Lahèr kaaḍâ'
Lahèr kaaḍâ', lahèr jempina[1], lahèr pradini, lahèr mului[2] otabâ lahèr sabellunna matheng iyâ arèya lahèrra bhâji' è omor korang ḍâri 37 mènggu, èbhândingngaghi kalabân lahèran normal è omor rakèra 40 mènggu. Lahèr kaaḍâ' sanget ngoḍâ sè dhâddhi antara omor 32-36 mènggu, lahèr kaaḍâ' sè tellat iyâ arèya antara omor 34-36 mènggu kandungan. Sebbâb lahèr kaaḍâ' tamaso' kontraksi rahim sè segghut tèbhâ katembhâng sabbhân sapolo mennèt bân/otabâ kalowarra cairân ḍâri kamaloânna bâbinè' sabellunna 37 mènggu. Bhâji' sè lahèr kaaḍâ' anḍi' bahaya lebbi rajâ kaangghuy ngalamè lèmpo' othâk, dhessa perkembangan, masalah pangèdingan, bân masalah kalabân pangatèla'na kakabbhi. Sajân bhâji' lahèr kaaḍâ' (omor ngoḍâ), sajân rajâ bahaya na.[3]
Sebbâb lahèr kaaḍâ' spontan segghut taḍâ' sè tao. Sebbâb bahaya tamaso' ka diabetes, tekkanan ḍârâ tèngghi, lahèr bhâji' kembhâr, obesitas otabâ korang berrâ'na bhâdhân, infeksi vagina, paparan polusi udara, arokok bân stress psikologis. Kaangghuy lahèr sèhat, induksi medis persalinan normal otabâ operasi caesar ta' è anjurraghi sabellunna 39 mènggu kacoali è kabhuto kaangghuy alasân medis laènna. Pola bâḍâ alasân medis khusus kaangghuy persalinan dini kanta preeklamsia.[4]
Lahèr kaaḍâ' bisa è cegghâ kaangghuy orèng sè abahaya lamon hormon progesteron è konsumsi salama ngandung. Bhuktè ta' adukung ghunana tirah baring. È parkèra'aghi bahwa setidaknya 75% bhâji' sè lahèr kaaḍâ' bisa nahan oḍi' kalabân obhât sè teppa', bân tèngkat kalangsongânna oḍi'na palèng tèngghi è antara bhâji' laènna sè lahèr palèng ahèr ḍâlem masa ngandungnga. È bâbinè' sè pola ngalahèrèn antara 24 bân 37 mènggu, obhât kortikosteroid bisa ningkattaghi hasèl. Sajumla obhât, tamaso' nifedipin, bisa nunda bâkto rèmbi' saèngghâ embu' ollè è allè ka kennengngan sè lebbi ghenna' perawatan medissâ bân kortikosteroid anḍi' peluang lebbi rajâ kaangghuy alako. Saamponna bhâji' lahèr, perawatan tamaso' ajâghâ bhâji' pakghun anga' lèbât kontak kolè' otabâ inkubasi, adukung berri'ânna ASI bân/otabâ susu formula, ngobâtthi infeksi, bân adukung pernapasân. Bhâji' lahèr kaaḍâ' kadhâng bhuto intubasi.[5]
Lahèr kaaḍâ' iyâ arèya sebbâb patè sè palèng bânnya’ umur è antara bhâji' è dhunnya. Rakèra 15 juta bhâji' lahèr kaaḍâ' sabbhân taon (6% sampè' 18% ḍâri kabbhina rèmbi'). Lahèr kaaḍâ' lambat nyumbhâng 85% ḍâri sè lahèr kaaḍâ'. Angka arèya ta' teptep è sakabbhina naghârâ. Inḍonesia tamaso' ka ḍâlem peringkat 10 rajâ ḍâri 184 naghârâ kalabân angka kadhâddiyân parkara lahèr kaaḍâ' sè tèngghi, iyâ arèya 15,5 lahèr kaaḍâ' per 100 lahèr sè oḍi'. È Inggris, 7,9% bhâji' lahèr kaaḍâ' bân è Amerika Serikat 12,3% ḍâri sakabbhina kalahèran tèbhâ sabellunna omor ngandungnga 37 mènggu. Rakèra 0,5% ḍâri kalahèran iyâ arèya kalahèran periviable sè sanget ngoḍâ (omor ngandungnga coma 20-25 mènggu), bân arèya aropa'aghi sebbâb bâgiyân rajâ na patè. È bânnya'na naghârâ, angka kalahèran lahèr kaaḍâ' ella atambâ antara taon 1990-an bân 2010-an. Komplikasi ḍâri kalahèran lahèr kaaḍâ' ma'akibattaghi 0,81 juta patè è taon 2015, toron ḍâri 1,57 juta è taon 1990. Peluang nahan oḍi' è taon 22 mènggu iyâ arèya ra-kèra 6%, dhinèng è taon 23 mènggu rakèra 72%. Peluang nahan oḍi' tanpa kasossa'an è bâkto lanjhâng lebbi mabâ.[6]
Sombher
[beccè' | beccè' sombher]- ↑ senaraiistilahjawa.kemdikbud.go.id. "Kata jempina". Senarai Istilah Jawa (dalam bahasa Inggris). è akses tangghâl 2024-08-25.
- ↑ "Hasil Pencarian - KBBI VI Daring". kbbi.kemdikbud.go.id. Èakses tangghâl 2024-08-25.
- ↑ "Preterm Labor and Birth: Condition Information". National Institutes of Health. 3 November 2014. Èarsippaghi ḍâri versi asal tangghâl 2 April 2015. È akses tangghâl 2024-08-25.
- ↑ "What are the symptoms of preterm labor?". National Institutes of Health. 11 June 2013. Èarsippaghi ḍâri versi asal tanggal 2 April 2015. È akses tangghâl 2024-08-25.
- ↑ Korten, I; Ramsey, K; Latzin, P (January 2017). "Air pollution during pregnancy and lung development in the child". Paediatric Respiratory Reviews. 21: 38–46. doi:10.1016/j.prrv.2016.08.008. PMID 27665510. È akses tangghâl 2024-08-24.
- ↑ "What causes preterm labor and birth?". National Institutes of Health. 3 November 2014. Èarsippaghi ḍâri versi asal tangghâl 2 April 2015. È akses tangghâl 2024-08-2024.