Надежда Суслова
Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
Надежда Прокофьевна Сусловна (1 қыркүйек 1843 ж.[1] – 20 сәуір 1918 ж.) Ресейдегі алғашқы әйел дәрігер және Полина Суслованың сіңілісі[2]. Ол Төменгі Новгородта гинеколог болып жұмыс істеді және көптеген қайырымдылық шараларына қатысты[1].
Ерте өмірі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Надежда Төменгі Новгород губерниясының Панино ауылында дүниеге келген, үш баланың екіншісі[3]. Оның әкесі Прокофий мен анасы Анна Шереметевтер отбасының қызметшілері болды, бірақ Прокофий саудагер және өндіруші ретінде табысқа жете алды. Ол қыздарына, Полинаға (Аполлинария есімінің қысқартылған түрі) және Надеждаға тиісті білім бергісі келді. Үйде олардың тәрбиешісі мен би мұғалімі болды. Кейін Надежда Мәскеудегі Пеничкау мектеп-интернатына түсіп, бірнеше шет тілдерін үйренді. Сол кездегі басқа жастар сияқты Надежда да кітап оқуды жақсы көретін, Николай Чернышевский мен Добролюбовтың[1] шығармаларын ұнататын, революцияшыл демократтармен дос болған. 1859 жылы апалы-сіңлілі Сусловтар Санкт-Петербургке көшеді. 1861 жылы оның «Рассказ в письмах» және «Фантазёрка» атты әңгімелері «Современник» газетінде жарияланды. Бұл әңгімелер феминисттік, нигилисттік философияны қолдады, сол үшін ол саяси қиындықтарға тап болды[3]. 1860 жылдары Надежда Суслова «Жер және бостандық» революциялық ұйымына қосылды.
Білімі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Иван Сеченов пен Сергей Боткин Императорлық әскери-медициналық академияда Сусловаға мектепте танысқан революциялық жанашыр тағы бір жас әйел Мария Обручевамен (Бокова) бірге сабаққа қатысуға рұқсат береді[1][3]. Осыдан кейін Суслованың «Электрлік ынталандырудың әсерінен тері түйсіктерінің өзгеруі» атты бірінші мақаласы 1862 жылы «Медицинский вестник» газетінде жарияланады. 1865 жылы әйелдерге университеттерде оқуға ресми түрде тыйым салынғаннан кейін, ол Швейцарияға көшеді, оған оның ағалары мен әпкелерінің және Боковамен оның күйеуінің саяси қызметі үшін тұтқындалуы ішінара әсер еткен болатын. Швейцарияда ол екі жыл бойы Цюрих университетінде медициналық сабақтарға қатысып жүрді, содан кейін университет әйелдерге ашылған кезде ресми студент болды. Ол докторлық зерттеу үшін Парижде акушер мамандығы бойынша білім алуға ниетті еді, бірақ оның орнына Санкт-Петербургке көшті. Диссертациясы үшін ол Грац медициналық университетінде Сеченов зертханасында бақалардың бұлшықет рефлекстерін және олардың лимфа жүректерінің қызметімен байланысын зерттеді. Надежда Суслова 1867 жылы оқуын бітірді[1][3][4]. Суслова өз зерттеулері мен білімін үлкен аудитория мен медициналық факультеттің алдында қорғап медицина ғылымдарының докторы дәрежесіне ие болған алғашқы ресейлік әйел болды[4][5].
Мансабы және зерттеулері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]1868 жылы Германияда Суслова докторлық дәрежесін алғаннан кейінгі алғашқы басылымы диссертациялық зерттеуінің қысқаша мазмұнын жариялады. Ресейде дәрігерлік қызметпен айналысуға рұқсат алу үшін Суслова (ол кезде Эрисманн) 1868 жылы арнайы емтихан тапсыруы керек еді. Содан кейін ол барлық әлеуметтік-экономикалық топтардағы науқастармен бірге Санкт-Петербургте гинекология және педиатриямен айналыса бастады. Келесі жылы Фридрих Эрисманн Санкт-Петербургке көшті және ерлі-зайыптылар медициналық тәжірибеде және қаланың қараңғы аудандарына әсер ететін қоғамдық денсаулық мәселелерін зерттеуде бірге жұмыс істеді. Ажырасқаннан кейін және полицияның тағы бір бақылау кезеңінен кейін ол өз тәжірибесін жалғастыру үшін Төменгі Новгородқа көшеді. Біраз уақыттан кейін екінші күйеуі – Александр Голубевпен Алуштаға көшіп, жергілікті кедей татар халқына тегін медициналық көмек көрсетті. Ол өмірінің осы кезеңінде қайырымдылықпен және жергілікті халыққа қызмет көрсету үшін өз меншігінде кітапхана мен мектеп салуымен танымал болды[4].
Жеке өмірі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]1868 жылы 16 сәуірде Суслова Аустрияның Вена қаласында Фридрих Эрисманға тұрмысқа шықты. Олар Цюрих университетінде студент кезінде танысқан. Ерлі-зайыптылар 1883 жылы 18 тамызда ажырасып кетті.[6] 1885 жылы Суслова гистология профессоры және дәрігер Александр Голубевпен отбасын құрды[4].
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ a b c d e http://lechebnik.info/511/20.htm
- ↑ Кнапп, Лиза (1998). «Идиот» Достоевского: критический спутник . Northwestern University Press . стр. 10. ISBN 978-0-8101-1533-0.
- ↑ a b c d (русский) «Надежда Прокофьевна Суслова».Деятели революционного движения в России: Библиографический словарь . словари. yandex.ru : Изд-во Всесоюзного Общества врачей каторжан и ссыльно-поселенцев. 1927–1934.(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ a b c d Криз, Мэри Р.С. (12 марта 2015 г.). https://books.google.com/books?id=m1RuBwAAQBAJ Роуман и Литтлфилд. ISBN 9781442247420.
- ↑ Жук, Сергей (зима 2001 г.). http://muse.jhu.edu/login?uri=/journals/bulletin_of_the_history_of_medicine/v075/75.4zhuk.html https://en.wikipedia.org/wiki/Bulletin_of_the_History_of_Medicine 75 (4): 802–803.
- ↑ http://www.uni-ch.ru/UniZh/Index_unizh.htm