کەلەپوورا جیهانێ یائو نئەسجئۆ

کەلەپوورا جیهانێ یائو نئەسجئۆ
حەرتاگە دەسگناتۆن جۆنسەرڤاتۆن دەسگناتۆن
لۆگۆیا کەلەپوورا جیهانێ یائو نئەسجئۆ
پێک تێ ژ	وۆرلد حەرتاگە ستە د وۆرلد حەرتاگە جۆنڤەنتۆن ق2144255 ناتورال هەرتاگە
مالپەر	وهج.ونەسجۆ.ۆرگ/
بگوهێرە - ویکیدانەیێ بگوهێرە

ئالایێ لگەل لۆگۆیا کەلەپوورا جیهانێ یێئو نئەسجئۆ

کەلەپوورا جیهانێ یائو نئەسجئۆئا ن ژی شوونێن کەلەپوورا چاندی یێن جیهانێ یائو نئەسجئۆ،ئە ڤ شوونێن کو ژئا لیێ رێخستنا پەروەردە، زانستئوو چاندێ یا نەتەوەیێن یەکبوویی، (ئونئەسجئۆ) ڤە وەک کەلەپوورا جیهانێ تێن پاراستن. ل گۆری لیستەیائو نئەسجئۆیێ یا تیرمەها 2021ێ، 1154 شوونێن پاراستی ل 167 وەلاتان هەنە. ژ وان، 897 شوونێن چاندی، 218 شوونێن خوەزاییئوو 39 ژ وان هم شوونێن چاندیئوو هم ژی شوونێن سروشتی نە.

رامانا پاراستنا شوونێن کەلەپوورا جیهانێ

رامانا پاراستنا کەلەپوورا جیهانێ ژ سەدسالا 18انئوو ڤر دە دهەرە ژی،ئە و ژ هێلائو نئەسجئۆیێ ڤە د سالا 1954ان دە هاتیە سالۆخدان:

„داماگە تۆ جولتورال پرۆپەرتی، بەلۆنگنگ تۆئا نی پەۆپلە وهاتسۆەڤەر، مەانس داماگە تۆ تهە جولتورال هەرتاگەئۆ فئا لل مانکند، سنجەئە اجه پەرسۆن ماکەس تس جۆنتربوتۆن تۆ تهە جولتورەئۆ ف تهە وۆرلد.“

وەرگەرا ب کوردی

„حەر زەرارا کو تێ سەر ملکەکی چاندی، نە گرینگئە ئا یدی کیژان گەلی بە، تێ مانەیێ زەرارەکە میراتێ دنیایێ یێئا یدی مرۆڤاتیێ یە، چمکی هەر گەل ب تەڤکریێ خوە ل میراتێ دنیایێ سەرزێدەییێ دکە“

حەر سال کۆمیتەیا میراتێن دنیایێ یێئو نئەسجئۆ د هەزیرانێ دە دجڤەئوو بریارێن بۆ میراتێن نوو یێن وان پاراستن نیشان دکە.

کریتەرێن بژارتنێ

حەتا 2004ان، شەش کریتەر ژ بۆ میراتا چاندیئوو چار ژی ژ بۆ میراتا خوەزایی هەبوون.ئە ڤ د 2005ان دە هاتیە گوهارتن کو نها دەه کریتەر هەنە. دڤێ شوونێن وەرن بژارتن خوەدی "نرخەکە گەردوونی یا بەربچاڤ" بنئوو ب کێمی ڤە یەک ژ ڤان دەه کریتەران ب جه بینن:

کریتەرێن چاندی

1. "شوونەکە کو شاهەسەرەکەئا فەرندێریا مرۆڤاهیێ نیشان ددە"
2. "شوونەکە بۆ هەرێمەکێ دنیایێ، بۆ پێشکەتنێن د تەکنۆلۆژی،ئا ڤاهیێ دە باندۆرەکێ مەزن بەر دایی."
3. "شوونەکە کو بێکێماسیئا ن شاهانە کەڤنەشۆپەکەئا بۆریئا نئا بۆریێکێ کو وندا بوویی نیشان دکە."
4. "شوونەکە کو شمشاتێئا ڤاهی، میماری،ئا ن تەکنۆلۆژیێ سەردەمەکێئا ن سەردەمێن دنیایێ تەمسیل دکە."
5. "شوونەکە کو نەشتیێ مرۆڤاهیئا ن وەرزەیێ سەردەمەکێ دنیایێیێ دەرباز بوویی نیشان دکەئوو ب رابۆرینێ دەمێ رەئە و تایبەتیا خوە وندا کری."
6. "شوونەکە کو بێگەنگەشیئوو ئە شکەرا بوویەر، شمشاتێ ژیانێ، رامانێنئۆ لی، هونەریئوو لیتەراتووری بمانە."

کریتەرێن خوەزایی

7. "شوونەکە کو رندیێ خوەزائا ن هەرێمەکێ،ئا نئێ ستەتیکێ دەرەکێ نیشان دکە."
8. "شوونەکە کو بێکێماسی گاڤێن چاخێن دنیایێ، گوهەرینێ ژیانێ، پرۆسەسێن ژەۆلۆژیک، گوهەرینێن ژەۆمۆرفۆلۆژیک نیشان ددە."
9. "شوونەکە کو ب شمشاتەکێ شاهانە گوهەرینئوو پرۆسەسێنئۆ کۆلۆژیک، بیۆلۆژیکئوو گوهەرینێن وەلات،ئا ڤ، بەراڤ، دەریا،ئا ژەلانئا ن گلئوو گیان نیشان ددە."
10. "شوونەکە کو تێڤالیێ بیۆلۆژیکێئە ردێئوو هەرێمەکێ نیشان ددەئوو جەلەبێنئێ دی تەهلیکایێ وندا بوونێئی هتیڤا دکنئوو بۆ دنیایێ بمانە."

گالەری

• 
  چیایێ نەمروود، نێزیکی سەمسوورێ (باکورێ کوردستانێ، ترکییە)
• 
  کەلا سەلاهەدین (سووری)
• 
  مزگەفتا مەزنئا دیڤریگیێ (باکورێ کوردستانێ، ترکیە)
• 
  قەرە کلیسا (دێرا رەش) (ئازەربایجانا رۆژاڤا،ئی ران)
• 
  پەرسەپۆلیس (Iران)
• 
  پیرامیدا کەۆپس (گیزە، مسر)
• 
  پەیکەرائا زادیێ، ل نەو یۆرکێ (دیئا)
• 
  بەدەنا مەزنئا چینی، (چین)
• 
  قەسرائە یت بەنهادوو (مارۆکۆ)
• 
  جهجهەن Iتزا، ل مەکسیکێ
• 
  ناڤەندا سانکت پەتەرسبورگێ (رووسیا)
• 
  سهنتۆ (ژاپۆن)
• 
  شکەفتا دەستان (جوەڤا دە لاس مانۆس) ل ئارژەنتینێ
• 
  ماناسترا گەگهاردێ (ئەرمەنستان)

مژارێن تێکلدار

• بەرماهیێن بێهەمپا یێن جیهانێ

گرێدانێن دەرڤە

• ئینگیلیزئی: لیستەیا شوونێن کەلەپۆرا جیهانێ