Niobiom
 | |
 | |
| Ensampel a |
Elven gymyk, lithophile  |
|---|---|
| Klass |
alkan tremenyans, period 5 |
| Furvell gymyk |
Nb |
| Dydhyas diskudhans |
1801 |
| Niver atomek |
41 |
| Aray an elektrons |
[Kr] 4d⁴ 5s¹ |
| Elektronegedhegedh |
2 |
| Studh oksidyans |
5 |
| Rann a |
period 5, bagas 5 |
 Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia | |
Elven gymyk yw niobiom, niver 41 y'n Vosen Beriodek. Y furvell gymyk yw Nb. An hanow a dheu dhyworth Niobe, myrgh myghtern Tantalus yn mythologieth grek, awos bos an elven niobiom mar hevelep orth tantalom.
Nyns eus rann dhe niobiom y'n korf denel. Diskudhys veu yn 1801 gans Charles Hatchett (1765-1847) yn Loundres. Ev a wrug ober war sort a voon, kolumbit y hanow. Gwrys veu an alkan pur rag an kynsa prys yn 1864 gans C.S.Blomstrand.
An chif moon yw kolumbit (Fe, Mn)(Nb,Ta)2O6 aswonnys avel niobit ynwedh. Yma'n balyow moyha posek yn Brasil (85% a askorrans ollvysel), Repoblek Werinel Kongo, Russi, Nijeri ha Kanada. Askorrys yw a-dro dhe 60,000 tonnas an vledhen. Keworrys yw dhe dhur dinam rag y grevhe. Usys yw dhe wul gwelynni kesteudha (welding rods) ha pibennow yn dasoberoryon nuklerek ow karya lithiom ha sodiom linyel. Usys yw kesalkenyow niobiom dhe wul ympyansow leuvvedhegel (surgical implants) awos ny wra dasoberi gans gwias denel.
Poos atomek niobiom yw 92.92, y boynt teudhi yw 2468°C ha'y boynt bryjyon yw 4742°C. Y dhosedh yw 8.6kg an liter. Alkan splann loos-liw dur yw niobiom, medhel pan yw pur. Gemmweyth gwrys a niobiom a splanna gans liwyow seythliw.
Mirva
[golegi | pennfenten]-
Charles Hatchett -
Lymnans a Niobe gans Jacques-Louis David -
Gwrys a gesalkan niobiom yw tron tewl Apollo 15. -
Kolumbit -
Usys yw niobiom dhe wul gwelynni kesteudha -
Ympyansow leuvvedhegel
