Gölgelerden Diasporaya: İslâmcı Türk Şiirinde Romantizm, İstanbul: Lakin Yayınları, 2024
Türk modernleşmesiyle birlikte edebiyat, düşünce ve siyaset gibi alanların bütünlüğünde merkezi b... more Türk modernleşmesiyle birlikte edebiyat, düşünce ve siyaset gibi alanların bütünlüğünde merkezi bir konuma sahip olan romantik fikir ve yaklaşımlar, aslında bir Türk romantizminin de var olduğunu görünür kılmıştır. Milliyetçi, muhafazakâr, devrimci, Kemalist vs. romantizmlerin yanı sıra İslâmcı romantizm de bu geniş yelpazenin bir parçasıdır. Bu kitapta, Türk şiirinde ve düşüncesinde aynı potada erimiş bazı temel romantik yaklaşımların ve söylemlerin İslâmcı türevleri incelenmektedir. Mehmet Akif Ersoy, Necip Fazıl Kısakürek, Sezai Karakoç ve İsmet Özel İslâmcı Türk şiirinin dört öncüsü olarak dört farklı İslâmcılık anlayışıyla incelemenin odağında yer alan şairlerdir.
Gençlik romantizmlerinden, rasyonalizm eleştirilerine; politik endişelerden, üstünlük/seçilmişlik algılarına; romantik tarih yazımından, medeniyet tasavvurlarına; anti-modern ve anti-kapitalist tavırdan, diasporik söyleme kadar birçok mesele birbirinin ardılı olarak ele alınıyor. Gölgelerden Diasporaya, dört şairin eserlerine yönelik farklı bir okuma biçimi arz ettiği gibi Türk şiirinde ve düşüncesinde bu şairler aracılığıyla kök salan birtakım imkânların romantik niteliğini ortaya koymaktadır.
Hüsrev Akın & Mahmut Gazi Taş, "Sezai Karakoç ve Romantik Tarih Anlayışı", 2022
Cumhuriyet Dönemi'nin İslâmcı şairlerinden Sezai Karakoç, eserlerinde hem şiirselliğin hem de miz... more Cumhuriyet Dönemi'nin İslâmcı şairlerinden Sezai Karakoç, eserlerinde hem şiirselliğin hem de mizacı ve fikirlerinin gereği olarak romantikleşmekten vazgeçememiş veya kaçınamamıştır. Toplumsal anlamda da gerek epik ve didaktik, gerekse duygusal üslup onun romantikleşmesinde önemli rol oynamıştır. Aynı zamanda söz konusu romantizm, Karakoç’un bir nevi hayat karşısındaki fikirlerinin temeli, kişiliğinin mayasıdır. Sezai Karakoç’un romantikliğinin en bariz göstergelerinden birisi de hüzün ve övgüyle yâd edilen bir tarihin olmasıdır. Zira tarih onun İslâmcı söyleminin önemli bir parçasıdır. Edebiyat ve şiir çerçevesinden bakıldığında bu yönelimdeki amaç ya (resmî) tarihe bir itiraz yöneltmek ya da içinde bulunulan toplumu destansı veya büyülü tarihle buluşturmaktır. Gerçeküstü (sürrealist) bir kurguyu/içeriği haiz tarihsel anlatım ise romantize edilen düşüncenin “tarihten mülhem” olarak belirli kişiler, olaylar, semboller vs. üzerinden anlatılmasıdır. Bu nedenle de “büyülü” olarak nitelenmiştir. Destansı yönüyle romantik nitelik kazanan tarih yaklaşımından farkı da budur. Tarihten hareketle kurulur, onu çağrıştırır ancak tamamen farklı bir içerikte olabilir ve verilmek istenen mesaj, gerçeküstü kurgunun derin yapısında gizlidir. Modern şiirin imkanlarını kullanan Karakoç, tarihi doğrudan atıflar veya göndermelerle şiire konu edinmiş, gerçeklik sınırlarını da çok zorlamadan destansı hâle getirmiştir. Bu bakımdan Sezai Karakoç’un Hızırla Kırk Saat, Taha’nın Kitabı/Gül Muştusu kitapları, tarihin atıflarla/göndermelerle idealize edildiği; tarihî, mitolojik veya efsanevî nitelik kazanmış şahsiyetlerin de bir tür “dekor” şeklinde sunulduğu eserlerdir. Bu bildiride Sezai Karakoç’un tarihe bakışının romantik özellikleri incelenecek, onun tarihi nasıl destanlaştırdığı ve tarihten ilhamla nasıl bir zaman tasavvuru ortaya koyduğu ele alınacaktır. Böylece Karakoç’ta görülen tarih perspektifinin, İslâmcı romantizmin ideolojik arka planının gizemli/masalsı/büyülü anlatılarla desteklenen birer temsili olduğu ortaya çıkarılacaktır.
Gölgelerden Diasporaya: İslâmcı Türk Şiirinde Romantizm, İstanbul: Lakin Yayınları, 2024
Türk modernleşmesiyle birlikte edebiyat, düşünce ve siyaset gibi alanların bütünlüğünde merkezi b... more Türk modernleşmesiyle birlikte edebiyat, düşünce ve siyaset gibi alanların bütünlüğünde merkezi bir konuma sahip olan romantik fikir ve yaklaşımlar, aslında bir Türk romantizminin de var olduğunu görünür kılmıştır. Milliyetçi, muhafazakâr, devrimci, Kemalist vs. romantizmlerin yanı sıra İslâmcı romantizm de bu geniş yelpazenin bir parçasıdır. Bu kitapta, Türk şiirinde ve düşüncesinde aynı potada erimiş bazı temel romantik yaklaşımların ve söylemlerin İslâmcı türevleri incelenmektedir. Mehmet Akif Ersoy, Necip Fazıl Kısakürek, Sezai Karakoç ve İsmet Özel İslâmcı Türk şiirinin dört öncüsü olarak dört farklı İslâmcılık anlayışıyla incelemenin odağında yer alan şairlerdir.
Gençlik romantizmlerinden, rasyonalizm eleştirilerine; politik endişelerden, üstünlük/seçilmişlik algılarına; romantik tarih yazımından, medeniyet tasavvurlarına; anti-modern ve anti-kapitalist tavırdan, diasporik söyleme kadar birçok mesele birbirinin ardılı olarak ele alınıyor. Gölgelerden Diasporaya, dört şairin eserlerine yönelik farklı bir okuma biçimi arz ettiği gibi Türk şiirinde ve düşüncesinde bu şairler aracılığıyla kök salan birtakım imkânların romantik niteliğini ortaya koymaktadır.
Hüsrev Akın & Mahmut Gazi Taş, "Sezai Karakoç ve Romantik Tarih Anlayışı", 2022
Cumhuriyet Dönemi'nin İslâmcı şairlerinden Sezai Karakoç, eserlerinde hem şiirselliğin hem de miz... more Cumhuriyet Dönemi'nin İslâmcı şairlerinden Sezai Karakoç, eserlerinde hem şiirselliğin hem de mizacı ve fikirlerinin gereği olarak romantikleşmekten vazgeçememiş veya kaçınamamıştır. Toplumsal anlamda da gerek epik ve didaktik, gerekse duygusal üslup onun romantikleşmesinde önemli rol oynamıştır. Aynı zamanda söz konusu romantizm, Karakoç’un bir nevi hayat karşısındaki fikirlerinin temeli, kişiliğinin mayasıdır. Sezai Karakoç’un romantikliğinin en bariz göstergelerinden birisi de hüzün ve övgüyle yâd edilen bir tarihin olmasıdır. Zira tarih onun İslâmcı söyleminin önemli bir parçasıdır. Edebiyat ve şiir çerçevesinden bakıldığında bu yönelimdeki amaç ya (resmî) tarihe bir itiraz yöneltmek ya da içinde bulunulan toplumu destansı veya büyülü tarihle buluşturmaktır. Gerçeküstü (sürrealist) bir kurguyu/içeriği haiz tarihsel anlatım ise romantize edilen düşüncenin “tarihten mülhem” olarak belirli kişiler, olaylar, semboller vs. üzerinden anlatılmasıdır. Bu nedenle de “büyülü” olarak nitelenmiştir. Destansı yönüyle romantik nitelik kazanan tarih yaklaşımından farkı da budur. Tarihten hareketle kurulur, onu çağrıştırır ancak tamamen farklı bir içerikte olabilir ve verilmek istenen mesaj, gerçeküstü kurgunun derin yapısında gizlidir. Modern şiirin imkanlarını kullanan Karakoç, tarihi doğrudan atıflar veya göndermelerle şiire konu edinmiş, gerçeklik sınırlarını da çok zorlamadan destansı hâle getirmiştir. Bu bakımdan Sezai Karakoç’un Hızırla Kırk Saat, Taha’nın Kitabı/Gül Muştusu kitapları, tarihin atıflarla/göndermelerle idealize edildiği; tarihî, mitolojik veya efsanevî nitelik kazanmış şahsiyetlerin de bir tür “dekor” şeklinde sunulduğu eserlerdir. Bu bildiride Sezai Karakoç’un tarihe bakışının romantik özellikleri incelenecek, onun tarihi nasıl destanlaştırdığı ve tarihten ilhamla nasıl bir zaman tasavvuru ortaya koyduğu ele alınacaktır. Böylece Karakoç’ta görülen tarih perspektifinin, İslâmcı romantizmin ideolojik arka planının gizemli/masalsı/büyülü anlatılarla desteklenen birer temsili olduğu ortaya çıkarılacaktır.
Uploads
Papers by Gazi Taş
Gençlik romantizmlerinden, rasyonalizm eleştirilerine; politik endişelerden, üstünlük/seçilmişlik algılarına; romantik tarih yazımından, medeniyet tasavvurlarına; anti-modern ve anti-kapitalist tavırdan, diasporik söyleme kadar birçok mesele birbirinin ardılı olarak ele alınıyor. Gölgelerden Diasporaya, dört şairin eserlerine yönelik farklı bir okuma biçimi arz ettiği gibi Türk şiirinde ve düşüncesinde bu şairler aracılığıyla kök salan birtakım imkânların romantik niteliğini ortaya koymaktadır.
Gençlik romantizmlerinden, rasyonalizm eleştirilerine; politik endişelerden, üstünlük/seçilmişlik algılarına; romantik tarih yazımından, medeniyet tasavvurlarına; anti-modern ve anti-kapitalist tavırdan, diasporik söyleme kadar birçok mesele birbirinin ardılı olarak ele alınıyor. Gölgelerden Diasporaya, dört şairin eserlerine yönelik farklı bir okuma biçimi arz ettiği gibi Türk şiirinde ve düşüncesinde bu şairler aracılığıyla kök salan birtakım imkânların romantik niteliğini ortaya koymaktadır.