Aller au contenu

Fiteny stôkaviana

Avy amin'i Wikipedia
Faritra misy ny fiteny manara-penitra stôkaviana izay tenenin' ny maro anisa na ankabeazan' ny mponina (tamin' ny taona 2005)

Ny fiteny stôkaviana no lehibe amin' ny fitenim-paritra telo ao amin' ny fiteny serbô-krôatiana, ny fitenim-paritra roa hafa dia ny fiteny kaikaviana any amin' ny tapany avaratr' i Krôasia sy ny fiteny tsakaviana any Istria sy vondro-nosy Dalmatiana. Amin' ny teny krôatiana izy dia atao hoe štokavsko narječje / shtokavsko naryechye, ary amin' ny teny serbiana штокавски дијалекат / štokavski dijalekat) / shtokavski diyalekta.

Ny fiteny stôkaviana dia ampiasaina ao amin' ny antsasak' i Krôasia (ao Slavonia), ao Zagora, ao Dubrovnik sy ny manodidina azy, any Herzegôvina, ao afovoan' i Bôsnia, ao Serbia amin' ny ampahany be (afa-tsy any amin' ny faritra kely any atsimo-atsinanana) ary any Môntenegrô. Io no fototra iorenan' ny fiteny manara-penitra izay antsoin' ny mpandinika ny teny hoe fiteny serbô-krôatiana sady ataon' ny jeôgrafa sy mpanao antontan' isa hoe "BKMS" avy amin' ny anarana ara-pôlitika ôfisialy efatra: bôsniana, krôatiana, môntenegrina ary serbiana.

Ny anarana hoe "stôkaviana" dia avy amin' ny fanavahana ara-pitenenana eo amin' ny fitenim-paritra telo: ny fiteny stôkaviana dia ilay fitenim-paritra mampiasa mpisolo manontany midika hoe "inona" izay tononina hoe što /ʃto/ (avy amin' io no "stô-" ao amin' ny "stôkaviana"). Ny anarana roa hafa dia ny hoe "kaikaviana" (manao hoe kaj /kai/) sy ny hoe "tsakaviana" (manao hoe ča /tʃa/).

Tamin' ny taona 1850 dia nisy fifanarahana nosoniavina tany Vienna, teo amin' ny mpahay fiteny sy ny manam-pahaizana krôatiana notarihin' i Ljudevit Gaj sy serbiana notarihin' i Vuk Stefanović Karadžić, izay nanapa-kevitra ny hifidy ny fiteny stôkaviana ho "fiteny iombonan' ny Iogôslavy" (fr). I Gaj koa no mpitarika ny hetsika iliriana, izay naniry ny hampiray ny Slava Tatsimo rehetra ho ao anaty fanjakana tokana. Teo amin' ny tapaky ny taonjato faha-19 no nanjakan' ny fiteny stôkaviana, noho ny fampitam-baovao sy ny sekoly izay nanao azy ho fitenin' ny fampanaraham-penitra.

Jereo koa

[hanova | hanova ny fango]