრანგეთის მეფეების სია|იმპერატორი]]
|სახელი = ნაპოლეონ III
|ორიგინალური სახელი = Napoléon III
|რიგი = 
|რიგი-მეუღლეების = 
|სურათი = Franz Xaver Winterhalter Napoleon III.jpg|thumb|right|ნაპოლეონ III]]
|წარწერა = ნაპოლეონ III
|წინამორბედი = [[საფრანგეთის მეორე რესპუბლიკა|მეორე რესპუბლიკა]]
|მემკვიდრე = [[საფრანგეთის მესამე რესპუბლიკა|მესამე რესპუბლიკა]]
|მმართველობის დასაწყისი = [[2 დეკემბერი]], [[1852]]
|მმართველობის დასასრული = [[4 სექტემბერი]], [[1870]]
|დაბადების თარიღი = [[20 აპრილი]], [[1808]]
|დაბადების ადგილი = [[პარიზი]], [[საფრანგეთი]]
|გარდაცვალების თარიღი = [[9 იანვარი]], [[1873]]
|გარდაცვალების ადგილი = [[ჩიზლჰერსტი]], [[ინგლისი]]
|ქორწინება = [[ეუხენია დე მონტიხო]]
|დინასტია = [[ბონაპარტი]]
|რელიგია = [[კათოლიციზმი|კათოლიკე]]
|მამა = [[ლუი ბონაპარტი]]
|დედა = ჰორტენზია ბოჰარნე
}}
'''ნაპოლეონ III''', შარლ ლუი ნაპოლეონ ბონაპარტი ''([[ფრანგული ენა|ფრანგ.]] Charles Louis Napoléon Bonaparte)'' ( დ. [[20 აპრილი]], [[1808]], [[პარიზი]] ― გ. [[9 იანვარი]], [[1873]], [[ჩიზლჰერსტი]], [[ლონდონი]]ს მახლობლად) — [[საფრანგეთის მეორე რესპუბლიკა|საფრანგეთის მეორე რესპუბლიკის]] პრეზიდენტი ([[1848]]–[[1852]]), [[საფრანგეთი]]ს იმპერატორი ( 1852–1870 ), [[ნაპოლეონ I|ნაპოლეონ I-ის]] ძმის, [[ლუი ბონაპარტი]]ს ვაჟი, [[ნაპოლეონ II|ნაპოლეონ II-ის]] გარდაცვალების შემდეგ ([[1832]]) [[ბონაპარტები|ბონაპარტისტებმა]] იგი ტახტის მემკვიდრედ აღიარეს. ამბოხებათა ([[1836]] და [[1840]]) მოწყობის ცდისათვის ნაპოლეონ III-ს ([[1840]]) სამუდამო პატიმრობა მიესაჯა. [[1846]] წელს [[ინგლისი|ინგლისში]] გაიქცა. [[1848]] წლის თებერვლის რევოლუციის შემდეგ საფრანგეთში დაბრუნდა. მსხვილი ბურჟუაზიის დახმარებით [[1848]] წლის [[10 დეკემბერი|10 დეკემბერს]] [[საფრანგეთის პრეზიდენტები|პრეზიდენტად]] აირჩიეს. [[1851]] წლის [[2 დეკემბერი|2 დეკემბერს]] მოაწყო კონტრრევოლუციური გადატრიალება. საკანონმდებლო კრება დაითხოვეს, ლუი ნაპოლეონი გამოცხადდა იმპერატორად ნაპოლეონ III-ის სახელით. ნაპოლეონ III-ის რეჟიმი [[ბონაპარტიზმი]]ს ტიპურ გამოვლინებას წარმოადგენდა. საგარეო პოლიტიკის წარუმატებლობამ, განსაკუთრებით კი [[მექსიკა-საფრანგეთის ომი|მექსიკის ექსპედიციის]] (1862–1867) მარცხმა ძლიერ შეარყია ნაპოლეონ III-ის პოზიციები, ხოლო [[საფრანგეთ-პრუსიის ომი|საფრანგეთ-პრუსიის 1870–1871 წლების ომმა]] გამოამჟღავნა მეორე იმპერიის უძლურება. [[1870]] წლის [[2 სექტემბერი|2 სექტემბერს]] ნაპოლეონ III [[სედანის ბრძოლა (1870)|სედანთან]] ტყვედ ჩაბარდა პრუსიელებს. სექტემბრის რევოლუციის ([[1870]]) შედეგად ნაპოლეონ III ტახტიდან ჩამოაგდეს.

== ადრეული წლები ==
საფრანგეთის იმპერატორი, ნაპოლეონ III იყო [[ლუი ბონაპარტი|ლუის ბონაპარტის]] (ნაპოლეონ I ძმა) შვილი. [[ნაპოლეონ ბონაპარტი|ნაპოლეონ I]] მართველობის დროს ლუის ბონაპარტე [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებს]] განაგებდა ([[1806]]–[[1810]]). [[1815]] წელს ნაპოლეონ I საბოლოოდ დამარცხებისა და [[საფრანგეთი]]ს ტახტზე [[ბურბონები|ბურბონთა]] რესტავრაციის შემდეგ ბონაპარტების ოჯახის ყველა წევრი გადასახლებულ იქნა. ლუი ბონაპარტი გაგზავნილ იქნა [[შვეიცარია]]სა (ცხოვრობდა დედამისთან ერთად ერთ-ერთ კანტონაში) და შემდგომ [[გერმანია]]ში (განათლების მისაღებად დაიწყო სწავლა [[აუგსბურგი]]ს გიმნაზიაში). შემდეგ კი იგი საცხოვრებლად გადავიდა [[იტალია]]ში და პოლიტიკურ საქმიანობას მიჰყო ხელი.
[[ფაილი:The Four Napoleons.jpg|thumbnail|left|ბონაპარტების ოჯახი]]

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|7|317}}

{{საფრანგეთის მონარქები}}
{{საფრანგეთის პრეზიდენტები}}
{{ესკიზი-ბიოგრაფია}}

[[კატეგორია:საფრანგეთის პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის იმპერატორები]]
[[კატეგორია:ბონაპარტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 20 აპრილი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1808]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 9 იანვარი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1873]]