Қазақстандағы АЭС туралы референдум
| ||||||||||||||
| Қазақстандағы АЭС туралы референдум | ||||||||||||||
| Ядролық энергия | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 6 қазан 2024 | ||||||||||||||
| Сайлау түрі | Республикалық референдум | |||||||||||||
| Сіз Қазақстанда атом электр станциясын салуға келісесіз бе? | ||||||||||||||
| Иә | 0 % | |||||||||||||
| Жоқ | 0 % | |||||||||||||
өңдеу  |
||||||||||||||
Қазақстандағы тұңғыш атом электр станциясының құрылатынын шешетін референдум 2024 жылғы 6 қазанда өтеді деп жоспарланған.[1]
Референдумде ұсынылған ойды дауыс берушілердің көпшілігі қолдап дауыс беріп жатса, елдегі тұңғыш атом электр станциясы Алматы облысының Үлкен ауылында салынатын болады. Тоқаев елде тұрақты электр қуатын орнату үшін қажетті шара ретінде сипаттаған бұл идеяны жергілікті экологтар қауіпті бола алатын бастама ретінде көреді де, оған қарсы жергілікті тұрғындардың бір бөлігі наразылық білдіреді. Экологтардың ұсынысқа деген күмәні Балқаштағы онсыз да төмен су деңгейіне байланысты.[2]
Алғышарттары
Референдум өткізуді тұңғыш рет Тоқаевтың өзі 2019 жылы ұсынған еді.[3] Бұл бастама қазбалы отын қолданысы мен Көшетхана эффектісінің салдарын азайту және мемлекеттегі тоқ өшіп қалу мәселесін шешу үшін электр қуатының бір жаңа көзін табу мақсатынан шыққан еді.[4][5][6] Бұл идея Семей полигонында кеңестік ядролық қаруды сынаудан шыққан экологиялық және денсаулық сақтау мәселелерінен және станция құрылысына Ресейдің әлеуетті қатысуына қарсылықтан байланысты туындаған қоғамдық наразылық жағдайында пайда болды.[3]
2023 жылғы қыркүйекте елде стансаның салыну-салынбауы жайлы референдумның шынында да өтетіні шешілді, Тоқаев осыны Қазақстанның уран қорын қолдануының керектігі жайлы сөйлеп жатқанында айтты.[7][8]
2024 жылғы 27 маусымда болған наградтау рәсімі кезінде сөйлеген сөзінде Тоқаев референдумның сол жылғы күзде өтетінін жариялады.[2] Сенат кулуарында энергетика вице-министрі Сұңғат Есімханов референдумда сұралатын сұрақтар жайлы айтып берді. Оның сөзінше, халық тек бір сұраққа, АЭС салынуының қолдайтын, не қолдамайтыны жайлы ғана жауап беріп жатады. Алайда ол бұл ақпараттың «өз ойы» екенін және егжей-тегжейді үкімет кейін өзі жариялап жататынын айтты.[9]
АЭС салынуына кімнің көмек көрсететіні әлі анықталмаған. Алайда ресейлік (Росатом), оңтүстік кореялық, қытайлық, не франциялық компаниялардың кандидатуралары жайлы белгілі.[9]
2024 жылғы 2 қыркүйектегі Халыққа жолдауы кезінде Тоқаев референдумның 6 қазанда өтетінін жариялады.[1] Келесі күні ол сәйкесінше болған жарлыққа қой қойды. Жарлықта, оған қоса, референдумда болатын басты сұрақ та жазылған:[10]
|
Сіз Қазақстанда атом электр станциясын салуға келісесіз бе?[a] | 
|
Қосымша ақпарат
Дереккөздер
- ↑ a b Референдум по АЭС в Казахстане состоится 6 октября 2024 года — Токаев (орыс.) (2 сентября 2024).
- ↑ a b Тоқаев: АЭС бойынша референдум биыл күзде өтеді (қаз.). Азаттық радиосы (27 маусым 2024). Тексерілді, 27 маусым 2024.
- ↑ a b Kozhanova, Nazira Nuclear Energy in Kazakhstan? The Problem of Accountability (ағыл.). thediplomat.com (1 October 2021).
- ↑ Satubaldina, Assel Kazakhstan to Hold Referendum on Nuclear Power Plant Construction (ағыл.). The Astana Times (1 September 2023). Тексерілді, 17 қазан 2023.
- ↑ Konurbaeva, Aigerim Blackout in Central Asia. Countries Need to Expand Power Capacity (ағыл.). CABAR.asia (27 January 2022). Тексерілді, 17 қазан 2023.
- ↑ Kazakhstan dispatch: President Tokayev announces nuclear power plant proposal will be decided in a national referendum (ағыл.). JURIST (5 September 2023). Тексерілді, 17 қазан 2023.
- ↑ Kazakhstan to hold referendum on nuclear plant construction (ағыл.). Nikkei Asia (1 September 2023). Тексерілді, 17 қазан 2023.
- ↑ Kazakhstan to hold referendum on first nuclear plant (ағыл.). www.euractiv.com (1 September 2023). Тексерілді, 17 қазан 2023.
- ↑ a b Төленді, Ақниет Тоқаев атом электр станциясын салу бойынша референдум күзде өтетінін айтты (қаз.). kz.kursiv.media (27 маусым 2024). Тексерілді, 27 маусым 2024.
- ↑ АЭС бойынша референдумда қойылатын сұрақ анықталды (қаз.) (3 қыркүйек 2024).
| ||||||||||||||||||
