Di indigetes
Di indigetes erant di Romani antiqui qui a mythologiis aliis non sumpti sunt. Plurimi di indigetes erant obscurissimi nec clari quibus paulum amplius quam humanum naturum tributi notionum sunt. Ops Ianusque Quirinusque sunt inter paucos deos indigetes magnos.
Quia notiones Latine fere semper femininum—et nonnumquam neutrum—genus verborum habuerunt, plurimi di indigetes, et re vera di Romani omnino, erant feminini.
Index deum indigetum
[recensere | fontem recensere]| Nomen | Indicium |
|---|---|
| Abeona | Dea patrona liberorum discedentium primum domo parentium, defendens gradus primos solos.[1] Nota et ab praepositionem. Vide et Adeona. |
| Abundantia | Dea felicitatis copiaeque fortunaeque, et Annona appellata. Erat custos cornucopiae, qua cibum pecuniamque distribuebat. Quamquam Romae pauca templa signaque venerationis Abundantiae inventa sunt, ut "virgo pulchra boni eventi" multum in arte nummoque, habens saepe cornucopiam manipulosque frumenti et licens quibus insunt humum labi, apparuit. |
| Adeona | Dea reducens liberos domum parentium.[1] Nota et ad praepositionem. Vide et Abeona. |
| Aequitas | Dea, et Aecetia appellata, mercaturae aequae mercatorumque proborum. Cornucopiae, quae divitias propter commercium effinxit, et librae, quae aequum aequitatemque effinxit, depicta est. Inter Imperium Romanum, Aequitas ut lineamentum imperatoris, nomine Aequitas Augusti, interdum venerata est. |
| Aera Cura | Dea inferorum. Vide etiam Aericura, alia dea inferorum quae at Germanica et Celtica erat. |
| Aeternitas | Dea significans aeternitatem, tempus perpetuum. Signum eius erat phoenix (avis resurgens igne) sive uroborus (serpens mordens caudam suam). |
| Africus | Deus venti australis sive inter occasum solis et meridiem. Ei nomen a Afer ventus (ventus Africae) defluit quod Africa australis Romae erat. Postea Africus cum Graeco deo Lips, uno Ventorum deum, aequatus est. |
| Aius Locutius | Anima fabulae antiquae, et Loquens Locutusque appellata. A Marco Caedicio plebe Aii Locutii vox, quae eum monuit ut magistratis Romam Gallos appropinquare dicat, audita est. Nemo monitionem respexerunt, et Roma a Gallis 390 a.C.n. direpta est. Postea Galli repulsi erant, dictator Camillus aram deo Aio Locutio poni et templum sacellumque ei dedicari prope fanum Vestae in Nova Via Romae ubi vox audita erat iussit.[1][2][3] Ara in sito 1820 inventa est, in qua dedicatio praesiti genio loci, "si deus si dea" inscripta est.[4] |
| Alemona | Dea, et Alemonia appellata, quae infantem nondum natum providit aluitque.[5] |
| Angerona | Dea secreti, et Diva Angerona appellata, quae dolorem levare credita est. Ponens digitum ad os adligatum, poscens silentium, fere depicta est. In diei festo Angeronalia sive Divalia culta est. Angerona etiam erat custos nominis secreti Romae.[3] |
| Angita | Dea sanationis magicarumque artium veneficiique. Fortasse erat dea eadem ut Angitia, dea alia sanationis. |
| Angitia | Dea anguum sanationisque, venerata praesertim a Marsis, populo Italiae mediae. Pluraliter Angitiae interdum attacta est, itaque fortasse erat nomen deis compluribus. Fortasse et erat dea eadem ut Angita.[3] |
| Anna Perenna | |
| Antevorta | Una ex Camenis vel cognomen Carmentis. Ut plura vide Carmentalia. |
| Averna | Regina mortuorum. Fortasse erat idem instar Proserpinae. Vide et Avernus. |
| Bona Dea | |
| Bubona | Dea pecoris. |
| Candelifera | Dea parti quae mulieres per graviditates iuvit. Candelae cereive ei ut signa accensi sunt, quod ei nomen est a verbis candela ferreque. |
| Cardea | Dea, et Carda appellata, quae cardinibus ianuarum, itaque, ut signum, vitae familiari, praesedit.[1][6] Cardea erat et patrona salutis liminumque, coniuncta vento. Nomen ei a verbo cardo defluit. Liberos quin vampyros sagasque tuita est, et de artifice bene merita est. Cultus suus Romae antiquae interest, et in Beltanis die festo interdumque Iunium, quorum ambo anni "cardines" translatas putati sunt, culta est. Personae globique oscillaque in ianuis arboribusque suspensa sunt in veneratione ei ut segites crescere cohortata est. Crataegi arbores erant ei sanctae. |
| Carmentis | vel Carmenta una ex Camenis. |
| Carna | Dea quae vitalia corporis sustentare ac tueri credebatur : quotannis Kalendis Iuniis farre fabisque simul coctis colebatur necnon larido. |
| Catillus | |
| Cinxia | Iunonis cognomen cum cingulum nuptae prima nocte matrimonii solvit |
| Clementia | |
| Cloacina | |
| Cocles | |
| Concordia | |
| Conditor | |
| Consus | deus granorum fortasse fuit vel in terra vel in granario conditorum, ab agricolis praecipue cultus ; in eius honorem Consualia bis in anno mense Sextili et mense decembri celebrabantur; cum dea Ope coniunctus est cuius feriae die quinto post Consualia celebrabantur. |
| Convector | |
| Copia | |
| Corus | |
| Cuba | |
| Cunina | |
| Cura | |
| Curiatii | |
| Dea Dia | |
| Dea Tacita | |
| Devera | |
| Deverra | |
| Di Penates | |
| Dia | |
| Disciplina | |
| Dius Fidus | |
| Domiduca | Iunoni adsimulata est cum nuptam ad domum mariti ducit. |
| Domiducus | |
| Domitius | |
| Duellona | |
| Edusa | |
| Egeria | |
| Egestes | |
| Empanda | |
| Endovelicus | |
| Evander | Rex Arcadum cum matre Carmente in Latium venit, ubi benigne a Fauno acceptus novam urbem in monte Palatino condidit, ubi primo Herculem, deinde Aeneam accepit. Socius Aeneae adversus Turnum fuit in Aeneide. |
| Eventus Bonus | |
| Fabulinus | "Fabulinus deus cui gratiæ reddebantur cum parvuli primo loquebantur[7]" |
| Facunditas | |
| Faustitas | |
| Febris | |
| Felicitas | |
| Ferentina | |
| Feronia (dea) | "Feronia dea magni nominis in Italia. Dea erat, inquit Servius, libertorum cui multa ferebantur munera; hinc nomen. Servius Virgilii interpres ait Feroniam eamdem esse atque Iunonem virginem quod inscriptione quadam confirmatur a Fabreto allata, IUNONI FERON. Caput Feroniae conspicitur in nummo familiae Plaetoriae, ut putat Fabretus[8]" |
| Fides | |
| Fontus | Deus fontium, filius Iani et Iuturnae. |
| Fornax | |
| Fraus | |
| Fulgora | |
| Furrina | de qua sic ait Varro : "cuius deae honos apud antiquos (fuit) ; nam ei sacra annua et flamen attributus ; nunc vix nomen notum paucis" Furrinalia mense quintili/iulio celebrabantur. Ara in Ianiculo ei fuit. |
| Honos | |
| Horatii | |
| Iana | |
| Ianus | |
| Imporcitor | |
| Invidia | |
| Inuus | Deus pecoris et gregum quibus fecunditatem augebat. Saepe cum Fauno vel Luperco confundebatur. |
| Iterduca | (cf. Domiduca) |
| Iuno | |
| Iuppiter | Aeneas post mortem Iuppiter indiges invocabatur. |
| Iuturna | Nomen celebris fontis in Foro Romano. Nympha aquarum, in Aeneide soror Turni est. Nonnumquam etiam uxor dei Iani et mater Fonti. |
| Lactans | |
| Larenta | |
| Lares | |
| Laverna | |
| Levana | |
| Liberalitas | |
| Libera | |
| Libitina | Dea mortuorum. |
| Lima | |
| Lua | , AE , f. . LVA , DEA a cui si consacravano le armi e le spoglie tolte ai nemici. |
| Lucina | patrona parturientium feminarum fuit cuius vis virtusque primo Dianae attributa est : nam nomen Luna proximum est nomini Lucinae (Diana Lucina). Sed saepius cognomen Iunonis est quae matronarum patrona Romae maxima erat. |
| Lupercus | Deus qui pecus adversus lupum tuetur. Saepe cum Fauno confunditur. Lupercalia die 15 Februarii in Lupercale celebrabantur. |
| Maia | |
| Maiesta | |
| Manes | |
| Matronae | |
| Meditrina | "Meditrina dea remediorum et medicinae, ut nomine indicari videturs[9]" |
| Mefitis | "Mephitis dea erat tetrum exhalans odorem Virgilius Persius et Tacitus eius mentionem faciunt.[10]" |
| Mellona | |
| Mena | |
| Mens | |
| Messor | |
| Moneta | Cognomen Iunonis dubiae significationis (a monendo ?), postea dea artis monetariae fuit. |
| Mucius | |
| Murcia | |
| Muta | |
| Mutinus Mutunus | |
| Naenia | |
| Nascio | |
| Nemestrinus | |
| Nerio | |
| Nixi | |
| Nodutus | |
| Nona | |
| Novensilus | |
| Nundina | "Nundina dea nomen mutuabatur ex nono infantium die a natali[11]" |
| Obarator | |
| Occator | |
| Orbona | |
| Pales | dea vel par numinum (nam duo Pales fuisse videntur, sive mas et femina sive duae feminae) pastores ac pecudes protegens. Parilia in eius honorem die 21 Aprilis celebrabantur. |
| Partula | |
| Patalena | |
| Paventia | |
| Picumnus | |
| Pietas | |
| Pilumnus | "Pilumnus deus qui pilendi frumenti invenit usum. Nonius Marcellus Pilumnum et Picumnum deos vocat praesides auspiciorum conjugalium[12]". |
| Poena | |
| Pomona | |
| Porus | |
| Postverta | Una ex Camenis vel cognomen Carmentis. Ut plura vide Carmentalia. |
| Potina | |
| Promitor | |
| Prosa seu Prorsa | |
| Postvorta | fortasse eadem ac Prosa |
| Providentia | |
| Pudicitia | |
| Puta | |
| Quirinus | |
| Quiritis | |
| Rederator | |
| Robigo | Sic saepe deus Robigus a poetis nominatur et dea fit. |
| Robigus | deus qui fruges a robigine tuebatur, id est a morbo qui eas corrumpebat ; Robigalia die 25 aprilis celebrabantur. |
| Roma | |
| Rumina | |
| Runcina | |
| Rusina | |
| Saritor | |
| Securitas | |
| Semonia | |
| Sentia | |
| Silvanus | Deus silvarum. |
| Soranus | |
| Sors | |
| Spes | |
| Spiniensis | |
| Stata Mater | |
| Statina | |
| Statanus | |
| Strenua | "Strenia dea quae vel strenua ipsa erat vel id agebat ut homines strenue agerent; alii legunt Strenua[13]. |
| Suedela | |
| Subruncinator | |
| Summanus | |
| Tellumo | "Tellumo telluris deus quem quidam putant esse Plutonem[14]." |
| Tempestes | |
| Terminus | |
| Terra Mater | Etiam Ops vocata |
| Tibertus | |
| Uranus | |
| Vacuna | Vetus dea Sabina. Pro absentium reditu invocabatur, ut videtur. |
| Vervactor | |
| Veritas | |
| Verminus | |
| Vertumnus | |
| Vica Pota | |
| Viduus | |
| Virbius | Minor deus qui fuit minister Dianae in nemore Aricino. |
| Viriplaca | |
| Virtus | |
| Vitumnus | |
| Volturnus | Tiberis fluminis deus necnon aliorum fluviorum |
| Volumna | "Volumnus et Volumna dii nuptiales ad conciliandas conjugum statim a nuptiis voluntates[15]." |
Bibliographia
[recensere | fontem recensere]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Grimal, Pierre (1986). The Dictionary of Classical Mythology (pp. 27, 231). Oxford: Basil Blackwell. ISBN 0-631-20102-5.
- ↑ Richardson, L. (1992). A New Topographical Dictionary of Ancient Rome (p. 5). Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-4300-6.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Hammond, N.G.L. & Scullard, H.H. (Eds.) (1970). The Oxford Classical Dictionary (pp. 33, 65). Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-869117-3.
- ↑ Ara Aii Locutii in Palatino
- ↑ Ferguson, J. (1988). "Divinities" (p. 853) in M. Grant & R. Kitzinger (Eds.), Civilization of the Ancient Mediterranean. Greece and Rome. Volume II (pp. 909–923). New York: Charles Scribner's Sons.
- ↑ York, Michael (1986). The Roman Festival Calendar of Numa Pompilius (p. 80). NewYork, Berne and Frankfurt: Peter Lang. ISBN 0-8204-0307-5.
- ↑ Bernardus a Monte-Falconis, L'Antiquité représentée en figures, I, 2
- ↑ Bernardus a Monte-Falconis, L'Antiquité représentée en figures, I, 2
- ↑ Bernardus a Monte-Falconis, L'Antiquité représentée en figures, I, 2
- ↑ Bernardus a Monte-Falconis, L'Antiquité représentée en figures, I, 2
- ↑ Bernardus a Monte-Falconis, L'Antiquité représentée en figures, I, 2
- ↑ Bernardus a Monte-Falconis, L'Antiquité représentée en figures, I, 2
- ↑ Bernardus a Monte-Falconis, L'Antiquité représentée en figures, I, 2
- ↑ Bernardus a Monte-Falconis, L'Antiquité représentée en figures, I, 2
- ↑ Bernardus a Monte-Falconis, L'Antiquité représentée en figures, I, 2