Tycho Brahe

Tycho Brahe
Tycho Brahe
Genys	14 Kevardhu 1546 ; Kastel Knutsdorp
Mernans	24 Hedra 1601, 1601 ; Praha, Praha
Kenedhlogeth	Ruvaneth Danmark
Alma mater	Pennskol Kopenhavn; Pennskol Leipzig; Pennskol Rostock ;
ymgynghorydd y doethor	Valentin Thau; Caspar Peucer ;
Galwesigeth	steronydh, honanvewskrifer, prydydh, sterdhewinydh, alkemydh, skrifer
Arvether	Uraniborg ;
Aswonnys rag	Rudolphine Tables, Tychonic system, De Nova Stella, Astronomiae Instauratae Mechanica, De Mundi aetherei recentioribus Phaenomenis Liber secundus, Astronomiae Instauratae Progymnasmata
Tas	Otte Brahe
Mamm	Beate Clausdatter Bille
Pries	Kirsten Barbara Jørgensdatter
Fleghes	Sidsel Brahe
Pewasow	Knight of the Order of the Elephant
Sinans

Tycho Brahe, genys avel Tyge Ottesen Brahe (14 Kevardhu 1546 — 24 Hedra 1601) o steronydh a Dhanmark. Ev a wre aspia war ebron an nos kyns devisyans an pellweller. Ev a dhrehevas aspiansva veur henwys Uraniborg war enys Hven yn Danmark.

Ev a dhiskudhas an ollvys yn-mes a'n Kevreyth Howlek dhe allos chanjya dres termyn. Ev a dhiskudhas ughnova (SN1572) ha steren lostek. Johannes Kepler o y skoodhyer. Tycho a wrug aspiansow a'n planettys gans rach meur. Pan verwis Tycho yn 1601, Kepler a dhuryas gans y ober.

Nyns o Tycho godhonydh arnowydh. Ev a grysis yn sterdhewinieth, ha'y steronieth o kemyskans koynt a aspiansow godhoniethel ha kryjyans kryjyk. Kyn sevis orth gevreyth Ptolemy, ev a naghas kevreyth Copernicus ynwedh. Ev a dhisplegyas tybyans dorgresennek a dhismygas bos an Howl ha Loor ow resek a-dro dhe'n Nor, mes bos an planettys erel ow resek a-dro dhe'n Howl.

Yn dyffrans dhe'n brassa rann a steronydhyon y'n termyn na, ny grysis yn tybyans pelyow nevek (celestial spheres) heb janj vytholl. Nova Tycho a brovas chanjys dhe hwarvos. Ynwedh ev a dhiskudhas bos ster lostek taklow nevek gwir gans resegvaow dyffrans dhe resegvaow an planettys.

Yn 1566, ev a omladhas omladh dewdhen drefen dadhel a-dro dhe biw o an gwella awgrymer, ha kelli rann a'y dron. Ev a wiska tron fug rag remenans y vewnans.

Wosa kevewi yn Praha yn 1601, ev a gavas kleves loneth. Y ferwis 16 dydh awosa. Herwydh Kepler, yth esa edhom dhodho a vos dhe'n privedhyow, mes ev a sevis orth terri 'etiquette' ha gortos orth an voos. Arvrysyansow arnowydh a lever y vos ow kodheva gans kanker an ragwagren (prostate cancer).

Hanow Tycho yw res dhe gowdoll war an Loor, kowdoll war an planet Meurth ha'n ughnova diskudhys ganso.