Послание до Римјаните

Посланието кон Римјаните е библиска книга од Новиот завет, која била напишана од страна на апостол Павле. Во текот на средниот век, посланието било структуирано во шеснаесет глави. Било напишано на старогрчки јазик (коине).

Автор и дата

Апостол Павле е признаен од скоро сите истражувачи како автор на ова послание. Како место каде било пишувано посланието се смета градот Коринт, а спомнувањата на Фива (Рим. 16:1; Кенхреја било пристаништето на Коринт), Гај (Рим. 16:23) и Ераст (Рим. 16:23) - кои биле поврзани со Коринт - укажуваат на тоа. Апостолот го напишал посланиево кон крајот на неговото трето мисионерско патување (најверојатно во 56-та година н.е.), кога се подготвувал да замине за Палестина со прилогот за сиромашните верници во Ерусалимската црква (Рим. 15:25). А Фива, ја добила големата одговорност да им го достави ова писмо на римските верници (Рим. 16:1-2). Откако Павле се вратил во Ерусалим, носејќи прилог за сиромашните во тамошната црква, тој бил лажно обвинет од некои евреи (Дела 21:27-29), дивјачки претепан од гневна толпа (Дела 21:30-31) и уапсен од римјаните (Дела 21:33). И покрај тоа што двајцата римски управници, Феликс и Фест, како и Ирод Агрипа, не го прогласиле за виновен, бидејќи не нашле никаква вина во него, тој сепак останал во римски притвор поради притисокот од еврејските водачи (Дела 23-26). По две години, апостолот го искористил своето право како римски граѓанин, повикувајќи се на Цезарот (Дела 25:11-12), и заедно со други затвореници бил испратен кон Рим (Дела 27). По неговото стравично патување (Дела 27-28) во кое доживеал бродолом поради огромната бура среде море, Павле стигнал до Рим. Иако подоцна Павле бил ослободен на кратко време, сепак повторно бил уапсен, а потоа и маченички убиен во Рим, околу 65-67 година н.е. (2 Тим. 4:6).

Значењето на Посланието до Римјаните се наоѓа помеѓу најстарите текстови кои се наоѓаат во Новиот завет, и од таа приќина текстот претставува едно од најголемите извори на историјата на црквата во текот на 2 век. Значењето на посланието се зголемило по крајот на реформацијата.

Содржина

Историски и теолошки теми

Бидејќи посланието до Римјаните првенствено претставува дело на доктрина, тоа содржи малку историски материјали. Тука Павле користи познати Старозаветни личности како илустрации, а тие се: Авраам (Рим. 4), Давид (Рим. 4:6-8), Адам (Рим. 5:12-21), Сара (Рим. 9:9), Ревека (Рим. 9:10), Јаков и Исав (Рим. 9:10-13) и Фараонот (Рим. 9:17). Тој, исто така, раскажува за дел од историјата на Израел (Рим. 9-11). Последната глава, пак, дава проникливи погледи во природата и карактерот на црквата од првиот век и нејзините членови. Главната тема на Посланието до Римјаните е праведноста што доаѓа од Бога: славната вистина дека Бог ги оправдува виновните и осудени грешници, само по благодат и само преку вера во Христа. Од 1-ва до 11-та глава се презентирани теолошките вистини на таа доктрина, додека, пак, од 12-та до 16-та глава детално е опишано практично дејствување на тие вистини во животот на индивидуалните верници и животот на целата црква. Некои специфични теолошки теми вклучуваат: принципи на духовно лидерство (Рим. 1:8-15); Божјиот гнев против грешното човештво (Рим. 1:18-32); принципи на божествениот суд (Рим. 2:1-16); универзалноста на гревот (Рим. 3:9-20); разјаснување и одбрана на: оправдувањето само преку вера (Рим. 3:21 – 4:25); сигурноста на спасението (Рим. 5:1-11); пренесување на Адамовиот грев (Рим. 5:12-21); осветување (Рим. 6-8); суверен избор (Рим. 9); Божјиот план за Израел (Рим. 11); духовни дарови и практична побожност (Рим. 12); одговорноста на верникот кон човечката влада (Рим. 13); и принципи на христијанската слобода (Рим. 14:1 – 15:12).

Толкувачки предизвици

Како врвно Новозаветно доктринарно дело, очекувано е што посланиево содржи голем број на тешки пасуси. Дискусијата на Павле околу пренесувањето на гревот на Адам (Рим. 5:12-21) е еден од најдлабоките и најтеолошки пасуси во целото Свето Писмо. Природата на поврзаноста на човештвото со Адам, и тоа како Адамовиот грев бил пренесен на човечкиот род, отсекогаш било предмет на интензивна дебата. Исто така, Библиските студенти не се согласуваат за Рим. 7:7-25, каде што е опишано одредено искуство на Павле. Дебатираат дали тука Павле се опишува како верник, неверник или, пак, тоа е некаков литературен инструмент што воопшто не е наменет да биде автобиографски. Тесно поврзаните доктрини за изборот (Рим. 8:28-30) и суверенитетот на Бога (Рим. 9:6-29) оставаат многу верници збунети. Други, пак, се прашуваат дали Рим. 9-11 учи дека Бог има иден план за Израелската нација. Некои луѓе го игнорираат учењето на Павле за послушноста на верникот кон човечката влада (Рим. 13:1-7) во име на христијанскиот активизам, додека, пак, други го користат тоа за да ја бранат ропската покорност кон тоталитарните режими.

Преглед:

• Поздрав и претставување (Рим 1:1-15)
• Тема (Рим. 1:16,17)
• Осуда: Потребата од Божјата праведност (Рим. 1:18 – 3:20)
  1. Неправедни незнабошци (Рим. 1:18-32)
  2. Неправедни Евреи (Рим. 2:1 – 3:8)
  3. Неправедно човештво (Рим. 3:9-20)
• Оправдување: Обезбедувањето на Божјата праведност (Рим. 3:21 – 5:21)
  1. Изворот на праведноста (Рим. 3:21-31)
  2. Примерот на праведноста (Рим. 4:1-25)
  3. Благословите на праведноста (Рим. 5:1-11)
  4. Припишувањето на праведноста (Рим. 5:12-21)
• Осветување: Демонстрирањето на Божјата праведност (Рим. 6:1 – 8:39)
• Обнова: Израелевото примање на Божјата праведност (Рим. 9:1 – 11:36)
• Примена: Однесувањето на Божјата праведност (Рим. 12:1 – 15:13)
• Заклучок, поздрав и благослов (Рим. 15:14 – 16:27)

Посланието започнува така што апостолот Павле ги поздравува верниците во Рим, искажувајќи ја својата дамнешна желба да ги посети и таму да го проповеда Евангелието. Потоа, тој ја започнува расправата за Јудејците и незнабошците: со тоа што луѓето го запоставиле Бога, служејќи им на идолите, тие го навлекле божјиот гнев и започнале да вршат бројни грешни дела. Според него, Јудејците, иако се обрезани и го имаат Законот но не го почитуваат, се поголеми грешници од незнабошците, кои самите по себе, водејќи се од совеста, живеат според начелата на Законот. Оттука, сите луѓе се подаднакво грешни и Јудејците не се ништо подобри од незнабошците, а Законот се утврдува само со помош на верата, зашто Бог е еден за сите луѓе и не им припаѓа само на Јудејците. Притоа, апостолот Павле го наведува примерот на Аврам кој потврдува дека верата во Бога го оправдува човека. Исто така, тој нагласува дека, како што поради гревот на Адам сите луѓе се грешни, така со смртта на Исус се откупени гревовите на луѓето. Меѓутоа, тоа значи дека луѓето не треба повеќе да живеат со гревови, зашто само тоа води кон вечен живот. Апостолот Павле повикува на ослободување од телесното и приклонување кон духовното, зашто усвојувањето на духот божји носи награда во судниот ден. Тој укажува дека, иако Израилот е народот избран од Бога, тој ја барал правдата на Законот запоставувајќи ја верата така што токму незнабошците со својата вера во Бога ја постигнале божјата милост. Потоа, следува расправата за служењето на Законот и служењето на Христа. Во продолжение, апостолот Павле им дава разни совети на христијаните, и тоа: да бидат трпеливи, спокојни, да живеат во мир со другите луѓе, да имаат љубов и почит меѓу себе, да им помагаат на оние кои имаат потреба, да не им се одмаздуваат на непријателите, да не им судат на другите луѓе дури и кога тие се со послаба вера, како и секогаш да ѝ бидат покорни на власта зашто таа е дадена од Бога. Потоа, апостолот говори за својата дејност, т.е. за проповедањето на Евангелието на незнабошците во Ерусалим, а потоа соопштува дека ќе се врати во Ерусалим, но ја искажува и намерата да оди во Шпанија, а патем да го посети Рим. На крајот од посланието, тој им ја препорачува на верниците црковната прислужничка Фива и упатува поздрави до поголем број христијани.

Цитати

„

А сега, независно од Законот, се јави Божјата правда, за која сведочат Законот и пророците; и тоа Божјата правда, преку верата во Исуса Христа, за сите кои веруваат, бидејќи нема разлика; зашто сите згрешија и им недостасува Божјата слава, но се оправдуваат од Неговата благодат, преку откупот во Христа Исуса.

“