Papers by Pieter van de Velde
Notae Praehistoricae 32. p 51-71, 2012
Spoorlijn Urmonderbaan Haven Past. Eijckstraat Centraal Lab LBK sites dry valleys or streams Stei... more Spoorlijn Urmonderbaan Haven Past. Eijckstraat Centraal Lab LBK sites dry valleys or streams Steinderveld M e u s e M e u s e Meuse de Waal Beek-Molensteeg (n = 12) Echt-Annendaal (n = 1) Elsloo-Catsop (n = 5) Geleen-Bergstraat (n = 5) Geleen-Geleenderveld (n = 6) Geleen-Seipgensstraat (n = 11) Geleen-Urmonderbaan (n = 13) Beek-TPE (n = 14) Elsloo-cemetery (n = 28) Elsloo-settlement (n = 141) Geleen-C.Lab Urmond (n = 2) Geleen-Janskamperveld (n = 123) Geleen-de Kluis (n = 22) Sittard-Mgr Claessen (n = 55) Sittard-Fontys (n = 22) Stein-Haven (n = 1) Stein-Heidekampweg (n = 46) Stein-Kerkweg (n = 16) Belv d re (n = 8) Klinkers (n = 99) Lanakerveld (n = 4) St. Christoffelplein (n = 3) De Waal (n = 10) GRAETHEIDE CABERG
Archaologisches Korrespondenzblatt, 2009
Journal of Mediterranean Archaeology, 2001
Journal of Archaeology in the Low Countries, 107-133., 2013
We made a detailed study of post holes, pits and ditches from Early Neolithic Linear Pottery Cult... more We made a detailed study of post holes, pits and ditches from Early Neolithic Linear Pottery Culture (LBK) settlement sites and enclosures using soil micromorphological techniques. An ample presence of carbonized remains in postholes at the Elsloo Riviusstraat settlement site showed that the three buildings investigated were erected when the settlement already existed. The aggregate structure of the fill demonstrated that the posts were extracted; they did not burn or decay in situ. Large pits next to the buildings were used as watering hole and eventually as a rubbish pit. Both pits were adapted for a different use by putting a level of low-temperature heated clay/loam on top of the first fill.
Ditches of enclosures at Beek-Kelmond and Beek-Kerkeveld had a complex history of infilling. Next to sediments deposited in stagnant water, stacked slaking crusts represented deposition of clay eroded by surface run-off during wet spells and subsequent drying out of the resulting puddles. Aggregate-dominated fills represent phases of anthropogenic dumping of soil material. Proximity of the ditches to settlements or refuse dumps was indicated by the amounts of carbonized material in the soil mass. Horizons with intensive bioturbation indicate
phases of low sediment supply, plant growth and soil formation. At Beek-Kerkeveld different parts of the enclosure have remarkably different sequences of layers. Non-natural sequences and anthropogenic layers indicate human activities in the area at least up till the time when the ditch had been filled entirely. Filling-up was probably quick and may have been completed within one generation.
Keywords: Loess, postholes, Langsgruben. Sohlgraben, Spitsgraben, aggregate structure, heating, rubification, charcoal, abandonment, slaking crusts, clay illuviation
‘Vergeten’ Bandkeramiek
Een Odyssee naar de oudste neolithische bewoning in Nederland
Ivo van Wi... more ‘Vergeten’ Bandkeramiek
Een Odyssee naar de oudste neolithische bewoning in Nederland
Ivo van Wijk, Luc Amkreutz en Piet van de Velde
Het archeologisch onderzoek in Nederland naar de vroegneolithische Lineaire Bandkeramiek cultuur of LBK (5250-4950 v. Chr.) heeft een lange geschiedenis. Sinds de eerste vondsten in 1925 werken amateur- en beroepsarcheologen er aan om onze kennis van deze cultuur te vergroten. Naast grote opgravingen die door de Universiteit Leiden zijn uitgevoerd, heeft veel (meest kleinschaliger) onderzoek plaatsgevonden dat minstens belangrijke aanvullende gegevens kan bieden, zo niet een ander licht kan werpen op de bestaande beeldvorming. Buiten het onderzoek van de Universiteit zijn publicaties echter summier of ontbreken geheel, ook die betreffende de eerste bandkeramische opgravingen. Het NWO-Odyssee onderzoeksproject Terug naar de Bandkeramiek, ‘vergeten’ onderzoeken van de Bandkeramiek heeft deze ’vergeten’ opgravingen boven water gehaald.
Voor dit project is een selectie van deze kleinere bandkeramische opgravingen uitgewerkt en toegankelijk gemaakt voor (aansluitend) wetenschappelijk onderzoek als ook voor een groter publiek; daarnaast is er binnen het project kennisoverdracht geweest op een jongere generatie onderzoekers.
In deze publicatie wordt de rijke onderzoeksgeschiedenis besproken en verslag gedaan van de opgravingen van veertien bandkeramische vindplaatsen in de Graetheideregio alsmede het gebied ten noorden van Maastricht. De (her)analyses van de geselecteerde onderzoeken worden per vindplaats gepresenteerd en in een synthetiserend kader geplaatst. De aandacht gaat daarbij uit naar: nederzettingsstructuur en landschappelijke inkadering (Van Wijk & Amkreutz), de chronologie van het bandkeramisch aardewerk (Van de Velde), het vuursteengebruik en de -herkomst (De Grooth), de stenen werktuigen (Verbaas), het non-bandkeramisch aardewerk (Brounen), het gebruik van oker (Wijnen), en de bandkeramische cultuurgewassen (Bakels).
Als centraal thema wordt aan de hand van genoemde aspecten de bewoningsdynamiek ten oosten en westen van de Maas belicht Onder de algemene noemer van Lineaire Bandkeramiek blijkt een variabiliteit in het gebruik en herkomst van diverse gebruiksgoederen schuil te gaan die groter was dan aangenomen werd en die nu in onze analyses duidelijk naar voren komt.
De ‘vergeten’ onderzoeken van de Bandkeramiek krijgen op deze wijze alsnog de hun toekomende plaats in de onderzoeksgeschiedenis geboden.
The Central European Linear Pottery Culture (‘LBK’, Linearbandkeramik) was probably the first agr... more The Central European Linear Pottery Culture (‘LBK’, Linearbandkeramik) was probably the first agricultural society
in the Netherlands (5250-4950 cal BC). Intensively researched in Germany and France, it has in our country been investigated by local amateurs and mainly Leiden-based professional archaeologists since 1925. LBK finds have been recovered from the ‘loess island’ of the Graetheide Plateau in the southern part of the Dutch province of Limburg. Remains have occasionally turned up elsewhere, too. The LBK started with probably five small settlements at the edge of the aforementioned plateau (Geleen-De Kluis, Geleen-Janskamperveld, Sittard, Stein, Elsloo), after which other hamlets arose in the intervening areas. Towards the end of the LBK period the LBK people founded settlements at quite different locations: on valley floors and hilly terraces. The LBK people seem to have vanished without trace in the early 49th century; there is no further evidence of them in the local archaeological record and they had no apparent successors.
In the Netherlands, LBK field research peaked in the 1950s and 1960s (P.J.R. Modderman), followed by some thematic research in the 1970s. In spite of the intensive research efforts, several questions remain unanswered. Unlike in Germany, France and Belgium, no LBK settlement has in our country been excavated to its limits. Such full-scale research is however essential for determining such issues as the nature of occupation, agricultural efficiency and the demographic structure of the society concerned.
Another unexplored topic is the presence of the LBK beyond the plateau. Particularly puzzling, especially in view of
the evidence of continuity into subsequent cultures in the neighbouring German Rhineland, is the apparent sudden
disappearance of the Graetheide LBK for unknown reasons.
Huisplattegronden in Nederland. Archeologische sporen van het huis, 2014
Spoorlijn Urmonderbaan Haven Past. Eijckstraat Centraal Lab LBK sites dry valleys or streams Stei... more Spoorlijn Urmonderbaan Haven Past. Eijckstraat Centraal Lab LBK sites dry valleys or streams Steinderveld M e u s e M e u s e Meuse de Waal Beek-Molensteeg (n = 12) Echt-Annendaal (n = 1) Elsloo-Catsop (n = 5) Geleen-Bergstraat (n = 5) Geleen-Geleenderveld (n = 6) Geleen-Seipgensstraat (n = 11) Geleen-Urmonderbaan (n = 13) Beek-TPE (n = 14) Elsloo-cemetery (n = 28) Elsloo-settlement (n = 141) Geleen-C.Lab Urmond (n = 2) Geleen-Janskamperveld (n = 123) Geleen-de Kluis (n = 22) Sittard-Mgr Claessen (n = 55) Sittard-Fontys (n = 22) Stein-Haven (n = 1) Stein-Heidekampweg (n = 46) Stein-Kerkweg (n = 16) Belv d re (n = 8) Klinkers (n = 99) Lanakerveld (n = 4) St. Christoffelplein (n = 3) De Waal (n = 10) GRAETHEIDE CABERG
History and development of the sociopolitical concept 'Early State' by (mainly) Henri Claessen on... more History and development of the sociopolitical concept 'Early State' by (mainly) Henri Claessen on the occasion of his retirement
The Early Neolithic (cs. 5200-4950 BCA) in the southern Netherlands
History of academic archaeological research in the Netherlands, from the beginnings in the 18-twe... more History of academic archaeological research in the Netherlands, from the beginnings in the 18-twenties to the 19-nineties.
Transfer of graveyard conclusions on social structure to LBK-society at large
Attempt at social analysis of gravegoods distribution in Elsloo graveyard. Kinship in late-LBK so... more Attempt at social analysis of gravegoods distribution in Elsloo graveyard. Kinship in late-LBK society, incipient hierarchization
Continuity and discontinuity, discussion of - in archaeology, and methods of visualization of same.
Archaeological dinds as analytical units, data noise, and measurement scales
on method, data noise, and validity in archaeology
Current Anthropology, 1979
Chronology. The generality and the ceramic nature of Com-ponent 1 make it the best candidate for ... more Chronology. The generality and the ceramic nature of Com-ponent 1 make it the best candidate for marking time. A scan of the high-loading attributes shows single-and multidented spatula techniques to be very much opposed. In accordance with the archaeological literature, ...
Babesch - Bulletin Antieke Beschaving, 1995
browse categories : ... ...
American Ethnologist, 1988
Uploads
Papers by Pieter van de Velde
Ditches of enclosures at Beek-Kelmond and Beek-Kerkeveld had a complex history of infilling. Next to sediments deposited in stagnant water, stacked slaking crusts represented deposition of clay eroded by surface run-off during wet spells and subsequent drying out of the resulting puddles. Aggregate-dominated fills represent phases of anthropogenic dumping of soil material. Proximity of the ditches to settlements or refuse dumps was indicated by the amounts of carbonized material in the soil mass. Horizons with intensive bioturbation indicate
phases of low sediment supply, plant growth and soil formation. At Beek-Kerkeveld different parts of the enclosure have remarkably different sequences of layers. Non-natural sequences and anthropogenic layers indicate human activities in the area at least up till the time when the ditch had been filled entirely. Filling-up was probably quick and may have been completed within one generation.
Keywords: Loess, postholes, Langsgruben. Sohlgraben, Spitsgraben, aggregate structure, heating, rubification, charcoal, abandonment, slaking crusts, clay illuviation
Een Odyssee naar de oudste neolithische bewoning in Nederland
Ivo van Wijk, Luc Amkreutz en Piet van de Velde
Het archeologisch onderzoek in Nederland naar de vroegneolithische Lineaire Bandkeramiek cultuur of LBK (5250-4950 v. Chr.) heeft een lange geschiedenis. Sinds de eerste vondsten in 1925 werken amateur- en beroepsarcheologen er aan om onze kennis van deze cultuur te vergroten. Naast grote opgravingen die door de Universiteit Leiden zijn uitgevoerd, heeft veel (meest kleinschaliger) onderzoek plaatsgevonden dat minstens belangrijke aanvullende gegevens kan bieden, zo niet een ander licht kan werpen op de bestaande beeldvorming. Buiten het onderzoek van de Universiteit zijn publicaties echter summier of ontbreken geheel, ook die betreffende de eerste bandkeramische opgravingen. Het NWO-Odyssee onderzoeksproject Terug naar de Bandkeramiek, ‘vergeten’ onderzoeken van de Bandkeramiek heeft deze ’vergeten’ opgravingen boven water gehaald.
Voor dit project is een selectie van deze kleinere bandkeramische opgravingen uitgewerkt en toegankelijk gemaakt voor (aansluitend) wetenschappelijk onderzoek als ook voor een groter publiek; daarnaast is er binnen het project kennisoverdracht geweest op een jongere generatie onderzoekers.
In deze publicatie wordt de rijke onderzoeksgeschiedenis besproken en verslag gedaan van de opgravingen van veertien bandkeramische vindplaatsen in de Graetheideregio alsmede het gebied ten noorden van Maastricht. De (her)analyses van de geselecteerde onderzoeken worden per vindplaats gepresenteerd en in een synthetiserend kader geplaatst. De aandacht gaat daarbij uit naar: nederzettingsstructuur en landschappelijke inkadering (Van Wijk & Amkreutz), de chronologie van het bandkeramisch aardewerk (Van de Velde), het vuursteengebruik en de -herkomst (De Grooth), de stenen werktuigen (Verbaas), het non-bandkeramisch aardewerk (Brounen), het gebruik van oker (Wijnen), en de bandkeramische cultuurgewassen (Bakels).
Als centraal thema wordt aan de hand van genoemde aspecten de bewoningsdynamiek ten oosten en westen van de Maas belicht Onder de algemene noemer van Lineaire Bandkeramiek blijkt een variabiliteit in het gebruik en herkomst van diverse gebruiksgoederen schuil te gaan die groter was dan aangenomen werd en die nu in onze analyses duidelijk naar voren komt.
De ‘vergeten’ onderzoeken van de Bandkeramiek krijgen op deze wijze alsnog de hun toekomende plaats in de onderzoeksgeschiedenis geboden.
in the Netherlands (5250-4950 cal BC). Intensively researched in Germany and France, it has in our country been investigated by local amateurs and mainly Leiden-based professional archaeologists since 1925. LBK finds have been recovered from the ‘loess island’ of the Graetheide Plateau in the southern part of the Dutch province of Limburg. Remains have occasionally turned up elsewhere, too. The LBK started with probably five small settlements at the edge of the aforementioned plateau (Geleen-De Kluis, Geleen-Janskamperveld, Sittard, Stein, Elsloo), after which other hamlets arose in the intervening areas. Towards the end of the LBK period the LBK people founded settlements at quite different locations: on valley floors and hilly terraces. The LBK people seem to have vanished without trace in the early 49th century; there is no further evidence of them in the local archaeological record and they had no apparent successors.
In the Netherlands, LBK field research peaked in the 1950s and 1960s (P.J.R. Modderman), followed by some thematic research in the 1970s. In spite of the intensive research efforts, several questions remain unanswered. Unlike in Germany, France and Belgium, no LBK settlement has in our country been excavated to its limits. Such full-scale research is however essential for determining such issues as the nature of occupation, agricultural efficiency and the demographic structure of the society concerned.
Another unexplored topic is the presence of the LBK beyond the plateau. Particularly puzzling, especially in view of
the evidence of continuity into subsequent cultures in the neighbouring German Rhineland, is the apparent sudden
disappearance of the Graetheide LBK for unknown reasons.
Ditches of enclosures at Beek-Kelmond and Beek-Kerkeveld had a complex history of infilling. Next to sediments deposited in stagnant water, stacked slaking crusts represented deposition of clay eroded by surface run-off during wet spells and subsequent drying out of the resulting puddles. Aggregate-dominated fills represent phases of anthropogenic dumping of soil material. Proximity of the ditches to settlements or refuse dumps was indicated by the amounts of carbonized material in the soil mass. Horizons with intensive bioturbation indicate
phases of low sediment supply, plant growth and soil formation. At Beek-Kerkeveld different parts of the enclosure have remarkably different sequences of layers. Non-natural sequences and anthropogenic layers indicate human activities in the area at least up till the time when the ditch had been filled entirely. Filling-up was probably quick and may have been completed within one generation.
Keywords: Loess, postholes, Langsgruben. Sohlgraben, Spitsgraben, aggregate structure, heating, rubification, charcoal, abandonment, slaking crusts, clay illuviation
Een Odyssee naar de oudste neolithische bewoning in Nederland
Ivo van Wijk, Luc Amkreutz en Piet van de Velde
Het archeologisch onderzoek in Nederland naar de vroegneolithische Lineaire Bandkeramiek cultuur of LBK (5250-4950 v. Chr.) heeft een lange geschiedenis. Sinds de eerste vondsten in 1925 werken amateur- en beroepsarcheologen er aan om onze kennis van deze cultuur te vergroten. Naast grote opgravingen die door de Universiteit Leiden zijn uitgevoerd, heeft veel (meest kleinschaliger) onderzoek plaatsgevonden dat minstens belangrijke aanvullende gegevens kan bieden, zo niet een ander licht kan werpen op de bestaande beeldvorming. Buiten het onderzoek van de Universiteit zijn publicaties echter summier of ontbreken geheel, ook die betreffende de eerste bandkeramische opgravingen. Het NWO-Odyssee onderzoeksproject Terug naar de Bandkeramiek, ‘vergeten’ onderzoeken van de Bandkeramiek heeft deze ’vergeten’ opgravingen boven water gehaald.
Voor dit project is een selectie van deze kleinere bandkeramische opgravingen uitgewerkt en toegankelijk gemaakt voor (aansluitend) wetenschappelijk onderzoek als ook voor een groter publiek; daarnaast is er binnen het project kennisoverdracht geweest op een jongere generatie onderzoekers.
In deze publicatie wordt de rijke onderzoeksgeschiedenis besproken en verslag gedaan van de opgravingen van veertien bandkeramische vindplaatsen in de Graetheideregio alsmede het gebied ten noorden van Maastricht. De (her)analyses van de geselecteerde onderzoeken worden per vindplaats gepresenteerd en in een synthetiserend kader geplaatst. De aandacht gaat daarbij uit naar: nederzettingsstructuur en landschappelijke inkadering (Van Wijk & Amkreutz), de chronologie van het bandkeramisch aardewerk (Van de Velde), het vuursteengebruik en de -herkomst (De Grooth), de stenen werktuigen (Verbaas), het non-bandkeramisch aardewerk (Brounen), het gebruik van oker (Wijnen), en de bandkeramische cultuurgewassen (Bakels).
Als centraal thema wordt aan de hand van genoemde aspecten de bewoningsdynamiek ten oosten en westen van de Maas belicht Onder de algemene noemer van Lineaire Bandkeramiek blijkt een variabiliteit in het gebruik en herkomst van diverse gebruiksgoederen schuil te gaan die groter was dan aangenomen werd en die nu in onze analyses duidelijk naar voren komt.
De ‘vergeten’ onderzoeken van de Bandkeramiek krijgen op deze wijze alsnog de hun toekomende plaats in de onderzoeksgeschiedenis geboden.
in the Netherlands (5250-4950 cal BC). Intensively researched in Germany and France, it has in our country been investigated by local amateurs and mainly Leiden-based professional archaeologists since 1925. LBK finds have been recovered from the ‘loess island’ of the Graetheide Plateau in the southern part of the Dutch province of Limburg. Remains have occasionally turned up elsewhere, too. The LBK started with probably five small settlements at the edge of the aforementioned plateau (Geleen-De Kluis, Geleen-Janskamperveld, Sittard, Stein, Elsloo), after which other hamlets arose in the intervening areas. Towards the end of the LBK period the LBK people founded settlements at quite different locations: on valley floors and hilly terraces. The LBK people seem to have vanished without trace in the early 49th century; there is no further evidence of them in the local archaeological record and they had no apparent successors.
In the Netherlands, LBK field research peaked in the 1950s and 1960s (P.J.R. Modderman), followed by some thematic research in the 1970s. In spite of the intensive research efforts, several questions remain unanswered. Unlike in Germany, France and Belgium, no LBK settlement has in our country been excavated to its limits. Such full-scale research is however essential for determining such issues as the nature of occupation, agricultural efficiency and the demographic structure of the society concerned.
Another unexplored topic is the presence of the LBK beyond the plateau. Particularly puzzling, especially in view of
the evidence of continuity into subsequent cultures in the neighbouring German Rhineland, is the apparent sudden
disappearance of the Graetheide LBK for unknown reasons.
the Belgium border. The geographical location of the settlements is atypical, since most of the Dutch LBK
settlements are situated on the middle terraces, with the exception of several younger ones on the eastern side of the Meuse. The research was carried out by Archaeological
Research Leiden BV (Archol) in combination with the Faculty of Archaeology of Leiden University, the National Museum of Antiquities, KF InHeritage and many others.
Based on test trenching, the structure of the settlement was thought to have an open layout. This contrasts with most Dutch LBK settlements such as Elsloo, Stein and Sittard.
In total 3.5 ha were excavated, revealing the outlines of a small Bandkeramik village, encompassing at least 29 house yards. Based on the pottery chronology it is thought
that 4 to 5 house yards were present during each (ceramic) phase. The site has been dated to the Younger and Youngest phases of the Bandkeramik: phase 1d-2a. The house yards cluster and move across the settlement area. The house structures themselves are oriented east to west and consist merely of Modderman Type 2 houses. These are
two prominent features that distinguish this site from other known settlements in the Netherlands and the Graetheide settlement cluster. There seems to be little difference in material culture compared to other sites. Pottery, flint and stone tools typically conform to regional LBK standards. What
was most striking, however, was the enormous amount of flint that was present within three large refuse pits. They resemble the flint blade production workshops from
Verlaine-Petit Paradis and the settlement therefore may have played a comparable important role in social and economic distribution networks.
It is clear that the Cannerberg settlement already holds a special place within the Dutch Bandkeramik. This is not only based on its flint blade industry, but also because of its
striking geographical position, settlement structure and occupation dynamics.
During excavation habitation traces which could be roughly dated to the Late Bronze Age and Iron Age were documented.
A number of these locations were subsequently excavated and yielded various yards consisting of house plans and associated outbuildings and pits. The yards could be
dated to the Early Iron Age and first half of the middle Iron Age (ca. 800-400 BC). The Cannerberg is one of the first settlements on the loess soils of Southern Limburg
to yield clear Iron Age houseplans. In addition to the Early Iron Age farmyards a large ditch with a V-shaped cross-section
was found which has been dated to the Late Iron Age. The location of this ditch is remarkable as it cuts off a spit of land protruding from the Cannerberg. A possible
interpretation for this ditch is that we are dealing with a simple type of fortified settlement which are well known from the Late Iron Age.
The excavation yielded a small number of Roman period features among them a partial house plan and several pits and ditches. The features date between AD 50 and 150 and
probably represent a small rural settlement
More recent periods are represented by remains dating to the Dutch War of Independence against Phillip II of Spain (1566-1648) or later. Long elongated ditches
probably relate to one of the sieges of Maastricht. In addition earthworks belonging to a fortification dating to 1632 built by Prince Frederik Hendrik, the sovereign Prince
of Orange were identified on a digital elevation model. During the Second World War the caves in the Cannerberg were used for industrial purpose by the German occupying forces. Remains of allied fire bombs (incendiary cluster bombs) were found scattered over Cannerberg..
De opgravingen (1958-1967) van Modderman in Elsloo hebben geleidt tot het vrijleggen van de tot nu toe grootste bandkeramische nederzetting in Nederland met in totaal 95
huisplattegronden. Met de sloop van enkele duplexwoningen aan de Joannes Riviusstraat en de Paulus Potterstraat deed zich de gelegenheid voor aansluitend aan het opgravingsterrein
van Modderman op te graven.
Tijdens de onderzoeken van Archol bv i.s.m. de Faculteit Archeologie van de Universiteit Leiden en met de hulp van vele vrijwilligers zijn aanvullend in totaal de resten van 19
bandkeramische huisplaatsen gevonden. Daarnaast bevonden zich in het terrein sporen die dateren in de late prehistorie en Romeinse tijd.
De van bescheiden omvang zijnde opgravingen in 2006, 2012 en 2014 hebben een schat aan gegevens opgeleverd die wederom meer informatie verscha en over de wellicht grootste bandkeramische nederzetting in deze contreien 7000 jaar geleden, in aanvulling op de opgravingen van o.a. Beckers en Modderman tussen 1930 en 1970.
Voor dit project is een selectie van deze kleinere bandkeramische opgravingen uitgewerkt en toegankelijk gemaakt voor (aansluitend) wetenschappelijk onderzoek als ook voor een groter publiek; daarnaast is er binnen het project kennisoverdracht geweest op een jongere generatie onderzoekers.
In deze publicatie wordt de rijke onderzoeksgeschiedenis besproken en verslag gedaan van de opgravingen van veertien bandkeramische vindplaatsen in de Graetheideregio alsmede het gebied ten noorden van Maastricht. De (her)analyses van de geselecteerde onderzoeken worden per vindplaats gepresenteerd en in een synthetiserend kader geplaatst. De aandacht gaat daarbij uit naar: nederzettingsstructuur en landschappelijke inkadering (Van Wijk & Amkreutz), de chronologie van het bandkeramisch aardewerk (Van de Velde), het vuursteengebruik en de -herkomst (De Grooth), de stenen werktuigen (Verbaas), het non-bandkeramisch aardewerk (Brounen), het gebruik van oker (Wijnen), en de bandkeramische cultuurgewassen (Bakels).
Als centraal thema wordt aan de hand van genoemde aspecten de bewoningsdynamiek ten oosten en westen van de Maas belicht Onder de algemene noemer van Lineaire Bandkeramiek blijkt een variabiliteit in het gebruik en herkomst van diverse gebruiksgoederen schuil te gaan die groter was dan aangenomen werd en die nu in onze analyses duidelijk naar voren komt.
De ‘vergeten’ onderzoeken van de Bandkeramiek krijgen op deze wijze alsnog de hun toekomende plaats in de onderzoeksgeschiedenis geboden.
Organization for Scientific Research, the National Centre for Cultural Heritage
and the Ministry of Education, Culture and Science. The main aim of this program
was the disclosure of unpublished archaeological research carried out between
1900 and 2000. It has been calculated that over 3500-4000 excavations that
were carried out in this period have never been published. The Odyssey project:
The LBK revisited: ‘forgotten’ research into the Bandkeramik occupation of the Low
Countries aimed to fill in a part of this gap for the early Neolithic farmers in the
Netherlands.
This report is the result of our research. It is mainly written in Dutch, but as
early Neolithic research transcends the Dutch borders we have chosen to provide
a summary of all the chapters of this report. The first 9 chapters (with exception
of chapter 3) have been translated completely as well as the summaries (chapter 27
and 28) and the synthesis (29). The chapters on the 14 excavations (chapter 10-
22) have been summarised with one exception: the excavation at Echt-Annendaal
(chapter 23) which has been fully translated. The specialist report on “archaeobotany”
(chapter 24), “non-LBK pottery” (chapter 25) and “characterisation of red
ochre” (chapter 26) have also been translated completely.
The report has been divided into six parts. Part 1 covers the outline of the
project, regarding methodology, landscape and historical background. Part 2 deals
with the sites on the western bank of the Meuse River. These sites all lie near the
municipality of Maastricht and are part of the Heeswater settlement cluster. Part
3 describes the sites on the eastern bank of the Meuse River, belonging to the
Graetheide settlement cluster. Part 4 covers the excavation at Echt-Annendaal, a
site which lies outside (north of ) the loess cover. Part 5 presents specialist research
on archaeobotany, non-LBK pottery and hematite. A summary of sites lying in the
two settlement clusters is provided in chapters 27 en 28. An elaborate synthesis is
presented in chapter 29.
Figures and tables are presented in the original (Dutch) chapters.