Translation requests/WQ/3/Pl/3
Strona 3.
[edit] Wstęp |
 Założyciel |
 Raporty |
 Projekty |
 Oddziały |
 Prasa |
 Świat |
 Zakończenie |
+ |
br | cs | de | en | eo | es | fr | he | it | ja | ko | nl | oc| pl | pt | ru | sr | sv | zh | simple | vi || +/-
Przegląd[edit]Autor: Anthere Na początek krótkie podsumowanie stanu naszych finansów na koniec 2004 roku: W 2004 r. całkowity przychód wyniósł 150 tysięcy dolarów, podczas gdy wydatki sięgnęły około 123 tysięcy dolarów. Pełna historia konta za 2004 jest dostępna na stronach fundacji. Najbardziej uderzającą tendencją w 2004 r. był gwałtowny wzrost potrzeb. W ciągu jednego roku nasza farma serwerów powiększyła się z trzech do pięćdziesięciu maszyn! Oczywiście oznaczało to rosnące koszta w ciągu roku na zakup nowego wyposażenia i utrzymanie wykorzystywanej przepustowości sieci. Na początku 2005 r. odbyło się zebranie w sprawie budżetu, na którym mieliśmy oszacować wzrost potrzeb. Na tej podstawie w lutym została zwołana udana zbiórka pieniędzy, która przyniosła ponad 90 tysięcy dolarów. Wśród innych wpływów znalazły się granty i sponsoring. Nasz najnowszy grant pochodzi z Fundacji Lounsbery'ego. Ważną zmianą w kwestii grantów i darów jest to, że Fundacja Wikimedia została zakwalifikowana jako jednostka dobroczynności publicznej i została zwolniona z podatku przez rządową agencję IRS. Będzie to z pewnością stanowić zachętę dla dysponentów grantów. W pierwszych miesiącach 2005 r. zwołano spotkanie na IRC na temat grantów, rozważaliśmy też poszukiwanie dla Fundacji menedżera grantów. W dalszej części kwartału sierpniowa Wikimania, pierwsze międzynarodowe spotkanie zorganizowane przez i dla wikipedystów, zyskała pierwszego sponsora w postaci Gurunet. Ze zgromadzonych funduszy w styczniu zakupiliśmy nieco sprzętu. Liczne w tym kwartale propozycje hostingu pozwoliły na mniejsze zakupy sprzętu niż się spodziewaliśmy. Darczyńca pierwszego zestawu serwerów buforujących we Francji dodał jeszcze trzy dodatkowe, które wkrótce będą za darmo trzymane przez Lost Oasis; inne propozycje są obecnie rozważane (więcej informacji na stronie partnerzy Wikimediów i hosting). Trwają zwłaszcza rozmowy z Google, ale żadne porozumienie nie zostało jeszcze zawarte. Ogólna tendencja to zwiększanie liczby naszych partnerów, co chroni naszą niezależność jednocześnie zapewniając odpowiednią bazę techniczną. Nowym wydatkiem są płace. Od początku 2005 r. fundacja zatrudnia na niepełny etat dwóch programistów, Chada Perrina i Briona Vibbera. Rada postanowiła także zatrudnić na pełny etat osobę zajmującą się czynnościami sekretarskimi, takimi jak obsługa papierowych dokumentów, wysyłka paczek, zakupy części czy rozmowy telefoniczne. Miejscem jej pracy będzie Floryda. Trwają dyskusje nad zatrudnieniem kolejnych osób, ale na tym etapie nie została podjęta żadna decyzja w tej sprawie. Na ostatnim posiedzeniu Rady zostały przyjęte zasady prywatności dla wszystkich projektów Wikimediów. Będą one przetłumaczone na wszystkie jezyki i udostępnione użytkownikom oraz odwiedzającym w ciągu kilku następnych tygodni. Na koniec, w ostatnich tygodniach wzmocniły się także prawne aspekty działania naszej fundacji, a to dzięki utworzeniu strony, w celu koordynacji dyskusji w tych kwestiach. Posiedzenia rady Zapraszamy też na listę bieżących otwartych zapytań do rady. Kwestie prawne[edit]
Aby pomóc Fundacji Wikimediów w rozwoju, dotyczące jej bieżące i przyszłe kwestie prawne mają zostać scentralizowane. Odbywa się to w celu zachowania użytecznych wewnętrznych i zewnętrznych odnośników do rozwiązanych problemów oraz innych zasobów. Dyskusje i informacje są zbierane na prawnej stronie na MetaWiki. Ta strona jest również miejscem przewidzianym do gromadzenia wszystkich materiałów prawnych, których może potrzebować fundacja lub jej lokalne oddziały do zapytań do prawników z zewnątrz. Typowe kwestie prawne fundacji związane są z prawem autorskim, znakami towarowymi, marketingiem, darowiznami, podatkami oraz prawem dotyczącym stowarzyszeń i współpracy. Obejmują one zarówno prawodawstwo krajów stosujących common law, jak i krajów z kręgu prawa cywilnego. Creative Commons przedstawia nową licencję dla wiki[edit]Autor: Michael Snow (21 marca)
W ostatni czwartek Creative Commons przedstawiło wersję beta swojej nowej licencji, przygotowanej specjalnie dla serwisów wiki, a jednocześnie Lawrence Lessig uruchomił serwis wiki, na którym ma się odbywać edycja zaktualizowanej wersji jednej z jego książek. Jak wyjaśnił Lessig, ta nowa licencja (nazwana CC-wiki) "zamiast wymuszać przypisanie zasług posiadaczowi praw autorskich, przypisuje je albo posiadaczowi praw autorskich, albo wyznaczonej jednostce". Taką wyznaczoną jednostką mogłaby prawdopodobnie być dowolna organizacja kontrolująca dany serwis wiki. Lessig określił to jako raczej nową odmianę licencji attribution/share-alike (CC-by-sa) niż zupełnie nową licencję. Lessig także używa wiki do koordynacji prac nad aktualizacją swojej książki Kod i inne prawa cyberprzestrzeni, wydanej w 2000 r. Wiki dla tej książki, obsługiwane przez JotSpot, będzie używać nowej licencji CC-Wiki, jednak drukowana wersja nie będzie wydana na licencji Creative Commons - Lessig wyjaśnił na łamach BusinessWeek'a, że nie zdołał do tego przekonać swojego wydawcy, Basic Books. Nowa licencja CC-wiki może mieć pewien wpływ na Wikipedię, ponieważ już od jakiegoś czasu powtarzały się skargi, że GNU Free Documentation License jest trudna do przestrzegania i niezgodna z popularnymi licencjami Creative Commons. Aby zmniejszyć trudności związane z przestrzeganiem licencji przez tych, którzy używają dalej treści Wikipedii, nota o jej prawach autorskich zaleca serwisom zwierciadlanym (tzw. mirrorom) ograniczenie się do zamieszczania odnośników do artykułów w Wikipedii. Angielski Wikipedysta Ram-Man poświęcił w tym kwartale swój czas na systematyczne zachęcanie do udzielania kilku licencji na swój wkład, zazwyczaj GFDL oraz jednej z licencji Creative Commons. Mimo to projekt Lessiga został przez niektórych chłodno przyjęty. Angela określiła jego decyzję, aby do swojego wiki używać własnościowego oprogramowania JotSpot, dziwacznym wyborem. Inni, w tym Jamesday, krytykowali samą licencję CC-wiki, zwłaszcza za przypisywanie grupie praw indywidualnych autorów. Licencja jest nadal w fazie "beta" i nie odbyła się jeszcze żadna poważna dyskusja nad jej zastosowaniem w Wikipedii. Współpraca[edit]
Podsumowanie współpracy[edit]W pierwszym kwartale nawiązaliśmy współpracę z wieloma innymi organizacjami, a z wieloma następnymi trwają dyskusje nad współpracą. Belnet zapewnia darmowy hosting i 22 półki (U) na serwery. Porozumienie to zostało zawarte ostatnio. Kennisnet współpracuje z Wikimediami na wiele sposóbów, zarówno przez sponsorowanie prac badawczych i rozwojowych nad oprogramowaniem, jak i przez hosting oraz użyczanie swoich serwerów (więcej o tej współpracy w artykule Kennisnet na stronie 7.). Zawarliśmy porozumienie na publikowanie naszego kanału informacyjnego na Answers.com. Brion Vibber pracuje obecnie z nimi nad jego realizacją. Wyszukiwarka Ask Jeeves i Opera (firma rozwijająca przeglądarkę WWW o tej samej nazwie) są także zainteresowane takim kanałem, pewne zainteresowanie wyraził również Amazon.com, ale z żadnym z nich jak dotąd nie zostało zawarte porozumienie. Nawiązaliśmy też współpracę z pewną ilością posiadaczy materiałów, którzy udostępnili je do użytku w naszych projektach. Europejska Agencja Środowiska zgodziła się udzielić licencji na swój wielojęzyczny słownik ekologiczny (General Multilingual Environmental Thesaurus, GEMET), aby można było go wykorzystać w Wikisłowniku; Głos Ameryki zgodził się udostępnić Wikipedii 5 tysięcy haseł ze swojego słowniczka wymowy, a pierwotni wydawcy Whole Earth Catalog udzielili zgody na wykorzystanie zawartości pierwszych pięciu roczników katalogu w Wikiźródłach oraz (po aktualizacji i wikizacji) w Wikipodręczniku (Wikibooks). Obecnie rozważanych jest kolejnych kilkanaście ofert hostingu, dużych i małych. Niektóre z nich są niepewne, inni oferenci poszukują "wzajemnych korzyści marketingowych" itp. W tej chwili na większość takich propozycji odpowiadamy, że jesteśmy zainteresowani, ale w ciągu najbliższych miesięcy nie będziemy mieli odpowiednich możliwości technicznych. Powinniśmy prowadzić takie rozmowy w ramach planowania naprzód, ale mało prawdopodobne, by dały one prędko efekty. W pierwszej kolejności musimy zająć się już zawartymi umowami i dać sobie czas na zastanowienie oraz organizację, zamiast działać w pośpiechu. Rekordowa sprzedaż Directmedia DVD z niemiecką Wikipedią[edit] Po sukcesie wydania niemieckiej Wikipedii na CD, niemiecka firma wydawnicza Directmedia opublikowała wersję na DVD. Zawartość płyty bazuje na stanie Wikipedii z 3 marca, który został pobieżnie przeszukany pod kątem potencjalnych naruszeń prawa autorskiego, wandalizmów oraz szablonów, które są użyteczne tylko w wersji sieciowej. Uporządkowane informacje bibliograficzne o ważniejszych osobach - nowość, którą dodano na wersji CD - objęła jeszcze więcej biogramów. DVD zawiera 203 tysiące haseł i tysiące grafik. Na płycie znajduje się oprogramowanie do szybkiego pełnotekstowego przeszukiwania jej zawartości, które oferuje także dopisywanie notatek, zakładki i inne możliwości. Oprogramowanie jest w wersjach pod Windows, Mac OS i Linuksa, chociaż ta ostatnia jest wciąż świeża i podlega intensywnemu rozwojowi. Płyta była najlepiej sprzedającym się produktem informatycznym niemieckiej strony Amazon następnego dnia po jej ogłoszeniu. Już dwa dni później wyprzedano 10 tysięcy przygotowanych kopii i trzeba było zamówić nową partię. Zostanie ona rozprowadzona w przeciągu kilku następnych tygodni. DVD zawiera także pakiety danych dla TomeRaidera i Mobipocketa, pozwalające zainstalować encyklopedię na palmtopach, oraz dodatkowy CD-ROM. Ta dodatkowa płyta to rozruchowa wersja LAMPPIX-CD zawierająca serwer Apache, bazę danych MySQL oraz oprogramowanie MediaWiki. Ten dysk startowy pozwala na uruchomienie instalacji MediaWiki bezpośrednio z płyty oraz uzyskanie dostępu do ponad 200 tysięcy haseł przez przeglądarkę internetową. Płyta ma numer ISBN 3-89853-020-5 i można ją zamówić za 9,90 euro w każdej księgarni w Niemczech, Austrii i Szwajcarii. Z każdego sprzedanego egzemplarza jedno euro jest przekazywane dla niemieckiego oddziału Wikimediów. Zarówno DVD jak i CD-ROM można pobrać za darmo w postaci obrazów ISO przez sieci P2P oraz z kilku serwerów FTP, co sprzyja dzieleniu się i szerszej dystrybucji. Public Relations[edit]
Coraz większa część działań rady wiąże się z PR. Jimmy Wales coraz częściej jest w podróży lub poza siecią z powodu zaproszeń do prezentacji napływających z całego świata. Rzut oka na jego terminarz daje chyba najlepszy tego obraz. Inne prezentacje powodowały nieobecność w sieci Angeli i Anthere, czasem przez kilka dni (ostatnio było to PixelACHE w przypadku Anthere i Dekada projektowania sieci z udziałem Angeli). Więcej na temat tych konferencji, wywiady oraz doniesienia prasowe znajdziecie na stronach 6. (prasa) i 7. (świat). Ostatnio nacisk położony został na rozwój zbioru publicznych materiałów do prezentacji. Anthere wraz z Notafish przygotowała broszurkę po francusku na zlot TIC21 w styczniu 2005 r. Później Elian wydał do przetłumaczenia zestaw broszur na Fosdem.  Autor: Alterego. Klatka z filmu. Cały zbiór bieżących materiałów składa się z trzech części: prezentacji, promocji i broszurek. Większość tych informacji jest dostępna po angielsku, niemiecku, francusku i holendersku. Zachęcamy do dodawania kolejnych wersji językowych.
|
Finanse[edit]Autor: Maveric  Pierwsza zbiórka pieniędzy w 2005 r. trwała od piątku, 18 lutego do wtorku, 1 marca.
W grudniu zeszłego roku Fundacja Lounsbery'ego przyznała nam grant w wysokości 40 tysięcy dolarów na zakup sprzętu w pierwszym kwartale 2005 r. Ten grant wraz z pieniędzmi uzyskanymi ze zbiórki pozwolił na zakup sprzętu do wartości 75 tysięcy dolarów. 20 tysięcy dolarów zostało odłożone na dodatkowe zakupy sprzętu i/lub finansowanie rozwojowych projektów programistycznych. Był to także pierwszy kwartał, w którym pełne koszta hostingu były ponoszone przez fundację; na ten cel przeznaczono 16 tysięcy dolarów. 20 tysiecy dolarów z nadwyżki uzyskanej podczas zbiórki pieniędzy zasiliło fundusz rezerwowy. Fundacja zatrudnia obecnie dwóch pracowników: osobę obsługujacą sprzęt na niepełny etat i programistę na kontrakcie pracującego pełnoetatowo. 8 tysięcy dolarów dla programisty pochodzi z kontraktów na oficjalne kopie serwisów. 1,5 tysiąca dolarów na obsługę sprzętu pochodzi z budżetu. Pozostałe pozycje budżetowe to 5 tysięcy dolarów na podróże, 500 dolarów na opłaty nazw domen, 2,5 tysiąca dolarów na koszty biurowe, 500 dolarów na organizację zbiórek pieniędzy i promocję oraz tysiąc dolarów na różne wydatki. Wikimedia Deutschland była jedynym oddziałem, który opublikował własny raport finansowy. Więcej na ten temat w sekcji Oddziały na str. 5.
Przyznanie Fundacji Wikimediów statusu 501(c)(3)
Po wielu miesiącach oczekiwania Fundacja Wikimedia została oficjalnie sklasyfikowana jako organizacja użyteczności publicznej i uzyskała status 501(c)(3) (zwolniona z podatków) przez odpowiednią agencję rządu Stanów Zjednoczonych, IRS. Wpłaty na Fundację uprawniają obecnie w USA do odpisów podatkowych - dotyczy to darowizn, spadków, przekazów pieniężnych i datków rzeczowych. Uprzywilejowanie ważne jest od 20 czerwca 2003 r. (data założenia fundacji) i ten status Fundacji w pełni działa wstecz. Jeśli przekazywaliście w przeszłości jakieś datki dla fundacji, mogą uprawniać Was do odpisu podatkowego.
Granty[edit]W spotkaniu dotyczącym grantów, zwołanym na IRC w lutym, uczestniczyło około 10 osób. Jego bezpośrednim skutkiem było, zakończone niepowodzeniem, polowanie na grant z UNESCO IFAP na rozpoczęcie prac nad uniwersalnym słownikiem. Krótko potem podobna propozycja wygrała grant na rozwój oprogramowania w wysokości 5 tysięcy euro z Kennisnetu, holenderskiej instytucji edukacyjnej (pełny raport o grancie i jego skutkach znajdziecie w artykule "Kennisnet i Wikipedia" na stronie 7.). GuruNet wspiera Wikimanię[edit]Bob Rosenschein z GuruNetu zgodził się być głównym sponsorem Wikimanii wpłacając 30 tysięcy euro. Bob z wielkim entuzjazmem popiera charytatywne cele Wikimanii, a jego firma rozwija się po części dzięki wykorzystywaniu treści z Wikipedii. Socialtext, firma rozwijająca korporacyjne systemy wiki, zgodziła się zasponsorować konferencję przez wpłatę 5 tysiecy euro, a pozostałe oferty sponsoringu pod koniec marca były jeszcze wciąż na etapie dyskusji.
Rozwój techniczny[edit]
W styczniu i w lutym serwisy Wikimediów doświadczały licznych spowolnień, a raz nawet zupełnego wyłączenia wszystkich z nich. Było to spowodowane rozmaitymi czynnikami. Wielokrotnie ulegały awariom poszczególne serwery (w samym tylko pierwszym kwartale 10 maszyn w głównym klastrze wymagało reperacji), a ruch ciągle rośnie. Miejsce kolokacji naszych serwerów ucierpiało w lutym z powodu poważnej przerwy w dostawach prądu, w związku z tym przez dwa dni przechowywane tam dane były niedostępne lub dostępne tylko do odczytu. Na początku drugiego kwartału niemal wszystkie maszyny znów działają, a klaster wygląda na sprawny. Opiekunowie techniczni stworzyli niedawno blog na LiveJournal do komunikowania społeczności spraw związanych z serwerami. To jeszcze jeden kanał informacyjny do waszego ulubionego czytnika RSS... Zaniki napięcia[edit]W pierwszym kwartale doszło do dwóch dużych zaników napięcia. Pierwszy z nich, który wydarzył się około 21 lutego, był spowodowany podwójną awarią zasilania: dwa różne źródła zasilania naszego klastra były wyłączone, gdy zawiodła część z wewnętrznych przełączników w miejscu kolokacji serwerów. Nagły zanik napięcia uszkodził zawartość niektórych baz danych. Zawartość pozostałych baz nie była w pełni zsynchronizowana z najbardziej aktualnym serwerem, a odzyskiwanie wszystkich danych zajęło opiekunom niemal dwa dni. W tym czasie udało się po kilku godzinach uruchomić serwis w trybie tylko do odczytu. Drugi zanik napięcia miał miejsce 16 marca z powodu błędu człowieka: jeden z dysków głównej bazy danych został całkowicie zapełniony, co uniemożliwiło aktualizację kopii. W danym momencie klaster nie był jeszcze w pełni sprawny po poprzednim zaniku napięcia i nadal nie funkcjonowała pełna redundancja między kopiami. Zanim miejsce na dysku zostało zwolnione, najbardziej aktualna kopia miała już wiele godzin zaległości. Ponowna synchronizacja baz danych zajęła osiem godzin pracy w trybie tylko do odczytu. Bufory sieciowe zainstalowane pod Paryżem[edit]Raport: David Monniaux.  W grudniu 2004 roku maszyny podarowane Fundacji Wikimedia zostały zainstalowane w serwerowni Telecity mieszczącej się w Aubervilliers na peryferiach Paryża we Francji. Dostęp do sieci podarował francuski dostawca Lost Oasis. W styczniu została ukończona instalacja oprogramowania, ale trzeba było jeszcze załatwić kilka problemów. Na dzień 1 kwietnia 2005 te maszyny buforują treści w językach angielskim i francuskim oraz multimedia (grafiki, dźwięki itp.) dla użytkowników w Belgii, we Francji, w Niemczech, Luksemburgu, Szwajcarii oraz Wielkiej Brytanii (codzienne statystyki z podziałem na kraje). Bufory działają według następującego schematu: jeśli żądana strona znajduje się w ich lokalnej pamięci, serwują ją bezpośrednio; w przeciwnym wypadku przekazują żądanie do głównych serwerów na Florydzie i zapamiętują otrzymaną odpowiedź, którą przesyłają do przeglądarki użytkownika Wikipedii. W typowym przypadku buforowane (to znaczy serwowane bezpośrednio) jest 80% tekstu, a proporcja ta rośnie do 90-95% w przypadku dostępu do grafik. Przy obecnych zasadach pracy oprogramowania MediaWiki zawartość jest znacznie lepiej buforowana dla użytkowników anonimowych: zasadniczo wszystkie strony z tekstem dla zalogowanych użytkowników muszą być pobierane z Florydy. Korzyść z takich buforów jest podwójna:
Bufory pod Paryżem służą także jako eksperymentalne wdrożenie i środowisko testowe dla kolejnych buforów, które są obecnie planowane. Możemy na przykład zmienić oprogramowanie buforujące, aby zmniejszyć obciążenie serwerów (w tej chwili, obsługując wszystkie przydzielone kraje, te maszyny są obciążone w 80-95%, choć akurat są dosyć przestarzałe), oraz sprawdzić, jak można poprawić wydajność i trafność (wygląda na to, że bufory nie są tak wydajne jak mogłyby być przy wymianie danych między sobą). Wydanie MediaWiki 1.4[edit] MediaWiki 1.4 zostało uznane za stabilne 20 marca, jednak farmy Wikimediów używały wersji beta od grudnia 2004 roku. Oznacza to, że większość błędów została naprawiona, a programiści mogą w pełni poświęcić się pracy nad kolejnym wydaniem. MediaWiki 1.5 będzie wykorzystywać rozszerzony schemat bazy danych, co powinno znacznie zwiększyć wydajność. Pojawił się również interesujący kod, który ma poprawić buforowanie: strony serwowane użytkownikom anonimowym i zalogowanym będą wyglądać tak samo, czego nie było w wersji 1.4. Blokada publicznych pośredników[edit]Od 28 marca Wikipedia automatycznie blokuje edycje pochodzące z publicznych serwerów pośredniczących (tzw. proxy). Ta właściwość jest nadal testowana; szczegóły są dopracowywane na MetaWiki. Jimmy Wales prosi na FOSDEM o więcej programistów[edit]Jako mówca otwierający konferencję FOSDEM 2005 w Brukseli, Jimmy Wales zaapelował do społeczności programistów o pomoc w rozwoju techniczych aspektów Wikipedii. Analizy tych uwag zostały w zeszłym tygodniu opublikowane w kilku miejscach.
Statystyki projektów[edit]
Obecnie mamy dziewięć aktywnych projektów Wikimediów. "Licznik języków" uwzględnia wersje językowe zawierające co najmniej pięć artykułów.
Nowe właściwości: 
Wykresy chronologiczne są zbierane dla każdej wersji językowej Wikipedii i wypisane wraz z kodem źródłowym. Może to posłużyć jako źródło inspiracji do nauki ich składni. Może też pomóc znaleźć na innych Wikipediach prawdziwe perełki, które zasługują na tłumaczenie. Stworzenie takiego wykresu od zera nie jest trywialne, ale jego rozwijanie, poprawianie lub tłumaczenie jest naprawdę proste. Wikipedia jest bardziej popularna niż... |
