papers by Sinan Mimaroğlu
Oannes Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2023
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Kazı Sonuçları Toplantısı, 2022
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Sanat Tarihi Dergisi, 2021
The excavation of the Ayasuluk Hill and the Basilica of St. John, which has a century of excavati... more The excavation of the Ayasuluk Hill and the Basilica of St. John, which has a century of excavation history, beginning with the G. A. Sotiriou excavations from 1921, continues to present new data. This new data is at times obtained from new finds and is sometimes as a result of approaching finds previously unearthed from a new perspective. One of these appeared in a former olive oil workshop in a part of the western cross arm of the church,which was used as a workshop in the Turkish Period. In the east of the corridor between the west cross arm and the baptistery, the phiale, which was reused in an oil workshop, is only
presented in studies in its final function. In a single publication, it was defined as a “font”, and no evaluation was made regarding its original function. However, the phiale in question should originally have had a very different function from its subsequent use, referring to the
holiness of water in the church before being again put to a use that excluded of its original function. Similar practice in the near vicinity is also observed in the Virgin Mary Church of Ephesus. In our study, the phiale, which was found on Ayasuluk Hill, from one of the most
important religious buildings of Western Anatolia during the Byzantine Period, and which was reused as a spolia in the same building, is introduced with its original function in the building determined from the available data, including examples from the literature. These issues are
discussed and a general evaluation is made concerning the use of phiales in churches, and its place among similar practices and examples.
In addition to these, our opinions on the form and function of one phiale specimen found in Ephesus Archeology Museum and the third phiale specimen unearthed in church excavations are presented.
Although the first phiale sample evaluated in this study is not as large as phiale in the Ephesus Virgin Mary Church, it is large in size. We think that a phiale of this size may have been located in the atrium of the church. Although a postament located in the atrium of the church is large enough to be constructed with this phiale, there is no channel recess that can transmit water to the phiale from below. Therefore, although there is a strong possibility that it was used in the atrium, it is not possible to accurately determine the base and the area where
the phiale is located with the data we have. It can be argued that this phiale, which was used for the olive oil workshop in the Turkish Period in the Church of St. John, was used in the building of the Iustinianus Period according to similar examples. The area where unearthed narrow,
cylindrical and deep type phiale, which is the find of the Church of St. John is uncertain.
Another phiale example found in the Church of St. John is in the Ephesus Archeology Museum. This phiale, which has a small and circular channel in its center, is important with its inscription on it. In this inscription, it is written that the phiale was used as a vessel of holy water. it should have been used as a holy water vessel and constructed with a high base
with its dimensions. Considering the dimensions of this phiale, which is smaller than our first example, and the importance of the Church of St. John for Christianity, we think that it was built for a smaller area. It is understood that Kosmas, mentioned in the inscription, had this
phiale built for the Church of St. John as the chief assistant priest of the Theotokos Virgin Mary Church in Ephesus.
Third phiale example evaluated in the study is made of green breccia and is located in the north of the western cross arm of the church. Philae is very worn and broken. It is understood that this phiale, which is not in situ, was unearthed during old excavations and was used for different purposes in later periods. However, it is not known where this piale was
unearthed during excavations. This phiale is quite thin compared to the phiale used as spolia in the olive oil workshop. Considering the form of the sample, which is mostly incomplete, we think that it may be a wide and shallow phiale like the other.
Keywords: Basilica of St. John, Ayasuluk, Ephesus, Phiale, Holy water
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Cedrus VIII, 2020
Abstract: Letoon is located in the west of Eşen’s river within
the borders of Kumluova in Fethiye... more Abstract: Letoon is located in the west of Eşen’s river within
the borders of Kumluova in Fethiye district of Muğla province of Turkey. Excavations of Letoon were launched in the
1960s, and a structure assumed to be a monastery dating
back to the Early Eastern Roman Period was found out by
Professor R. Martin in excavations carried out in the context
of Early Eastern Roman researches. Excavation works performed recently in this area are supportive of this view. This
study aimed to undertake the preliminary appraisal study of
red slip pottery which dated back to the Late Roman – Early
Eastern Roman Period and were discovered in excavations
of Letoon sanctuary center. These ceramics evaluated to be
under the category of service ware were obtained in large
quantities. Upon the preliminary appraisal of these containers, forms appertaining to African Red Slip, Phocaean Red
Slip, Cypriot Red Slip and Sagalassos Red Slip Ware subgroups were identified. Besides studies on these forms, studies also on red slip pottery which are considered to be locally
produced are still underway. Most of evaluated ceramics in
the Letoon sanctuary center where traces of civilian settlement are quite rare must be resulting from commercial activities of the monastery. In light of excavation findings, it was
deduced that Letoon Monastery established in the early VIth
century A.D. was operational until the first half of the VIIth
century A.D. It was discerned that the time when the monastery was operational coincided with the period of usage of the
most of red slip pottery of the Late Roman – Early Eastern
Roman Period which were analyzed in this study. With this
study aim to introduce the red slip pottery which are including
different forms from Letoon’s sanctuary and to give the information about variety and density of them in this period
Bookmarks Related papers MentionsView impact
41. Kazı Sonuçları Toplantısı, 2019
Bookmarks Related papers MentionsView impact
SDU FACULTY OF ARTS AND SCIENCES JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES, DECEMBER 2019 No: 48, PP. 1-14 , 2019
Abstract: Lamps, which have been a significant element in human life since the ancie... more Abstract: Lamps, which have been a significant element in human life since the ancient eras to the modern times, are some of the lighting tools that make life easier. Earthenware lamps in different forms, decorations and dough structures are used for the purpose of dating in archeological excavations. Letoon is located within the borders of the Kumluova town in the district of Fethiye in the province of Muğla in Turkey and to the west of the Eşen Stream. Letoon, which had the position of the sacred center of Lycia in the ancient age, was included in the UNESCO World Cultural Heritage List in 1988 along with the Xanthos Ancient City. Excavations of Letoon started in 1960s, and at the stage of Byzantine studies of the excavations, a church dated back to the Early Christianity Era was revealed by Professor R. Martin Harrison. Besides information in the form of reports regarding the building, no comprehensive studies have been carried out until today. In the years that followed, short introductions were occasionally made on ceramics belonging to the Early Byzantine periods in the broadcast bands named “Fouilles du Letoon de Xanthos”, “Revue Archéologique” and “Anatolia Antiqua”, as well as Excavation Review Meetings and similar publications. Due to the lack of publications regarding Byzantine ceramics in Letoon, works started again beginning with the year 2015 and lasted until the year 2018 under the Letoon Archeological Research Project. In the excavation works carried out in the Letoon sacred center from the beginning up to now, lamp finds have been obtained in different areas. This study mainly aimed to investigate lamps that were acquired in previous years in the excavations of the Letoon Monastery and lamps that were dated to the Late Antiquity with unknown layers and not published before. Lamps belonging to this group were found in the ceramic ovens’ excavations performed at the Patara Ancient City close to the Letoon sacred center. Considering the dough color and supplementary materials of the lamps, it is believed that the production location of almost all lamps discussed in this study was the Eşen Valley. With this study, it is aimed to reveal the typological characteristics of these lamps we may considered as Lycia types. The main purpose of this study was constituted by the fact that there are very few publications on this type of lamps, which are frequently acquired in excavations performed in the Lycia Area. Similar wheel-made lamps found in excavations were dated starting from the Hellenistic period up to the 7th century AD. The similar lamps found in the excavations of the Letoon Monastery were dated between the early 6th century and the mid-7th century in the general context of the finds. Keywords: Lycia, Letoon, Early Byzantine, Monastery, Wheel-Made Lamps
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Letoon Araştırmaları Çalıştayı II
Bookmarks Related papers MentionsView impact
ULUSLARARASI XIX. ORTAÇAĞ VE TÜRK DÖNEMİ KAZILARI VE SANAT TARİHİ ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU, TTK Yayınları, Ankara, 2019
Özet
Kadıkalesi/Anaia Kazısı’nda günümüze kadar yapılan çalışmalar sırasında karışık tabakalar iç... more Özet
Kadıkalesi/Anaia Kazısı’nda günümüze kadar yapılan çalışmalar sırasında karışık tabakalar içinde Geç Roma Kırmızı Astarlı seramikleri az sayıda amorf olarak bulunmuştur. 2013 kazı sezonunda kalenin güney eteklerinde yapılan Prehistorik dönemleri araştırmak için yapılan kazı çalışmaları sırasında, tümlenebilir parçalarında olduğu bir grup Geç Roma Kırmızı Astarlı seramikleri bulunmuştur. Bu seramikler içerisinde sığ ve yayvan gövdeli, ince cidarlı tabaklar bulunmaktadır. Yüksek ağız kenarları kasnak şeklinde olan bu tabaklarda, yayvan halka kaide görülmektedir. Geç Roma Döneminde oldukça yaygın olarak üretilen Roma Dönemi kırmızı astarlı sigillata kaplarının imitasyonu olan bu seramikler, geniş bir coğrafyada dağılım göstermektedirler. Kadıkalesi/Anaia buluntusu bu gruba ait seramikler Afrika Kırmızı Astarlı ve Foça Kırmızı Astarlı seramikleri içinde yer almaktadırlar. Seramiklerin form ve tipolojik özellikleri, İS. 5. yüzyıl sonu-7. yüzyılın başlarına ait olduklarını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Kadıkalesi/Anaia, Geç Roma, Afrika Kırmızı Astarlı Seramik, Foça Kırmızı Astarlı Seramik
Late Roman Red Slip Pottery From Kadıkalesi/Anaia
ABSTRACT
In the excavations in Kadıkalesi/Anaia, some amorphous Late Roman Red Slip potters has been unearthed in different layers. In 2012 some pieces of the same kind of pottery were found in the south-eastern part of the fortress where excavations on Prehistoric past were carried out. Among them there were thin, shallow and splayed pieces of plates. This plates with high rimmed mouth, we find splayed circular base. Those ceramics that were imitations of Roman sigillata red slip and they are found in quite a widespread geography. What were found in Kadıkalesi/Anaia are considered to belong to the group of African Red Slip and Phokaia Red Slip pottery. Form and typology of the pieces point out the dates late 5th – early 7th century.
Keywords: Kadıkalesi/Anaia, Late Roman, Africa Red Slip Pottery, Phokaia Red Slip Pottery
Bookmarks Related papers MentionsView impact
39. KST.
Letoon manastırı 2016 yılı kazı çalışmaları 409-410 pp.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
RURAL SETTLEMENTS AND URBAN CENTER IN MEDITERRANEAN DURING ANTIQUITY, 2017
Abstract
Rural Settlement Pattern in Rough Cilicia in Late Antiquity: Öküzlü
The Öküzlü ancient... more Abstract
Rural Settlement Pattern in Rough Cilicia in Late Antiquity: Öküzlü
The Öküzlü ancient settlement was explored within the context of the rural settlement
pattern in the region during Late Antiquity. The settlement at Öküzlü is located about
9 km. north of Erdemli. Extant remains have provided evidence about Late Antiquity;
however, the settlement has a settlement tradition coming from the Hellenistic period
that continues through Late Antiquity. Its remains suggest origins in the Hellenistic
period. The settlement contains buildings with polygonal masonry, which reflects the
characteristics of the region’s Hellenistic settlements. Our explorations noted remains
from the Roman period with the most striking ones being the tombs. In addition to
numerous houses dating from Late Antiquity, there is also three church in ruins, as is the
case with other rural settlements in the region. One of the three churches from this period
has been newly identified. Church A is quite well preserved and has a wide courtyard
encircled by a wall and paved with stones. An important clue for the planning of the
settlement is the existence of an ancient road paved with stones, and all the buildings of
the settlement are aligned on both sides of the road as it extends through the settlement.
This ancient road also connects the three churches. The presence of alleys intersecting
with the ancient road adds more information regarding the settlement pattern. By the
ancient road is a house of Late Antiquity. It was oriented to the road and thus built in
a trapezoidal fashion. The ground floor of the east west facing house comprises two
rooms separated with arches. Equipment discovered inside some structures by the
ancient road suggest that they had a workshop function. These workshops are of the
lever press type supported with stones typical for the region, and they still contain the
mortar-shaped crushing basins with their round millstones in them. The structure of the
Öküzlü settlement is parallel to the political and economic processes experienced from
the 4th through the 7th centuries in the region.
Key words: Rough Cilicia, Rural settlements, Late Antiquity, Öküzlü
Özet
Bölgedeki Geç Antik Dönem kırsal yerleşim düzenlemesine ilişkin incelemeler
kapsamında ele alman Öküzlü antik yerleşimi Erdemli’nin yaklaşık olarak 9 km.
kuzeyinde yeralmaktadır. Yerleşim, korunmuş kalıntılarıyla her ne kadar Geç Antik
Dönem hakkında veri sağlasa da, Hellenistik Dönemden gelen ve Geç Antik Dönemde
devam eden bir yerleşim geleneğine sahiptir. Yerleşimin sahip olduğu kalıntılar,
Hellenistik Dönem kökenine işaret eder. Yerleşim içerisinde polygonal duvar işçiliğine
sahip yapıların varlığı tespit edilmiştir ve bunlar sahip oldukları duvar işçiliği ile
bölgedeki Hellenistik Dönem yerleşimlerinin karakteristik özelliklerini taşırlar.
Yaptığımız incelemelerde yerleşimin Roma Dönemine ait zengin kalıntılar saptanmıştır.
Bunlar arasında en dikkat çeken grup mezarlardır. Yerleşimin Geç Antik Dönemine işaret
eden çok sayıda konut kalıntısının yamsıra üç kiliseye ait kalıntıların tespit edilmesi de
bölgedeki diğer kırsal yerleşimlerde de görülen bir özelliktir. Bu döneme işaret eden üç
kiliseden biri bu yılki araştırmalarımız sırasında tespit edilmiştir. Kilise A olarak bilinen
yapı oldukça iyi korunmuş durumdadır ve bir duvarla çevrili ve taş plakalarla döşeli
geniş bir avluya sahiptir. Yerleşimin planlanması açısından önemli bir veri de antik bir
yolun varlığıdır. Taş döşeli bu antik yol yerleşim boyunca uzanır ve yapılar bu yolun
etrafında yer alırlar. Bu antik yol yerleşimdeki kamu yapıları olan üç kiliseyi birbirine
bağlamaktadır. Antik yolu kesen ara sokakların varlığı da yerleşim dokusu hakkında
önemli veriler sağlar. Antik yolun kenarında bir Geç Antik Dönem konutu bulunmaktadır.
Yapı, önünden geçen sokağa uydurulmak için yamuk formda inşa edilmiştir. Doğu batı
yönünde uzanan konutun zemin katı kemerlerle bölünmüş iki ayrı mekândan oluşur.
Antik yol kenarındaki yapılar arasında bazılarının içlerindeki donanımlar sebebiyle
atölye olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Bu atölyeler bölgede çok sayıda örneği
görülen tipte içlerinde taş destekli baskı kollu presler barındıran atölyelerdir ve mortar
formlu kırma tekneleri ve tekerlek formlu kırma taşları da içlerinde tespit edilmiştir.
Öküzlü yerleşiminin sahip olduğu yapılanma, bölgenin 4-7. yüzyıllar arasında yaşanan
siyasi ve ekonomik süreciyle paralel özellikler gösterir.
Anahtar Kelimeler: Dağlık Kilikia, Kırsal Yerleşim,Geç Antik Dönem, Öküzlü
Bookmarks Related papers MentionsView impact
SANAT_TARİHİ_DERGİSİ_C._XXVI_S._2_JOURNAL_OF_ART_HISTORY_Vol._26_-_Issue_2, 2017
MYNDOS (ASAR ADASI) GEÇ ANTİK DÖNEM SERAMİKLERİ
LATE ANTIQUITY POTTERY OF (ASAR ISLAND) MYNDOS
... more MYNDOS (ASAR ADASI) GEÇ ANTİK DÖNEM SERAMİKLERİ
LATE ANTIQUITY POTTERY OF (ASAR ISLAND) MYNDOS
Sinan MİMAROĞLU*
Özet
Antik coğrafyada Karia kentlerinden birisi olan Myndos Antik Kenti, günümüzde
Muğla İli, Bodrum İlçesi, Gümüşlük Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır.
Kent hakkında antik ve modern seyyahların verdikleri bilgiler dışında ilk bilimsel
çalışma 1980 yılında INA (Institute of Nautical Archaeology) tarafından Myndos’ta ve
çevresinde gerçekleştirilen sualtı araştırmasıdır. Bu araştırmalar esnasında sualtında tip
olarak İS. 4. yüzyıl Yassıada batığında bulunan amphoralara benzer 10 kadar amphora
bulunmuştur. 2004 ve 2006 yılları arasında Prof. Dr.Mustafa Şahin başkanlığında su altı
çalışmaları ve yüzey araştırmaları gerçekleştirilmiştir. Kentteki 2008 yılında yaptırılan
zemin etütleri esnasında detaylı bir şekilde incelenen Asar Adası’nda, anıtsal bir yapının
varlığı tespit edilmiş ve 2009 yılında ilk bilimsel kazı çalışmalarına başlanmıştır.
Tepe üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda ortaya çıkarılan yapı katmanları,
en erken Helenistik dönemden itibaren başlamaktadır. Geç Antik Dönemde tepe üzerine
bazilika ve etrafına konutlar ve sarnıçlar inşa edilmiştir. En son tabakayı ise, Geç Bizans
Dönemine tarihlendirilen sur duvarları temsil etmektedir.
Bu makalede ilk kez ele alınan seramikler, Myndos kentinde 2009-2013 yılları
arasında antik kentin limanını koruyan Asar Adası (Tavşan Adası)üzerinde sürdürülen
kazı çalışmaları sırasında bulunmuşlardır. Değerlendirilen Geç Antik Döneme ait günlük
seramik grupları arasında pişirme ve ısıtma kapları, kapaklar ve Kırmızı Astarlı Geç Roma
Seramikleri yer almaktadır.
Alanın Geç Antik Dönem yerleşimi açısından önemli veriler sunan seramikler
yerleşimin dokusunu anlamamız için gerekli ipuçlarını vermektedir.
Anahtar sözcükler: Myndos, Geç Antik, Günlük Kullanım Kapları, Phokaia
Kırmızı Astarlı Seramikleri, Afrika Kırmızı Astarlı Seramikleri.
* Yrd. Doç. Dr., Mustafa Kemal Üniversitesi Fen-Edebiyat Fak., Sanat Tarihi Bölümü, Antakya-Hatay.
Asst. Assoc. Dr., MKU Faculty of Letters and Sciences, Department of Art History, Hatay-Turkey.
ORCID ID: 0000-0002-9271-9666 ♦ E-mail: smimaroglu@mku.edu.tr
Bu makale Mustafa Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından
desteklenen (11384 ) numaralı ve “Myndos Kazısı Geç Antik Dönem Seramiklerinin İncelenmesi”
isimli proje ile hazırlanmıştır.
Myndos, Asar/Tavşan Adası’nda ki kazılar Uludağ Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi Arkeoloji
Bölümünden Prof. Dr. Mustafa Şahin tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu konu üzerinde çalışma yapmama izin veren kazı başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin’e ve kazı ekibine teşekkür ederim.
Geliş Tarihi | Received: 31.05.2017 Kabul Tarihi | Accepted: 19.10.2017
Abstract:
Ancient city of Myndos was one of Carian Cities in the antiquity and is located
within the administrative boundaries of Gumusluk locality of Bodrum District in modern
Turkey’s Mugla Province.
Apart from information recounted in works of antique and modern travelers, the
very first study on this city was the underwater exploration conducted in and around Myndos
by INA (Institute of Nautical Archaeology) in 1980 whereupon 10 amphoras, similar to
those found in Yassiada Shipwreck which were aged for 4th century A.D. Underwater
and surface studies were carried out between 2004 and 2006 which were led by Prof. Dr.
Mustafa Sahin. The ground surveys carried out in 2008 revealed a monumental structure on
Asar Island whereupon first scientific excavation works have started in 2009.*
The layers of structures beginning earliest from the Hellenistic period were
revealed by the studies on the hill. In the Late Antiquity, basilica and houses and cisterns
were built on top of the hill. The most recent layer features fortified walls dating the Late
Byzantium Era.
Present study is the first that focuses on ceramics that were excavated between
the years 2009-2013 from Asar Island (a.k.a. Rabbit Island) which overlooks the Myndos.
The ceramics examined in this study are from Late Antiquity of common wares and include
cooking and heating pots, lids and Late Roman Red-Slip Wares.
The ceramics provide important data concerning Late Antique settlements in the
site and clues much needed to understand the fabric of the settlement.
Key Words: Myndos, Late Antiquity, Common Wares, Phokaian Red-Slip Ware,
African Red-Slip Ware
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Hatay, which is a province on the Turkish-Syrian border, is renowned for its ethnic and religious... more Hatay, which is a province on the Turkish-Syrian border, is renowned for its ethnic and religious diversity. It includes minorities such as Arab-Alawites and Arab-Christians who share both linguistic and historico-cultural similarities. The Easter for Christians and 'Eid al Sabatash', which is celebrated two weeks before the Easter, for Alawites are two religious festivities that include 'egg-cracking' ritual in the form of contest and play. This paper traces the gendered discourse of the play in two different religious festivals and the ways in which the relationships between power, play and the politics of influence are intertwined among the Arab-Christian and the Arab-Alawite communities in Samandağ/Hatay. This paper examines narratives and play of these two religious festivals in the Arab-Christian and Arab-Alawite community. This research uses ethnographic data from field notes from participant observation, focus groups and interviews with members of two communities, all collected during 2015 as well as a phenomenological approach.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
"HATAY SAMANDAĞ'DA ARAP ORTODOKS TOPLULUĞUNDA
AZİZE TEKLA ANMA TÖRENLERİ"
"St. Tekla Feast of Ar... more "HATAY SAMANDAĞ'DA ARAP ORTODOKS TOPLULUĞUNDA
AZİZE TEKLA ANMA TÖRENLERİ"
"St. Tekla Feast of Arab Orthodox Community in Samandağ Hatay"
Sinan Mimaroğlu
Alim Koray Cengiz
Özet
Azize Tekla Hıristiyanlığın erken dönemlerinde öne çıkan ve Hıristiyanlığın yayılması için Anadolu'da gayret gösteren önemli bir karakterdir. Yaşadığı yer olan Konya'da Pavlus'la tanışan Tekla Hıristiyanlık kilisesinin kuruluşunda aktif rol alır ve dini yayma ve vaftiz gibi dini etkinliklerde bulunur. Hıristiyanlığın ilk şehidi kabul edilir ve dini çalışmalarıyla Hıristiyanlık dünyasında takdir toplayan bir din kadını olmuştur. Tekla'nın dini yayma konusundaki gayretli çalışmaları ve ölümü Hıristiyanlar üzerinde derin bir etki yaratmıştır. Bugün dahi dünyanın bir çok yerinde isminin verildiği kiliseler bulunmaktadır. Hatay ili Samandağ İlçesinde Ortodoks Arap Hıristiyan cemaatinin yaşadığı yerleşim bölgesinde Azize Tekla Kilisesi vardır ve her yıl 24 Eylül tarihinde Ortodoks dünyasıyla aynı anda Azize Tekla Anma kutlamaları yapılır. Hatay ilinin farklı yerlerinde yaşayan Arap Hıristiyanlar da buradaki anma törenlerine katılırlar. Bu çalışmada, Samandağ ilçesinde Ortodoks Arap Hıristiyan topluluğu tarafından gerçekleştirilen Azize Tekla anma töreni ve bu törende gerçekleşen ritüeller ve etkinlikler etnografik olarak ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Hatay, Arap Ortodoks, AzizeTekla, Ritüel, Hıristiyanlık
Abstract
St. Thekla is a crucial prominent woman figure to spread Christianity in Anatolia in the early period of the religion. St. Thekla who meets Pavlus in Konya where she leaves takes an active role in the establishment of Christian Church traditions and acts to spread the religion and baptizing. She is considered to be the first martyr of Christianity and appreciated with her works on spreading Christianity as a female religious character. St. Thekla's diligent efforts to spread the religion and passing away has created a deep impact on Christian world. Even today, there are numerous churches all around the world in the name of St. Thekla. A church called St. Tekla exists in the settlement of Orthodox Arab community in Samandağ district of Hatay province and St. Thekla feast is memorialized on the 24th of September every year accompanying with Orthodox world. Arab Christians living in the different parts of Hatay participate in the memorial in Samandağ. In this study, St. Tekla memorial of Orthodox Arab community in Samandağ and the rituals and activities during the feast will be dealt ethnographically.
Keywords: Hatay, Arab Orthodox, St. Thekla, Ritual, Christianity
Bookmarks Related papers MentionsView impact
KADIKALESİ/ANAİA KIRMIZI ASTARLI GEÇ ROMA SERAMİKLERİ
SİNAN MİMAROĞLU
Özet
Kadıkalesi/Anaia Kaz... more KADIKALESİ/ANAİA KIRMIZI ASTARLI GEÇ ROMA SERAMİKLERİ
SİNAN MİMAROĞLU
Özet
Kadıkalesi/Anaia Kazısı’nda günümüze kadar yapılan çalışmalar sırasında karışık tabakalar içinde Geç Roma Kırmızı Astarlı seramikleri az sayıda amorf olarak bulunmuştur. 2013 kazı sezonunda kalenin güney eteklerinde yapılan Prehistorik dönemleri araştırmak için yapılan kazı çalışmaları sırasında, tümlenebilir parçalarında olduğu bir grup Geç Roma Kırmızı Astarlı seramikleri bulunmuştur. Bu seramikler içerisinde sığ ve yayvan gövdeli, ince cidarlı tabaklar bulunmaktadır. Yüksek ağız kenarları kasnak şeklinde olan bu tabaklarda, yayvan halka kaide görülmektedir. Geç Roma Döneminde oldukça yaygın olarak üretilen Roma Dönemi kırmızı astarlı sigillata kaplarının imitasyonu olan bu seramikler, geniş bir coğrafyada dağılım göstermektedirler. Kadıkalesi/Anaia buluntusu bu gruba ait seramikler Afrika Kırmızı Astarlı ve Foça Kırmızı Astarlı seramikleri içinde yer almaktadırlar. Seramiklerin form ve tipolojik özellikleri, İS. 5. yüzyıl sonu-7. yüzyılın başlarına ait olduklarını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Kadıkalesi/Anaia, Geç Roma, Afrika Kırmızı Astarlı Seramik, Foça Kırmızı Astarlı Seramik
Late Roman Red Slip Pottery From Kadıkalesi/Anaia
ABSTRACT
In the excavations in Kadıkalesi/Anaia, some amorphous Late Roman Red Slip potters has been unearthed in different layers. In 2012 some pieces of the same kind of pottery were found in the south-eastern part of the fortress where excavations on Prehistoric past were carried out. Among them there were thin, shallow and splayed pieces of plates. This plates with high rimmed mouth, we find splayed circular base. Those ceramics that were imitations of Roman sigillata red slip and they are found in quite a widespread geography. What were found in Kadıkalesi/Anaia are considered to belong to the group of African Red Slip and Phokaia Red Slip pottery. Form and typology of the pieces point out the dates late 5th – early 7th century.
Keywords: Kadıkalesi/Anaia, Late Roman, Africa Red Slip Pottery, Phokaia Red Slip Pottery
Bookmarks Related papers MentionsView impact
ADANA MÜZESİ’NDE BULUNAN GEÇ ANTİK DÖNEM TİCARİ AMPHORALARI
Sinan MİMAROĞLU
Amphoralar, kazılard... more ADANA MÜZESİ’NDE BULUNAN GEÇ ANTİK DÖNEM TİCARİ AMPHORALARI
Sinan MİMAROĞLU
Amphoralar, kazılarda veya batık araştırmaları sırasında ele geçen seramik buluntular arasında önemli bir grubu oluşturmaktadırlar. İ.Ö. 2. binden itibaren öncelikli olarak içlerinde zeytinyağı, şarap, tuzlu balık ve sosların taşınmasının yanı sıra diğer sıvı ürünleri taşımak için çeşitli boylarda ve formlarda amphoralar üretilmişlerdir. Araştırmacılar tarafından kentler veya bölgeler arasındaki ticari faaliyetlerin kanıtı olarak değerlendirilen amphoralar Geç Antik Çağ ve Bizans Dönemlerinde de yaygın olarak kullanılmışlardır.
Bu çalışmada Adana Müzesi’nde bulunan Geç Antik Çağ ve Bizans Dönemi ticari amphoralarının tipolojilerini, kataloglarını oluşturmak ve de tarihlendirmeleri için analoji çalışmaları yapılarak bilim dünyasına tanıtılmaları amaçlanmaktadır. Adana Arkeoloji Müzesi’nde yer alan amphoralar satın alma, hibe ve müsadere yoluyla kazandırılmışlardır.
Gerçekleştirilen çalışmalar sonrasında Geç Antik Çağ ve Bizans Dönemlerine tarihlenen altı amphora grubu belirlenmiştir. Bu gruplar içinde, Doğu Akdeniz üretimi örnekleri olan LR 1 (Late Roman 1) amphoralarının A, B ve C formları, Ege üretimi olan LR 3 (Late Roman 3) amphoraları, Mısır amphorası (AE5-6), Kuzey Afrika üretimi olan Spatheia amphorası, Anemurium ve Batı Kilikia kökenli MRA 4/Agora M 239 grubuna ait örnekler ve de olasılıkla Karadeniz kökenli Geç Bizans Dönemine ait amphora örnekleri bulunmaktadır.
Değerlendirilen amphora grupları İS.4.yüzyıl ile İS.13. yüzyıl arasındaki dönemlere tarihlendirilmiştir. Bu yüzyıllar içinde farklı uygarlıkların egemen olduğu Kilikia Bölgesi, Doğu Akdeniz’de deniz ticaret rotaları üzerinde bulunması nedeniyle önemli bir konumdaydı. Ayrıca Geç Antik Dönemin deniz ticaret rotaları üzerinde bulunan Kıbrıs, Antiokheia ad Orontes, Suriye, Filistin, Mısır ile birlikte Kilikia Bölgesi amphora üretimi yapılan merkezler arasında yer almaktaydı.
Yapılan bu çalışma ile elde edilen veriler ışığında, Geç Antik Çağda ve Bizans Döneminde Doğu Akdeniz Bölgesinde varlığı bilinen ticari faaliyetlerin Kilikia Bölgesindeki yansımalarının izlerinin araştırılması da amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Doğu Akdeniz, Adana Müzesi, Geç Antik Dönem, Bizans, Deniz Ticareti, Amphora.
COMMERCIAL AMPHORAE FROM LATE ANTIQUITY in ADANA MUSEUM
Amphorae are constitute an important group among the ceramic finds from both excavations and underwater surveys. From BCE 2000 they were produced in different sizes and forms to transport olive oil, wine, salted fish, sauces and the other liquid goods. Amphorae, which are regarded as the sign of commercial activities between different towns and regions by the scholars, were used in large scale both in Late Antiquity and Byzantine era.
In this study I propose to introduced amphorae from Adana Museum.in the sense that they will be established the typology of the Late Antiquity and Roman commercial amphorae in the museum to catalogue and dated them for analogical studies. The studied amphorae were included in the museum’s collection by the way of purchase, donation and expropriation.
We defined six different types of amphorae from Late Antiquity and the Byzantine period, which are LR 1 (Late Roman 1) amphorae A, B and C forms, Aegean production LR 3 (Late Roman 3) amphorae, Egyptian amphorae (AE5-6), North Africa production Spatheia amphorae, Anemurium and Western Cilician MRA 4/Agora M 239 group and possibly Black Sea origin late Byzantine amphorae.
They are dated between CE 4th to 13th centuries. Cilician region that was under the rule of different civilizations was of importance due to its location being on the trade routes in Eastern Mediterranean. Moreover Cilicia was among the amphora production centers together with Cyprus, Antiochia ad Orontes, Syria, Palestine and Egypt.
Under the light of the data gathered with this study, our aim is to trace the reflections of commercial activities of the Eastern Mediterranean region in Late Antiquity and the Byzantine period.
Keywords: Eastern Mediterranean, Adana Museum, Late Antiquity, Byzantium, Maritime trade, Amphora
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uluslararası XVIII. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu (22-25 Ekim 2014), 2017
AYASULUK TEPESİ VE ST. JEAN ANITI KAZISI BULUNTUSU GANOS AMPHORALARI
Sinan MİMAROĞLU
Özet
Ayasu... more AYASULUK TEPESİ VE ST. JEAN ANITI KAZISI BULUNTUSU GANOS AMPHORALARI
Sinan MİMAROĞLU
Özet
Ayasuluk Tepesi’ndeki Aziz Yuhanna (St.Jean) Anıtı kazıları 1920’li yıllarda başlamış, 1960-2005 yılları arasında Efes Müzesi tarafından devam edilmiştir. 2007 tarihinden itibaren ise Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim üyesi M. Büyükkolancı tarafından sürdürülmektedir.
Kazı çalışmalarına 2010 yılında başlanılan büyük sarnıç yapısı ve bu yapı işlevini kaybettikten sonra kullanılan küçük sarnıç kazıları sırasında yoğun olarak Ganos amphoraları ele geçmiştir. Günsenin Tip 1 olarak adlandırılan kalın cidarlı, kısa boyunlu, gövdesinin üzeri sık yivli ve sağlam görünümlü ve az kapasiteli amphoraların Doğu Akdeniz’den Karadeniz’in kuzeyine kadar olan merkezlerde dağılmış oldukları bilinmektedir.
Günsenin Tip 1 olarak bilinen Ganos amphoralarının üretim yerleri yapılan araştırmalar sonucu tespit edilmiştir. Marmara Denizi’nde, Hoşköy ile Gaziköy arasında bulunan atölyelerde üretimin yapıldığı anlaşılmıştır. Anadolu’da kazısı yapılan bir çok merkezde ve de tespit edilen batıklarda bulunan Ganos amphoralarının (Günsenin Tip I) 11.-13. yüzyıllar arasında yoğun olarak kullanıldıkları anlaşılmaktadır. Bu çalışmada Ayasuluk Tepesi ve St Jean Anıtı (Aziz Yuhanna) Kazısı’nda bulunmuş olan Ganos amphoralarının (Günsenin Tip I) dönemsel kullanımıyla ilişkili olarak ticaretteki yeri ve önemi tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler:Ayasuluk Tepesi, St Jean Kilisesi, Bizans, Ganos Amphora(Günsenin Tip I)
Abstract
Ganos Amphoras Found in Excavations on Ayasuluk Hill and St. Jean Church
The excavations on Ayasuluk Hill and St. John Church started in 1920’s and they were carried out by Efes Museum between 1960 and 2005. Since 2007 it has been directed by Mustafa Büyükkolancı from Department of Archaeology of Pamukkale University.
The excavation team has unearthed quite a number of Ganos amphorae (Günsenin Type I) in bigger cistern of which the excavation started in 2010 as well as smaller cistern that became in use after the bigger one was out of use. Those amphorae that are known as Günsenin Type I and they are short vessels with thick body covered with frequent grooves and they have small capacity. The distribution of those vessels covers a wide area from eastern Mediterranean to the northern Black Sea shores.
The production center of Ganos amphorae known as Günsenin Type I has been located. Those workshops located between Hoşköy and Gaziköy on the shores of Marmara Sea. It is understood that Ganos amphorae (Günsenin Type I ) had an intensive use between 11th and 13th centuries by studying the finds from many excavations in Anatolia. In this study I will discuss periodical use and its commercial importance of Ganos amphorae (Günsenin Type I )found in Ayasuluk Hill and St. Jean Church excavations.
Keywords: Ayasuluk Hill, St Jean Church, Byzans, Ganos amphorae(Günsenin Type I)
Bookmarks Related papers MentionsView impact
MYNDOS ASAR/TAVŞAN ADASI
GEÇ ANTİK DÖNEM KANDİLLERİ
Sinan MİMAROĞLU*
ÖZ
Karia kentlerinden birisi... more MYNDOS ASAR/TAVŞAN ADASI
GEÇ ANTİK DÖNEM KANDİLLERİ
Sinan MİMAROĞLU*
ÖZ
Karia kentlerinden birisi olan Myndos, günümüzde Muğla İli, Bodrum İlçesi, Gümüşlük Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Antik Kentin hemen karşısında bulunan Asar/Tavşan Adası, kentin limanını korumak için oldukça önemli bir noktada yer almaktadır. Adada yapılan çalışmalar sonucunda ortaya çıkarılan yapı katmanları, en erken Hellenistik dönemden itibaren başlar. Geç Antik Dönemde tepe üzerinde kurulan İ.S. 5. yüzyıla tarihlenen kilise etrafında adanın topoğrafyasına uygun olarak yerleşimler yapılmıştır. Bu mekanların erken tabakaları tahrip ederek belli bir yerleşim dokusu içinde planlandıkları tespit edilmiştir. Ortaya çıkarılan bu mekanların sivil amaçlı değil, doğrudan kilise ile ilişkili yapılar olduğu düşünülmektedir ve adadaki
mimari buluntuların büyük bir manastır kompleksi olduğu fikrini
kuvvetlendirmektedir. En son tabakayı ise, Geç Bizans Dönemine tarihlendirilen sur duvarları temsil etmektedir. Bu makalede, Myndos kentinde 2009-2013 yılları arasında antik kentin limanını koruyan Asar/Tavşan Adası üzerinde sürdürülen kazı çalışmaları sırasında bulunmuş pişmiş toprak kandiller ele alınmıştır. Bu kandillerin
sayısal olarak büyük çoğunluğunu Küçük Asya Tipi (Ephesos) kandiller oluşturmaktadır. İki örnekle temsil edilen Afrika Kırmızı Astarlı Kandilleri Myndos Asar/Tavşan Adası’nın ticari faaliyetlerini göstermesi açısından önemlidir. Yapılan analoji çalışması sonuncunda Myndos Asar/Tavşan Adası kazılarında ele geçen kandilleri İ.S. 6. yüzyılın başı- 7. yüzyılın başı arasına tarihlendirilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Myndos, Asar/ Tavşan Adası, Geç Antik Dönem Kandil, Seramik.
Myndos Asar Island Late Antique Lamps
ABSTRACT
Myndos ancient city which was one of the ancient Caria cities in the ancient geography, is today located
in Gümüşlük town of Bodrum district in Muğla province in southern Turkey.
Locating right across Myndos ancient city Asar/Tavşan Island has a crucial place to protect the harbor of
the city. Structural layers came to light as a result of the excavation digs belong to early Hellenistic period in
Asar Island. Some settlement relevant to the topography of the island had been located around the church that built on the hill in the late antiquity and dates back to A.D. 5th . It is determined that new settling had been
planned in a new placement settlement pattern on the old layers. It is considered that these unearthed placements
settlement was were not for civil uses but directly related to the church and it is a monastery complex.
historical findings empower the idea of the monastery complex. The last layer is composed of the fortification
walls that date back to Late Byzantine period. Terra-cotta lamps dealt in this essay were found during the
excavation carried out between 2009 and 2013 in Myndos city on Asar/Tavşan Island that protects the ancient
city harbor. The most of lamps are Asia Minor type (Ephesos). There are only two African Red Slip type
lamps. Terra cotta lamps indicate the presence of a trade in the Myndos/Asar Island. It is suggested that the
lamps were in use between A.D. 6-7. th century depending on their analogy.
Keywords: Myndos, Asar/Tavşan Island Late antiquity Lamps, ceramic
Bookmarks Related papers MentionsView impact
KADIKALESİ/ANAİA BİZANS DÖNEMİ AMPHORALARI
Kadıkalesi/Anaia is located in Karaova location of Davutlar district, south of Kuşadası/Aydın. In... more Kadıkalesi/Anaia is located in Karaova location of Davutlar district, south of Kuşadası/Aydın. In this study amphoras from the Byzantine era excavated in Kadıkalesi/Anaia between 2001 and 2009 have been studied. Amphoras are the highest in quantity among the finds in the excavations carried out in Kadıkalesi/Anaia. In this study amphoras have been classified typologically. Amphora finds from the cistern in 2007 and 2009 excavation campaigns provided the main scheme of this typology. Thirteen different types of amphoras were defined. Of those amphoras, already defined ones in the sources have been listed with their names in use. Moreover some new types of amphoras which are thought to be local productions have been included in the list and evaluated from the typological point of view.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
papers by Sinan Mimaroğlu
presented in studies in its final function. In a single publication, it was defined as a “font”, and no evaluation was made regarding its original function. However, the phiale in question should originally have had a very different function from its subsequent use, referring to the
holiness of water in the church before being again put to a use that excluded of its original function. Similar practice in the near vicinity is also observed in the Virgin Mary Church of Ephesus. In our study, the phiale, which was found on Ayasuluk Hill, from one of the most
important religious buildings of Western Anatolia during the Byzantine Period, and which was reused as a spolia in the same building, is introduced with its original function in the building determined from the available data, including examples from the literature. These issues are
discussed and a general evaluation is made concerning the use of phiales in churches, and its place among similar practices and examples.
In addition to these, our opinions on the form and function of one phiale specimen found in Ephesus Archeology Museum and the third phiale specimen unearthed in church excavations are presented.
Although the first phiale sample evaluated in this study is not as large as phiale in the Ephesus Virgin Mary Church, it is large in size. We think that a phiale of this size may have been located in the atrium of the church. Although a postament located in the atrium of the church is large enough to be constructed with this phiale, there is no channel recess that can transmit water to the phiale from below. Therefore, although there is a strong possibility that it was used in the atrium, it is not possible to accurately determine the base and the area where
the phiale is located with the data we have. It can be argued that this phiale, which was used for the olive oil workshop in the Turkish Period in the Church of St. John, was used in the building of the Iustinianus Period according to similar examples. The area where unearthed narrow,
cylindrical and deep type phiale, which is the find of the Church of St. John is uncertain.
Another phiale example found in the Church of St. John is in the Ephesus Archeology Museum. This phiale, which has a small and circular channel in its center, is important with its inscription on it. In this inscription, it is written that the phiale was used as a vessel of holy water. it should have been used as a holy water vessel and constructed with a high base
with its dimensions. Considering the dimensions of this phiale, which is smaller than our first example, and the importance of the Church of St. John for Christianity, we think that it was built for a smaller area. It is understood that Kosmas, mentioned in the inscription, had this
phiale built for the Church of St. John as the chief assistant priest of the Theotokos Virgin Mary Church in Ephesus.
Third phiale example evaluated in the study is made of green breccia and is located in the north of the western cross arm of the church. Philae is very worn and broken. It is understood that this phiale, which is not in situ, was unearthed during old excavations and was used for different purposes in later periods. However, it is not known where this piale was
unearthed during excavations. This phiale is quite thin compared to the phiale used as spolia in the olive oil workshop. Considering the form of the sample, which is mostly incomplete, we think that it may be a wide and shallow phiale like the other.
Keywords: Basilica of St. John, Ayasuluk, Ephesus, Phiale, Holy water
the borders of Kumluova in Fethiye district of Muğla province of Turkey. Excavations of Letoon were launched in the
1960s, and a structure assumed to be a monastery dating
back to the Early Eastern Roman Period was found out by
Professor R. Martin in excavations carried out in the context
of Early Eastern Roman researches. Excavation works performed recently in this area are supportive of this view. This
study aimed to undertake the preliminary appraisal study of
red slip pottery which dated back to the Late Roman – Early
Eastern Roman Period and were discovered in excavations
of Letoon sanctuary center. These ceramics evaluated to be
under the category of service ware were obtained in large
quantities. Upon the preliminary appraisal of these containers, forms appertaining to African Red Slip, Phocaean Red
Slip, Cypriot Red Slip and Sagalassos Red Slip Ware subgroups were identified. Besides studies on these forms, studies also on red slip pottery which are considered to be locally
produced are still underway. Most of evaluated ceramics in
the Letoon sanctuary center where traces of civilian settlement are quite rare must be resulting from commercial activities of the monastery. In light of excavation findings, it was
deduced that Letoon Monastery established in the early VIth
century A.D. was operational until the first half of the VIIth
century A.D. It was discerned that the time when the monastery was operational coincided with the period of usage of the
most of red slip pottery of the Late Roman – Early Eastern
Roman Period which were analyzed in this study. With this
study aim to introduce the red slip pottery which are including
different forms from Letoon’s sanctuary and to give the information about variety and density of them in this period
Kadıkalesi/Anaia Kazısı’nda günümüze kadar yapılan çalışmalar sırasında karışık tabakalar içinde Geç Roma Kırmızı Astarlı seramikleri az sayıda amorf olarak bulunmuştur. 2013 kazı sezonunda kalenin güney eteklerinde yapılan Prehistorik dönemleri araştırmak için yapılan kazı çalışmaları sırasında, tümlenebilir parçalarında olduğu bir grup Geç Roma Kırmızı Astarlı seramikleri bulunmuştur. Bu seramikler içerisinde sığ ve yayvan gövdeli, ince cidarlı tabaklar bulunmaktadır. Yüksek ağız kenarları kasnak şeklinde olan bu tabaklarda, yayvan halka kaide görülmektedir. Geç Roma Döneminde oldukça yaygın olarak üretilen Roma Dönemi kırmızı astarlı sigillata kaplarının imitasyonu olan bu seramikler, geniş bir coğrafyada dağılım göstermektedirler. Kadıkalesi/Anaia buluntusu bu gruba ait seramikler Afrika Kırmızı Astarlı ve Foça Kırmızı Astarlı seramikleri içinde yer almaktadırlar. Seramiklerin form ve tipolojik özellikleri, İS. 5. yüzyıl sonu-7. yüzyılın başlarına ait olduklarını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Kadıkalesi/Anaia, Geç Roma, Afrika Kırmızı Astarlı Seramik, Foça Kırmızı Astarlı Seramik
Late Roman Red Slip Pottery From Kadıkalesi/Anaia
ABSTRACT
In the excavations in Kadıkalesi/Anaia, some amorphous Late Roman Red Slip potters has been unearthed in different layers. In 2012 some pieces of the same kind of pottery were found in the south-eastern part of the fortress where excavations on Prehistoric past were carried out. Among them there were thin, shallow and splayed pieces of plates. This plates with high rimmed mouth, we find splayed circular base. Those ceramics that were imitations of Roman sigillata red slip and they are found in quite a widespread geography. What were found in Kadıkalesi/Anaia are considered to belong to the group of African Red Slip and Phokaia Red Slip pottery. Form and typology of the pieces point out the dates late 5th – early 7th century.
Keywords: Kadıkalesi/Anaia, Late Roman, Africa Red Slip Pottery, Phokaia Red Slip Pottery
Rural Settlement Pattern in Rough Cilicia in Late Antiquity: Öküzlü
The Öküzlü ancient settlement was explored within the context of the rural settlement
pattern in the region during Late Antiquity. The settlement at Öküzlü is located about
9 km. north of Erdemli. Extant remains have provided evidence about Late Antiquity;
however, the settlement has a settlement tradition coming from the Hellenistic period
that continues through Late Antiquity. Its remains suggest origins in the Hellenistic
period. The settlement contains buildings with polygonal masonry, which reflects the
characteristics of the region’s Hellenistic settlements. Our explorations noted remains
from the Roman period with the most striking ones being the tombs. In addition to
numerous houses dating from Late Antiquity, there is also three church in ruins, as is the
case with other rural settlements in the region. One of the three churches from this period
has been newly identified. Church A is quite well preserved and has a wide courtyard
encircled by a wall and paved with stones. An important clue for the planning of the
settlement is the existence of an ancient road paved with stones, and all the buildings of
the settlement are aligned on both sides of the road as it extends through the settlement.
This ancient road also connects the three churches. The presence of alleys intersecting
with the ancient road adds more information regarding the settlement pattern. By the
ancient road is a house of Late Antiquity. It was oriented to the road and thus built in
a trapezoidal fashion. The ground floor of the east west facing house comprises two
rooms separated with arches. Equipment discovered inside some structures by the
ancient road suggest that they had a workshop function. These workshops are of the
lever press type supported with stones typical for the region, and they still contain the
mortar-shaped crushing basins with their round millstones in them. The structure of the
Öküzlü settlement is parallel to the political and economic processes experienced from
the 4th through the 7th centuries in the region.
Key words: Rough Cilicia, Rural settlements, Late Antiquity, Öküzlü
Özet
Bölgedeki Geç Antik Dönem kırsal yerleşim düzenlemesine ilişkin incelemeler
kapsamında ele alman Öküzlü antik yerleşimi Erdemli’nin yaklaşık olarak 9 km.
kuzeyinde yeralmaktadır. Yerleşim, korunmuş kalıntılarıyla her ne kadar Geç Antik
Dönem hakkında veri sağlasa da, Hellenistik Dönemden gelen ve Geç Antik Dönemde
devam eden bir yerleşim geleneğine sahiptir. Yerleşimin sahip olduğu kalıntılar,
Hellenistik Dönem kökenine işaret eder. Yerleşim içerisinde polygonal duvar işçiliğine
sahip yapıların varlığı tespit edilmiştir ve bunlar sahip oldukları duvar işçiliği ile
bölgedeki Hellenistik Dönem yerleşimlerinin karakteristik özelliklerini taşırlar.
Yaptığımız incelemelerde yerleşimin Roma Dönemine ait zengin kalıntılar saptanmıştır.
Bunlar arasında en dikkat çeken grup mezarlardır. Yerleşimin Geç Antik Dönemine işaret
eden çok sayıda konut kalıntısının yamsıra üç kiliseye ait kalıntıların tespit edilmesi de
bölgedeki diğer kırsal yerleşimlerde de görülen bir özelliktir. Bu döneme işaret eden üç
kiliseden biri bu yılki araştırmalarımız sırasında tespit edilmiştir. Kilise A olarak bilinen
yapı oldukça iyi korunmuş durumdadır ve bir duvarla çevrili ve taş plakalarla döşeli
geniş bir avluya sahiptir. Yerleşimin planlanması açısından önemli bir veri de antik bir
yolun varlığıdır. Taş döşeli bu antik yol yerleşim boyunca uzanır ve yapılar bu yolun
etrafında yer alırlar. Bu antik yol yerleşimdeki kamu yapıları olan üç kiliseyi birbirine
bağlamaktadır. Antik yolu kesen ara sokakların varlığı da yerleşim dokusu hakkında
önemli veriler sağlar. Antik yolun kenarında bir Geç Antik Dönem konutu bulunmaktadır.
Yapı, önünden geçen sokağa uydurulmak için yamuk formda inşa edilmiştir. Doğu batı
yönünde uzanan konutun zemin katı kemerlerle bölünmüş iki ayrı mekândan oluşur.
Antik yol kenarındaki yapılar arasında bazılarının içlerindeki donanımlar sebebiyle
atölye olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Bu atölyeler bölgede çok sayıda örneği
görülen tipte içlerinde taş destekli baskı kollu presler barındıran atölyelerdir ve mortar
formlu kırma tekneleri ve tekerlek formlu kırma taşları da içlerinde tespit edilmiştir.
Öküzlü yerleşiminin sahip olduğu yapılanma, bölgenin 4-7. yüzyıllar arasında yaşanan
siyasi ve ekonomik süreciyle paralel özellikler gösterir.
Anahtar Kelimeler: Dağlık Kilikia, Kırsal Yerleşim,Geç Antik Dönem, Öküzlü
LATE ANTIQUITY POTTERY OF (ASAR ISLAND) MYNDOS
Sinan MİMAROĞLU*
Özet
Antik coğrafyada Karia kentlerinden birisi olan Myndos Antik Kenti, günümüzde
Muğla İli, Bodrum İlçesi, Gümüşlük Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır.
Kent hakkında antik ve modern seyyahların verdikleri bilgiler dışında ilk bilimsel
çalışma 1980 yılında INA (Institute of Nautical Archaeology) tarafından Myndos’ta ve
çevresinde gerçekleştirilen sualtı araştırmasıdır. Bu araştırmalar esnasında sualtında tip
olarak İS. 4. yüzyıl Yassıada batığında bulunan amphoralara benzer 10 kadar amphora
bulunmuştur. 2004 ve 2006 yılları arasında Prof. Dr.Mustafa Şahin başkanlığında su altı
çalışmaları ve yüzey araştırmaları gerçekleştirilmiştir. Kentteki 2008 yılında yaptırılan
zemin etütleri esnasında detaylı bir şekilde incelenen Asar Adası’nda, anıtsal bir yapının
varlığı tespit edilmiş ve 2009 yılında ilk bilimsel kazı çalışmalarına başlanmıştır.
Tepe üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda ortaya çıkarılan yapı katmanları,
en erken Helenistik dönemden itibaren başlamaktadır. Geç Antik Dönemde tepe üzerine
bazilika ve etrafına konutlar ve sarnıçlar inşa edilmiştir. En son tabakayı ise, Geç Bizans
Dönemine tarihlendirilen sur duvarları temsil etmektedir.
Bu makalede ilk kez ele alınan seramikler, Myndos kentinde 2009-2013 yılları
arasında antik kentin limanını koruyan Asar Adası (Tavşan Adası)üzerinde sürdürülen
kazı çalışmaları sırasında bulunmuşlardır. Değerlendirilen Geç Antik Döneme ait günlük
seramik grupları arasında pişirme ve ısıtma kapları, kapaklar ve Kırmızı Astarlı Geç Roma
Seramikleri yer almaktadır.
Alanın Geç Antik Dönem yerleşimi açısından önemli veriler sunan seramikler
yerleşimin dokusunu anlamamız için gerekli ipuçlarını vermektedir.
Anahtar sözcükler: Myndos, Geç Antik, Günlük Kullanım Kapları, Phokaia
Kırmızı Astarlı Seramikleri, Afrika Kırmızı Astarlı Seramikleri.
* Yrd. Doç. Dr., Mustafa Kemal Üniversitesi Fen-Edebiyat Fak., Sanat Tarihi Bölümü, Antakya-Hatay.
Asst. Assoc. Dr., MKU Faculty of Letters and Sciences, Department of Art History, Hatay-Turkey.
ORCID ID: 0000-0002-9271-9666 ♦ E-mail: smimaroglu@mku.edu.tr
Bu makale Mustafa Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından
desteklenen (11384 ) numaralı ve “Myndos Kazısı Geç Antik Dönem Seramiklerinin İncelenmesi”
isimli proje ile hazırlanmıştır.
Myndos, Asar/Tavşan Adası’nda ki kazılar Uludağ Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi Arkeoloji
Bölümünden Prof. Dr. Mustafa Şahin tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu konu üzerinde çalışma yapmama izin veren kazı başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin’e ve kazı ekibine teşekkür ederim.
Geliş Tarihi | Received: 31.05.2017 Kabul Tarihi | Accepted: 19.10.2017
Abstract:
Ancient city of Myndos was one of Carian Cities in the antiquity and is located
within the administrative boundaries of Gumusluk locality of Bodrum District in modern
Turkey’s Mugla Province.
Apart from information recounted in works of antique and modern travelers, the
very first study on this city was the underwater exploration conducted in and around Myndos
by INA (Institute of Nautical Archaeology) in 1980 whereupon 10 amphoras, similar to
those found in Yassiada Shipwreck which were aged for 4th century A.D. Underwater
and surface studies were carried out between 2004 and 2006 which were led by Prof. Dr.
Mustafa Sahin. The ground surveys carried out in 2008 revealed a monumental structure on
Asar Island whereupon first scientific excavation works have started in 2009.*
The layers of structures beginning earliest from the Hellenistic period were
revealed by the studies on the hill. In the Late Antiquity, basilica and houses and cisterns
were built on top of the hill. The most recent layer features fortified walls dating the Late
Byzantium Era.
Present study is the first that focuses on ceramics that were excavated between
the years 2009-2013 from Asar Island (a.k.a. Rabbit Island) which overlooks the Myndos.
The ceramics examined in this study are from Late Antiquity of common wares and include
cooking and heating pots, lids and Late Roman Red-Slip Wares.
The ceramics provide important data concerning Late Antique settlements in the
site and clues much needed to understand the fabric of the settlement.
Key Words: Myndos, Late Antiquity, Common Wares, Phokaian Red-Slip Ware,
African Red-Slip Ware
AZİZE TEKLA ANMA TÖRENLERİ"
"St. Tekla Feast of Arab Orthodox Community in Samandağ Hatay"
Sinan Mimaroğlu
Alim Koray Cengiz
Özet
Azize Tekla Hıristiyanlığın erken dönemlerinde öne çıkan ve Hıristiyanlığın yayılması için Anadolu'da gayret gösteren önemli bir karakterdir. Yaşadığı yer olan Konya'da Pavlus'la tanışan Tekla Hıristiyanlık kilisesinin kuruluşunda aktif rol alır ve dini yayma ve vaftiz gibi dini etkinliklerde bulunur. Hıristiyanlığın ilk şehidi kabul edilir ve dini çalışmalarıyla Hıristiyanlık dünyasında takdir toplayan bir din kadını olmuştur. Tekla'nın dini yayma konusundaki gayretli çalışmaları ve ölümü Hıristiyanlar üzerinde derin bir etki yaratmıştır. Bugün dahi dünyanın bir çok yerinde isminin verildiği kiliseler bulunmaktadır. Hatay ili Samandağ İlçesinde Ortodoks Arap Hıristiyan cemaatinin yaşadığı yerleşim bölgesinde Azize Tekla Kilisesi vardır ve her yıl 24 Eylül tarihinde Ortodoks dünyasıyla aynı anda Azize Tekla Anma kutlamaları yapılır. Hatay ilinin farklı yerlerinde yaşayan Arap Hıristiyanlar da buradaki anma törenlerine katılırlar. Bu çalışmada, Samandağ ilçesinde Ortodoks Arap Hıristiyan topluluğu tarafından gerçekleştirilen Azize Tekla anma töreni ve bu törende gerçekleşen ritüeller ve etkinlikler etnografik olarak ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Hatay, Arap Ortodoks, AzizeTekla, Ritüel, Hıristiyanlık
Abstract
St. Thekla is a crucial prominent woman figure to spread Christianity in Anatolia in the early period of the religion. St. Thekla who meets Pavlus in Konya where she leaves takes an active role in the establishment of Christian Church traditions and acts to spread the religion and baptizing. She is considered to be the first martyr of Christianity and appreciated with her works on spreading Christianity as a female religious character. St. Thekla's diligent efforts to spread the religion and passing away has created a deep impact on Christian world. Even today, there are numerous churches all around the world in the name of St. Thekla. A church called St. Tekla exists in the settlement of Orthodox Arab community in Samandağ district of Hatay province and St. Thekla feast is memorialized on the 24th of September every year accompanying with Orthodox world. Arab Christians living in the different parts of Hatay participate in the memorial in Samandağ. In this study, St. Tekla memorial of Orthodox Arab community in Samandağ and the rituals and activities during the feast will be dealt ethnographically.
Keywords: Hatay, Arab Orthodox, St. Thekla, Ritual, Christianity
SİNAN MİMAROĞLU
Özet
Kadıkalesi/Anaia Kazısı’nda günümüze kadar yapılan çalışmalar sırasında karışık tabakalar içinde Geç Roma Kırmızı Astarlı seramikleri az sayıda amorf olarak bulunmuştur. 2013 kazı sezonunda kalenin güney eteklerinde yapılan Prehistorik dönemleri araştırmak için yapılan kazı çalışmaları sırasında, tümlenebilir parçalarında olduğu bir grup Geç Roma Kırmızı Astarlı seramikleri bulunmuştur. Bu seramikler içerisinde sığ ve yayvan gövdeli, ince cidarlı tabaklar bulunmaktadır. Yüksek ağız kenarları kasnak şeklinde olan bu tabaklarda, yayvan halka kaide görülmektedir. Geç Roma Döneminde oldukça yaygın olarak üretilen Roma Dönemi kırmızı astarlı sigillata kaplarının imitasyonu olan bu seramikler, geniş bir coğrafyada dağılım göstermektedirler. Kadıkalesi/Anaia buluntusu bu gruba ait seramikler Afrika Kırmızı Astarlı ve Foça Kırmızı Astarlı seramikleri içinde yer almaktadırlar. Seramiklerin form ve tipolojik özellikleri, İS. 5. yüzyıl sonu-7. yüzyılın başlarına ait olduklarını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Kadıkalesi/Anaia, Geç Roma, Afrika Kırmızı Astarlı Seramik, Foça Kırmızı Astarlı Seramik
Late Roman Red Slip Pottery From Kadıkalesi/Anaia
ABSTRACT
In the excavations in Kadıkalesi/Anaia, some amorphous Late Roman Red Slip potters has been unearthed in different layers. In 2012 some pieces of the same kind of pottery were found in the south-eastern part of the fortress where excavations on Prehistoric past were carried out. Among them there were thin, shallow and splayed pieces of plates. This plates with high rimmed mouth, we find splayed circular base. Those ceramics that were imitations of Roman sigillata red slip and they are found in quite a widespread geography. What were found in Kadıkalesi/Anaia are considered to belong to the group of African Red Slip and Phokaia Red Slip pottery. Form and typology of the pieces point out the dates late 5th – early 7th century.
Keywords: Kadıkalesi/Anaia, Late Roman, Africa Red Slip Pottery, Phokaia Red Slip Pottery
Sinan MİMAROĞLU
Amphoralar, kazılarda veya batık araştırmaları sırasında ele geçen seramik buluntular arasında önemli bir grubu oluşturmaktadırlar. İ.Ö. 2. binden itibaren öncelikli olarak içlerinde zeytinyağı, şarap, tuzlu balık ve sosların taşınmasının yanı sıra diğer sıvı ürünleri taşımak için çeşitli boylarda ve formlarda amphoralar üretilmişlerdir. Araştırmacılar tarafından kentler veya bölgeler arasındaki ticari faaliyetlerin kanıtı olarak değerlendirilen amphoralar Geç Antik Çağ ve Bizans Dönemlerinde de yaygın olarak kullanılmışlardır.
Bu çalışmada Adana Müzesi’nde bulunan Geç Antik Çağ ve Bizans Dönemi ticari amphoralarının tipolojilerini, kataloglarını oluşturmak ve de tarihlendirmeleri için analoji çalışmaları yapılarak bilim dünyasına tanıtılmaları amaçlanmaktadır. Adana Arkeoloji Müzesi’nde yer alan amphoralar satın alma, hibe ve müsadere yoluyla kazandırılmışlardır.
Gerçekleştirilen çalışmalar sonrasında Geç Antik Çağ ve Bizans Dönemlerine tarihlenen altı amphora grubu belirlenmiştir. Bu gruplar içinde, Doğu Akdeniz üretimi örnekleri olan LR 1 (Late Roman 1) amphoralarının A, B ve C formları, Ege üretimi olan LR 3 (Late Roman 3) amphoraları, Mısır amphorası (AE5-6), Kuzey Afrika üretimi olan Spatheia amphorası, Anemurium ve Batı Kilikia kökenli MRA 4/Agora M 239 grubuna ait örnekler ve de olasılıkla Karadeniz kökenli Geç Bizans Dönemine ait amphora örnekleri bulunmaktadır.
Değerlendirilen amphora grupları İS.4.yüzyıl ile İS.13. yüzyıl arasındaki dönemlere tarihlendirilmiştir. Bu yüzyıllar içinde farklı uygarlıkların egemen olduğu Kilikia Bölgesi, Doğu Akdeniz’de deniz ticaret rotaları üzerinde bulunması nedeniyle önemli bir konumdaydı. Ayrıca Geç Antik Dönemin deniz ticaret rotaları üzerinde bulunan Kıbrıs, Antiokheia ad Orontes, Suriye, Filistin, Mısır ile birlikte Kilikia Bölgesi amphora üretimi yapılan merkezler arasında yer almaktaydı.
Yapılan bu çalışma ile elde edilen veriler ışığında, Geç Antik Çağda ve Bizans Döneminde Doğu Akdeniz Bölgesinde varlığı bilinen ticari faaliyetlerin Kilikia Bölgesindeki yansımalarının izlerinin araştırılması da amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Doğu Akdeniz, Adana Müzesi, Geç Antik Dönem, Bizans, Deniz Ticareti, Amphora.
COMMERCIAL AMPHORAE FROM LATE ANTIQUITY in ADANA MUSEUM
Amphorae are constitute an important group among the ceramic finds from both excavations and underwater surveys. From BCE 2000 they were produced in different sizes and forms to transport olive oil, wine, salted fish, sauces and the other liquid goods. Amphorae, which are regarded as the sign of commercial activities between different towns and regions by the scholars, were used in large scale both in Late Antiquity and Byzantine era.
In this study I propose to introduced amphorae from Adana Museum.in the sense that they will be established the typology of the Late Antiquity and Roman commercial amphorae in the museum to catalogue and dated them for analogical studies. The studied amphorae were included in the museum’s collection by the way of purchase, donation and expropriation.
We defined six different types of amphorae from Late Antiquity and the Byzantine period, which are LR 1 (Late Roman 1) amphorae A, B and C forms, Aegean production LR 3 (Late Roman 3) amphorae, Egyptian amphorae (AE5-6), North Africa production Spatheia amphorae, Anemurium and Western Cilician MRA 4/Agora M 239 group and possibly Black Sea origin late Byzantine amphorae.
They are dated between CE 4th to 13th centuries. Cilician region that was under the rule of different civilizations was of importance due to its location being on the trade routes in Eastern Mediterranean. Moreover Cilicia was among the amphora production centers together with Cyprus, Antiochia ad Orontes, Syria, Palestine and Egypt.
Under the light of the data gathered with this study, our aim is to trace the reflections of commercial activities of the Eastern Mediterranean region in Late Antiquity and the Byzantine period.
Keywords: Eastern Mediterranean, Adana Museum, Late Antiquity, Byzantium, Maritime trade, Amphora
Sinan MİMAROĞLU
Özet
Ayasuluk Tepesi’ndeki Aziz Yuhanna (St.Jean) Anıtı kazıları 1920’li yıllarda başlamış, 1960-2005 yılları arasında Efes Müzesi tarafından devam edilmiştir. 2007 tarihinden itibaren ise Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim üyesi M. Büyükkolancı tarafından sürdürülmektedir.
Kazı çalışmalarına 2010 yılında başlanılan büyük sarnıç yapısı ve bu yapı işlevini kaybettikten sonra kullanılan küçük sarnıç kazıları sırasında yoğun olarak Ganos amphoraları ele geçmiştir. Günsenin Tip 1 olarak adlandırılan kalın cidarlı, kısa boyunlu, gövdesinin üzeri sık yivli ve sağlam görünümlü ve az kapasiteli amphoraların Doğu Akdeniz’den Karadeniz’in kuzeyine kadar olan merkezlerde dağılmış oldukları bilinmektedir.
Günsenin Tip 1 olarak bilinen Ganos amphoralarının üretim yerleri yapılan araştırmalar sonucu tespit edilmiştir. Marmara Denizi’nde, Hoşköy ile Gaziköy arasında bulunan atölyelerde üretimin yapıldığı anlaşılmıştır. Anadolu’da kazısı yapılan bir çok merkezde ve de tespit edilen batıklarda bulunan Ganos amphoralarının (Günsenin Tip I) 11.-13. yüzyıllar arasında yoğun olarak kullanıldıkları anlaşılmaktadır. Bu çalışmada Ayasuluk Tepesi ve St Jean Anıtı (Aziz Yuhanna) Kazısı’nda bulunmuş olan Ganos amphoralarının (Günsenin Tip I) dönemsel kullanımıyla ilişkili olarak ticaretteki yeri ve önemi tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler:Ayasuluk Tepesi, St Jean Kilisesi, Bizans, Ganos Amphora(Günsenin Tip I)
Abstract
Ganos Amphoras Found in Excavations on Ayasuluk Hill and St. Jean Church
The excavations on Ayasuluk Hill and St. John Church started in 1920’s and they were carried out by Efes Museum between 1960 and 2005. Since 2007 it has been directed by Mustafa Büyükkolancı from Department of Archaeology of Pamukkale University.
The excavation team has unearthed quite a number of Ganos amphorae (Günsenin Type I) in bigger cistern of which the excavation started in 2010 as well as smaller cistern that became in use after the bigger one was out of use. Those amphorae that are known as Günsenin Type I and they are short vessels with thick body covered with frequent grooves and they have small capacity. The distribution of those vessels covers a wide area from eastern Mediterranean to the northern Black Sea shores.
The production center of Ganos amphorae known as Günsenin Type I has been located. Those workshops located between Hoşköy and Gaziköy on the shores of Marmara Sea. It is understood that Ganos amphorae (Günsenin Type I ) had an intensive use between 11th and 13th centuries by studying the finds from many excavations in Anatolia. In this study I will discuss periodical use and its commercial importance of Ganos amphorae (Günsenin Type I )found in Ayasuluk Hill and St. Jean Church excavations.
Keywords: Ayasuluk Hill, St Jean Church, Byzans, Ganos amphorae(Günsenin Type I)
GEÇ ANTİK DÖNEM KANDİLLERİ
Sinan MİMAROĞLU*
ÖZ
Karia kentlerinden birisi olan Myndos, günümüzde Muğla İli, Bodrum İlçesi, Gümüşlük Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Antik Kentin hemen karşısında bulunan Asar/Tavşan Adası, kentin limanını korumak için oldukça önemli bir noktada yer almaktadır. Adada yapılan çalışmalar sonucunda ortaya çıkarılan yapı katmanları, en erken Hellenistik dönemden itibaren başlar. Geç Antik Dönemde tepe üzerinde kurulan İ.S. 5. yüzyıla tarihlenen kilise etrafında adanın topoğrafyasına uygun olarak yerleşimler yapılmıştır. Bu mekanların erken tabakaları tahrip ederek belli bir yerleşim dokusu içinde planlandıkları tespit edilmiştir. Ortaya çıkarılan bu mekanların sivil amaçlı değil, doğrudan kilise ile ilişkili yapılar olduğu düşünülmektedir ve adadaki
mimari buluntuların büyük bir manastır kompleksi olduğu fikrini
kuvvetlendirmektedir. En son tabakayı ise, Geç Bizans Dönemine tarihlendirilen sur duvarları temsil etmektedir. Bu makalede, Myndos kentinde 2009-2013 yılları arasında antik kentin limanını koruyan Asar/Tavşan Adası üzerinde sürdürülen kazı çalışmaları sırasında bulunmuş pişmiş toprak kandiller ele alınmıştır. Bu kandillerin
sayısal olarak büyük çoğunluğunu Küçük Asya Tipi (Ephesos) kandiller oluşturmaktadır. İki örnekle temsil edilen Afrika Kırmızı Astarlı Kandilleri Myndos Asar/Tavşan Adası’nın ticari faaliyetlerini göstermesi açısından önemlidir. Yapılan analoji çalışması sonuncunda Myndos Asar/Tavşan Adası kazılarında ele geçen kandilleri İ.S. 6. yüzyılın başı- 7. yüzyılın başı arasına tarihlendirilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Myndos, Asar/ Tavşan Adası, Geç Antik Dönem Kandil, Seramik.
Myndos Asar Island Late Antique Lamps
ABSTRACT
Myndos ancient city which was one of the ancient Caria cities in the ancient geography, is today located
in Gümüşlük town of Bodrum district in Muğla province in southern Turkey.
Locating right across Myndos ancient city Asar/Tavşan Island has a crucial place to protect the harbor of
the city. Structural layers came to light as a result of the excavation digs belong to early Hellenistic period in
Asar Island. Some settlement relevant to the topography of the island had been located around the church that built on the hill in the late antiquity and dates back to A.D. 5th . It is determined that new settling had been
planned in a new placement settlement pattern on the old layers. It is considered that these unearthed placements
settlement was were not for civil uses but directly related to the church and it is a monastery complex.
historical findings empower the idea of the monastery complex. The last layer is composed of the fortification
walls that date back to Late Byzantine period. Terra-cotta lamps dealt in this essay were found during the
excavation carried out between 2009 and 2013 in Myndos city on Asar/Tavşan Island that protects the ancient
city harbor. The most of lamps are Asia Minor type (Ephesos). There are only two African Red Slip type
lamps. Terra cotta lamps indicate the presence of a trade in the Myndos/Asar Island. It is suggested that the
lamps were in use between A.D. 6-7. th century depending on their analogy.
Keywords: Myndos, Asar/Tavşan Island Late antiquity Lamps, ceramic
presented in studies in its final function. In a single publication, it was defined as a “font”, and no evaluation was made regarding its original function. However, the phiale in question should originally have had a very different function from its subsequent use, referring to the
holiness of water in the church before being again put to a use that excluded of its original function. Similar practice in the near vicinity is also observed in the Virgin Mary Church of Ephesus. In our study, the phiale, which was found on Ayasuluk Hill, from one of the most
important religious buildings of Western Anatolia during the Byzantine Period, and which was reused as a spolia in the same building, is introduced with its original function in the building determined from the available data, including examples from the literature. These issues are
discussed and a general evaluation is made concerning the use of phiales in churches, and its place among similar practices and examples.
In addition to these, our opinions on the form and function of one phiale specimen found in Ephesus Archeology Museum and the third phiale specimen unearthed in church excavations are presented.
Although the first phiale sample evaluated in this study is not as large as phiale in the Ephesus Virgin Mary Church, it is large in size. We think that a phiale of this size may have been located in the atrium of the church. Although a postament located in the atrium of the church is large enough to be constructed with this phiale, there is no channel recess that can transmit water to the phiale from below. Therefore, although there is a strong possibility that it was used in the atrium, it is not possible to accurately determine the base and the area where
the phiale is located with the data we have. It can be argued that this phiale, which was used for the olive oil workshop in the Turkish Period in the Church of St. John, was used in the building of the Iustinianus Period according to similar examples. The area where unearthed narrow,
cylindrical and deep type phiale, which is the find of the Church of St. John is uncertain.
Another phiale example found in the Church of St. John is in the Ephesus Archeology Museum. This phiale, which has a small and circular channel in its center, is important with its inscription on it. In this inscription, it is written that the phiale was used as a vessel of holy water. it should have been used as a holy water vessel and constructed with a high base
with its dimensions. Considering the dimensions of this phiale, which is smaller than our first example, and the importance of the Church of St. John for Christianity, we think that it was built for a smaller area. It is understood that Kosmas, mentioned in the inscription, had this
phiale built for the Church of St. John as the chief assistant priest of the Theotokos Virgin Mary Church in Ephesus.
Third phiale example evaluated in the study is made of green breccia and is located in the north of the western cross arm of the church. Philae is very worn and broken. It is understood that this phiale, which is not in situ, was unearthed during old excavations and was used for different purposes in later periods. However, it is not known where this piale was
unearthed during excavations. This phiale is quite thin compared to the phiale used as spolia in the olive oil workshop. Considering the form of the sample, which is mostly incomplete, we think that it may be a wide and shallow phiale like the other.
Keywords: Basilica of St. John, Ayasuluk, Ephesus, Phiale, Holy water
the borders of Kumluova in Fethiye district of Muğla province of Turkey. Excavations of Letoon were launched in the
1960s, and a structure assumed to be a monastery dating
back to the Early Eastern Roman Period was found out by
Professor R. Martin in excavations carried out in the context
of Early Eastern Roman researches. Excavation works performed recently in this area are supportive of this view. This
study aimed to undertake the preliminary appraisal study of
red slip pottery which dated back to the Late Roman – Early
Eastern Roman Period and were discovered in excavations
of Letoon sanctuary center. These ceramics evaluated to be
under the category of service ware were obtained in large
quantities. Upon the preliminary appraisal of these containers, forms appertaining to African Red Slip, Phocaean Red
Slip, Cypriot Red Slip and Sagalassos Red Slip Ware subgroups were identified. Besides studies on these forms, studies also on red slip pottery which are considered to be locally
produced are still underway. Most of evaluated ceramics in
the Letoon sanctuary center where traces of civilian settlement are quite rare must be resulting from commercial activities of the monastery. In light of excavation findings, it was
deduced that Letoon Monastery established in the early VIth
century A.D. was operational until the first half of the VIIth
century A.D. It was discerned that the time when the monastery was operational coincided with the period of usage of the
most of red slip pottery of the Late Roman – Early Eastern
Roman Period which were analyzed in this study. With this
study aim to introduce the red slip pottery which are including
different forms from Letoon’s sanctuary and to give the information about variety and density of them in this period
Kadıkalesi/Anaia Kazısı’nda günümüze kadar yapılan çalışmalar sırasında karışık tabakalar içinde Geç Roma Kırmızı Astarlı seramikleri az sayıda amorf olarak bulunmuştur. 2013 kazı sezonunda kalenin güney eteklerinde yapılan Prehistorik dönemleri araştırmak için yapılan kazı çalışmaları sırasında, tümlenebilir parçalarında olduğu bir grup Geç Roma Kırmızı Astarlı seramikleri bulunmuştur. Bu seramikler içerisinde sığ ve yayvan gövdeli, ince cidarlı tabaklar bulunmaktadır. Yüksek ağız kenarları kasnak şeklinde olan bu tabaklarda, yayvan halka kaide görülmektedir. Geç Roma Döneminde oldukça yaygın olarak üretilen Roma Dönemi kırmızı astarlı sigillata kaplarının imitasyonu olan bu seramikler, geniş bir coğrafyada dağılım göstermektedirler. Kadıkalesi/Anaia buluntusu bu gruba ait seramikler Afrika Kırmızı Astarlı ve Foça Kırmızı Astarlı seramikleri içinde yer almaktadırlar. Seramiklerin form ve tipolojik özellikleri, İS. 5. yüzyıl sonu-7. yüzyılın başlarına ait olduklarını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Kadıkalesi/Anaia, Geç Roma, Afrika Kırmızı Astarlı Seramik, Foça Kırmızı Astarlı Seramik
Late Roman Red Slip Pottery From Kadıkalesi/Anaia
ABSTRACT
In the excavations in Kadıkalesi/Anaia, some amorphous Late Roman Red Slip potters has been unearthed in different layers. In 2012 some pieces of the same kind of pottery were found in the south-eastern part of the fortress where excavations on Prehistoric past were carried out. Among them there were thin, shallow and splayed pieces of plates. This plates with high rimmed mouth, we find splayed circular base. Those ceramics that were imitations of Roman sigillata red slip and they are found in quite a widespread geography. What were found in Kadıkalesi/Anaia are considered to belong to the group of African Red Slip and Phokaia Red Slip pottery. Form and typology of the pieces point out the dates late 5th – early 7th century.
Keywords: Kadıkalesi/Anaia, Late Roman, Africa Red Slip Pottery, Phokaia Red Slip Pottery
Rural Settlement Pattern in Rough Cilicia in Late Antiquity: Öküzlü
The Öküzlü ancient settlement was explored within the context of the rural settlement
pattern in the region during Late Antiquity. The settlement at Öküzlü is located about
9 km. north of Erdemli. Extant remains have provided evidence about Late Antiquity;
however, the settlement has a settlement tradition coming from the Hellenistic period
that continues through Late Antiquity. Its remains suggest origins in the Hellenistic
period. The settlement contains buildings with polygonal masonry, which reflects the
characteristics of the region’s Hellenistic settlements. Our explorations noted remains
from the Roman period with the most striking ones being the tombs. In addition to
numerous houses dating from Late Antiquity, there is also three church in ruins, as is the
case with other rural settlements in the region. One of the three churches from this period
has been newly identified. Church A is quite well preserved and has a wide courtyard
encircled by a wall and paved with stones. An important clue for the planning of the
settlement is the existence of an ancient road paved with stones, and all the buildings of
the settlement are aligned on both sides of the road as it extends through the settlement.
This ancient road also connects the three churches. The presence of alleys intersecting
with the ancient road adds more information regarding the settlement pattern. By the
ancient road is a house of Late Antiquity. It was oriented to the road and thus built in
a trapezoidal fashion. The ground floor of the east west facing house comprises two
rooms separated with arches. Equipment discovered inside some structures by the
ancient road suggest that they had a workshop function. These workshops are of the
lever press type supported with stones typical for the region, and they still contain the
mortar-shaped crushing basins with their round millstones in them. The structure of the
Öküzlü settlement is parallel to the political and economic processes experienced from
the 4th through the 7th centuries in the region.
Key words: Rough Cilicia, Rural settlements, Late Antiquity, Öküzlü
Özet
Bölgedeki Geç Antik Dönem kırsal yerleşim düzenlemesine ilişkin incelemeler
kapsamında ele alman Öküzlü antik yerleşimi Erdemli’nin yaklaşık olarak 9 km.
kuzeyinde yeralmaktadır. Yerleşim, korunmuş kalıntılarıyla her ne kadar Geç Antik
Dönem hakkında veri sağlasa da, Hellenistik Dönemden gelen ve Geç Antik Dönemde
devam eden bir yerleşim geleneğine sahiptir. Yerleşimin sahip olduğu kalıntılar,
Hellenistik Dönem kökenine işaret eder. Yerleşim içerisinde polygonal duvar işçiliğine
sahip yapıların varlığı tespit edilmiştir ve bunlar sahip oldukları duvar işçiliği ile
bölgedeki Hellenistik Dönem yerleşimlerinin karakteristik özelliklerini taşırlar.
Yaptığımız incelemelerde yerleşimin Roma Dönemine ait zengin kalıntılar saptanmıştır.
Bunlar arasında en dikkat çeken grup mezarlardır. Yerleşimin Geç Antik Dönemine işaret
eden çok sayıda konut kalıntısının yamsıra üç kiliseye ait kalıntıların tespit edilmesi de
bölgedeki diğer kırsal yerleşimlerde de görülen bir özelliktir. Bu döneme işaret eden üç
kiliseden biri bu yılki araştırmalarımız sırasında tespit edilmiştir. Kilise A olarak bilinen
yapı oldukça iyi korunmuş durumdadır ve bir duvarla çevrili ve taş plakalarla döşeli
geniş bir avluya sahiptir. Yerleşimin planlanması açısından önemli bir veri de antik bir
yolun varlığıdır. Taş döşeli bu antik yol yerleşim boyunca uzanır ve yapılar bu yolun
etrafında yer alırlar. Bu antik yol yerleşimdeki kamu yapıları olan üç kiliseyi birbirine
bağlamaktadır. Antik yolu kesen ara sokakların varlığı da yerleşim dokusu hakkında
önemli veriler sağlar. Antik yolun kenarında bir Geç Antik Dönem konutu bulunmaktadır.
Yapı, önünden geçen sokağa uydurulmak için yamuk formda inşa edilmiştir. Doğu batı
yönünde uzanan konutun zemin katı kemerlerle bölünmüş iki ayrı mekândan oluşur.
Antik yol kenarındaki yapılar arasında bazılarının içlerindeki donanımlar sebebiyle
atölye olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Bu atölyeler bölgede çok sayıda örneği
görülen tipte içlerinde taş destekli baskı kollu presler barındıran atölyelerdir ve mortar
formlu kırma tekneleri ve tekerlek formlu kırma taşları da içlerinde tespit edilmiştir.
Öküzlü yerleşiminin sahip olduğu yapılanma, bölgenin 4-7. yüzyıllar arasında yaşanan
siyasi ve ekonomik süreciyle paralel özellikler gösterir.
Anahtar Kelimeler: Dağlık Kilikia, Kırsal Yerleşim,Geç Antik Dönem, Öküzlü
LATE ANTIQUITY POTTERY OF (ASAR ISLAND) MYNDOS
Sinan MİMAROĞLU*
Özet
Antik coğrafyada Karia kentlerinden birisi olan Myndos Antik Kenti, günümüzde
Muğla İli, Bodrum İlçesi, Gümüşlük Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır.
Kent hakkında antik ve modern seyyahların verdikleri bilgiler dışında ilk bilimsel
çalışma 1980 yılında INA (Institute of Nautical Archaeology) tarafından Myndos’ta ve
çevresinde gerçekleştirilen sualtı araştırmasıdır. Bu araştırmalar esnasında sualtında tip
olarak İS. 4. yüzyıl Yassıada batığında bulunan amphoralara benzer 10 kadar amphora
bulunmuştur. 2004 ve 2006 yılları arasında Prof. Dr.Mustafa Şahin başkanlığında su altı
çalışmaları ve yüzey araştırmaları gerçekleştirilmiştir. Kentteki 2008 yılında yaptırılan
zemin etütleri esnasında detaylı bir şekilde incelenen Asar Adası’nda, anıtsal bir yapının
varlığı tespit edilmiş ve 2009 yılında ilk bilimsel kazı çalışmalarına başlanmıştır.
Tepe üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda ortaya çıkarılan yapı katmanları,
en erken Helenistik dönemden itibaren başlamaktadır. Geç Antik Dönemde tepe üzerine
bazilika ve etrafına konutlar ve sarnıçlar inşa edilmiştir. En son tabakayı ise, Geç Bizans
Dönemine tarihlendirilen sur duvarları temsil etmektedir.
Bu makalede ilk kez ele alınan seramikler, Myndos kentinde 2009-2013 yılları
arasında antik kentin limanını koruyan Asar Adası (Tavşan Adası)üzerinde sürdürülen
kazı çalışmaları sırasında bulunmuşlardır. Değerlendirilen Geç Antik Döneme ait günlük
seramik grupları arasında pişirme ve ısıtma kapları, kapaklar ve Kırmızı Astarlı Geç Roma
Seramikleri yer almaktadır.
Alanın Geç Antik Dönem yerleşimi açısından önemli veriler sunan seramikler
yerleşimin dokusunu anlamamız için gerekli ipuçlarını vermektedir.
Anahtar sözcükler: Myndos, Geç Antik, Günlük Kullanım Kapları, Phokaia
Kırmızı Astarlı Seramikleri, Afrika Kırmızı Astarlı Seramikleri.
* Yrd. Doç. Dr., Mustafa Kemal Üniversitesi Fen-Edebiyat Fak., Sanat Tarihi Bölümü, Antakya-Hatay.
Asst. Assoc. Dr., MKU Faculty of Letters and Sciences, Department of Art History, Hatay-Turkey.
ORCID ID: 0000-0002-9271-9666 ♦ E-mail: smimaroglu@mku.edu.tr
Bu makale Mustafa Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından
desteklenen (11384 ) numaralı ve “Myndos Kazısı Geç Antik Dönem Seramiklerinin İncelenmesi”
isimli proje ile hazırlanmıştır.
Myndos, Asar/Tavşan Adası’nda ki kazılar Uludağ Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi Arkeoloji
Bölümünden Prof. Dr. Mustafa Şahin tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu konu üzerinde çalışma yapmama izin veren kazı başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin’e ve kazı ekibine teşekkür ederim.
Geliş Tarihi | Received: 31.05.2017 Kabul Tarihi | Accepted: 19.10.2017
Abstract:
Ancient city of Myndos was one of Carian Cities in the antiquity and is located
within the administrative boundaries of Gumusluk locality of Bodrum District in modern
Turkey’s Mugla Province.
Apart from information recounted in works of antique and modern travelers, the
very first study on this city was the underwater exploration conducted in and around Myndos
by INA (Institute of Nautical Archaeology) in 1980 whereupon 10 amphoras, similar to
those found in Yassiada Shipwreck which were aged for 4th century A.D. Underwater
and surface studies were carried out between 2004 and 2006 which were led by Prof. Dr.
Mustafa Sahin. The ground surveys carried out in 2008 revealed a monumental structure on
Asar Island whereupon first scientific excavation works have started in 2009.*
The layers of structures beginning earliest from the Hellenistic period were
revealed by the studies on the hill. In the Late Antiquity, basilica and houses and cisterns
were built on top of the hill. The most recent layer features fortified walls dating the Late
Byzantium Era.
Present study is the first that focuses on ceramics that were excavated between
the years 2009-2013 from Asar Island (a.k.a. Rabbit Island) which overlooks the Myndos.
The ceramics examined in this study are from Late Antiquity of common wares and include
cooking and heating pots, lids and Late Roman Red-Slip Wares.
The ceramics provide important data concerning Late Antique settlements in the
site and clues much needed to understand the fabric of the settlement.
Key Words: Myndos, Late Antiquity, Common Wares, Phokaian Red-Slip Ware,
African Red-Slip Ware
AZİZE TEKLA ANMA TÖRENLERİ"
"St. Tekla Feast of Arab Orthodox Community in Samandağ Hatay"
Sinan Mimaroğlu
Alim Koray Cengiz
Özet
Azize Tekla Hıristiyanlığın erken dönemlerinde öne çıkan ve Hıristiyanlığın yayılması için Anadolu'da gayret gösteren önemli bir karakterdir. Yaşadığı yer olan Konya'da Pavlus'la tanışan Tekla Hıristiyanlık kilisesinin kuruluşunda aktif rol alır ve dini yayma ve vaftiz gibi dini etkinliklerde bulunur. Hıristiyanlığın ilk şehidi kabul edilir ve dini çalışmalarıyla Hıristiyanlık dünyasında takdir toplayan bir din kadını olmuştur. Tekla'nın dini yayma konusundaki gayretli çalışmaları ve ölümü Hıristiyanlar üzerinde derin bir etki yaratmıştır. Bugün dahi dünyanın bir çok yerinde isminin verildiği kiliseler bulunmaktadır. Hatay ili Samandağ İlçesinde Ortodoks Arap Hıristiyan cemaatinin yaşadığı yerleşim bölgesinde Azize Tekla Kilisesi vardır ve her yıl 24 Eylül tarihinde Ortodoks dünyasıyla aynı anda Azize Tekla Anma kutlamaları yapılır. Hatay ilinin farklı yerlerinde yaşayan Arap Hıristiyanlar da buradaki anma törenlerine katılırlar. Bu çalışmada, Samandağ ilçesinde Ortodoks Arap Hıristiyan topluluğu tarafından gerçekleştirilen Azize Tekla anma töreni ve bu törende gerçekleşen ritüeller ve etkinlikler etnografik olarak ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Hatay, Arap Ortodoks, AzizeTekla, Ritüel, Hıristiyanlık
Abstract
St. Thekla is a crucial prominent woman figure to spread Christianity in Anatolia in the early period of the religion. St. Thekla who meets Pavlus in Konya where she leaves takes an active role in the establishment of Christian Church traditions and acts to spread the religion and baptizing. She is considered to be the first martyr of Christianity and appreciated with her works on spreading Christianity as a female religious character. St. Thekla's diligent efforts to spread the religion and passing away has created a deep impact on Christian world. Even today, there are numerous churches all around the world in the name of St. Thekla. A church called St. Tekla exists in the settlement of Orthodox Arab community in Samandağ district of Hatay province and St. Thekla feast is memorialized on the 24th of September every year accompanying with Orthodox world. Arab Christians living in the different parts of Hatay participate in the memorial in Samandağ. In this study, St. Tekla memorial of Orthodox Arab community in Samandağ and the rituals and activities during the feast will be dealt ethnographically.
Keywords: Hatay, Arab Orthodox, St. Thekla, Ritual, Christianity
SİNAN MİMAROĞLU
Özet
Kadıkalesi/Anaia Kazısı’nda günümüze kadar yapılan çalışmalar sırasında karışık tabakalar içinde Geç Roma Kırmızı Astarlı seramikleri az sayıda amorf olarak bulunmuştur. 2013 kazı sezonunda kalenin güney eteklerinde yapılan Prehistorik dönemleri araştırmak için yapılan kazı çalışmaları sırasında, tümlenebilir parçalarında olduğu bir grup Geç Roma Kırmızı Astarlı seramikleri bulunmuştur. Bu seramikler içerisinde sığ ve yayvan gövdeli, ince cidarlı tabaklar bulunmaktadır. Yüksek ağız kenarları kasnak şeklinde olan bu tabaklarda, yayvan halka kaide görülmektedir. Geç Roma Döneminde oldukça yaygın olarak üretilen Roma Dönemi kırmızı astarlı sigillata kaplarının imitasyonu olan bu seramikler, geniş bir coğrafyada dağılım göstermektedirler. Kadıkalesi/Anaia buluntusu bu gruba ait seramikler Afrika Kırmızı Astarlı ve Foça Kırmızı Astarlı seramikleri içinde yer almaktadırlar. Seramiklerin form ve tipolojik özellikleri, İS. 5. yüzyıl sonu-7. yüzyılın başlarına ait olduklarını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Kadıkalesi/Anaia, Geç Roma, Afrika Kırmızı Astarlı Seramik, Foça Kırmızı Astarlı Seramik
Late Roman Red Slip Pottery From Kadıkalesi/Anaia
ABSTRACT
In the excavations in Kadıkalesi/Anaia, some amorphous Late Roman Red Slip potters has been unearthed in different layers. In 2012 some pieces of the same kind of pottery were found in the south-eastern part of the fortress where excavations on Prehistoric past were carried out. Among them there were thin, shallow and splayed pieces of plates. This plates with high rimmed mouth, we find splayed circular base. Those ceramics that were imitations of Roman sigillata red slip and they are found in quite a widespread geography. What were found in Kadıkalesi/Anaia are considered to belong to the group of African Red Slip and Phokaia Red Slip pottery. Form and typology of the pieces point out the dates late 5th – early 7th century.
Keywords: Kadıkalesi/Anaia, Late Roman, Africa Red Slip Pottery, Phokaia Red Slip Pottery
Sinan MİMAROĞLU
Amphoralar, kazılarda veya batık araştırmaları sırasında ele geçen seramik buluntular arasında önemli bir grubu oluşturmaktadırlar. İ.Ö. 2. binden itibaren öncelikli olarak içlerinde zeytinyağı, şarap, tuzlu balık ve sosların taşınmasının yanı sıra diğer sıvı ürünleri taşımak için çeşitli boylarda ve formlarda amphoralar üretilmişlerdir. Araştırmacılar tarafından kentler veya bölgeler arasındaki ticari faaliyetlerin kanıtı olarak değerlendirilen amphoralar Geç Antik Çağ ve Bizans Dönemlerinde de yaygın olarak kullanılmışlardır.
Bu çalışmada Adana Müzesi’nde bulunan Geç Antik Çağ ve Bizans Dönemi ticari amphoralarının tipolojilerini, kataloglarını oluşturmak ve de tarihlendirmeleri için analoji çalışmaları yapılarak bilim dünyasına tanıtılmaları amaçlanmaktadır. Adana Arkeoloji Müzesi’nde yer alan amphoralar satın alma, hibe ve müsadere yoluyla kazandırılmışlardır.
Gerçekleştirilen çalışmalar sonrasında Geç Antik Çağ ve Bizans Dönemlerine tarihlenen altı amphora grubu belirlenmiştir. Bu gruplar içinde, Doğu Akdeniz üretimi örnekleri olan LR 1 (Late Roman 1) amphoralarının A, B ve C formları, Ege üretimi olan LR 3 (Late Roman 3) amphoraları, Mısır amphorası (AE5-6), Kuzey Afrika üretimi olan Spatheia amphorası, Anemurium ve Batı Kilikia kökenli MRA 4/Agora M 239 grubuna ait örnekler ve de olasılıkla Karadeniz kökenli Geç Bizans Dönemine ait amphora örnekleri bulunmaktadır.
Değerlendirilen amphora grupları İS.4.yüzyıl ile İS.13. yüzyıl arasındaki dönemlere tarihlendirilmiştir. Bu yüzyıllar içinde farklı uygarlıkların egemen olduğu Kilikia Bölgesi, Doğu Akdeniz’de deniz ticaret rotaları üzerinde bulunması nedeniyle önemli bir konumdaydı. Ayrıca Geç Antik Dönemin deniz ticaret rotaları üzerinde bulunan Kıbrıs, Antiokheia ad Orontes, Suriye, Filistin, Mısır ile birlikte Kilikia Bölgesi amphora üretimi yapılan merkezler arasında yer almaktaydı.
Yapılan bu çalışma ile elde edilen veriler ışığında, Geç Antik Çağda ve Bizans Döneminde Doğu Akdeniz Bölgesinde varlığı bilinen ticari faaliyetlerin Kilikia Bölgesindeki yansımalarının izlerinin araştırılması da amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Doğu Akdeniz, Adana Müzesi, Geç Antik Dönem, Bizans, Deniz Ticareti, Amphora.
COMMERCIAL AMPHORAE FROM LATE ANTIQUITY in ADANA MUSEUM
Amphorae are constitute an important group among the ceramic finds from both excavations and underwater surveys. From BCE 2000 they were produced in different sizes and forms to transport olive oil, wine, salted fish, sauces and the other liquid goods. Amphorae, which are regarded as the sign of commercial activities between different towns and regions by the scholars, were used in large scale both in Late Antiquity and Byzantine era.
In this study I propose to introduced amphorae from Adana Museum.in the sense that they will be established the typology of the Late Antiquity and Roman commercial amphorae in the museum to catalogue and dated them for analogical studies. The studied amphorae were included in the museum’s collection by the way of purchase, donation and expropriation.
We defined six different types of amphorae from Late Antiquity and the Byzantine period, which are LR 1 (Late Roman 1) amphorae A, B and C forms, Aegean production LR 3 (Late Roman 3) amphorae, Egyptian amphorae (AE5-6), North Africa production Spatheia amphorae, Anemurium and Western Cilician MRA 4/Agora M 239 group and possibly Black Sea origin late Byzantine amphorae.
They are dated between CE 4th to 13th centuries. Cilician region that was under the rule of different civilizations was of importance due to its location being on the trade routes in Eastern Mediterranean. Moreover Cilicia was among the amphora production centers together with Cyprus, Antiochia ad Orontes, Syria, Palestine and Egypt.
Under the light of the data gathered with this study, our aim is to trace the reflections of commercial activities of the Eastern Mediterranean region in Late Antiquity and the Byzantine period.
Keywords: Eastern Mediterranean, Adana Museum, Late Antiquity, Byzantium, Maritime trade, Amphora
Sinan MİMAROĞLU
Özet
Ayasuluk Tepesi’ndeki Aziz Yuhanna (St.Jean) Anıtı kazıları 1920’li yıllarda başlamış, 1960-2005 yılları arasında Efes Müzesi tarafından devam edilmiştir. 2007 tarihinden itibaren ise Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim üyesi M. Büyükkolancı tarafından sürdürülmektedir.
Kazı çalışmalarına 2010 yılında başlanılan büyük sarnıç yapısı ve bu yapı işlevini kaybettikten sonra kullanılan küçük sarnıç kazıları sırasında yoğun olarak Ganos amphoraları ele geçmiştir. Günsenin Tip 1 olarak adlandırılan kalın cidarlı, kısa boyunlu, gövdesinin üzeri sık yivli ve sağlam görünümlü ve az kapasiteli amphoraların Doğu Akdeniz’den Karadeniz’in kuzeyine kadar olan merkezlerde dağılmış oldukları bilinmektedir.
Günsenin Tip 1 olarak bilinen Ganos amphoralarının üretim yerleri yapılan araştırmalar sonucu tespit edilmiştir. Marmara Denizi’nde, Hoşköy ile Gaziköy arasında bulunan atölyelerde üretimin yapıldığı anlaşılmıştır. Anadolu’da kazısı yapılan bir çok merkezde ve de tespit edilen batıklarda bulunan Ganos amphoralarının (Günsenin Tip I) 11.-13. yüzyıllar arasında yoğun olarak kullanıldıkları anlaşılmaktadır. Bu çalışmada Ayasuluk Tepesi ve St Jean Anıtı (Aziz Yuhanna) Kazısı’nda bulunmuş olan Ganos amphoralarının (Günsenin Tip I) dönemsel kullanımıyla ilişkili olarak ticaretteki yeri ve önemi tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler:Ayasuluk Tepesi, St Jean Kilisesi, Bizans, Ganos Amphora(Günsenin Tip I)
Abstract
Ganos Amphoras Found in Excavations on Ayasuluk Hill and St. Jean Church
The excavations on Ayasuluk Hill and St. John Church started in 1920’s and they were carried out by Efes Museum between 1960 and 2005. Since 2007 it has been directed by Mustafa Büyükkolancı from Department of Archaeology of Pamukkale University.
The excavation team has unearthed quite a number of Ganos amphorae (Günsenin Type I) in bigger cistern of which the excavation started in 2010 as well as smaller cistern that became in use after the bigger one was out of use. Those amphorae that are known as Günsenin Type I and they are short vessels with thick body covered with frequent grooves and they have small capacity. The distribution of those vessels covers a wide area from eastern Mediterranean to the northern Black Sea shores.
The production center of Ganos amphorae known as Günsenin Type I has been located. Those workshops located between Hoşköy and Gaziköy on the shores of Marmara Sea. It is understood that Ganos amphorae (Günsenin Type I ) had an intensive use between 11th and 13th centuries by studying the finds from many excavations in Anatolia. In this study I will discuss periodical use and its commercial importance of Ganos amphorae (Günsenin Type I )found in Ayasuluk Hill and St. Jean Church excavations.
Keywords: Ayasuluk Hill, St Jean Church, Byzans, Ganos amphorae(Günsenin Type I)
GEÇ ANTİK DÖNEM KANDİLLERİ
Sinan MİMAROĞLU*
ÖZ
Karia kentlerinden birisi olan Myndos, günümüzde Muğla İli, Bodrum İlçesi, Gümüşlük Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Antik Kentin hemen karşısında bulunan Asar/Tavşan Adası, kentin limanını korumak için oldukça önemli bir noktada yer almaktadır. Adada yapılan çalışmalar sonucunda ortaya çıkarılan yapı katmanları, en erken Hellenistik dönemden itibaren başlar. Geç Antik Dönemde tepe üzerinde kurulan İ.S. 5. yüzyıla tarihlenen kilise etrafında adanın topoğrafyasına uygun olarak yerleşimler yapılmıştır. Bu mekanların erken tabakaları tahrip ederek belli bir yerleşim dokusu içinde planlandıkları tespit edilmiştir. Ortaya çıkarılan bu mekanların sivil amaçlı değil, doğrudan kilise ile ilişkili yapılar olduğu düşünülmektedir ve adadaki
mimari buluntuların büyük bir manastır kompleksi olduğu fikrini
kuvvetlendirmektedir. En son tabakayı ise, Geç Bizans Dönemine tarihlendirilen sur duvarları temsil etmektedir. Bu makalede, Myndos kentinde 2009-2013 yılları arasında antik kentin limanını koruyan Asar/Tavşan Adası üzerinde sürdürülen kazı çalışmaları sırasında bulunmuş pişmiş toprak kandiller ele alınmıştır. Bu kandillerin
sayısal olarak büyük çoğunluğunu Küçük Asya Tipi (Ephesos) kandiller oluşturmaktadır. İki örnekle temsil edilen Afrika Kırmızı Astarlı Kandilleri Myndos Asar/Tavşan Adası’nın ticari faaliyetlerini göstermesi açısından önemlidir. Yapılan analoji çalışması sonuncunda Myndos Asar/Tavşan Adası kazılarında ele geçen kandilleri İ.S. 6. yüzyılın başı- 7. yüzyılın başı arasına tarihlendirilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Myndos, Asar/ Tavşan Adası, Geç Antik Dönem Kandil, Seramik.
Myndos Asar Island Late Antique Lamps
ABSTRACT
Myndos ancient city which was one of the ancient Caria cities in the ancient geography, is today located
in Gümüşlük town of Bodrum district in Muğla province in southern Turkey.
Locating right across Myndos ancient city Asar/Tavşan Island has a crucial place to protect the harbor of
the city. Structural layers came to light as a result of the excavation digs belong to early Hellenistic period in
Asar Island. Some settlement relevant to the topography of the island had been located around the church that built on the hill in the late antiquity and dates back to A.D. 5th . It is determined that new settling had been
planned in a new placement settlement pattern on the old layers. It is considered that these unearthed placements
settlement was were not for civil uses but directly related to the church and it is a monastery complex.
historical findings empower the idea of the monastery complex. The last layer is composed of the fortification
walls that date back to Late Byzantine period. Terra-cotta lamps dealt in this essay were found during the
excavation carried out between 2009 and 2013 in Myndos city on Asar/Tavşan Island that protects the ancient
city harbor. The most of lamps are Asia Minor type (Ephesos). There are only two African Red Slip type
lamps. Terra cotta lamps indicate the presence of a trade in the Myndos/Asar Island. It is suggested that the
lamps were in use between A.D. 6-7. th century depending on their analogy.
Keywords: Myndos, Asar/Tavşan Island Late antiquity Lamps, ceramic
MS. 204/205 yıllarından itibaren Anazarbos’un Metropolis ünvanını taşıdığı bilinmektedir. Kent imparator II. Theodosius’ un Dönemi’nde thema teşkilatında yapılan düzenleme sonucunda MS. 408 yılında Ovalık
Kilikya’nın “Cilicia Prima” ve “ Cilicia Secunda” olarak ayrılması sonucunda Anazarbos “Clicia Secunda’nın”
başkenti olmuştur. Bu süreçte özellikle Geç Antik Dönemde tüm Kilikya Bölgesinde yaşanan ekonomik
büyüme ile birlikte kentlerde yapılan kilise sayılarında artışın izleri Anazarbos Kenti’nde de görülmektedir.
Erken Hristiyanlık Dönemi’nde Anazarbos metropolitlerinin MS. 5. yüzyıl başından itibaren 6. yüzyıl ortasına kadar yapılan konsillere katıldıkları kaynaklardan bilinmektedir
Anazarbos Kenti’nde Bizans Dönemi’ne ait yapıların araştırılması 1905 yıllarından itibaren başlamış ve
günümüze kadar devan eden bir süreç içinde devam etmektedir. Kente, Bizans Dönemi’ne ait Havariler Kilisesi, Güneybatı Kilisesi, Kaya Oyma Kilise ve son dönemlerde jeofizik yöntemiyle tespit edilen Aziz Menas
Martyrionu? olduğu düşünülen yapı bulunmaktadır. Bunların yanı sıra sivil mimariye ait su kemeri(akuadük) yapısı çalışma konumuzu oluşturmaktadır.
Çalışmadaki amacımız Anazarbos Kenti Bizans Dönemi’ne ait yapıların kaynaklar üzerinden değerlendirmelerinin yapılmasıdır. Şimdiye kadar yayınlanan Bizans Dönemi’ne ait yapılar ile ilgili makaleler, kitap bölümlerinde yer alan yapılara ait bilgiler incelenmiştir. Bu inceleme sonrasında kentte bulunan dini ve sivil mimariye ait örneklerin MS. 5. yüzyıl başından başlayarak MS. 6. yüzyıl ilk yarısına tarihlendirildiği tespit
edilmiştir
A Reassessment of the Tapureli Churches in Rough Cilicia in the Lights of New Data
Abstract: The ancient settlement lying in the village of Tapureli is located some 36 km North of Erdemli district in the Mersin Province. An extensive work in Tapureli was conducted in 2016 as part of the surveys carried out throughout the district.
The settlement was found on three hills, situating by the Lamos Valley. The valley has been used as a main road during antiquity, control of which was established by the settlement.
The earliest references to the settlement is those of the travellers visited Cilicia. These travellers and researchers dealt mostly with the churches and discovered four churches dating from 5th to 6th centuries. The first publication including some sketches and the descriptions of the Church C and D is that of J. Keil and A. Wilhelm. In the following years, S. Hill investigated the churches again and F. Hild- H. Hellenkemper, who visited the village, noted another, namely the fifth church from the Early Byzantine period. An ambo was recovered in a rescue excavation conducted recently at the Church A and was dated by A. Aydın to the early 6th century.
Apart from the discoveries mentioned above, four churches and a chapel has been discovered during our surveys. This study examines these four churches and the chapel as well as their connections between the other churches in the settlement.
Dağlık Kilikia’da Tapureli Kiliselerinin Yeni Verilerle Değerlendirilmesi
Mersin İli, Erdemli İlçesi’nde, Erdemli’nin yak. 36 km kuzeyindeki Tapureli Köyü içerisindeki Tapureli antik yerleşimi yer almaktadır. Yerleşimde bölgede sürdürülen yüzey araştırmaları kapsamında 2016 yılında ayrıntılı çalışmalar yapılmıştır.
Yerleşim Lamos Vadisi olarak adlandırılan ve Antik Dönemde yol olarak da kullanıldığı bilinen önemli bir vadinin kenarındaki üç tepe üzerine kurulmuştur ve
vadi yollarını kontrol altında tuttuğu anlaşılır.
Yerleşimle ilgili en erken bilgiler, Kilikia bölgesini ziyaret eden gezginler tarafından verilmiştir. Yerleşime ziyaret eden gezginler ve araştırmacılar genellikle kiliseler ile ilgilenmişlerdir. Araştırmacılar yerleşimde M.S. 5.-6. yüzyıllara tarihlendirilen dört kilise tespit etmiştir. Kiliseler hakkında ilk yayını yapan J. Keil ve A. Wilhelm, Kilise C ve Kilise D hakkında bilgi vermişler ve elle yaptıkları çizimleri yayınlamışlardır. Kiliselere olan ilgi, yakın dönem araştırmacılarında da devam etmiştir. Yerleşimdeki kiliseler S. Hill tarafından ele alınmış ve incelenmiştir. F. Hild ve H. Hellenkemper ise bölgeyi ziyaret etmiş ve bazı eklemelerde bulunmuşlar ve ayrıntı vermemekle birlikte Erken Bizans Dönemine tarihlenen beşinci bir kiliseden bahsetmişlerdir. Yakın dönemlerde Kilise A’ da kurtarma kazıları gerçekleştirilmiş ve bulunan bir ambon A. Aydın tarafından yayınlanarak M.S. 6. yüzyıl başına tarihlendirilmiştir.
Bununla birlikte, sürdürdüğümüz araştırmalarda dört kilise ve bir şapel yeni tespit edilmiştir Bu bildiri kapsamında yeni bulunan dört kilisenin ve bir şapelin tanıtılması ve yerleşimdeki diğer kiliseler ile olan bağlantılarının tartışılması amaçlanmaktadır.
22. ULUSLARARASI ORTA ÇAĞ ve
TÜRK DÖNEMİ KAZILARI ve SANAT TARİHİ
ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU
22nd INTERNATIONAL SYMPOSIUM on
MEDIEVAL and TURKISH PERIOD
EXCAVATIONS and RESEARCH in ART HISTORY
24-26 Ekim October 2018
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi,
Fen Edebiyat Fakültesi
Sanat Tarihi Bölümü
Bomonti Yerleşkesi - İstanbul
Mimar Sinan Fine Arts University,
Faculty of Science and Letters,
Department of Art History
Bomonti Campus - Istanbul