Papers by Gökhan Murteza
Felsefi Düşün Akademik Felsefe Dergisi, 2017
Bu makalenin konusu, özel olarak Rönesans dönemi İtalya’sında ortaya çıkmış olduğu şekliyle hüman... more Bu makalenin konusu, özel olarak Rönesans dönemi İtalya’sında ortaya çıkmış olduğu şekliyle hümanist kültürün tanımlanmasıdır. Makalenin genelinde ise tarihsel bağlamındaki tanımı ve boyutları belirlenmeye çalışılan Rönesans hümanist kültürünün, modern dünya ve yaşamın da kurucu öğelerinden biri olduğuna vurgu yapılmaktadır. Filolojik karakterdeki bu tarihsel hümanizm, temelde Antik kültürün dil ve edebiyatının yeni bir coşku ile canlandırılmasıyla gerçekleşeceği umulan daha üstün ve incelmiş bir beğeni düzeyinin, insan zihniyeti ve dünya tasavvurunda iyi yönde bir gelişme sağlayacağı inancına dayanmaktadır. Bu açıdan makalede öncelikle, yeni olma iddiasındaki bu hümanist yaklaşımın kimi ana özelliklerinin Ortaçağ’daki öncülleriyle benzerlikleri ve ayrılıkları üzerinde durulmuş ve hümanistlere özgü olanın ne olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Hümanizmin gerçek kaynakları belirlendikten sonra, bunların kültür ve zihniyet üzerindeki iki önemli etkisi Rönesans tarihçiliğinin babası da sayılan Jacob Burckhardt’ın anlatısını takiben belirlenmeye gayret edilmiştir. Son olarak hümanist kültürün nihai aşaması olan, toplumsal ve siyasal alanla bağlantılı olarak yaratılan, modern bakış açılarının da temelinde olan sonuçların oluşumuna değinilmiştir.
BJSS Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 2013
Adam Smith is widely acknowledged as the founder of economics as a science. However his view on s... more Adam Smith is widely acknowledged as the founder of economics as a science. However his view on science in general and the place of economics in it are usually not known. But in fact, Smith exposes his own philosophy of science clearly in an article called History of Astronomy. In this essay, we are trying to collect and then analyse these views which make us see whether Smith's economics fits in the criteria of his own philosophy of science. ADAM SMITH'İN BİLİM FELSEFESİ VE İKTİSATIN YERİ Özet Adam Smith yaygın olarak iktisat biliminin kurucusu olarak tanınmaktadır. Öte yandan onun genel bilim anlayışının ne olduğu ve iktisadın bu anlayıştaki yeri çoğunlukla bilinmemektedir. Oysaki Smith, Astronomi Tarihi isimli makalesinde kendi bilim felsefesini açık bir şekilde ortaya koyar. Bu makalede biz, Smith iktisadının kendi bilim felsefesi kıstaslarına uyup uymadığını görmemizi sağlayacak bu görüşleri derleyip analiz etmeye çalışmaktayız.
FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 2015
Bu makalenin amacı, yaygın olarak klasik iktisadın kurucusu olarak tanınan Adam Smith'in daha az ... more Bu makalenin amacı, yaygın olarak klasik iktisadın kurucusu olarak tanınan Adam Smith'in daha az bilinen çalışmalarından birine, dil üzerine yazdığı denemesindeki görüşlerine ışık tutmaktır. Bu aynı zamanda, Smith'in sadece iktisat ve ahlak alanında kendini sınırlamamış çok yönlü bir düşünür olduğunu da gösteren iyi bir örnektir. Bunun için ilk bölümde, Smith'in dil, edebiyat ve retorik alanlarıyla yaşam boyu ilgilenmiş olduğunu gösteren biyografik ayrıntılara değinilmiştir. İkinci bölümde, 18.yy düşünce dünyasında dil sorunlarının ön plana çıkması ve Smith'in dilin oluşumu ve gelişimi hakkındaki kısa denemesinin de aslında çağın bu ruhunu yansıtan bir çaba olduğu vurgulanmıştır. Üçüncü bölüm, Smith'in " Dillerin İlk Oluşumları ile Orijinal ve Birleşik Dillerin Farklı Özellikleri Hakkında Düşünceler " isimli denemesinde yer verdiği fikirlerin etraflı bir özetine ayrılmıştır. Son bölümde ise Smith'in dil hakkındaki görüşlerinin, iktisat ve ahlak alanındaki görüşleriyle bağlantısının kurulabileceği kimi noktalar kısaca vurgulanmıştır. Anahtar Kelimeler: Adam Smith, artzamanlı dilbilim, dilin oluşumu, dilin evrimi, iktisat, ahlak (Adam Smith's Considerations Concerning The Formation and Development of Languages and Its Connection to his Moral and Economic Thought) ABSTRACT The purpose of this article is to shed light on Adam Smith's –widely recognized as the founder of classical economics-one of the lesser known works, the views in his essay on language. This is also a good example which shows that Smith was a versatile thinker not having restricted himself to only economics and ethics. Therefore, in the first part, biographical details suggesting that Smith dealt with the fields of literature and language throughout his life, are mentioned. In the second part it is emphasized that language problems coming into prominence in the intellectual world in 18th century and Smith's brief essay on the formation and development of language are in fact an effort to reflect the spirit of the age. The third chapter is devoted to a detailed summary of the ideas contained in his " Considerations Concerning The First Formation of Languages, And The Different Genius of Original And Compounded Languages ". In the last part, some points which can relate Smith's considerations on language to his views on the fields of economics and ethics, are briefly highlighted.
Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, 2012
John Locke’un, döneminin İngilteresinin sömürgeci politikalarıyla ilişkisi ve sömürgeci ilgilerin... more John Locke’un, döneminin İngilteresinin sömürgeci politikalarıyla ilişkisi ve sömürgeci ilgilerinin İki İnceleme ve Deneme gibi eserlerindeki yeri, yakın dönem akademik çalışmalara kadar göz ardı edilmiştir. Locke’un başlıca eserlerinde, Amerika ve Amerikan Yerlilerini ele alışı, mülkiyetin kökenini, özellikle de doğal durumdaki haliyle bir belirleme çabası olarak görülebilir. Ancak, bunu yaparken, o, bir yandan da Avrupalı sömürgecilere, Amerikan Yerlilerini geleneksel topraklarından etmemin koşullarını sağlar görünmektedir. Buna ek olarak, sömürgeci ilgileri onun düşüncesinin 17.nci yüzyıl doğal hukuk geleneğindeki yerini göstermeyi de kolaylaştırmaktadır. Bu makale, Locke’un siyaset felsefesinin bu yeni keşfedilmiş yönünün, sadece onun yazılarının tarihsel bağlamındaki eksik bir okumayı gidermekle kalmayıp aynı zamanda Batı’daki sömürgeciliğin en önemli felsefi temellerinden birine de ışık tuttuğunu göstermeye çalışmaktadır.
Conference Presentations by Gökhan Murteza
From the perspective of the modern world, it might be shocking to know that throughout much of re... more From the perspective of the modern world, it might be shocking to know that throughout much of recorded history, neither education nor democracy have been widely viewed as self-evident goals or ideals for humanity. Today, democracy is seen as indispensable for human societies and many of the world’s governments are democracies, even though so-called or not. Education is also seen as an essential Human Right. The Universal Declaration of Human Rights, Article 26, Paragraph 1 says that “everyone has right to education”.This article, through Adam Smith's ideas, tries to explore why education is indispensable for democracy and how these two concepts are intertwined in their historical development processes.
[This is the unedited draft of the presentation that was given at Işık University (İstanbul, Turkey) in 2016, as a part of the 5th International Conference of the Mediterranean Society for the Study of Scottish Enlightenment.]
[SUNUM METNİ] USBİK 2020, 3. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ 29-31 OCAK 2020, 2020
Liberal demokrasi, demokrasinin tek türü müdür?
İnsanlığın gerçek refahı rekabete mi dayanışmaya... more Liberal demokrasi, demokrasinin tek türü müdür?
İnsanlığın gerçek refahı rekabete mi dayanışmaya mı bağlı?
Geleceğimizi ne üzerine inşa edeceğiz? Para mı yoksa insanlık mı?
Bu metin, bu soruları gündeme taşımak için bir kapı aralıyor.
The most important concept forming the introduction of Adam Smith's book, the Wealth of Nations, ... more The most important concept forming the introduction of Adam Smith's book, the Wealth of Nations, and that the whole book is based on, is the division of labour. Smith took over the concept of division of labour from his predecessors, but he has managed to bring it into the very center of the progress of modern civilization. Division of labour is a concept, not only interwoven with economic progress; but also with human progress whose most important element is freedom. This article strives to shed light on the relationship between the division of labour and human freedom for the true value of the concept of division of labour to be appreciated as it should be.
Books by Gökhan Murteza
Doğubatı Yayınları, 2022
Armağan Öztürk ve C. Cengiz Çevik editörlüğünde KAVRAMLAR TARİHİ: ÖZGÜRLÜK isimli kitap içinde bölüm
SOBİAD Hukuk ve İktisat Araştırmaları Yayınları, 2020
Prof. Dr. Coşkun Can Aktan'ın editörlüğünde HUKUK VE İKTİSAT YAKLAŞIMINDAN MÜLKİYET HAKLARI isiml... more Prof. Dr. Coşkun Can Aktan'ın editörlüğünde HUKUK VE İKTİSAT YAKLAŞIMINDAN MÜLKİYET HAKLARI isimli kitap içinde bölüm.
Sentez Yayıncılık, 2019
Filozofların Metafizik Sistemleri. A. Kadir Çüçen editörlüğünde Türkçe literatüre büyük bir katkı... more Filozofların Metafizik Sistemleri. A. Kadir Çüçen editörlüğünde Türkçe literatüre büyük bir katkı; içinde birbirinden güzel yazılar var. John Locke bölümü de bana ait.
Pinhan Yayıncılık, 2019
Adam Smith’in ardında bırakmış olduğu eserleri, onun ömrü
boyunca gerçekleştirmeyi hayal etmiş ol... more Adam Smith’in ardında bırakmış olduğu eserleri, onun ömrü
boyunca gerçekleştirmeyi hayal etmiş olduğu çok daha büyük ve
kapsamlı bir projenin parçalarıydılar. Ölümünden sonra derlenmiş
mektupları ve yazıları ile akademisyenlerce sonradan keşfedilmiş
olan ders notları bir yana konulacak olursa, yaşadığı süre
boyunca –ve sonrasında da- şöhretini borçlu olduğu iki kitabı
vardır. Theory of Moral Sentiments (Ahlaki Duygular Kuramı),
Glasgow Üniversitesi’nde ahlak felsefesi profesörü olan Smith’in
icra ettiği gerçek mesleğinin ürünü olan, ahlak felsefesine ilişkin
bir eserdir. Diğeri ise, Adam Smith’in bugün halen geniş kitlelerce
hatırlanmasının en büyük sebebi olan Magnum Opus’u Milletlerin
Zenginliği’dir. Günümüzde Adam Smith, işte bu ikinci anılan
kitabı sayesinde yaygın olarak, iktisat biliminin kurucusu
olarak tanınmaktadır. Ancak onun aynı zamanda bir felsefeci olduğu
ve yaşadığı dönemde de bu şekilde tanındığı çoğunlukla
göz ardı edilmektedir. Smith’i sadece iktisat tarihindeki bir figür
olmaktan kurtaran şey de, onun ahlak felsefesi ile ilgili yazdığı
bu kitabı olmuştur. İlk kez, 19. yüzyıl Alman iktisatçıları tarafından
dikkat çekilen, Smith’in söz konusu iki kitabındaki görüşlerin
iki ayrı insan anlayışına dayandığına dair, sonradan “Adam
Smith Sorunu” olarak adlandırılacak olan tartışmalı argüman,
onu ve eserlerini iktisadi liberalizmin ilk ve naif bir savunucusu
gibi gösteren anlayıştan kurtarmış, görüşlerini çok daha geniş bir
sosyo-ekonomik çerçeveye oturtmuştur. Onun düşüncelerini ele
alıştaki bu yeni yaklaşım, eserlerinin kendisinin istediği gibi birbirleriyle
bağlantılı şekilde okunup anlaşılmasına da ön ayak
olmuştur.
-Giriş'ten-
Uploads
Papers by Gökhan Murteza
Conference Presentations by Gökhan Murteza
[This is the unedited draft of the presentation that was given at Işık University (İstanbul, Turkey) in 2016, as a part of the 5th International Conference of the Mediterranean Society for the Study of Scottish Enlightenment.]
İnsanlığın gerçek refahı rekabete mi dayanışmaya mı bağlı?
Geleceğimizi ne üzerine inşa edeceğiz? Para mı yoksa insanlık mı?
Bu metin, bu soruları gündeme taşımak için bir kapı aralıyor.
Books by Gökhan Murteza
https://www.idefix.com/Kitap/Dogal-Durum-ve-Devlet-Felsefi-Bir-Inceleme/Gokhan-Murteza/Felsefe/Felsefe-Bilimi/urunno=0001902731001
https://www.pandora.com.tr/kitap/dogal-durum-ve-devlet-felsefi-bir-inceleme/768787
boyunca gerçekleştirmeyi hayal etmiş olduğu çok daha büyük ve
kapsamlı bir projenin parçalarıydılar. Ölümünden sonra derlenmiş
mektupları ve yazıları ile akademisyenlerce sonradan keşfedilmiş
olan ders notları bir yana konulacak olursa, yaşadığı süre
boyunca –ve sonrasında da- şöhretini borçlu olduğu iki kitabı
vardır. Theory of Moral Sentiments (Ahlaki Duygular Kuramı),
Glasgow Üniversitesi’nde ahlak felsefesi profesörü olan Smith’in
icra ettiği gerçek mesleğinin ürünü olan, ahlak felsefesine ilişkin
bir eserdir. Diğeri ise, Adam Smith’in bugün halen geniş kitlelerce
hatırlanmasının en büyük sebebi olan Magnum Opus’u Milletlerin
Zenginliği’dir. Günümüzde Adam Smith, işte bu ikinci anılan
kitabı sayesinde yaygın olarak, iktisat biliminin kurucusu
olarak tanınmaktadır. Ancak onun aynı zamanda bir felsefeci olduğu
ve yaşadığı dönemde de bu şekilde tanındığı çoğunlukla
göz ardı edilmektedir. Smith’i sadece iktisat tarihindeki bir figür
olmaktan kurtaran şey de, onun ahlak felsefesi ile ilgili yazdığı
bu kitabı olmuştur. İlk kez, 19. yüzyıl Alman iktisatçıları tarafından
dikkat çekilen, Smith’in söz konusu iki kitabındaki görüşlerin
iki ayrı insan anlayışına dayandığına dair, sonradan “Adam
Smith Sorunu” olarak adlandırılacak olan tartışmalı argüman,
onu ve eserlerini iktisadi liberalizmin ilk ve naif bir savunucusu
gibi gösteren anlayıştan kurtarmış, görüşlerini çok daha geniş bir
sosyo-ekonomik çerçeveye oturtmuştur. Onun düşüncelerini ele
alıştaki bu yeni yaklaşım, eserlerinin kendisinin istediği gibi birbirleriyle
bağlantılı şekilde okunup anlaşılmasına da ön ayak
olmuştur.
-Giriş'ten-
[This is the unedited draft of the presentation that was given at Işık University (İstanbul, Turkey) in 2016, as a part of the 5th International Conference of the Mediterranean Society for the Study of Scottish Enlightenment.]
İnsanlığın gerçek refahı rekabete mi dayanışmaya mı bağlı?
Geleceğimizi ne üzerine inşa edeceğiz? Para mı yoksa insanlık mı?
Bu metin, bu soruları gündeme taşımak için bir kapı aralıyor.
https://www.idefix.com/Kitap/Dogal-Durum-ve-Devlet-Felsefi-Bir-Inceleme/Gokhan-Murteza/Felsefe/Felsefe-Bilimi/urunno=0001902731001
https://www.pandora.com.tr/kitap/dogal-durum-ve-devlet-felsefi-bir-inceleme/768787
boyunca gerçekleştirmeyi hayal etmiş olduğu çok daha büyük ve
kapsamlı bir projenin parçalarıydılar. Ölümünden sonra derlenmiş
mektupları ve yazıları ile akademisyenlerce sonradan keşfedilmiş
olan ders notları bir yana konulacak olursa, yaşadığı süre
boyunca –ve sonrasında da- şöhretini borçlu olduğu iki kitabı
vardır. Theory of Moral Sentiments (Ahlaki Duygular Kuramı),
Glasgow Üniversitesi’nde ahlak felsefesi profesörü olan Smith’in
icra ettiği gerçek mesleğinin ürünü olan, ahlak felsefesine ilişkin
bir eserdir. Diğeri ise, Adam Smith’in bugün halen geniş kitlelerce
hatırlanmasının en büyük sebebi olan Magnum Opus’u Milletlerin
Zenginliği’dir. Günümüzde Adam Smith, işte bu ikinci anılan
kitabı sayesinde yaygın olarak, iktisat biliminin kurucusu
olarak tanınmaktadır. Ancak onun aynı zamanda bir felsefeci olduğu
ve yaşadığı dönemde de bu şekilde tanındığı çoğunlukla
göz ardı edilmektedir. Smith’i sadece iktisat tarihindeki bir figür
olmaktan kurtaran şey de, onun ahlak felsefesi ile ilgili yazdığı
bu kitabı olmuştur. İlk kez, 19. yüzyıl Alman iktisatçıları tarafından
dikkat çekilen, Smith’in söz konusu iki kitabındaki görüşlerin
iki ayrı insan anlayışına dayandığına dair, sonradan “Adam
Smith Sorunu” olarak adlandırılacak olan tartışmalı argüman,
onu ve eserlerini iktisadi liberalizmin ilk ve naif bir savunucusu
gibi gösteren anlayıştan kurtarmış, görüşlerini çok daha geniş bir
sosyo-ekonomik çerçeveye oturtmuştur. Onun düşüncelerini ele
alıştaki bu yeni yaklaşım, eserlerinin kendisinin istediği gibi birbirleriyle
bağlantılı şekilde okunup anlaşılmasına da ön ayak
olmuştur.
-Giriş'ten-