Ақ тұңғиық

Ақ тұңғиық
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер (unranked) Қос жарнақтылар Тұқымдасы: Тұңғиықтар тұқымдасы Тегі: Тұңғиық (Nymphaea) Түрі: Ақ тұңғиық
Екі-есімді атауы
Nymphaea alba

Ақ тұңғиық (лат. Nymphaea alba) – Тұңғиықтар тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін су өсімдігі.

Таралуы, өсетін жері

Қазақстанда сирек өседі. Негізінен батыс аймақтарында (Батыс Қазақстан облысы) таралған. Су астындағы жүрек тәрізді, сопақша, тамыр сабағы топыраққа төселіп, кейде дөңгелек жапырақтары су бетіне жайылып өседі.

Ботаникалық сипаты

• Жұмыртқа тәрізді гүлі сопақтау, күлтелері көп желекті, ақ түсті болады.
• Тұқымынан және өсімді (вегетативті) жолмен көбейеді.
• Маусым-тамызда гүлдейді, қыркүйекте жеміс береді.

Тамыр сабағы су астындағы топыраққа төселіп, дөңгелек, жүрек тәрізді жапырақтары су бетіне жайылып өседі. Гүлі кешке жабылып, күн шыққанда ашылады. Тұқымы ауа толған жеміс қабында тұрады. Онда көзге көрінбейтін саңылаулар бар. Сол арқылы ауа сыртқа тарап желдің әсерінен су түбіне түседі. Ал келесі жылда жаңа өсімдік өсіп шығады.

Шаруашылықтағы қолданысы

Ақ тұңғиық - сәндік өсімдік. Ол бау-бақшаны, саябақтарды көгалдандыру үшін өсіріледі. Өте сирек кездесетін түр болғандықтан, қорғауға алынып, Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.